حمد در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

[[امام خمینی]] [[تسبیح]] را تنزیه [[حق‌تعالی]] از [[نقص]] و امکان در [[مقام]] ذات و صفات و [[افعال]]<ref>امام خمینی، مصباح الهدایه، ۸۰.</ref> و حمد و تحمید را اظهار کمال محمود و بیان محامد او می‌داند<ref>امام خمینی، تعلیقات فصوص، ۴۲.</ref>. ایشان مقام تحمید را مقام ارجاع و بازگشت همه محامد و ستایش‌ها به خداوند و نفی آن از غیر او معرفی می‌کند<ref>امام خمینی، مصباح الهدایه، ۷۹.</ref>.<ref>[[معصومه طلوع|طلوع، معصومه]]، [[تسبیح و تحمید (مقاله)|مقاله «تسبیح و تحمید»]]، دانشنامه [[امام خمینی]] ج۳ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی، ج۳، ص۳۳۵–۳۴۰.</ref>

امام خمینی [[حمد]] را [[برترین]] فرد [[شکر زبانی]]<ref>امام خمینی، چهل حدیث، ۳۴۹.</ref> و [[مقام]] [[تحمید]] را مقام [[توحید افعالی]] و مقام بازگشت همه ستایش‌ها و ثناها به حق‌تعالی و [[نفی]] آن از غیر حق می‌داند؛ از این جهت در عالم وجود غیر از [[جمیل]] مطلق، هیچ جمیل و فاعل جمیلی نیست تا به جمال یا فعلش [[ستوده]] شود.<ref>امام خمینی، مصباح الهدایه، ۷۹.</ref> ایشان مقام تحمید را پس از مقام ذکر و پیش از مقام [[تعظیم]] می‌داند؛ زیرا پس از اینکه [[نمازگزار]] همه موجودات را [[اسمای الهی]] و ظل آنها دید، نوبت به [[تحمید]] می‌رسد و اعتراف می‌کند که همه محامد مختص [[ذات خداوند]] است و دیگر موجودات در آن [[شریک]] نیستند؛ زیرا کمالی از خود ندارند تا ثنا شوند. پس از این مرحله به افق [[وحدت]] نزدیک می‌شود و صورت [[رحمت رحمانیه]] و رحیمیه بر [[قلب]] او تجلی می‌کند و هیبتی از این تجلی حاصل می‌شود که سبب [[عظمت]] [[حق]] در قلب اوست.<ref>[[امام خمینی]]، آداب الصلاة، ۲۱۷–۲۱۸.</ref>.<ref>[[معصومه طلوع|طلوع، معصومه]]، [[تسبیح و تحمید (مقاله)|مقاله «تسبیح و تحمید»]]، دانشنامه [[امام خمینی]] ج۳ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی، ج۳، ص۳۳۵–۳۴۰.</ref>

از [[آیات]] فراوانی، اختصاص و انحصار تمام حمدها به [[خداوند]] استفاده می‌شود {{متن قرآن|وَهُوَ اللَّهُ لَا إِلَهَ إِلَّا هُوَ لَهُ الْحَمْدُ فِي الْأُولَى وَالْآخِرَةِ وَلَهُ الْحُكْمُ وَإِلَيْهِ تُرْجَعُونَ}}<ref>«و اوست خداوند، هیچ خدایی جز او نیست، سپاس او راست در جهان نخستین و بازپسین و فرمان او راست و به سوی او بازگردانده می‌شوید» سوره قصص، آیه ۷۰.</ref>،  {{متن قرآن|فَلِلَّهِ الْحَمْدُ رَبِّ السَّمَاوَاتِ وَرَبِّ الْأَرْضِ رَبِّ الْعَالَمِينَ}}<ref>«و سپاس خداوند راست، پروردگار آسمان‌ها و پروردگار زمین، پروردگار جهانیان» سوره جاثیه، آیه ۳۶.</ref> برخی از [[اهل معرفت]] در بیان اختصاص [[حمد]] به خداوند، آن را در دو [[مقام]] جمعی [[الهی]] (ذات) و تفصیلی (خارج از ذات) مطرح کرده‌اند.<ref>قیصری، شرح فصوص الحکم، ۵۷۶.</ref> [[امام خمینی]] [[معتقد]] است [[تحمید]] برای غیر خداوند واقع نمی‌شود و حتی تعریف از [[انسان کامل]] حمدِ خداوند است.<ref>امام خمینی، صحیفه، ۱۷/۵۲۴.</ref> ایشان معتقد است اختصاص همه محامد به خداوند به حسب [[برهان]]، واضح و آشکار است؛ زیراکه تمام عالم ظل و بسط [[فیض]] [[حضرت حق]] است و تمام نعمت‌های ظاهر و [[باطن]] از هر منعمی که باشد به حسب ظاهر از [[حق‌تعالی]] است و هیچ‌یک از موجودات در آن شرکت ندارد و هر حمد و مدحی از هر حامدی به [[مقام ربوبی]] [[حق]] بر می‌گردد که البته این بر اساس [[مقامات]] متوسطان است، اما به حسب مقام [[اصحاب]] [[قلوب]]، تمام [[نعمت‌ها]] و [[کمالات]] و تمام [[جمال]] و جلال صورت [[تجلی ذاتی]] است و تمام محامد و [[مدایح]] به [[ذات مقدس]] حق‌تعالی مربوط است، بلکه [[مدح]] و حمد از ناحیه خود او و برای خود اوست.<ref>امام خمینی، آداب الصلاة، ۲۵۱–۲۵۲.</ref>