حدیث سد ابواب: تفاوت میان نسخه‌ها

ساخت [[مسجد]] در [[شهر مدینه]] از نخستین اقدامات [[رسول خدا]] {{صل}} پس از [[هجرت]] به این [[شهر]] است. هم‌زمان با ساخت مسجدی که بعدها "مسجد النبی" نامیده شد، حجره‌هایی برای سکونت پیامبر {{صل}} و برخی از [[همسران]] آن [[حضرت]]، متصل به مسجد ساخته شد. همچنین کسانی چون [[علی]] {{ع}}، [[عمر]]، [[ابوبکر]]، [[عباس]]، [[حمزه]] نیز در خانه‌های خود مستقر شدند و از راه مسجد رفت‌ و آمد می‌کردند و این برای [[پیامبر خدا]] نیز ایجاد مزاحمت داشت. این حجرات افزون بر دری که به سمت بیرون داشتند، دری به طرف مسجد نیز داشتند و در وقت [[نماز]]، صاحبان آنها، از این درها وارد مسجد می‌شدند و دوباره از همان در برمی گشتند. در [[سال سوم هجری]]، [[فرستاده خدا]] {{صل}} به [[امر الهی]] [[مأمور]] شد همه آن درها را، جز در حجره علی {{ع}} ببندد. عده‌ای از [[صحابه]] ناراحت شدند و به پیامبر [[اعتراض]] کردند. آن حضرت اعلام کرد که [[خداوند]] او را به این کار مأمور کرده و این [[اقدام]]، خودسرانه نبوده است<ref>[[یدالله حاجی‌زاده|حاجی‌زاده، یدالله]]، [[سد ابواب (مقاله)|سد ابواب]]، [[فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم]]، ج۱، ص۴۰۵؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۱۲.</ref>.

== [[احادیث سد ابواب]] ==

# [[ابوحمزه ثمالی]] از [[امام باقر]] {{ع}} [[روایت]] می‌کند که فرمود: "تعداد افراد [[غریب]] [[مسلمان]] که به [[مدینه]] وارد شده بودند، زیاد شده بود؛ به طوری که [[مسجد]] برای آنها تنگ شده و گنجایش همه آنها را نداشت. پس [[خداوند]] به [[پیامبر]] {{صل}} چنین [[وحی]] فرمود: " مسجد خود را [[تطهیر]] کن و نگذار کسی شب در آنجا بخوابد و دستور بده درهای باز شده به مسجد بسته شود، مگر در [[خانه علی]] و [[فاطمه]] و جنب از داخل مسجد عبور نکند و غریبی در آن نخوابد". پس از آن، [[رسول خدا]] {{صل}} دستور داد که درهای [[خانه‌ها]] را که به مسجد باز می‌شد را ببندند و در [[خانه فاطمه]] {{س}} را به حال خود باقی گذارند<ref>فروع کافی، کلینی، ج۵، ص۳۳۹.</ref>.<ref>[[حبیب عباسی| عباسی، حبیب]]، [[علی بن ابی‌طالب (مقاله)| مقاله «علی بن ابی‌طالب»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۱، ص:۱۴۷.</ref>

# [[ابن شهرآشوب]] این [[روایات]] را با نقل‌های مختلف و از [[راویان]] گوناگون مطرح کرده است<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۲، ص۱۹۰-۱۹۱.</ref>. وی می‌نویسد: «حدیث سد ابواب را حدود سی نفر از [[صحابه]]، از جمله [[زید بن ارقم]]، [[سعد بن ابی‌وقاص]]، [[ابوسعید خدری]]، [[ام‌سلمه]]، [[ابورافع]] و... [[روایت]] کرده‌اند»<ref>ابن‌شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، ج۲، ص۱۸۹.</ref>.

# [[علامه امینی]] ۲۳ صورت برای این حدیث نقل کرده<ref>الغدیر، ج ۳ ص۲۰۲، موسوعة الامام علی بن ابی طالب، ج ۹ ص۳۹۸</ref> و پیش از طرح این احادیث می‌نویسد: «[[پیشوایان اهل سنت]]، با سندهای صحیح و فراوان از جمعی از صحابه که شمار آنها به حدی است که [[تواتر]] این حدیث را [[ثابت]] می‌کند، آن را نقل کرده‌اند»<ref>علامه امینی، الغدیر فی الکتاب و السنة و الأدب، ج۳، ص۲۸۵.</ref>.

ابن‌بطریق در [[حدیثی]] به نقل از [[نافع]]، [[غلام]] [[عمر]] می‌نویسد: "به ابن عمر گفتم: چه کسی پس از [[رسول خدا]] {{صل}} از همه [[برتر]] است؟ گفت: ای بی‌مادر! به تو چه ربطی دارد؟ سپس گفت: {{عربی|"أَسْتَغْفِرُ اللَّه‏"}}! [[بهترین]] آنها پس از [[پیامبر]] کسی است که هر آنچه بر خودش [[حلال]] بود، بر او نیز حلال بود<ref>در حدیثی از پیامبر خطاب به علی {{ع}} آمده است: {{متن حدیث|یا علی لا یحل لاحد یجنب فی المسجد غیری و غیرک}} ضرار بن صرد می‌نویسد: منظور حضرت این است که کسی نمی‌تواند مسجد را در حال جنابت طریق عبور قرار دهد، به جز من و تو. ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۷، ص۳۴۲-۳۴۳.</ref> و هر آنچه بر خودش [[حرام]] بود، بر او نیز حرام بود. گفتم: او کیست؟ گفت: [[علی]] {{ع}}. سپس گفت: پیامبر درهای [[مسجد]] را بست؛ مگر باب علی {{ع}} و به او گفت: هر آنچه در این مسجد بر من جایز است، بر تو نیز جایز است... تو [[وارث]] و [[وصی]] من هستی و [[دین]] مرا ادا می‌کنی..."<ref>ابن بطریق اسدی حلی، العمده، ص۱۸۰-۱۸۱.</ref>.

در [[حدیثی]] دیگر، ابن‌عساکر به نقل از [[علاء]] بن عرار از پدرش نقل کرده است که به [[عبدالله بن عمر]] گفتم: "درباره علی {{ع}} و [[عثمان]] چه می‌گویی؟" [[عبدالله]] گفت: "اما علی، کسی درباره او سؤال نکند. به [[منزلت]] او نزد پیامبر {{صل}} نگاه کن. پدرم گفت: پیامبر، ما را از مسجد بیرون کرد؛ مگر علی {{ع}} را و ابن‌جعفر گفت: پیامبر {{صل}} درهای ما را که به سوی مسجد باز می‌شد، بست و در [[علی]] {{ع}} را باز گذاشت"<ref>ابن عساکر، تاریخ مدینه دمشق، ج۴۲، ص۱۳۹.</ref>.

حدیث سد ابواب، فضیلتی انحصاری برای علی {{ع}} بود که بسیاری [[حسرت]] آن را به [[دل]] داشتند. [[حاکم نیشابوری]]، پس از نقل حدیث سد ابواب و بیان این نکته که این [[حدیث]]، صحیح الاسناد است، می‌نویسد: "از [[عمر بن خطاب]] نقل شده که به علی {{ع}} سه [[خصلت]] [[عطا]] شد که [[دوست]] داشتم یکی از این سه خصلت برای من بود. به او گفتند: این سه خصلت چیست؟ گفت: