←مصادیق عدالت در قرآن
(←منابع) |
|||
خط ۲۸۷: | خط ۲۸۷: | ||
#'''عدالت در حق [[یتیمان]]''': از نظر قرآن یکی از اقشار [[ضعیف]] که امکان ظلم در حق آنان بسیار است، یتیمان است. از همین روست که [[خدا]] سفارش و توصیه بسیاری در حق آنان داشته است و بر رعایت عدالت در حق آنان تاکید دارد.<ref>نساء، آیات ۴ و ۱۲۷</ref> از نظر قرآن، توجه [[انسان]] به [[علم خداوند]] به کارهای خیر، زمینهساز رعایت [[قسط و عدل]] درباره یتیمان است همچنین از نظر قرآن اجرای قسط و عدل در مورد یتیمان در صورت [[ازدواج]] با آنان<ref>نساء، آیه ۳</ref> شرط اساسی است؛ بنابراین در صورت [[ترس]] از بیعدالتی نسبت به آنان، ازدواج با [[دختران]] [[یتیم]] ممنوع است. | #'''عدالت در حق [[یتیمان]]''': از نظر قرآن یکی از اقشار [[ضعیف]] که امکان ظلم در حق آنان بسیار است، یتیمان است. از همین روست که [[خدا]] سفارش و توصیه بسیاری در حق آنان داشته است و بر رعایت عدالت در حق آنان تاکید دارد.<ref>نساء، آیات ۴ و ۱۲۷</ref> از نظر قرآن، توجه [[انسان]] به [[علم خداوند]] به کارهای خیر، زمینهساز رعایت [[قسط و عدل]] درباره یتیمان است همچنین از نظر قرآن اجرای قسط و عدل در مورد یتیمان در صورت [[ازدواج]] با آنان<ref>نساء، آیه ۳</ref> شرط اساسی است؛ بنابراین در صورت [[ترس]] از بیعدالتی نسبت به آنان، ازدواج با [[دختران]] [[یتیم]] ممنوع است. | ||
#'''عدالت در [[جنگ]]''': از نظر قرآن، عدالت حتی در میدان [[جنگ با دشمنان]] لازم است و [[مسلمانان]] موظف به رعایت عدالت هستند<ref>بقره، آیات ۱۹۰ و ۱۹۴؛ مائده، آیه ۲</ref> از نظر قرآن هر کسی که عدالت حتی در حق [[دشمنان]] مراعات کند، مورد [[حمایت]] [[الهی]] است؛ زیرا یکی از راههای [[جلب حمایت]] الهی، رعایت عدالت در جنگ است.<ref>{{متن قرآن|الشَّهْرُ الْحَرَامُ بِالشَّهْرِ الْحَرَامِ وَالْحُرُمَاتُ قِصَاصٌ فَمَنِ اعْتَدَى عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَى عَلَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ}} «(این) ماه حرام در برابر (آن) ماه حرام است و حرمت شکنیها قصاص دارد پس هر کس بر شما ستم روا داشت همانگونه که با شما ستم روا داشته است با وی ستم روا دارید، و از خداوند پروا کنید و بدانید که خداوند با پرهیزگاران است» سوره بقره، آیه ۱۹۴.</ref> | #'''عدالت در [[جنگ]]''': از نظر قرآن، عدالت حتی در میدان [[جنگ با دشمنان]] لازم است و [[مسلمانان]] موظف به رعایت عدالت هستند<ref>بقره، آیات ۱۹۰ و ۱۹۴؛ مائده، آیه ۲</ref> از نظر قرآن هر کسی که عدالت حتی در حق [[دشمنان]] مراعات کند، مورد [[حمایت]] [[الهی]] است؛ زیرا یکی از راههای [[جلب حمایت]] الهی، رعایت عدالت در جنگ است.<ref>{{متن قرآن|الشَّهْرُ الْحَرَامُ بِالشَّهْرِ الْحَرَامِ وَالْحُرُمَاتُ قِصَاصٌ فَمَنِ اعْتَدَى عَلَيْكُمْ فَاعْتَدُوا عَلَيْهِ بِمِثْلِ مَا اعْتَدَى عَلَيْكُمْ وَاتَّقُوا اللَّهَ وَاعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ}} «(این) ماه حرام در برابر (آن) ماه حرام است و حرمت شکنیها قصاص دارد پس هر کس بر شما ستم روا داشت همانگونه که با شما ستم روا داشته است با وی ستم روا دارید، و از خداوند پروا کنید و بدانید که خداوند با پرهیزگاران است» سوره بقره، آیه ۱۹۴.</ref> | ||
#'''[[عدالت]] در سخن''': از نظر [[آموزههای وحیانی قرآن]]، در اظهار نظرها و [[سخن گفتن]] باید مراعات عدالت شود<ref>{{متن قرآن|وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ الْيَتِيمِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَأَوْفُوا الْكَيْلَ وَالْمِيزَانَ بِالْقِسْطِ لَا نُكَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا وَإِذَا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى وَبِعَهْدِ اللَّهِ أَوْفُوا ذَلِكُمْ وَصَّاكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ}} «و به مال یتیم نزدیک نشوید جز به گونهای که (برای یتیم) نیکوتر است تا به برنایی خود برسد و پیمانه و ترازو را با دادگری، تمام بپیمایید؛ ما بر کسی جز (برابر با) توانش تکلیف نمیکنیم؛ و چون سخن میگویید با دادگری بگویید هر چند (درباره) خویشاوند باشد؛ و به پیمان با خداوند وفا کنید؛ این است آنچه شما را بدان سفارش کرده است باشد که پند گیرید» سوره انعام، آیه ۱۵۲؛ {{متن قرآن|ادْعُوهُمْ لِآبَائِهِمْ هُوَ أَقْسَطُ عِنْدَ اللَّهِ فَإِنْ لَمْ تَعْلَمُوا آبَاءَهُمْ فَإِخْوَانُكُمْ فِي الدِّينِ وَمَوَالِيكُمْ وَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ فِيمَا أَخْطَأْتُمْ بِهِ وَلَكِنْ مَا تَعَمَّدَتْ قُلُوبُكُمْ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا}} «آنان را به (نام) پدرانشان بخوانید، این نزد خداوند دادگرانهتر است و اگر پدرانشان را نمیشناسید برادران دینی و وابستگان شمایند و شما را در آنچه اشتباه کردهاید گناهی نیست اما در آنچه دلهایتان به قصد، خواسته است (گناهکارید) و خداوند آمرزندهای بخشاینده» سوره احزاب، آیه ۵.</ref> و [[عدالت خواهان]] و اقامه کنندگان عدالت کسانی هستند در مورد [[خویشان]] خویش نیز عدالت را در گفتار مراعات میکنند و به نفع آنان و به ضرر دیگران سخنی نمیگویند. از نظر [[قرآن]] در باره فرزندخواندهها میبایست مراعات [[عدالت]] در سخن و اظهار نظر را داشت و از آن [[عدول]] نکرد.<ref>احزاب، آیه ۵</ref>.<ref>[[خلیل منصوری|منصوری، خلیل]]، [[مصادیق عدالت از نظر قرآن (مقاله)|مصادیق عدالت از نظر قرآن]].</ref> | #'''[[عدالت]] در سخن''': از نظر [[آموزههای وحیانی قرآن]]، در اظهار نظرها و [[سخن گفتن]] باید مراعات عدالت شود<ref>{{متن قرآن|وَلَا تَقْرَبُوا مَالَ الْيَتِيمِ إِلَّا بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ حَتَّى يَبْلُغَ أَشُدَّهُ وَأَوْفُوا الْكَيْلَ وَالْمِيزَانَ بِالْقِسْطِ لَا نُكَلِّفُ نَفْسًا إِلَّا وُسْعَهَا وَإِذَا قُلْتُمْ فَاعْدِلُوا وَلَوْ كَانَ ذَا قُرْبَى وَبِعَهْدِ اللَّهِ أَوْفُوا ذَلِكُمْ وَصَّاكُمْ بِهِ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ}} «و به مال یتیم نزدیک نشوید جز به گونهای که (برای یتیم) نیکوتر است تا به برنایی خود برسد و پیمانه و ترازو را با دادگری، تمام بپیمایید؛ ما بر کسی جز (برابر با) توانش تکلیف نمیکنیم؛ و چون سخن میگویید با دادگری بگویید هر چند (درباره) خویشاوند باشد؛ و به پیمان با خداوند وفا کنید؛ این است آنچه شما را بدان سفارش کرده است باشد که پند گیرید» سوره انعام، آیه ۱۵۲؛ {{متن قرآن|ادْعُوهُمْ لِآبَائِهِمْ هُوَ أَقْسَطُ عِنْدَ اللَّهِ فَإِنْ لَمْ تَعْلَمُوا آبَاءَهُمْ فَإِخْوَانُكُمْ فِي الدِّينِ وَمَوَالِيكُمْ وَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ فِيمَا أَخْطَأْتُمْ بِهِ وَلَكِنْ مَا تَعَمَّدَتْ قُلُوبُكُمْ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا}} «آنان را به (نام) پدرانشان بخوانید، این نزد خداوند دادگرانهتر است و اگر پدرانشان را نمیشناسید برادران دینی و وابستگان شمایند و شما را در آنچه اشتباه کردهاید گناهی نیست اما در آنچه دلهایتان به قصد، خواسته است (گناهکارید) و خداوند آمرزندهای بخشاینده» سوره احزاب، آیه ۵.</ref> و [[عدالت خواهان]] و اقامه کنندگان عدالت کسانی هستند در مورد [[خویشان]] خویش نیز عدالت را در گفتار مراعات میکنند و به نفع آنان و به ضرر دیگران سخنی نمیگویند. از نظر [[قرآن]] در باره فرزندخواندهها میبایست مراعات [[عدالت]] در سخن و اظهار نظر را داشت و از آن [[عدول]] نکرد.<ref>{{متن قرآن|ادْعُوهُمْ لِآبَائِهِمْ هُوَ أَقْسَطُ عِنْدَ اللَّهِ فَإِنْ لَمْ تَعْلَمُوا آبَاءَهُمْ فَإِخْوَانُكُمْ فِي الدِّينِ وَمَوَالِيكُمْ وَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ فِيمَا أَخْطَأْتُمْ بِهِ وَلَكِنْ مَا تَعَمَّدَتْ قُلُوبُكُمْ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا}} «آنان را به (نام) پدرانشان بخوانید، این نزد خداوند دادگرانهتر است و اگر پدرانشان را نمیشناسید برادران دینی و وابستگان شمایند و شما را در آنچه اشتباه کردهاید گناهی نیست اما در آنچه دلهایتان به قصد، خواسته است (گناهکارید) و خداوند آمرزندهای بخشاینده» سوره احزاب، آیه ۵.</ref>.<ref>[[خلیل منصوری|منصوری، خلیل]]، [[مصادیق عدالت از نظر قرآن (مقاله)|مصادیق عدالت از نظر قرآن]].</ref> | ||
==عدالت در مسلخ قضاوت== | ==عدالت در مسلخ قضاوت== |