←مقدمه
بدون خلاصۀ ویرایش |
(←مقدمه) |
||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
== مقدمه == | == مقدمه == | ||
در مقابل [[لوح محفوظ]]، لوح محو و اثبات قرار دارد که مظهر [[قدرت]] مطلقۀ خداوند است و محتوای این [[لوح]] قابل [[تغییر]] و دگرگونی و [[پاک]] کردن و نوشتن | در مقابل [[لوح محفوظ]]، لوح محو و اثبات قرار دارد که مظهر [[قدرت]] مطلقۀ خداوند است و محتوای این [[لوح]] قابل [[تغییر]] و دگرگونی و [[پاک]] کردن و نوشتن مجدد است. آنچه در این لوح نوشته شده صورت تعلیقی و شرطی دارد و به این شکل است که اگر چنین شود چنان خواهد شد و اگر نشود نخواهد شد. [[علامه مجلسی]] چنین مثال می‌زند: "مثلاً برای زید پنجاه سال [[عمر]] نوشته شده ولی به این صورت که اگر [[صلۀ رحم]] کند، شصت سال خواهد بود و اگر [[قطع رحم]] کند، چهل سال خواهد بود پس اگر او [[صله رحم]] کرد، در آن کتاب پنجاه سال محو و شصت سال ثبت خواهد شد<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالأنوار، ج ۴، ص۱۳۱.</ref>. | ||
[[خداوند]] دو نوع [[قضا]] و یا تقدیر دارد، یکی قضای حتمی و دیگر قضای تعلیقی، در مثال بالا [[مرگ]] زید قضای حتمی و تغییر ناپذیر است ولی زمان مرگ او قضای تعلیقی و قابل تغییر است و گاهی از آن به أجل مسمی و أجل معلق تعبیر می‌شود. | [[خداوند]] دو نوع [[قضا]] و یا تقدیر دارد، یکی قضای حتمی و دیگر قضای تعلیقی، در مثال بالا [[مرگ]] زید قضای حتمی و تغییر ناپذیر است ولی زمان مرگ او قضای تعلیقی و قابل تغییر است و گاهی از آن به أجل مسمی و أجل معلق تعبیر می‌شود. | ||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
همچنین در [[روایات]] بسیاری، از تأثیر [[اعمال]] خوب یا بد مانند [[حسن خلق]] و صلۀ رحم و صدقه دادن و یا [[گناهان]] ویژه در سرنوشت انسان و فراخی و تنگی روزی و بلندی و کوتاهی عمر مطالب روشن کننده‌ای آمده است. جایگاه این تغییرات که در [[قضای الهی]] صورت می‌گیرد، همان [[لوح]] محو و اثبات است و آن کتابی است که حوادث روزمره و اتفاقاتی که برای بشر رخ می‌دهد در آن ثبت شده و شاید در آیاتی که در زیر می‌خوانیم منظور از کتاب همان لوح محو و اثبات باشد: {{متن قرآن|وَاللَّهُ خَلَقَكُم مِّن تُرَابٍ ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍ ثُمَّ جَعَلَكُمْ أَزْوَاجًا وَمَا تَحْمِلُ مِنْ أُنثَى وَلا تَضَعُ إِلاَّ بِعِلْمِهِ وَمَا يُعَمَّرُ مِن مُّعَمَّرٍ وَلا يُنقَصُ مِنْ عُمُرِهِ إِلاَّ فِي كِتَابٍ إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ}}<ref> و خداوند شما را از خاکی آفرید سپس از نطفه‌ای، آنگاه شما را جفت‌هایی (نر و ماده) قرار داد و هیچ مادینه‌ای باردار نمی‌گردد و نمی‌زاید مگر با آگاهی وی و هیچ سالمندی کهنسال نمی‌گردد و از عمر کسی کم نمی‌شود مگر که در کتابی آمده است؛ بی‌گمان این بر خداوند آسان است؛ سوره فاطر، آیه ۱۱.</ref>؛ {{متن قرآن|مَا أَصَابَ مِن مُّصِيبَةٍ فِي الأَرْضِ وَلا فِي أَنفُسِكُمْ إِلاَّ فِي كِتَابٍ مِّن قَبْلِ أَن نَّبْرَأَهَا إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ}}<ref> هیچ گزندی در زمین و به جان‌هایتان نمی‌رسد مگر پیش از آنکه آن را پدید آوریم، در کتابی (آمده) است؛ این بر خداوند آسان است؛ سوره حدید، آیه ۲۲.</ref>. | همچنین در [[روایات]] بسیاری، از تأثیر [[اعمال]] خوب یا بد مانند [[حسن خلق]] و صلۀ رحم و صدقه دادن و یا [[گناهان]] ویژه در سرنوشت انسان و فراخی و تنگی روزی و بلندی و کوتاهی عمر مطالب روشن کننده‌ای آمده است. جایگاه این تغییرات که در [[قضای الهی]] صورت می‌گیرد، همان [[لوح]] محو و اثبات است و آن کتابی است که حوادث روزمره و اتفاقاتی که برای بشر رخ می‌دهد در آن ثبت شده و شاید در آیاتی که در زیر می‌خوانیم منظور از کتاب همان لوح محو و اثبات باشد: {{متن قرآن|وَاللَّهُ خَلَقَكُم مِّن تُرَابٍ ثُمَّ مِن نُّطْفَةٍ ثُمَّ جَعَلَكُمْ أَزْوَاجًا وَمَا تَحْمِلُ مِنْ أُنثَى وَلا تَضَعُ إِلاَّ بِعِلْمِهِ وَمَا يُعَمَّرُ مِن مُّعَمَّرٍ وَلا يُنقَصُ مِنْ عُمُرِهِ إِلاَّ فِي كِتَابٍ إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ}}<ref> و خداوند شما را از خاکی آفرید سپس از نطفه‌ای، آنگاه شما را جفت‌هایی (نر و ماده) قرار داد و هیچ مادینه‌ای باردار نمی‌گردد و نمی‌زاید مگر با آگاهی وی و هیچ سالمندی کهنسال نمی‌گردد و از عمر کسی کم نمی‌شود مگر که در کتابی آمده است؛ بی‌گمان این بر خداوند آسان است؛ سوره فاطر، آیه ۱۱.</ref>؛ {{متن قرآن|مَا أَصَابَ مِن مُّصِيبَةٍ فِي الأَرْضِ وَلا فِي أَنفُسِكُمْ إِلاَّ فِي كِتَابٍ مِّن قَبْلِ أَن نَّبْرَأَهَا إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ}}<ref> هیچ گزندی در زمین و به جان‌هایتان نمی‌رسد مگر پیش از آنکه آن را پدید آوریم، در کتابی (آمده) است؛ این بر خداوند آسان است؛ سوره حدید، آیه ۲۲.</ref>. | ||
آنچه مسلم است این است که [[لوح محفوظ]] جایگاه و مظهر [[علم خدا]] و [[لوح]] محو و اثبات مظهر [[قدرت خداوند]] است و وجود لوح محو و اثبات، این [[حقیقت]] را ثابت می‌کند که هیچ چیزی حتی [[مقدرات]] و [[قضا و قدر]] و قوانین حاکم بر طبیعت نمی‌تواند قدرت خدا را محدود کند و او همواره و هر لحظه [[توانایی]] انجام هر کاری را دارد و این درست مقابل نقطۀ نظر برخی از [[فلاسفه]] و [[یهود]] است<ref>[[یعقوب جعفری|جعفری، یعقوب]]، [[بحثى در باره لوح محفوظ و لوح محو و اثبات (مقاله)|بحثى در باره لوح محفوظ و لوح محو و اثبات]]، [[کلام اسلامی (نشریه)|فصلنامه کلام اسلامی]]، ش ۳۴، ص۹۲ ـ ۹۴؛ [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۳۹۴.</ref>. | آنچه مسلم است این است که [[لوح محفوظ]] جایگاه و مظهر [[علم خدا]] و [[لوح]] محو و اثبات مظهر [[قدرت خداوند]] است و وجود لوح محو و اثبات، این [[حقیقت]] را ثابت می‌کند که هیچ چیزی حتی [[مقدرات]] و [[قضا و قدر]] و قوانین حاکم بر طبیعت نمی‌تواند قدرت خدا را محدود کند و او همواره و هر لحظه [[توانایی]] انجام هر کاری را دارد و این درست مقابل نقطۀ نظر برخی از [[فلاسفه]] و [[یهود]] است<ref>[[یعقوب جعفری|جعفری، یعقوب]]، [[بحثى در باره لوح محفوظ و لوح محو و اثبات (مقاله)|بحثى در باره لوح محفوظ و لوح محو و اثبات]]، [[کلام اسلامی (نشریه)|فصلنامه کلام اسلامی]]، ش ۳۴، ص۹۲ ـ ۹۴؛ [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۳۹۴.</ref>. | ||
== [[روایات]] دربارۀ لوح محو و اثبات == | == [[روایات]] دربارۀ لوح محو و اثبات == | ||