آزمایش الهی در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی
خط ۵۵: خط ۵۵:
## الطاف مربوط به نوع امتحان؛ یعنی امتحان به گونه ای باشد که به نتیجه مورد نظر برسد و ابتر نباشد. در [[حدیث قدسی]] آمده است که [[خداوند]] برخی از [[بندگان]] [[مؤمن]] را با [[فقر]] یا [[بیماری]] می‌‌آزماید، چون تنها در این صورت امر [[دین]] آنها [[صلاح]] می‌‌یابد، و برخی را با غنا و [[سلامتی]] امتحان می‌‌کند چون صلاح دینشان در همین است<ref>تحف العقول کتاب تمحیص، باب۷، ص۱۱۵.</ref>.
## الطاف مربوط به نوع امتحان؛ یعنی امتحان به گونه ای باشد که به نتیجه مورد نظر برسد و ابتر نباشد. در [[حدیث قدسی]] آمده است که [[خداوند]] برخی از [[بندگان]] [[مؤمن]] را با [[فقر]] یا [[بیماری]] می‌‌آزماید، چون تنها در این صورت امر [[دین]] آنها [[صلاح]] می‌‌یابد، و برخی را با غنا و [[سلامتی]] امتحان می‌‌کند چون صلاح دینشان در همین است<ref>تحف العقول کتاب تمحیص، باب۷، ص۱۱۵.</ref>.
# [[باور]] نداشتن به سنّت ابتلاء و عدم توجه به آن، موجب غرور در مواجهه با [[نعمت‌های الهی]] و موجب [[یأس]] و خودباختگی در برابر [[ثروتمندان]] و قدرتمندان می‌‌گردد<ref>شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج۴، ص۲۷۱؛ نهج البلاغه خطبه ۱۹۲.</ref>. اما ابتلاء باوری، اصالت را از [[نعمت]] و [[بلا]] می‌‌گیرد و به [[صبر]] و شگرگزاری می‌‌دهد، نگاه ما را به متاع [[دنیا]] آلی و نسبی می‌‌کند و بلا و نعمت [[حقیقی]] را می‌‌شناساند<ref>جامع السعادات، ج۳، ص۲۷۵؛ کشف الأسرار، ج۷، ص۲۲.</ref>. ابتلاء در قبال تمام اتفاقات و دقایق [[زندگی]]، فرصت می‌‌آفریند، [[وظیفه]] می‌‌سازد، به حوادث معنا می‌‌دهد و تکاپو می‌‌آفریند، [[خیر و شرّ]] و [[سعادت]] و [[شقاوت]] را به [[تفسیر]] می‌‌نشیند و به این مبحث جنجالی پایان می‌‌دهد<ref>[[داوود فتح‌الله‌زاده|فتح‌الله‌زاده]] و [[عبدالرحیم سلیمانی بهبهانی|سلیمانی بهبهانی]]، [[ابتلا (مقاله)|مقاله «ابتلا»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۱۲۵-۱۳۰.</ref>.
# [[باور]] نداشتن به سنّت ابتلاء و عدم توجه به آن، موجب غرور در مواجهه با [[نعمت‌های الهی]] و موجب [[یأس]] و خودباختگی در برابر [[ثروتمندان]] و قدرتمندان می‌‌گردد<ref>شرح نهج البلاغه ابن میثم، ج۴، ص۲۷۱؛ نهج البلاغه خطبه ۱۹۲.</ref>. اما ابتلاء باوری، اصالت را از [[نعمت]] و [[بلا]] می‌‌گیرد و به [[صبر]] و شگرگزاری می‌‌دهد، نگاه ما را به متاع [[دنیا]] آلی و نسبی می‌‌کند و بلا و نعمت [[حقیقی]] را می‌‌شناساند<ref>جامع السعادات، ج۳، ص۲۷۵؛ کشف الأسرار، ج۷، ص۲۲.</ref>. ابتلاء در قبال تمام اتفاقات و دقایق [[زندگی]]، فرصت می‌‌آفریند، [[وظیفه]] می‌‌سازد، به حوادث معنا می‌‌دهد و تکاپو می‌‌آفریند، [[خیر و شرّ]] و [[سعادت]] و [[شقاوت]] را به [[تفسیر]] می‌‌نشیند و به این مبحث جنجالی پایان می‌‌دهد<ref>[[داوود فتح‌الله‌زاده|فتح‌الله‌زاده]] و [[عبدالرحیم سلیمانی بهبهانی|سلیمانی بهبهانی]]، [[ابتلا (مقاله)|مقاله «ابتلا»]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۱۲۵-۱۳۰.</ref>.
== زمینه‌ها و مصادیق آزمایش الهی ==
[[تکالیف الهی]] و [[احکام شرعی]]، زمینه‌های [[آزمون الهی]] در عرصه‌های گوناگون زندگی‌اند و حرکت [[اجتماعی]] در دایره [[آزمایش الهی]]، همان حرکت [[استخلاف]] است که [[خداوند]] از گذر آن [[حاکم]] و محکوم را می‌آزماید<ref>{{متن قرآن|قَالُواْ أُوذِينَا مِن قَبْلِ أَن تَأْتِيَنَا وَمِن بَعْدِ مَا جِئْتَنَا قَالَ عَسَى رَبُّكُمْ أَن يُهْلِكَ عَدُوَّكُمْ وَيَسْتَخْلِفَكُمْ فِي الأَرْضِ فَيَنظُرَ كَيْفَ تَعْمَلُونَ}}؛ سوره اعراف، آیه ۱۲۹.</ref>. مصادیق [[آزمایش الهی]] در [[قرآن]]، عبارت‌اند از: [[جهاد]]، [[نعمت]]، بلای [[حسن]]، بلای سَی‌ء، [[فقر]]، غنا، [[شر]]، [[مال]]، [[فرزند]] و جز آن<ref>تفسیر نمونه‌، ۱/ ۵۳۵- ۵۲۴.</ref>.<ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۴۱.</ref>


== [[ابتلاء]] و [[علم خداوند]] ==
== [[ابتلاء]] و [[علم خداوند]] ==
۱۱۲٬۸۶۰

ویرایش