ویژگی امام در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۴ مارس ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۵۰
، ۴ مارس ۲۰۲۳بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{مدخل مرتبط | {{مدخل مرتبط| موضوع مرتبط = ویژگی امام| عنوان مدخل = ویژگی امام| مداخل مرتبط = [[ویژگی امام در قرآن]] - [[ویژگی امام در حدیث]] - [[ویژگی امام در کلام اسلامی]] - [[ویژگی امام در عرفان اسلامی]] - [[ویژگی امام در فلسفه اسلامی]] - [[ویژگی امام در فقه سیاسی]] - [[ویژگی امام در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]]| پرسش مرتبط = }} | ||
| موضوع مرتبط = ویژگی امام | |||
| عنوان مدخل = ویژگی امام | |||
| مداخل مرتبط = [[ویژگی امام در قرآن]] - [[ویژگی امام در حدیث]] - [[ویژگی امام در کلام اسلامی]] - [[ویژگی امام در عرفان اسلامی]] - [[ویژگی امام در فلسفه اسلامی]] - [[ویژگی امام در فقه سیاسی]] - [[ویژگی امام در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی]] | |||
| پرسش مرتبط = | |||
}} | |||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
علمای اهل سنت برای [[امام]] ویژگیهایی ذکر کردهاند؛ از جمله [[مرد بودن]] و [[آزاد]] بودن، [[عقل]]، [[اسلام]]، [[بلوغ]]، [[شجاعت]]، [[اجتهاد]] در [[احکام شرعی]]، [[آگاهی]] به امور [[جنگی]]، [[عدالت]]، [[ورع]] در ظاهر و [[وثاقت]]<ref>آمدی، سیفالدین، ابکار الافکار فی اصول الدین، ج۵، ص۱۹۱- ۱۹۲؛ تفتازانی، سعدالدین، شرح المقاصد، ج۵، ص۲۳۳.</ref>. [[امامیه]] نیز ویژگیهای متعددی برای امام برشمردهاند که سبب متمایز شدن امام از دیگر [[انسانها]] میشود. همه مهمترین این ویژگیها عبارتاند از: | علمای اهل سنت برای [[امام]] ویژگیهایی ذکر کردهاند؛ از جمله [[مرد بودن]] و [[آزاد]] بودن، [[عقل]]، [[اسلام]]، [[بلوغ]]، [[شجاعت]]، [[اجتهاد]] در [[احکام شرعی]]، [[آگاهی]] به امور [[جنگی]]، [[عدالت]]، [[ورع]] در ظاهر و [[وثاقت]]<ref>آمدی، سیفالدین، ابکار الافکار فی اصول الدین، ج۵، ص۱۹۱- ۱۹۲؛ تفتازانی، سعدالدین، شرح المقاصد، ج۵، ص۲۳۳.</ref>. [[امامیه]] نیز ویژگیهای متعددی برای امام برشمردهاند که سبب متمایز شدن امام از دیگر [[انسانها]] میشود. همه مهمترین این ویژگیها عبارتاند از: | ||
=== [[عصمت]] === | === [[عصمت]] === | ||
در [[آیات]] | در [[آیات]] {{متن قرآن|وَإِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ بِكَلِمَاتٍ فَأَتَمَّهُنَّ قَالَ إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا قَالَ وَمِنْ ذُرِّيَّتِي قَالَ لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ}} <ref>«و (یاد کن) آنگاه را که پروردگار ابراهیم، او را با کلماتی آزمود و او آنها را به انجام رسانید؛ فرمود: من تو را پیشوای مردم میگمارم. (ابراهیم) گفت: و از فرزندانم (چه کس را)؟ فرمود: پیمان من به ستمکاران نمیرسد» سوره بقره، آیه ۱۲۴</ref>؛ {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ...}} <ref>«ای مؤمنان، از خداوند فرمان برید و از پیامبر و زمامدارانی که از شمایند فرمانبرداری کنید.».. سوره نساء، آیه ۵۹</ref>؛ {{متن قرآن|إِنَّمَا يُرِيدُ اللَّهُ لِيُذْهِبَ عَنْكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَيْتِ وَيُطَهِّرَكُمْ تَطْهِيرًا}} <ref>«جز این نیست که خداوند میخواهد از شما اهل بیت هر پلیدی را بزداید و شما را به شایستگی پاک گرداند» سوره احزاب، آیه ۳۳.</ref> و [[روایات]]<ref>صدوق، محمد بن علی، معانی الاخبار، ص۱۳۲-۱۳۶.</ref> درباره [[معصوم بودن امام]] سخن به میان آمده است. برخی استدلالهای [[امامیه]] بر [[ضرورت نصب امام]] از طرف [[خداوند]]، مانند [[نیاز شریعت به حافظ]] و [[نگهبان]]، قسمت [[امام]] را نیز [[اثبات]] میکند. ویژگی [[عصمت]] برای امام به همان معنایی است که برای [[نبی]] آمده است؛ یعنی امام دارای [[قوه]] و [[ملکه نفسانی]] است که با وجود آن هرگز [[مرتکب معصیت]] نمیشود<ref>ابن میثم بحرانی، النجاة فی القیامة، ص۵۵.</ref>. | ||
[[امام خمینی]] عصمت را از ویژگیهای مهم امام میداند و [[معتقد]] است عصمت حالتی [[نفسانی]] و نوری [[باطنی]] است که شخص را از [[ارتکاب گناه]] و [[خطا]] باز میدارد و این از [[نور]] کامل [[یقین]] و [[اطمینان]] تام حاصل میشود<ref>امام خمینی، شرح چهل حدیث، ص۵۵۲.</ref>. ایشان عصمت [[اولیای خدا]] {{عم}} را در جهت عصمت مطلقه [[پیامبر اکرم]] {{صل}} میشمارد<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ص۵۹ -۶۰.</ref>. به [[اعتقاد]] ایشان گستره عصمت [[پیشوایان الهی]] از نظر زمانی، از آغاز تا پایان [[عمر]] آنان است<ref>امام خمینی، صحیفه امام، ج۱۲، ص۴۹۸.</ref>. از این جهت در بعضی روایات برای عدم صلاحیت افرادی که مدتی از عمر خود را [[مشرک]] بودهاند برای [[منصب امامت]]، به [[آیه]] {{متن قرآن|لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ}}<ref>«پیمان من به ستمکاران نمیرسد» سوره بقره، آیه ۱۲۴.</ref> [[استدلال]] شده است<ref>امام خمینی، تنقیح الاصول، ج۱، ص۱۷۶- ۱۷۷.</ref>.<ref>[[علی رضا اژدر|اژدر]] و [[سید علی احمدی امیری|احمدی امیری]]، [[امامت - اژدر و احمدی امیری (مقاله)| مقاله «امامت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی]]، ج۲، ص ۲۴۴.</ref> | [[امام خمینی]] عصمت را از ویژگیهای مهم امام میداند و [[معتقد]] است عصمت حالتی [[نفسانی]] و نوری [[باطنی]] است که شخص را از [[ارتکاب گناه]] و [[خطا]] باز میدارد و این از [[نور]] کامل [[یقین]] و [[اطمینان]] تام حاصل میشود<ref>امام خمینی، شرح چهل حدیث، ص۵۵۲.</ref>. ایشان عصمت [[اولیای خدا]] {{عم}} را در جهت عصمت مطلقه [[پیامبر اکرم]] {{صل}} میشمارد<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ص۵۹ -۶۰.</ref>. به [[اعتقاد]] ایشان گستره عصمت [[پیشوایان الهی]] از نظر زمانی، از آغاز تا پایان [[عمر]] آنان است<ref>امام خمینی، صحیفه امام، ج۱۲، ص۴۹۸.</ref>. از این جهت در بعضی روایات برای عدم صلاحیت افرادی که مدتی از عمر خود را [[مشرک]] بودهاند برای [[منصب امامت]]، به [[آیه]] {{متن قرآن|لَا يَنَالُ عَهْدِي الظَّالِمِينَ}}<ref>«پیمان من به ستمکاران نمیرسد» سوره بقره، آیه ۱۲۴.</ref> [[استدلال]] شده است<ref>امام خمینی، تنقیح الاصول، ج۱، ص۱۷۶- ۱۷۷.</ref>.<ref>[[علی رضا اژدر|اژدر]] و [[سید علی احمدی امیری|احمدی امیری]]، [[امامت - اژدر و احمدی امیری (مقاله)| مقاله «امامت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی]]، ج۲، ص ۲۴۴.</ref> | ||
خط ۲۱: | خط ۱۵: | ||
=== [[ولایت باطنی]] === | === [[ولایت باطنی]] === | ||
امام افزون بر بیان [[معارف]] و [[راهنمایی]] ظاهری مردم، ولایت و [[رهبری]] [[باطنی]] [[اعمال]] را نیز به عهده دارد و اوست که [[حیات معنوی]] مردم را تنظیم میکند و [[حقایق]] اعمال را به سوی خداوند سوق میدهد<ref>طباطبایی، سیدمحمد حسین، شیعه در اسلام، ص۱۹۸.</ref>. به [[اعتقاد]] [[امام خمینی]]، امام معصوم [[مقامات معنوی]] دارد و آن [[مقام]] «[[خلافت]] کلی الهی» است که خلافتی [[تکوینی]] است و به موجب آن جمیع عالم در برابر او خاضعاند<ref>امام خمینی، ولایت فقیه، ص۵۳-۵۴.</ref>. به اعتقاد ایشان، امام [[واسطه دریافت فیض الهی]] بر بندگان است و آنان بدون این واسطههای [[روحانی]] و نداشتن قابلیت و زمینه لازم، امکان [[ارتباط]] و دریافت مستقیم [[فیض]] از خداوند را نخواهند داشت<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ص۱۳۵-۱۳۶.</ref>. امام در مقامات معنوی نیز دارای درجات بلندی است که [[ادراک]] آن از [[طاقت]] [[بشر]] خارج است و [[عقول]] و [[شهود]] [[اصحاب]] [[اندیشه]] و [[عرفان]] نیز بدان راه ندارد<ref>امام خمینی، شرح چهل حدیث، ص۵۵۱-۵۵۲.</ref>و [[برترین]] [[مراتب عبودیت]] متعلق به [[امامان معصوم]] {{عم}} است<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ص۱۰.</ref>.<ref>[[علی رضا اژدر|اژدر]] و [[سید علی احمدی امیری|احمدی امیری]]، [[امامت - اژدر و احمدی امیری (مقاله)| مقاله «امامت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی]]، ج۲، ص ۲۴۵.</ref> | امام افزون بر بیان [[معارف]] و [[راهنمایی]] ظاهری مردم، ولایت و [[رهبری]] [[باطنی]] [[اعمال]] را نیز به عهده دارد و اوست که [[حیات معنوی]] مردم را تنظیم میکند و [[حقایق]] اعمال را به سوی خداوند سوق میدهد<ref> طباطبایی، سیدمحمد حسین، شیعه در اسلام، ص۱۹۸.</ref>. به [[اعتقاد]] [[امام خمینی]]، امام معصوم [[مقامات معنوی]] دارد و آن [[مقام]] «[[خلافت]] کلی الهی» است که خلافتی [[تکوینی]] است و به موجب آن جمیع عالم در برابر او خاضعاند<ref>امام خمینی، ولایت فقیه، ص۵۳-۵۴.</ref>. به اعتقاد ایشان، امام [[واسطه دریافت فیض الهی]] بر بندگان است و آنان بدون این واسطههای [[روحانی]] و نداشتن قابلیت و زمینه لازم، امکان [[ارتباط]] و دریافت مستقیم [[فیض]] از خداوند را نخواهند داشت<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ص۱۳۵-۱۳۶.</ref>. امام در مقامات معنوی نیز دارای درجات بلندی است که [[ادراک]] آن از [[طاقت]] [[بشر]] خارج است و [[عقول]] و [[شهود]] [[اصحاب]] [[اندیشه]] و [[عرفان]] نیز بدان راه ندارد<ref>امام خمینی، شرح چهل حدیث، ص۵۵۱-۵۵۲.</ref>و [[برترین]] [[مراتب عبودیت]] متعلق به [[امامان معصوم]] {{عم}} است<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ص۱۰.</ref>.<ref>[[علی رضا اژدر|اژدر]] و [[سید علی احمدی امیری|احمدی امیری]]، [[امامت - اژدر و احمدی امیری (مقاله)| مقاله «امامت»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی]]، ج۲، ص ۲۴۵.</ref> | ||
=== [[عبودیت]] کامل === | === [[عبودیت]] کامل === |