اهداف قیام امام حسین در معارف و سیره حسینی (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۹ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۱۰
، ۲۹ ژوئیهٔ ۲۰۲۳←نظریه تشکیل حکومت
خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
برخی از نویسندگان معاصر، بر این عقیدهاند که [[شهادت امام حسین]] {{ع}} را نباید امری [[سیاسی]] دید و از حالت اسطورهای و [[راز]] و رمزداریاش خارج کرد تا دایره تأثیرگذاریاش، تنها به گروهی اندک محدود گردد؛ بلکه باید آن را اسطورهای دید تا تأثیرگذاریاش از [[زمان]] خطی متناهی، به دایره زمان حلقوی نامتناهی، برگردد. اینان، البته شاهدی بر تفسیرشان اقامه نکردهاند<ref>[[محمد محمدی ریشهری|محمدی ریشهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]]، ص۲۷۱.</ref>. | برخی از نویسندگان معاصر، بر این عقیدهاند که [[شهادت امام حسین]] {{ع}} را نباید امری [[سیاسی]] دید و از حالت اسطورهای و [[راز]] و رمزداریاش خارج کرد تا دایره تأثیرگذاریاش، تنها به گروهی اندک محدود گردد؛ بلکه باید آن را اسطورهای دید تا تأثیرگذاریاش از [[زمان]] خطی متناهی، به دایره زمان حلقوی نامتناهی، برگردد. اینان، البته شاهدی بر تفسیرشان اقامه نکردهاند<ref>[[محمد محمدی ریشهری|محمدی ریشهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]]، ص۲۷۱.</ref>. | ||
=== | === نظریه تشکیل حکومت === | ||
برخی از [[عالمان]] بزرگ [[شیعه]]، مانند [[شیخ مفید]] و [[سید مرتضی]]، و نیز برخی از عالمان معاصر، بر این عقیدهاند که [[امام حسین]] {{ع}} برای تشکیل حکومت، [[قیام]] کرد. اینان، چنین [[باور]] دارند که امام حسین {{ع}}، نخست برای [[امتناع]] از [[بیعت]] با [[یزید بن معاویه]]، از [[مدینه]] به سوی [[مکه]] حرکت کرد و آنگاه که [[مسلم بن عقیل]]، [[حمایت]] [[مردم کوفه]] را به وی گزارش داد، به قصد تشکیل حکومت و [[احیای سنت پیامبر]] [[خدا]] {{صل}} به سوی [[کوفه]] حرکت کرد. شیخ مفید، در المسائل العکبریة، ضمن [[سؤال]] و جوابی، [[هدف امام]] {{ع}} را مانند همه [[مجاهدان]]، [[پیروزی]] و مغلوب ساختن [[دشمن]] میداند: چرا [[حسین بن علی]] {{ع}} به کوفه رفت، در حالی که میدانست [[کوفیان]]، او را تنها میگذارند و کمکش نمیکنند، و او در این [[سفر]]، کشته میشود؟ اما این که [[حسین]] {{ع}} میدانست که کوفیان، او را تنها میگذارند، [[علم]] [[قطعی]] به آن نداریم؛ زیرا نه [[دلیل عقلی]]، و نه [[نقلی]] برای آن هست<ref>المسائل العکبریة، ص۶۹ - ۷۱؛ بحار الأنوار، ج۴۲، ص۲۵۷ - ۲۵۸.</ref>. گفتنی است در [[عصر]] حاضر، تنها کسی که [[نظریه]] تشکیل حکومت را پرورد و کوشید تا آن را مستدل کند، آقای صالحی [[نجف]] آبادی بود. وی بر آن است که [[امام]] {{ع}} از همان آغاز، [[هدف]] از پیش [[تعیین]] شدهای نداشت؛ بلکه به اقتضای شرایط، [[تصمیم]] میگرفت و هدفی را تعقیب میکرد. به نظر او، [[قیام امام حسین]] {{ع}}، چهار مرحله داشته و ایشان در هر مرحلهای، هدفی را تعقیب میکرده است. [[یادآوری]] میشود که نظر رایج [[اهل سنت]] در تحلیل [[حادثه عاشورا]] نیز [[تشکیل حکومت]] به وسیله امام {{ع}} است. [[ابن کثیر]]، عنوان یک بحث از کتابش را به همین نکته، اختصاص داده است: «حکایت [[حسین بن علی]] {{ع}} و علت هجرتش با [[خانواده]]، از [[مکه]] به [[عراق]]، برای به دست آوردن [[حکومت]]»<ref>البدایة و النهایة، ج۸، ص۱۴۹.</ref>. روشن است که [[صراحت]] اهل سنت در تبیین [[هدف امام حسین]] {{ع}} و عدم [[اختلاف]] آنان در این زمینه، از آن روست که تنها نگاهی [[تاریخی]] به این مسئله دارند و بحثهای [[کلامی]] را در آن، دخالت نمیدهند<ref>[[محمد محمدی ریشهری|محمدی ریشهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص۲۷۲.</ref>. | برخی از [[عالمان]] بزرگ [[شیعه]]، مانند [[شیخ مفید]] و [[سید مرتضی]]، و نیز برخی از عالمان معاصر، بر این عقیدهاند که [[امام حسین]] {{ع}} برای تشکیل حکومت، [[قیام]] کرد. اینان، چنین [[باور]] دارند که امام حسین {{ع}}، نخست برای [[امتناع]] از [[بیعت]] با [[یزید بن معاویه]]، از [[مدینه]] به سوی [[مکه]] حرکت کرد و آنگاه که [[مسلم بن عقیل]]، [[حمایت]] [[مردم کوفه]] را به وی گزارش داد، به قصد تشکیل حکومت و [[احیای سنت پیامبر]] [[خدا]] {{صل}} به سوی [[کوفه]] حرکت کرد. شیخ مفید، در المسائل العکبریة، ضمن [[سؤال]] و جوابی، [[هدف امام]] {{ع}} را مانند همه [[مجاهدان]]، [[پیروزی]] و مغلوب ساختن [[دشمن]] میداند: چرا [[حسین بن علی]] {{ع}} به کوفه رفت، در حالی که میدانست [[کوفیان]]، او را تنها میگذارند و کمکش نمیکنند، و او در این [[سفر]]، کشته میشود؟ اما این که [[حسین]] {{ع}} میدانست که کوفیان، او را تنها میگذارند، [[علم]] [[قطعی]] به آن نداریم؛ زیرا نه [[دلیل عقلی]]، و نه [[نقلی]] برای آن هست<ref>المسائل العکبریة، ص۶۹ - ۷۱؛ بحار الأنوار، ج۴۲، ص۲۵۷ - ۲۵۸.</ref>. گفتنی است در [[عصر]] حاضر، تنها کسی که [[نظریه]] تشکیل حکومت را پرورد و کوشید تا آن را مستدل کند، آقای صالحی [[نجف]] آبادی بود. وی بر آن است که [[امام]] {{ع}} از همان آغاز، [[هدف]] از پیش [[تعیین]] شدهای نداشت؛ بلکه به اقتضای شرایط، [[تصمیم]] میگرفت و هدفی را تعقیب میکرد. به نظر او، [[قیام امام حسین]] {{ع}}، چهار مرحله داشته و ایشان در هر مرحلهای، هدفی را تعقیب میکرده است. [[یادآوری]] میشود که نظر رایج [[اهل سنت]] در تحلیل [[حادثه عاشورا]] نیز [[تشکیل حکومت]] به وسیله امام {{ع}} است. [[ابن کثیر]]، عنوان یک بحث از کتابش را به همین نکته، اختصاص داده است: «حکایت [[حسین بن علی]] {{ع}} و علت هجرتش با [[خانواده]]، از [[مکه]] به [[عراق]]، برای به دست آوردن [[حکومت]]»<ref>البدایة و النهایة، ج۸، ص۱۴۹.</ref>. روشن است که [[صراحت]] اهل سنت در تبیین [[هدف امام حسین]] {{ع}} و عدم [[اختلاف]] آنان در این زمینه، از آن روست که تنها نگاهی [[تاریخی]] به این مسئله دارند و بحثهای [[کلامی]] را در آن، دخالت نمیدهند<ref>[[محمد محمدی ریشهری|محمدی ریشهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص۲۷۲.</ref>. | ||