جهاد اقتصادی در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

نویسنده در این مطلب با مراجعه به [[آموزه‌های اسلامی]] بر آن است تا یکی از عرصه‌های اقتصاد یعنی نقش تجاری‌سازی [[تولید علم]] در [[جهاد اقتصادی]] در پازل جامعه برتر ایمانی و تمدن اسلامی را مورد بررسی قرار دهد. با هم این مطلب را از نظر می‌‌گذرانیم.<ref>[[خلیل منصوری|منصوری، خلیل]]، [[نقش تجاری‌سازی تولید علم در جهاد اقتصادی (مقاله)|نقش تجاری‌سازی تولید علم در جهاد اقتصادیی]].</ref>.

{{همچنین|تولید علم}}

[[علم]] به معنای [[دانش]] و [[دانایی]]، ارتباط تنگاتنگی با [[قدرت]] تسخیری [[بشر]] دارد؛ زیرا [[علم انسان]] به خود و دیگری وی را [[قادر]] به تصرفات در خود و دیگری نموده و [[فرصت]] [[خلافت الهی]] را به وی بخشیده است. [[روح الهی]] که در کالبد [[بشریت]] دمیده شده، این ظرفیت را داراست که [[علم]] اسمایی داشته باشد. از این رو [[خداوند]] [[خلافت]] [[انسان]] بر همه هستی و [[کائنات]] را پس از دمیده شدن [[روح خاص]] و [[تعلیم]] علم اسمایی قرار داده و از [[فرشتگان]] ساحت [[قدس]] به [[نیابت]] از همه کائنات خواسته تا در برابر [[آدم]]{{ع}} به عنوان نمونه [[نخستین انسان]] کامل [[سجده]] برده و [[اطاعت]] و مظهریت [[ربوبیت]] او را بپذیرند و پروردگاری انسان برای کمال یابی خود را با سجده نشان دهند.<ref>{{متن قرآن|وَإِذْ قَالَ رَبُّكَ لِلْمَلائِكَةِ إِنِّي جَاعِلٌ فِي الأَرْضِ خَلِيفَةً قَالُواْ أَتَجْعَلُ فِيهَا مَن يُفْسِدُ فِيهَا وَيَسْفِكُ الدِّمَاء وَنَحْنُ نُسَبِّحُ بِحَمْدِكَ وَنُقَدِّسُ لَكَ قَالَ إِنِّي أَعْلَمُ مَا لاَ تَعْلَمُونَ * وَعَلَّمَ آدَمَ الأَسْمَاء كُلَّهَا ثُمَّ عَرَضَهُمْ عَلَى الْمَلائِكَةِ فَقَالَ أَنبِئُونِي بِأَسْمَاء هَؤُلاء إِن كُنتُمْ صَادِقِينَ * قَالُواْ سُبْحَانَكَ لاَ عِلْمَ لَنَا إِلاَّ مَا عَلَّمْتَنَا إِنَّكَ أَنتَ الْعَلِيمُ الْحَكِيمُ * قَالَ يَا آدَمُ أَنبِئْهُم بِأَسْمَائِهِمْ فَلَمَّا أَنبَأَهُمْ بِأَسْمَائِهِمْ قَالَ أَلَمْ أَقُل لَّكُمْ إِنِّي أَعْلَمُ غَيْبَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ وَأَعْلَمُ مَا تُبْدُونَ وَمَا كُنتُمْ تَكْتُمُونَ * وَإِذْ قُلْنَا لِلْمَلائِكَةِ اسْجُدُواْ لآدَمَ فَسَجَدُواْ إِلاَّ إِبْلِيسَ أَبَى وَاسْتَكْبَرَ وَكَانَ مِنَ الْكَافِرِينَ * وَقُلْنَا يَا آدَمُ اسْكُنْ أَنتَ وَزَوْجُكَ الْجَنَّةَ وَكُلاَ مِنْهَا رَغَدًا حَيْثُ شِئْتُمَا وَلاَ تَقْرَبَا هَذِهِ الشَّجَرَةَ فَتَكُونَا مِنَ الظَّالِمِينَ * فَأَزَلَّهُمَا الشَّيْطَانُ عَنْهَا فَأَخْرَجَهُمَا مِمَّا كَانَا فِيهِ وَقُلْنَا اهْبِطُواْ بَعْضُكُمْ لِبَعْضٍ عَدُوٌّ وَلَكُمْ فِي الأَرْضِ مُسْتَقَرٌّ وَمَتَاعٌ إِلَى حِينٍ * فَتَلَقَّى آدَمُ مِن رَّبِّهِ كَلِمَاتٍ فَتَابَ عَلَيْهِ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ}} «و (یاد کن) آنگاه را که پروردگارت به فرشتگان فرمود: می‌خواهم جانشینی در زمین بگمارم، گفتند: آیا کسی را در آن می‌گماری که در آن تباهی می‌کند و خون‌ها می‌ریزد در حالی که ما تو را با سپاس، به پاکی می‌ستاییم و تو را پاک می‌شمریم؛ فرمود: من چیزی می‌دانم که شما نمی‌دانید * و همه نام‌ها را به آدم آموخت سپس آنان را بر فرشتگان عرضه کرد و گفت: اگر راست می‌گویید نام‌های اینان را به من بگویید * گفتند: پاکاکه تویی! ما دانشی جز آنچه تو به ما آموخته‌ای، نداریم، بی‌گمان تویی که دانای فرزانه‌ای * فرمود: ای آدم! آنان را از نام‌های اینان آگاه ساز! و چون آنان را از نام‌های اینان آگاهانید فرمود: آیا به شما نگفته بودم که من نهان آسمان‌ها و زمین را می‌دانم و از آنچه آشکار می‌کنید و پوشیده می‌داشتید آگاهم؟ * و (یاد کنید) آنگاه را که به فرشتگان گفتیم: برای آدم فروتنی کنید، همه فروتنی کردند جز ابلیس که سرباز زد و سرکشی کرد و از کافران شد * و گفتیم: ای آدم! تو و همسرت در بهشت جای گیرید و از (نعمت‌های) آن، از هر جا خواهید فراوان بخورید اما به این درخت نزدیک نشوید که از ستمگران گردید * شیطان، آنان را از آن فرو لغزاند و از جایی که بودند بیرون راند و ما گفتیم: فرود آیید دشمن یکدیگر! و در زمین تا روزگاری، آرامشگاه و برخورداری خواهید داشت * آنگاه آدم از پروردگارش کلماتی فرا گرفت و (پروردگار) از او در گذشت که او بسیار توبه‌پذیر بخشاینده است» سوره بقره، آیه ۳۷.</ref>

بنابراین [[تولید علم]] به معنای [[تولید قدرت]] و ثروت می‌‌بایست در دستور کار هر انسان و [[جامعه انسانی]] قرار گیرد؛ چراکه [[هدف آفرینش]] و [[فلسفه]] آن تنها از این راه تحقق می‌‌یابد و شدنی می‌‌شود. پس می‌‌توان گفت که [[دانایی]] [[توانایی]] و [[دانش]] همان قدرت و ثروت است.<ref>[[خلیل منصوری|منصوری، خلیل]]، [[نقش تجاری‌سازی تولید علم در جهاد اقتصادی (مقاله)|نقش تجاری‌سازی تولید علم در جهاد اقتصادیی]].</ref>.

چنان که گفته شد، تولید علم به معنای اتصال با [[مبدأ هستی]] و [[درک]] [[حقایق]] اشیا یعنی همان [[اسما]] و [[تسلط]] بر موجودات جهت بهره‌مندی از آنها به عنوان ثروت واقعی در راستای کمال یابی انسان و جامعه انسانی و کمال بخشی به موجودات دیگر در مقام خلافت و مظهریت [[ربوبی]] و پروردگاری است.

با این بیان دانسته شد که مراد از تجاری‌سازی تولید علم چیست؛ چراکه تجاری‌سازی در این جا تنها به عنوان نمادی از بهره‌مندی درست از [[علم]] و [[تولید]] آن است؛ زیرا علم بی‌منفعت همانند زنبور بی‌عسل است. تجاری‌سازی تولید علم به علم، کمال [[واقعی]] می‌‌بخشد و [[هدف]] و [[فلسفه]] درست آن را به نمایش می‌‌گذارد. در غیر این صورت هرگونه [[آگاهی]] و دانایی نسبت به [[حقایق]] واشیا، آگاهی بی‌ارزش است؛ زیرا هدفی را تعقیب نمی‌کند و تغییری را ایجاد نمی‌کند، افزون بر این که برخلاف [[مأموریت]] و [[مسئولیت انسانی]] در امر [[آبادانی]] و [[تغییر]] درست و مناسب در [[زمین]] است که در آیه۶۱ [[سوره هود]] به آن اشاره شده است.<ref>[[خلیل منصوری|منصوری، خلیل]]، [[نقش تجاری‌سازی تولید علم در جهاد اقتصادی (مقاله)|نقش تجاری‌سازی تولید علم در جهاد اقتصادیی]].</ref>.

نباید از این نکته [[غافل]] شد که تولید علم می‌‌بایست در یک زنجیره صورت گیرد. به این معنا که پازل‌های حقیقت واحد جهانی می‌‌بایست به [[درستی]] شناخته و به کار گرفته شود، در غیر این صورت [[رفتار]] [[انسانی]] می‌‌تواند به عنوان [[فساد]] شناخته شود. این که [[خداوند]] در آیه۴۱ [[سوره روم]] می‌‌فرماید:ظهر الفساد فی [[البر]] و [[البحر]] بما کسبت [[ایدی]] [[الناس]]؛ فساد در دریا و خشکی به سبب دستاوردهای [[مردم]] آشکار شد، به این معناست که توده‌های مردم بی‌توجه به [[شناخت]] حقایق، [[اقدام]] به [[تصرف]] و تغییر در [[محیط زیست]] خود و زمین کردند که آثار آن به جای [[اصلاح]] و آبادانی، [[افساد]] و فساد زمین بوده است.

البته [[دشمنان]] نیز به این مسئله آگاه هستند و برای مقابله با ایجاد چنین روحیه‌ای [[بسیج]] شده‌اند. آنان برای مقابله با [[هدف]] برتر جامعه ایمانی یعنی ایجاد [[تمدن اسلامی]] مبتنی بر [[عدالت]] و [[استکبارستیزی]] و [[ستم ستیزی]]، نقشه راهی را کشیده‌اند که می‌‌بایست به عنوان نقشه راه [[شیطان]] آن را [[شناخت]] و برخلاف آن [[برنامه‌ریزی]] کرد و عکس آن عمل نمود.<ref>[[خلیل منصوری|منصوری، خلیل]]، [[نقش تجاری‌سازی تولید علم در جهاد اقتصادی (مقاله)|نقش تجاری‌سازی تولید علم در جهاد اقتصادیی]].</ref>.

[[ترس]] دشمنان از تولید علم به قصد تبدیل به فن‌آوری و تجاری‌سازی از آن روست که تمدن اسلامی در [[سایه]] [[شکوفایی اقتصادی]] فراگیر در عصر کنونی ایجاد شود و به عنوان الگو به [[جهان]] و جهانیان معرفی شود؛ لذا تمام همت خویش را مبذول این معنا کرده‌اند تا از این [[تحول]] و دگرگونی مثبت جلوگیری کنند.