بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۲: | خط ۲: | ||
[[پرونده:حرم حضرت زینب.jpg|300px|بندانگشتی]] | [[پرونده:حرم حضرت زینب.jpg|300px|بندانگشتی]] | ||
'''[[حضرت زینب]] {{س}}'''، دختر [[امیر المؤمنین]] {{ع}} و [[فاطمه زهرا]] {{س}} در سال پنجم هجری به [[دنیا]] آمد. با [[عبدالله بن جعفر بن ابیطالب]] [[ازدواج]] کرد و دارای دو پسر به نامهای [[ | '''[[حضرت زینب]] {{س}}'''، دختر [[امیر المؤمنین]] {{ع}} و [[فاطمه زهرا]] {{س}} در سال پنجم هجری به [[دنیا]] آمد. با [[عبدالله بن جعفر بن ابیطالب]] [[ازدواج]] کرد و دارای دو پسر به نامهای [[محمد بن عبدالله بن جعفر]] و [[عون بن عبدالله بن جعفر]] بود. او دارای [[فضائل]] بسیاری مانند [[فصاحت]] [[زبان]]، [[شجاعت]] و [[شهامت]] فوق العاده بود و در حادثه [[کربلا]] نقش ویژهای داشت. ایشان سرانجام در سال ۶۳ و به نقلی ۶۵ هجری در [[سوریه]] درگذشت. | ||
== ولادت و نسب == | == ولادت و نسب == | ||
{{همچنین|امام علی|حضرت فاطمه}} | {{همچنین|امام علی|حضرت فاطمه}} | ||
[[حضرت زینب]]، دختر [[امیر المؤمنین]] و [[فاطمه زهرا]] {{س}} در [[سال پنجم هجری]]، روز ۵ جمادی الأولی در [[مدینه]]، پس از [[امام حسین]] {{ع}} به [[دنیا]] آمد. از [[القاب]] ایشان: «عقیله بنیهاشم»، «عقیله طالبیین»، «موثّقه»، «عارفه»، «عالمه»، «محدثه»، «فاضله»، «کامله»، «عابده آل علی» است. [[زینب]] مخفّف | [[حضرت زینب]]، دختر [[امیر المؤمنین]] و [[فاطمه زهرا]] {{س}} در [[سال پنجم هجری]]، روز ۵ جمادی الأولی در [[مدینه]]، پس از [[امام حسین]] {{ع}} به [[دنیا]] آمد. از [[القاب]] ایشان: «عقیله بنیهاشم»، «عقیله طالبیین»، «موثّقه»، «عارفه»، «عالمه»، «محدثه»، «فاضله»، «کامله»، «عابده آل علی» است. [[زینب]] مخفّف «زین اَب» است، یعنی [[زینت]] پدر. | ||
[[حضرت زینب]] با [[عبدالله بن جعفر بن ابیطالب]] (پسر عموی خودش) [[ازدواج]] کرد که حاصل آن دو پسر به نامهای [[محمد بن عبدالله بن جعفر]] و [[عون بن عبدالله بن جعفر]] بودند که در [[کربلا]] به [[شهادت]] رسیدند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۲۳۴ و [[فرهنگنامه دینی (کتاب)|فرهنگنامه دینی]]، ص۱۱۱-۱۱۲.</ref>. | [[حضرت زینب]] با [[عبدالله بن جعفر بن ابیطالب]] (پسر عموی خودش) [[ازدواج]] کرد که حاصل آن دو پسر به نامهای [[محمد بن عبدالله بن جعفر]] و [[عون بن عبدالله بن جعفر]] بودند که در [[کربلا]] به [[شهادت]] رسیدند<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۲۳۴ و [[فرهنگنامه دینی (کتاب)|فرهنگنامه دینی]]، ص۱۱۱-۱۱۲.</ref>. | ||
== مناقب و فضائل == | == مناقب و فضائل == | ||
این بانوی بزرگ، دارای [[قوّت]] [[قلب]]، [[فصاحت]] [[زبان]]، [[شجاعت]]، [[زهد]] و ورع، [[عفاف]] و [[شهامت]] فوق العاده بود<ref>درباره مقامات معنوی زینب و ویژگیهایش، ر.ک: الخصائص الزینبیّه از سید نورالدین جزایری.</ref>. [[امام حسین]] {{ع}} هنگام دیدار، به احترامش از جا | این بانوی بزرگ، دارای [[قوّت]] [[قلب]]، [[فصاحت]] [[زبان]]، [[شجاعت]]، [[زهد]] و ورع، [[عفاف]] و [[شهامت]] فوق العاده بود<ref>درباره مقامات معنوی زینب و ویژگیهایش، ر.ک: الخصائص الزینبیّه از سید نورالدین جزایری.</ref>. [[امام حسین]] {{ع}} هنگام دیدار، به احترامش از جا برمیخواست. زینب کبری، از جدّش [[رسول خدا]]{{صل}} و پدرش [[امیر المؤمنین]]{{ع}} و مادرش [[فاطمه زهرا]]{{س}} [[حدیث]] [[روایت]] کرده است<ref>الحسین فی طریقه الی الشهاده، ص۶۵.</ref>. | ||
ایشان از [[فصاحت]] و [[ادب]] برخوردار بود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۲۳۴.</ref>. برخی از فضائل ایشان عبارت است از: | ایشان از [[فصاحت]] و [[ادب]] برخوردار بود<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ عاشورا (کتاب)|فرهنگ عاشورا]]، ص ۲۳۴.</ref>. برخی از فضائل ایشان عبارت است از: | ||
خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
# '''حضور در صحنههای گوناگون [[سیاسی]] و [[اجتماعی]]:''' زینب با سخنان و [[رفتار]] خود به زنان مسلمان نشان داد که بیتفاوتی در برابر آنچه در [[جامعه]] میگذرد به ویژه درباره وضعیت سیاسی و اجتماعی و [[حقوق عمومی]] به دور از [[منش]] و روش [[اسلامی]] است. آن بزرگوار [[تعهد]] اجتماعی و [[نظارت]] بر عملکرد [[مسئولان]] و حساسیت به [[امر به معروف و نهی از منکر]] را به همه آنان آموخت. | # '''حضور در صحنههای گوناگون [[سیاسی]] و [[اجتماعی]]:''' زینب با سخنان و [[رفتار]] خود به زنان مسلمان نشان داد که بیتفاوتی در برابر آنچه در [[جامعه]] میگذرد به ویژه درباره وضعیت سیاسی و اجتماعی و [[حقوق عمومی]] به دور از [[منش]] و روش [[اسلامی]] است. آن بزرگوار [[تعهد]] اجتماعی و [[نظارت]] بر عملکرد [[مسئولان]] و حساسیت به [[امر به معروف و نهی از منکر]] را به همه آنان آموخت. | ||
# '''[[دانش]] و [[بینش]]:''' نمونههایی که بیانگر دانش و بینش زینب باشد فراوان است و در این جا به اشارهای بسنده میکنیم. مهمترین [[شاهد]]، سخن [[امام سجاد]] درباره ایشان است که فرمود: {{متن حدیث|أَنْتِ بِحَمْدِ اللَّهِ عَالِمَةٌ غَيْرُ مُعَلَّمَةٍ فَهِمَةٌ غَيْرُ مُفَهَّمَةٍ}}<ref>بحارالانوار، ج۴۶، ص۱۶۴.</ref>. این سخن بیانگر آن است که سنخ دانش زینب از سنخ انسانهای عادی و نیز کسبی نبود، بلکه به سبب [[استعداد]] و قابلیتی که خداوند در او دیده بود بسیاری از دانش هایش را از راه [[الهام]] به او داده بود. [[زینب]] در کودکی حافظ قرآن کریم و بسیاری از [[احادیث]] [[پیامبر اکرم]] {{صل}} بود. همچنین آن بزرگوار [[خطبه]] [[تاریخی]] مادرش [[فاطمه زهرا]] را در [[دفاع]] از [[فدک]] حافظ بود. در سن کودکی به گونهای سخن میگفت که همه از جمله پدرش را شگفت زده کرد. | # '''[[دانش]] و [[بینش]]:''' نمونههایی که بیانگر دانش و بینش زینب باشد فراوان است و در این جا به اشارهای بسنده میکنیم. مهمترین [[شاهد]]، سخن [[امام سجاد]] درباره ایشان است که فرمود: {{متن حدیث|أَنْتِ بِحَمْدِ اللَّهِ عَالِمَةٌ غَيْرُ مُعَلَّمَةٍ فَهِمَةٌ غَيْرُ مُفَهَّمَةٍ}}<ref>بحارالانوار، ج۴۶، ص۱۶۴.</ref>. این سخن بیانگر آن است که سنخ دانش زینب از سنخ انسانهای عادی و نیز کسبی نبود، بلکه به سبب [[استعداد]] و قابلیتی که خداوند در او دیده بود بسیاری از دانش هایش را از راه [[الهام]] به او داده بود. [[زینب]] در کودکی حافظ قرآن کریم و بسیاری از [[احادیث]] [[پیامبر اکرم]] {{صل}} بود. همچنین آن بزرگوار [[خطبه]] [[تاریخی]] مادرش [[فاطمه زهرا]] را در [[دفاع]] از [[فدک]] حافظ بود. در سن کودکی به گونهای سخن میگفت که همه از جمله پدرش را شگفت زده کرد. | ||
# '''[[فصاحت]] و [[بلاغت]]:''' بسیاری از نویسندگان [[شیعی]] و اهل سنت از فصاحت و بلاغت زینب سخن گفتهاند. [[خطبه]] آن بانو در [[کوفه]] و سخنانش در مجلس ابن زیاد و [[یزید]] جلوههایی از فصاحت و بلاغت او به شمار میآیند. راوی میگوید: وقتی دختر علی در کوفه شروع به سخن کرد، گویی زبان علی در دهان اوست. همه سخن سنجان گفتهاند که فصاحت [[علوی]] و بلاغت مرتضوی به دخترش زینب رسید و همگان اعتراف دارند که وی پس از علی {{ع}} فصیحترین و بلیغترین بوده است <ref>نقدی، حضرت زینب کبری، ص۷۲.</ref>. سخنان زینب در مجلس ابن زیاد از چنان فصاحت و بلاغتی برخوردار بود که [[ابن زیاد]] گفت: این [[زن]] سجع میگوید. به [[خدا]]! پدرش نیز سجع گو و شاعر بود. [[حضرت زینب]] در پاسخش فرمود: مرا با سجع گویی چه کار؟ این سخنان برای ادای [[وظیفه]] از [[دل]] بر آمد و بر زبان جاری شد. | # '''[[فصاحت]] و [[بلاغت]]:''' بسیاری از نویسندگان [[شیعی]] و اهل سنت از فصاحت و بلاغت زینب سخن گفتهاند. [[خطبه]] آن بانو در [[کوفه]] و سخنانش در مجلس [[ابن زیاد]] و [[یزید]] جلوههایی از فصاحت و بلاغت او به شمار میآیند. راوی میگوید: وقتی دختر علی در کوفه شروع به سخن کرد، گویی زبان علی در دهان اوست. همه سخن سنجان گفتهاند که فصاحت [[علوی]] و بلاغت مرتضوی به دخترش زینب رسید و همگان اعتراف دارند که وی پس از علی {{ع}} فصیحترین و بلیغترین بوده است <ref>نقدی، حضرت زینب کبری، ص۷۲.</ref>. سخنان زینب در مجلس ابن زیاد از چنان فصاحت و بلاغتی برخوردار بود که [[ابن زیاد]] گفت: این [[زن]] سجع میگوید. به [[خدا]]! پدرش نیز سجع گو و شاعر بود. [[حضرت زینب]] در پاسخش فرمود: مرا با سجع گویی چه کار؟ این سخنان برای ادای [[وظیفه]] از [[دل]] بر آمد و بر زبان جاری شد. | ||
# '''[[بصیرت]] و [[روشنبینی]]:''' بصیرت و روشن بینی یکی دیگر از ویژگیهای برجسته [[عقیله بنی هاشم]] بود. [[شناخت]] درست از [[دین]]، [[امام]] و [[حجت خدا]]، [[دوست]] و [[دشمن]] و [[حق و باطل]] بیان گر [[بصیرت]] و روشن بینی اوست. سخنان، [[سکوت]] و موضع گیریهای وی، همه وهمه براساس این ویژگی بود. علی {{ع}} از [[رزمندگان]] راستین چنین یاد میکند: بصیرتهای خودشان را بر شمشیرهای شان سوار کردند<ref>{{متن حدیث|حَمَلُوا بَصَائِرَهُمْ عَلَى أَسْيَافِهِمْ}}؛ بحارالانوار، ج۴۵، ص۸۷.</ref>. | # '''[[بصیرت]] و [[روشنبینی]]:''' بصیرت و روشن بینی یکی دیگر از ویژگیهای برجسته [[عقیله بنی هاشم]] بود. [[شناخت]] درست از [[دین]]، [[امام]] و [[حجت خدا]]، [[دوست]] و [[دشمن]] و [[حق و باطل]] بیان گر [[بصیرت]] و روشن بینی اوست. سخنان، [[سکوت]] و موضع گیریهای وی، همه وهمه براساس این ویژگی بود. علی {{ع}} از [[رزمندگان]] راستین چنین یاد میکند: بصیرتهای خودشان را بر شمشیرهای شان سوار کردند<ref>{{متن حدیث|حَمَلُوا بَصَائِرَهُمْ عَلَى أَسْيَافِهِمْ}}؛ بحارالانوار، ج۴۵، ص۸۷.</ref>. | ||
# '''الگوی [[شهامت]] و [[شجاعت]]:''' شجاعت عاشوراییان چه [[زنان]] و چه مردان شان ریشه در باورهای شان داشت. [[انسان]] اگر بزرگی و عظمت خدا را [[شناخت]]، غیر از خدا هر که و هر چه باشد در نظر او کوچک است: {{متن حدیث|عَظُمَ الْخَالِقُ فِي أَنْفُسِهِمْ وَ صَغُرَ مَا دُونَهُ فِي أَعْيُنِهِمْ}}<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۸۲.</ref>، زینب کبری نمونه سخن پدرش علی {{ع}} بود. او از هیچ کس و هیچ چیزی نمیترسید. بسیاری از مورخان افزون بر ویژگیهای دیگر از شجاعت و شهامت او سخن گفتهاند. [[جلالالدین سیوطی]] در این خصوص مینویسد: زینب در نیروی [[عقل]] و قوت قلب و... بینظیر بود<ref>نقدی، حضرت زینب کبری، ص۴۶.</ref>.<ref>[[محمد صادق مزینانی|مزینانی، محمد صادق]]، [[نقش زنان در حماسه عاشورا (کتاب)|نقش زنان در حماسه عاشورا]]، ص ۱۶۶ - ۱۹۱؛ [[ملیحه خادری|خادری، ملیحه]]، [[زنان در نهضت عاشورا (مقاله)|مقاله «زنان در نهضت عاشورا»]]، [[فرهنگ عاشورایی ج۹ (کتاب)|فرهنگ عاشورایی ج۹]]، ص ۴۳.</ref> | # '''الگوی [[شهامت]] و [[شجاعت]]:''' شجاعت عاشوراییان چه [[زنان]] و چه مردان شان ریشه در باورهای شان داشت. [[انسان]] اگر بزرگی و عظمت خدا را [[شناخت]]، غیر از خدا هر که و هر چه باشد در نظر او کوچک است: {{متن حدیث|عَظُمَ الْخَالِقُ فِي أَنْفُسِهِمْ وَ صَغُرَ مَا دُونَهُ فِي أَعْيُنِهِمْ}}<ref>نهج البلاغه، خطبه ۱۸۲.</ref>، زینب کبری نمونه سخن پدرش علی {{ع}} بود. او از هیچ کس و هیچ چیزی نمیترسید. بسیاری از مورخان افزون بر ویژگیهای دیگر از شجاعت و شهامت او سخن گفتهاند. [[جلالالدین سیوطی]] در این خصوص مینویسد: زینب در نیروی [[عقل]] و قوت قلب و... بینظیر بود<ref>نقدی، حضرت زینب کبری، ص۴۶.</ref>.<ref>[[محمد صادق مزینانی|مزینانی، محمد صادق]]، [[نقش زنان در حماسه عاشورا (کتاب)|نقش زنان در حماسه عاشورا]]، ص ۱۶۶ - ۱۹۱؛ [[ملیحه خادری|خادری، ملیحه]]، [[زنان در نهضت عاشورا (مقاله)|مقاله «زنان در نهضت عاشورا»]]، [[فرهنگ عاشورایی ج۹ (کتاب)|فرهنگ عاشورایی ج۹]]، ص ۴۳.</ref> |