←انواع غیبت
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
البته علّت اصلی کمرنگ شدن [[ارتباط]]، سخت‌گیری و ایجاد [[محدودیّت]] [[حکومت ستمگر]] [[عباسی]] بود، چراکه این دو امام در [[سامرا]] در یک منطقه نظامی تحت نظر بودند. از این رو مردم به [[دشواری]] می‌توانستند آنان را ببینند و از [[ترس]] [[حکومت]] مجبور بودند با راهکارهایی مختلف و پنهانی [[خدمت]] [[حضرت]] برسند، ولی [[ائمه]] از این [[محدودیّت]] برای [[آمادگی مردم]] برای [[دوران غیبت]] استفاده کردند<ref>مسعودی، علی بن حسین، اثبات الوصیة، ص ۲۶۲؛ صدر، محمد، تاریخ الغیبة الصغری، ص ۲۲۲.</ref>. از سوی دیگر نیز [[امام حسن عسکری]] {{ع}} در سن ۲۷ سالگی [[رحلت]] کرد و تنها فرزند او که پنج سال از عمرش می‌گذشت از جانب [[خدای متعال]] به [[امامت]] [[منصوب]] گردید، اما بنا به دلایلی [[امام دوازدهم]] {{ع}} از همان [[زمان]] از دیدگان پنهان شد و دوران غیبتش آغاز گردید؛ لذا [[غیبت صغری]] که در [[سال ۲۶۰ هجری]] قمری آغاز شد و پس از ۶۹ سال در [[سال ۳۲۹ هجری]] قمری با درگذشت چهارمین و آخرین [[نائب خاص]] [[امام]] {{ع}} پایان یافت، علاوه بر موارد گذشته، مقدمه و آغازی برای [[درک]] [[غیبت طولانی]] بود، تا شرایط [[پذیرش]] موقعیت جدید برای [[مردمان]] فراهم گردد و [[شیعیان]] [[آمادگی]] درک دورانی را داشته باشند که در آن از [[حضور امام معصوم]] به‌طور مستقیم بی‌بهره‌اند<ref>ر. ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ص۴۷-۵۵.</ref>. | البته علّت اصلی کمرنگ شدن [[ارتباط]]، سخت‌گیری و ایجاد [[محدودیّت]] [[حکومت ستمگر]] [[عباسی]] بود، چراکه این دو امام در [[سامرا]] در یک منطقه نظامی تحت نظر بودند. از این رو مردم به [[دشواری]] می‌توانستند آنان را ببینند و از [[ترس]] [[حکومت]] مجبور بودند با راهکارهایی مختلف و پنهانی [[خدمت]] [[حضرت]] برسند، ولی [[ائمه]] از این [[محدودیّت]] برای [[آمادگی مردم]] برای [[دوران غیبت]] استفاده کردند<ref>مسعودی، علی بن حسین، اثبات الوصیة، ص ۲۶۲؛ صدر، محمد، تاریخ الغیبة الصغری، ص ۲۲۲.</ref>. از سوی دیگر نیز [[امام حسن عسکری]] {{ع}} در سن ۲۷ سالگی [[رحلت]] کرد و تنها فرزند او که پنج سال از عمرش می‌گذشت از جانب [[خدای متعال]] به [[امامت]] [[منصوب]] گردید، اما بنا به دلایلی [[امام دوازدهم]] {{ع}} از همان [[زمان]] از دیدگان پنهان شد و دوران غیبتش آغاز گردید؛ لذا [[غیبت صغری]] که در [[سال ۲۶۰ هجری]] قمری آغاز شد و پس از ۶۹ سال در [[سال ۳۲۹ هجری]] قمری با درگذشت چهارمین و آخرین [[نائب خاص]] [[امام]] {{ع}} پایان یافت، علاوه بر موارد گذشته، مقدمه و آغازی برای [[درک]] [[غیبت طولانی]] بود، تا شرایط [[پذیرش]] موقعیت جدید برای [[مردمان]] فراهم گردد و [[شیعیان]] [[آمادگی]] درک دورانی را داشته باشند که در آن از [[حضور امام معصوم]] به‌طور مستقیم بی‌بهره‌اند<ref>ر. ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ص۴۷-۵۵.</ref>. | ||
== | == انواع غیبت == | ||
[[غیبت امام زمان]] {{ع}} در دو مرحله به [[اجرا]] درآمد: | [[غیبت امام زمان]] {{ع}} در دو مرحله به [[اجرا]] درآمد: | ||
# '''[[غیبت]] کوتاه مدّت (صغرا)''': این نوع از غیبت زمینه‌ای بود تا شیعیان برای [[غیبت کبری]] آماده گردند و در این دوره، امام {{ع}} از طریق چهار | # '''[[غیبت]] کوتاه مدّت (صغرا)''': این نوع از غیبت زمینه‌ای بود تا شیعیان برای [[غیبت کبری]] آماده گردند و در این دوره، امام {{ع}} از طریق چهار نماینده با [[مردم]] در [[ارتباط]] بود و به نیازهای [[علمی]] و [[معنوی]] آنان پاسخ می‌گفت. | ||
# '''غیبت بلند مدّت (کبرا)''': در این دوران [[عالمان دینی]] با داشتن شرایطی که امام آنها را بیان فرموده به صورت عام (نه با معرفی خاص) به عنوان [[نایب امام زمان]] {{ع}} عهده‌دار امور شیعیان هستند<ref>ر. ک: فرهنگ شیعه، ص ۳۵۲.</ref>. | # '''غیبت بلند مدّت (کبرا)''': در این دوران [[عالمان دینی]] با داشتن شرایطی که امام آنها را بیان فرموده به صورت عام (نه با معرفی خاص) به عنوان [[نایب امام زمان]] {{ع}} عهده‌دار امور شیعیان هستند<ref>ر. ک: فرهنگ شیعه، ص ۳۵۲.</ref>. | ||
[[امام صادق]] {{ع}} در مسافرتی به [[کوه رضوی]] رسیدند. به آن [[کوه]] اشاره نموده و فرمودند: «... این کوه جای خوبی برای آن خائف (یعنی [[حضرت مهدی]] {{ع}}) خواهد بود و [[صاحب الامر]] {{ع}} در این کوه دو غیبت خواهد داشت، یکی کوتاه و دیگری طولانی»<ref>{{متن حدیث|خَرَجْتُ مَعَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ {{ع}}فَلَمَّا نَزَلْنَا الرَّوْحَاءَ نَظَرَ إِلَی جَبَلِهَا مُطِلًّا عَلَیْهَا فَقَالَ لِی تَرَی هَذَا الْجَبَلَ هَذَا جَبَلٌ یُدْعَی رَضْوَی مِنْ جِبَالِ فَارِسَ أَحَبَّنَا فَنَقَلَهُ اللَّهُ إِلَیْنَا أَمَا إِنَّ فِیهِ کُلَّ شَجَرَةِ مَطْعَمٍ وَ نِعْمَ أَمَانٌ لِلْخَائِفِ مَرَّتَیْنِ أَمَا إِنَّ لِصَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ فِیهِ غَیْبَتَیْنِ وَاحِدَةٌ قَصِیرَةٌ وَ الْأُخْرَی طَوِیلَة}}؛ مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۵۳.</ref>. | [[امام صادق]] {{ع}} در مسافرتی به [[کوه رضوی]] رسیدند. به آن [[کوه]] اشاره نموده و فرمودند: «... این کوه جای خوبی برای آن خائف (یعنی [[حضرت مهدی]] {{ع}}) خواهد بود و [[صاحب الامر]] {{ع}} در این کوه دو غیبت خواهد داشت، یکی کوتاه و دیگری طولانی»<ref>{{متن حدیث|خَرَجْتُ مَعَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ {{ع}}فَلَمَّا نَزَلْنَا الرَّوْحَاءَ نَظَرَ إِلَی جَبَلِهَا مُطِلًّا عَلَیْهَا فَقَالَ لِی تَرَی هَذَا الْجَبَلَ هَذَا جَبَلٌ یُدْعَی رَضْوَی مِنْ جِبَالِ فَارِسَ أَحَبَّنَا فَنَقَلَهُ اللَّهُ إِلَیْنَا أَمَا إِنَّ فِیهِ کُلَّ شَجَرَةِ مَطْعَمٍ وَ نِعْمَ أَمَانٌ لِلْخَائِفِ مَرَّتَیْنِ أَمَا إِنَّ لِصَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ فِیهِ غَیْبَتَیْنِ وَاحِدَةٌ قَصِیرَةٌ وَ الْأُخْرَی طَوِیلَة}}؛ مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۵۳.</ref>. | ||