←دو نسخه کهن عهد قدیم
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
«[[کتاب مقدس]]» عنوان مجموعه ای از نوشته‌هایی است که به دو بخش بزرگ و کوچکِ «[[عهد عتیق]]» و «[[عهد جدید]]» قسمت می‌‌شود.<ref>قاموس کتاب مقدس، ص۷۱۸، «کتاب مقدس»؛ کلام مسیحی، ص۲۳.</ref> عنوان «کتاب مقدس» نخستین بار به وسیله «[[پولُس]]» و تنها درباره عهد عتیق <ref>کتاب مقدس، دوم تیموتاوس ۳: ۱۵ - ۱۶؛ المدخل الی العهد القدیم، ص۲۶.</ref> و بعدها اغلب از سوی [[مسیحیان]] [[عرب]] زبان درباره مجموع دو بخش به کار رفت. <ref>کلام مسیحی، ص۲۳.</ref> در بیشتر زبان‌های اروپایی برای [[نامگذاری]]کتاب مقدس از واژه‌هایی برگرفته از واژه [[یونانی]] Bibliaبه معنای «کتاب‌ها» استفاده می‌‌شود. این واژه در [[انگلیسی]] و فرانسوی به صورت Bibleنوشته می‌‌شود.<ref>کلام مسیحی، ص۲۳.</ref> از میان دو بخش کتاب مقدس، [[یهودیان]] فقط عهد عتیق، ولی مسیحیان هر دو بخش را [[کتاب آسمانی]] و [[مقدس]] خود می‌‌دانند.<ref>کلام مسیحی، ص۲۳.</ref> عهد عتیق و عهد جدید، اصطلاحی [[مسیحی]] است.<ref>المدخل الی العهد القدیم، ص۳۲.</ref> [[یهودیان]] [[کتاب آسمانی]] خود ([[عهد عتیق]]) را «تَنَخ» می‌‌نامند. این واژه از حروف نخست سه واژه [[عبری]] «تورا» به معنای [[تورات]]، «نِویئیم» به معنای [[انبیا]] و «کِتوبیم» به معنای مکتوبات (با تبدیل «ک» به «خ» طبق [[قواعد آن]] [[زبان]]) ساخته شده و به معنای «تورات و مکتوبات انبیا» است.<ref>آشنایی با ادیان بزرگ، ص۹۷؛ Encyclopaedia Judaica، V.۱۵،"Torah"</ref> واژه «[[عهد قدیم]]» نخستین بار در سال ۱۷۰ میلادی به وسیله میلتیوس،<ref>Melitius.</ref> [[اسقف]] ساردس درباره بخش اول [[کتاب مقدس]] و واژه «[[عهد جدید]]» در سال ۲۰۰ میلادی از سوی ترتولیان <ref>Tertulian.</ref> برای بخش دوم آن به کار رفت.<ref>المدخل الی العهد القدیم، ص۳۲.</ref> البته دو مفهوم عهد جدید و قدیم و نامگذاری مزبور برگرفته ازآموزه‌های خود کتاب مقدس <ref>کتاب مقدس، ارمیا ۳۱: ۳۱ - ۳۴؛ لوقا ۲۲: ۲۰؛ عبرانیان ۸ - ۱۰.</ref> و مبتنی بر این [[باور]] [[مسیحی]] است که [[خداوند]] با [[انسان]] دو [[پیمان]] بسته است: قدیم <ref>old Testament.</ref> و جدید.<ref> New Testament.</ref> بر اساس [[عهد]] و پیمان قدیم، خداوند از انسان پیمان گرفت که [[اوامر]] و [[شریعت الهی]] را پذیرفته، بدان گردن [[نهد]] و در این صورت خداوند [[رستگاری]] و [[نجات]] او را تضمین خواهد کرد. کانون مرکزی این عهد که از طریق [[پیامبران]] پیش از [[حضرت عیسی]]{{ع}} گرفته شد، پیمانی است که با ابراهیم{{ع}} منعقد گردید و سپس در [[زمان]] [[حضرت موسی]]{{ع}} تجدید و [[تحکیم]] شد. دوره [[تاریخی]] این پیمان که نماد آن [[ختنه]] کردن و انسان‌های طرف آن، اغلب [[بنی اسرائیل]] بودند، با [[ظهور حضرت عیسی]]{{ع}} پایان پذیرفت و خداوند عهد و پیمان جدیدی از طریق [[عیسی مسیح]]{{ع}} بست که طرف آن همه [[آدمیان]] هستند. بر اساس این پیمان جدید، نجات و رستگاری [[انسان]] از طریق [[محبت خدا]] و عیسی مسیح{{ع}} به دست می‌‌آید؛ به این معنا که با [[اراده]] مهرآمیز خدای پدر، خدای پسر به شکل انسان تجسم یافته، با [[تحمل]] [[رنج]] [[صلیب]]، [[کفاره گناهان]] [[بشر]] و موجب نجات او گردید. [[مسیحیان]] با [[اعتقاد]] به این دو دوره، کتاب‌های مربوط به دوره نخست را که درباره پیمان کهن سخن می‌‌گوید، عهد عتیق و کتاب‌های دوره دوم را که درباره [[پیمان]] نو سخن می‌‌گوید [[عهد جدید]] می‌‌نامند<ref>المدخل الی العهد القدیم، ص۳۲؛ آشنایی با ادیان بزرگ، ص۱۵۸ - ۱۶۰؛ ر. ک: مدخلی بر تبارشناسی کتاب مقدس، ص۵۹۳۵.</ref>.<ref>[[علی اسدی|اسدی، علی]]، [[تورات - اسدی (مقاله)|مقاله «تورات»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۹، ص 117-118</ref> | «[[کتاب مقدس]]» عنوان مجموعه ای از نوشته‌هایی است که به دو بخش بزرگ و کوچکِ «[[عهد عتیق]]» و «[[عهد جدید]]» قسمت می‌‌شود.<ref>قاموس کتاب مقدس، ص۷۱۸، «کتاب مقدس»؛ کلام مسیحی، ص۲۳.</ref> عنوان «کتاب مقدس» نخستین بار به وسیله «[[پولُس]]» و تنها درباره عهد عتیق <ref>کتاب مقدس، دوم تیموتاوس ۳: ۱۵ - ۱۶؛ المدخل الی العهد القدیم، ص۲۶.</ref> و بعدها اغلب از سوی [[مسیحیان]] [[عرب]] زبان درباره مجموع دو بخش به کار رفت. <ref>کلام مسیحی، ص۲۳.</ref> در بیشتر زبان‌های اروپایی برای [[نامگذاری]]کتاب مقدس از واژه‌هایی برگرفته از واژه [[یونانی]] Bibliaبه معنای «کتاب‌ها» استفاده می‌‌شود. این واژه در [[انگلیسی]] و فرانسوی به صورت Bibleنوشته می‌‌شود.<ref>کلام مسیحی، ص۲۳.</ref> از میان دو بخش کتاب مقدس، [[یهودیان]] فقط عهد عتیق، ولی مسیحیان هر دو بخش را [[کتاب آسمانی]] و [[مقدس]] خود می‌‌دانند.<ref>کلام مسیحی، ص۲۳.</ref> عهد عتیق و عهد جدید، اصطلاحی [[مسیحی]] است.<ref>المدخل الی العهد القدیم، ص۳۲.</ref> [[یهودیان]] [[کتاب آسمانی]] خود ([[عهد عتیق]]) را «تَنَخ» می‌‌نامند. این واژه از حروف نخست سه واژه [[عبری]] «تورا» به معنای [[تورات]]، «نِویئیم» به معنای [[انبیا]] و «کِتوبیم» به معنای مکتوبات (با تبدیل «ک» به «خ» طبق [[قواعد آن]] [[زبان]]) ساخته شده و به معنای «تورات و مکتوبات انبیا» است.<ref>آشنایی با ادیان بزرگ، ص۹۷؛ Encyclopaedia Judaica، V.۱۵،"Torah"</ref> واژه «[[عهد قدیم]]» نخستین بار در سال ۱۷۰ میلادی به وسیله میلتیوس،<ref>Melitius.</ref> [[اسقف]] ساردس درباره بخش اول [[کتاب مقدس]] و واژه «[[عهد جدید]]» در سال ۲۰۰ میلادی از سوی ترتولیان <ref>Tertulian.</ref> برای بخش دوم آن به کار رفت.<ref>المدخل الی العهد القدیم، ص۳۲.</ref> البته دو مفهوم عهد جدید و قدیم و نامگذاری مزبور برگرفته ازآموزه‌های خود کتاب مقدس <ref>کتاب مقدس، ارمیا ۳۱: ۳۱ - ۳۴؛ لوقا ۲۲: ۲۰؛ عبرانیان ۸ - ۱۰.</ref> و مبتنی بر این [[باور]] [[مسیحی]] است که [[خداوند]] با [[انسان]] دو [[پیمان]] بسته است: قدیم <ref>old Testament.</ref> و جدید.<ref> New Testament.</ref> بر اساس [[عهد]] و پیمان قدیم، خداوند از انسان پیمان گرفت که [[اوامر]] و [[شریعت الهی]] را پذیرفته، بدان گردن [[نهد]] و در این صورت خداوند [[رستگاری]] و [[نجات]] او را تضمین خواهد کرد. کانون مرکزی این عهد که از طریق [[پیامبران]] پیش از [[حضرت عیسی]]{{ع}} گرفته شد، پیمانی است که با ابراهیم{{ع}} منعقد گردید و سپس در [[زمان]] [[حضرت موسی]]{{ع}} تجدید و [[تحکیم]] شد. دوره [[تاریخی]] این پیمان که نماد آن [[ختنه]] کردن و انسان‌های طرف آن، اغلب [[بنی اسرائیل]] بودند، با [[ظهور حضرت عیسی]]{{ع}} پایان پذیرفت و خداوند عهد و پیمان جدیدی از طریق [[عیسی مسیح]]{{ع}} بست که طرف آن همه [[آدمیان]] هستند. بر اساس این پیمان جدید، نجات و رستگاری [[انسان]] از طریق [[محبت خدا]] و عیسی مسیح{{ع}} به دست می‌‌آید؛ به این معنا که با [[اراده]] مهرآمیز خدای پدر، خدای پسر به شکل انسان تجسم یافته، با [[تحمل]] [[رنج]] [[صلیب]]، [[کفاره گناهان]] [[بشر]] و موجب نجات او گردید. [[مسیحیان]] با [[اعتقاد]] به این دو دوره، کتاب‌های مربوط به دوره نخست را که درباره پیمان کهن سخن می‌‌گوید، عهد عتیق و کتاب‌های دوره دوم را که درباره [[پیمان]] نو سخن می‌‌گوید [[عهد جدید]] می‌‌نامند<ref>المدخل الی العهد القدیم، ص۳۲؛ آشنایی با ادیان بزرگ، ص۱۵۸ - ۱۶۰؛ ر. ک: مدخلی بر تبارشناسی کتاب مقدس، ص۵۹۳۵.</ref>.<ref>[[علی اسدی|اسدی، علی]]، [[تورات - اسدی (مقاله)|مقاله «تورات»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۹، ص 117-118</ref> | ||
==دو نسخه کهن | ==دو نسخه کهن عهد قدیم== | ||
«[[عهد عتیق]]» نزدیک به سه چهارم [[کتاب مقدس]] را تشکیل داده، دارای ۳۹ یا ۴۶ کتاب است. [[اختلاف]] مزبور از تفاوت دو نسخه قدیم آن ([[عبری]] و [[یونانی]]) سرچشمه می‌‌گیرد. [[زبان]] اصلی عهد قدیم، جز بخش اندکی از آنکه به زبان کلدانی [[نگارش]] یافته عبری است. در [[قرن چهارم]] پیش از میلاد و در پی اشغال [[فلسطین]] به دست [[اسکندر]]، [[یهودیان]] در سراسر [[امپراتوری]] وی پراکنده شده و با [[فراموشی]] تدریجی زبان [[مادری]] خویش (عبری) به زبان یونانی روی نهادند، بر همین اساس در سده سوم پیش از میلاد، نزدیک به ۷۰ نفر از یهودیان اسکندریه به دستور «بطلمیوس فیلادلفوس». [[حاکم مصر]]، عهد قدیم را به زبان یونانی [[ترجمه]] کردند.<ref>المدخل الی العهد القدیم، ص۶۰ - ۶۱؛ کلام مسیحی، ص۲۵۲۴؛ کتاب مقدس، ص۲۰ - ۲۲.</ref> این ترجمه به نسخه «سبعینیه»<ref>Septuagint.</ref> معروف و مهم‌ترین تفاوت آن با متن عبری در ۷ کتاب طوبیّت، [[یهودیّت]]، حکمتِ سلیمان، حکمتِ یشوع بن سلیمان، باروک، کتاب اول و دوم مُکابیان است. به رغم وجود این کتاب‌ها در نسخه سبعینیه، متن عبری آنها در دست نیست؛ همچنین برخی از کتاب‌ها در نسخه سبعینیه نسبت به متن عبری، افزوده‌هایی دارند. نسخه سبعینیه در دو [[قرن]] پیش از میلاد و یک سده پس از آن، نزد بسیاری از [[یهودیان]] و بعدها نزد [[مسیحیان]] معتبر بود. حدود سال ۱۰۰ میلادی، شورایی از سران [[یهود]] با [[رأی]] به رسمیت ۳۹ کتاب متن [[عبری]]، اسفار هفت گانه موجود در [[ترجمه]] سبعینیه را غیرقانونی اعلام کرد؛ اما مسیحیان به استفاده از آن ادامه دادند تا اینکه در [[قرن]] شانزدهم، پروتستان‌ها نیز که [[مردم]] را به بازگشت به [[ایمان]] کلیسای صدر [[مسیحیت]] فرامی خواندند با بازگشت به متن عبری، ۷ کتاب یاد شده را غیر معتبر خواندند، بنابراین یهودیان و مسیحیان پرُوتِستان،<ref>protestan</ref> فقط متن عبری را معتبر و شمار کتاب‌های [[عهد قدیم]] را ۳۹ عدد، ولی [[مسیحیان کاتولیک]] و اُرْتُدُکْس <ref>rthodox</ref> نسخه سبعینیه را قانونی و عهدقدیم را دارای ۴۶ کتاب می‌‌دانند. اضافات سبعینیه نزد پروتستان‌ها، «اپوکریفا» <ref>Apocrypha.</ref> (مخفی و پوشیده) و نزد دو [[فرقه]] دیگر [[مسیحی]] «[[قانون]] ثانوی»، بهمعنای دارای اعتبار درجه دوم یاد می‌‌شود.<ref>کلام مسیحی، ص۲۵؛ کتاب مقدس، ص۲۰ - ۲۲.</ref>.<ref>[[علی اسدی|اسدی، علی]]، [[تورات - اسدی (مقاله)|مقاله «تورات»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۹، ص118-119</ref> | «[[عهد عتیق]]» نزدیک به سه چهارم [[کتاب مقدس]] را تشکیل داده، دارای ۳۹ یا ۴۶ کتاب است. [[اختلاف]] مزبور از تفاوت دو نسخه قدیم آن ([[عبری]] و [[یونانی]]) سرچشمه می‌‌گیرد. [[زبان]] اصلی عهد قدیم، جز بخش اندکی از آنکه به زبان کلدانی [[نگارش]] یافته عبری است. در [[قرن چهارم]] پیش از میلاد و در پی اشغال [[فلسطین]] به دست [[اسکندر]]، [[یهودیان]] در سراسر [[امپراتوری]] وی پراکنده شده و با [[فراموشی]] تدریجی زبان [[مادری]] خویش (عبری) به زبان یونانی روی نهادند، بر همین اساس در سده سوم پیش از میلاد، نزدیک به ۷۰ نفر از یهودیان اسکندریه به دستور «بطلمیوس فیلادلفوس». [[حاکم مصر]]، عهد قدیم را به زبان یونانی [[ترجمه]] کردند.<ref>المدخل الی العهد القدیم، ص۶۰ - ۶۱؛ کلام مسیحی، ص۲۵۲۴؛ کتاب مقدس، ص۲۰ - ۲۲.</ref> این ترجمه به نسخه «سبعینیه»<ref>Septuagint.</ref> معروف و مهم‌ترین تفاوت آن با متن عبری در ۷ کتاب طوبیّت، [[یهودیّت]]، حکمتِ سلیمان، حکمتِ یشوع بن سلیمان، باروک، کتاب اول و دوم مُکابیان است. به رغم وجود این کتاب‌ها در نسخه سبعینیه، متن عبری آنها در دست نیست؛ همچنین برخی از کتاب‌ها در نسخه سبعینیه نسبت به متن عبری، افزوده‌هایی دارند. نسخه سبعینیه در دو [[قرن]] پیش از میلاد و یک سده پس از آن، نزد بسیاری از [[یهودیان]] و بعدها نزد [[مسیحیان]] معتبر بود. حدود سال ۱۰۰ میلادی، شورایی از سران [[یهود]] با [[رأی]] به رسمیت ۳۹ کتاب متن [[عبری]]، اسفار هفت گانه موجود در [[ترجمه]] سبعینیه را غیرقانونی اعلام کرد؛ اما مسیحیان به استفاده از آن ادامه دادند تا اینکه در [[قرن]] شانزدهم، پروتستان‌ها نیز که [[مردم]] را به بازگشت به [[ایمان]] کلیسای صدر [[مسیحیت]] فرامی خواندند با بازگشت به متن عبری، ۷ کتاب یاد شده را غیر معتبر خواندند، بنابراین یهودیان و مسیحیان پرُوتِستان،<ref>protestan</ref> فقط متن عبری را معتبر و شمار کتاب‌های [[عهد قدیم]] را ۳۹ عدد، ولی [[مسیحیان کاتولیک]] و اُرْتُدُکْس <ref>rthodox</ref> نسخه سبعینیه را قانونی و عهدقدیم را دارای ۴۶ کتاب می‌‌دانند. اضافات سبعینیه نزد پروتستان‌ها، «اپوکریفا» <ref>Apocrypha.</ref> (مخفی و پوشیده) و نزد دو [[فرقه]] دیگر [[مسیحی]] «[[قانون]] ثانوی»، بهمعنای دارای اعتبار درجه دوم یاد می‌‌شود.<ref>کلام مسیحی، ص۲۵؛ کتاب مقدس، ص۲۰ - ۲۲.</ref>.<ref>[[علی اسدی|اسدی، علی]]، [[تورات - اسدی (مقاله)|مقاله «تورات»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۹، ص118-119</ref> | ||
==تقسیم‌بندی [[عهد عتیق]]== | ==تقسیم‌بندی [[عهد عتیق]]== | ||