جانشین کردن یزید: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = | عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = [[جانشین کردن یزید در معارف و سیره حسینی]]| پرسش مرتبط  = }}
{{مدخل مرتبط | موضوع مرتبط = یزید| عنوان مدخل  = | مداخل مرتبط = | پرسش مرتبط  = }}


== کوشش‌های [[معاویه]] برای جانشین کردن یزید ==
== کوشش‌های [[معاویه]] برای جانشین کردن یزید ==
خط ۹: خط ۹:
در کتاب[[اسد الغابة (کتاب)|اسد الغابة]] نقل شده که: گفته شده که چون معاویه خواست برای پسرش یزید، [[بیعت]] بگیرد، برای [[شامیان]] سخن راند و گفت: ای شامیان! سن من زیاد و مرگم نزدیک شده است و می‌خواهم برای مردی [[عقد]] [[خلافت]] ببندم که مایه [[انسجام]] شما باشد و من هم، مانند یکی از شمایم (نظر خود را [[تحمیل]] نمی‌کنم). [[مردم]] بر [[عبدالرحمان بن خالد بن ولید]]، اتفاق کردند. این بر معاویه گران آمد؛ اما آن را در درون خود پنهان داشت. سپس، هنگامی که [[عبدالرحمان]] [[بیمار]] شد، [[ابن اثال نصرانی]] نزد او آمد و به وی سم نوشاند و او مرد. گفته شده که معاویه برای این کار، به ابن اثال [[فرمان]] داد<ref>{{متن حدیث|قِیلَ: لَمَّا أرَادَ مُعَاوِيَةُ البَيعَةَ لِيَزيدَ ابْنِهِ، خَطَبَ أهلَ الشّامِ فَقالَ: يا أهلَ الشّامِ! كَبِرَتْ سِنّي وَ‌قَرُبَ أجَلي، وَ‌قَد أرَدتُ أنْ أعْقِدَ لِرَجُلٍ يَكُونُ نِظاماً لَكُمْ، وَ‌إنَّما أنَا رَجُلٌ مِنكُم. فَأَصْفَقُوا عَلَى الرِّضا بِعَبدِ الرَّحمنِ بنِ خالِدِ بنِ الوَليدِ، فَشَقَّ ذلِكَ عَلى مُعاوِيَةَ، وأسَرَّها فِي نَفسِهِ. ثُمَّ إنَّ عَبدَ الرَّحمنِ مَرِضَ، فَدَخَلَ عَلَيْهِ ابنُ اُثالَ النَّصْرانِيُّ، فَسَقَاهُ سَمّا فَمَاتَ، فَقِيلَ: إنَّ مُعاوِيَةَ أمَرَهُ بِذلِكَ}} (اسد الغابة، ج۳، ص۴۳۶).</ref>.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۲۲۳.</ref>
در کتاب[[اسد الغابة (کتاب)|اسد الغابة]] نقل شده که: گفته شده که چون معاویه خواست برای پسرش یزید، [[بیعت]] بگیرد، برای [[شامیان]] سخن راند و گفت: ای شامیان! سن من زیاد و مرگم نزدیک شده است و می‌خواهم برای مردی [[عقد]] [[خلافت]] ببندم که مایه [[انسجام]] شما باشد و من هم، مانند یکی از شمایم (نظر خود را [[تحمیل]] نمی‌کنم). [[مردم]] بر [[عبدالرحمان بن خالد بن ولید]]، اتفاق کردند. این بر معاویه گران آمد؛ اما آن را در درون خود پنهان داشت. سپس، هنگامی که [[عبدالرحمان]] [[بیمار]] شد، [[ابن اثال نصرانی]] نزد او آمد و به وی سم نوشاند و او مرد. گفته شده که معاویه برای این کار، به ابن اثال [[فرمان]] داد<ref>{{متن حدیث|قِیلَ: لَمَّا أرَادَ مُعَاوِيَةُ البَيعَةَ لِيَزيدَ ابْنِهِ، خَطَبَ أهلَ الشّامِ فَقالَ: يا أهلَ الشّامِ! كَبِرَتْ سِنّي وَ‌قَرُبَ أجَلي، وَ‌قَد أرَدتُ أنْ أعْقِدَ لِرَجُلٍ يَكُونُ نِظاماً لَكُمْ، وَ‌إنَّما أنَا رَجُلٌ مِنكُم. فَأَصْفَقُوا عَلَى الرِّضا بِعَبدِ الرَّحمنِ بنِ خالِدِ بنِ الوَليدِ، فَشَقَّ ذلِكَ عَلى مُعاوِيَةَ، وأسَرَّها فِي نَفسِهِ. ثُمَّ إنَّ عَبدَ الرَّحمنِ مَرِضَ، فَدَخَلَ عَلَيْهِ ابنُ اُثالَ النَّصْرانِيُّ، فَسَقَاهُ سَمّا فَمَاتَ، فَقِيلَ: إنَّ مُعاوِيَةَ أمَرَهُ بِذلِكَ}} (اسد الغابة، ج۳، ص۴۳۶).</ref>.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۲۲۳.</ref>


== متن نوشته معاویه برای [[جانشین کردن]] یزید ==
== متن نوشته معاویه برای جانشین کردن یزید ==
از کتاب [[الفتوح (کتاب)|الفتوح]] نقل شده: معاویه، [[ضحاک بن قیس]] و [[مسلم بن عقبه]] را فرا خواند و به آن دو گفت: آنچه را در بالش من است، بیرون بیاورید. آن دو، نوشته‌ای را بیرون آوردند که معاویه، پیش‌تر به خط خودش در آن نوشته بود: [[بسم الله الرحمن الرحیم]]. این، عهدی است که [[معاویة بن ابی سفیان]]، [[امیر مؤمنان]]، برای پسرش [[یزید]] می‌نویسد و با او [[بیعت]] می‌کند و سفارش [[کارها]] را به او کرده و [[خلافت]] را پس از خود، برای وی قرار داده است و او را به [[مراقبت]] از رعایا و [[قیام]] به کارهایشان و [[نیکی]] به آنان، [[فرمان]] داده و او را «امیر مؤمنان» نامیده و به او [[دستور]] داده است که به شیوه دادگران و منصفان [[رفتار]] کند. بر [[جنایت]]، [[کیفر]] کند و بر نیکی، [[پاداش]] دهد. این تیره از [[قریش]] را بخصوص [[حفظ]] کند و [[قاتلان]] [[دوستان]] را براند و [[بنی امیه]] و [[خاندان]] [[عبد شمس]] را بر [[بنی هاشم]]، مقدم بدارد و خاندان [[مظلوم]] مقتول، امیر مؤمنان، [[عثمان بن عفان]] را بر خاندان [[ابوتراب]] و فرزندانش، پیش اندازد. پس هر کس این نوشته بر او خوانده شد و آن را پذیرفت و به [[اطاعت]] از فرمانروایش [[یزید بن معاویه]] شتافت، آفرین و صدآفرین به او! و هر کس که از آن [[سرپیچی]] کرد و [[امتناع]] ورزید، گردنش زده شود. این [[حکم]]، همیشگی است تا [[حق]] به اهلش باز گردد. و [[سلام]] بر آن کس که این نوشته بر او خوانده شود و آن را بپذیرد!<ref>{{متن حدیث|دَعا مُعاوِيَةُ بِالضَّحّاكِ بنِ قَيْسٍ وَ‌مُسْلِمِ بنِ عُقبَةَ، فَقالَ لَهُما: أخْرِجَا مَا فِي وِسَادَتِي، فَأَخْرَجَا كِتَابَاً كَتَبَ فيهِ مُعاوِيَةُ بِخَطِّهِ قَبلَ ذلِكَ: بِسْمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ، هذا مَا عَهِدَهُ مُعاوِيَةُ بنُ أبي سُفيانَ أميرُ المُؤمِنينَ إلَى ابنِهِ يَزيدَ، أنَّهُ قَد بايَعَهُ وَ‌عَهِدَ إلَيهِ، وجَعَلَ لَهُ الخِلافَةَ مِن بَعْدِهِ، وَ‌أمَرَهُ بِالرَّعِيَّةِ وَالقِيامِ بِهِمْ وَالإِحْسَانِ إلَيهِمْ، وَقَد سَمّاهُ «أميرَ المُؤمِنينَ»، وأمَرَهُ أنْ يَسيرَ بِسيرَةِ أهلِ العَدلِ وَالإِنصافِ، وَ‌أنْ يُعاقِبَ عَلَى الجُرمِ، وَ‌يُجازِيَ عَلَى الإِحْسَانِ، و‌أنْ يَحفَظَ هذَا الحَيَّ مِنْ قُرَيشٍ خاصَّةً، وأن يُبعِدَ قاتِلِي الأَحِبَّةِ، وأن يُقَدِّمَ بَني اُمَيَّةَ وآلَ عَبدِ شَمسٍ عَلى بَني هاشِمٍ، وأن يُقَدِّمَ آلَ المَظلومِ المَقتولِ أميرِالمُؤمِنينَ عُثْمَانَ بنِ عَفّانَ عَلى آلِ أبي تُرابٍ وَ ذُرِّيَّتِهِ. فَمَنْ قُرِئَ عَلَيهِ هذَا الكِتَابُ وَ‌قَبِلَهُ حَقَّ قَبولِهِ وَ‌بَادَرَ إلى طَاعَةِ أميرِهِ يَزيدِ بنِ مُعَاوِيَةَ، فَمَرحَباً بِهِ وَ‌أَهْلاً، وَ‌مَنْ تَأَبّى عَلَيهِ وَامتَنَعَ، فَضَربَ الرِّقابِ أبَدَاً حَتَّى يَرْجِعَ الحَقُّ إلى أهْلِهِ، وَالسَّلامُ عَلى مَنْ قُرِئَ عَلَيهِ وَقَبِلَ كِتَابِي هَذا}} (الفتوح، ج۴، ص۳۴۷).</ref>.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۲۲۴.</ref>
از کتاب [[الفتوح (کتاب)|الفتوح]] نقل شده: معاویه، [[ضحاک بن قیس]] و [[مسلم بن عقبه]] را فرا خواند و به آن دو گفت: آنچه را در بالش من است، بیرون بیاورید. آن دو، نوشته‌ای را بیرون آوردند که معاویه، پیش‌تر به خط خودش در آن نوشته بود: [[بسم الله الرحمن الرحیم]]. این، عهدی است که [[معاویة بن ابی سفیان]]، [[امیر مؤمنان]]، برای پسرش [[یزید]] می‌نویسد و با او [[بیعت]] می‌کند و سفارش [[کارها]] را به او کرده و [[خلافت]] را پس از خود، برای وی قرار داده است و او را به [[مراقبت]] از رعایا و [[قیام]] به کارهایشان و [[نیکی]] به آنان، [[فرمان]] داده و او را «امیر مؤمنان» نامیده و به او [[دستور]] داده است که به شیوه دادگران و منصفان [[رفتار]] کند. بر [[جنایت]]، [[کیفر]] کند و بر نیکی، [[پاداش]] دهد. این تیره از [[قریش]] را بخصوص [[حفظ]] کند و [[قاتلان]] [[دوستان]] را براند و [[بنی امیه]] و [[خاندان]] [[عبد شمس]] را بر [[بنی هاشم]]، مقدم بدارد و خاندان [[مظلوم]] مقتول، امیر مؤمنان، [[عثمان بن عفان]] را بر خاندان [[ابوتراب]] و فرزندانش، پیش اندازد. پس هر کس این نوشته بر او خوانده شد و آن را پذیرفت و به [[اطاعت]] از فرمانروایش [[یزید بن معاویه]] شتافت، آفرین و صدآفرین به او! و هر کس که از آن [[سرپیچی]] کرد و [[امتناع]] ورزید، گردنش زده شود. این [[حکم]]، همیشگی است تا [[حق]] به اهلش باز گردد. و [[سلام]] بر آن کس که این نوشته بر او خوانده شود و آن را بپذیرد!<ref>{{متن حدیث|دَعا مُعاوِيَةُ بِالضَّحّاكِ بنِ قَيْسٍ وَ‌مُسْلِمِ بنِ عُقبَةَ، فَقالَ لَهُما: أخْرِجَا مَا فِي وِسَادَتِي، فَأَخْرَجَا كِتَابَاً كَتَبَ فيهِ مُعاوِيَةُ بِخَطِّهِ قَبلَ ذلِكَ: بِسْمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ، هذا مَا عَهِدَهُ مُعاوِيَةُ بنُ أبي سُفيانَ أميرُ المُؤمِنينَ إلَى ابنِهِ يَزيدَ، أنَّهُ قَد بايَعَهُ وَ‌عَهِدَ إلَيهِ، وجَعَلَ لَهُ الخِلافَةَ مِن بَعْدِهِ، وَ‌أمَرَهُ بِالرَّعِيَّةِ وَالقِيامِ بِهِمْ وَالإِحْسَانِ إلَيهِمْ، وَقَد سَمّاهُ «أميرَ المُؤمِنينَ»، وأمَرَهُ أنْ يَسيرَ بِسيرَةِ أهلِ العَدلِ وَالإِنصافِ، وَ‌أنْ يُعاقِبَ عَلَى الجُرمِ، وَ‌يُجازِيَ عَلَى الإِحْسَانِ، و‌أنْ يَحفَظَ هذَا الحَيَّ مِنْ قُرَيشٍ خاصَّةً، وأن يُبعِدَ قاتِلِي الأَحِبَّةِ، وأن يُقَدِّمَ بَني اُمَيَّةَ وآلَ عَبدِ شَمسٍ عَلى بَني هاشِمٍ، وأن يُقَدِّمَ آلَ المَظلومِ المَقتولِ أميرِالمُؤمِنينَ عُثْمَانَ بنِ عَفّانَ عَلى آلِ أبي تُرابٍ وَ ذُرِّيَّتِهِ. فَمَنْ قُرِئَ عَلَيهِ هذَا الكِتَابُ وَ‌قَبِلَهُ حَقَّ قَبولِهِ وَ‌بَادَرَ إلى طَاعَةِ أميرِهِ يَزيدِ بنِ مُعَاوِيَةَ، فَمَرحَباً بِهِ وَ‌أَهْلاً، وَ‌مَنْ تَأَبّى عَلَيهِ وَامتَنَعَ، فَضَربَ الرِّقابِ أبَدَاً حَتَّى يَرْجِعَ الحَقُّ إلى أهْلِهِ، وَالسَّلامُ عَلى مَنْ قُرِئَ عَلَيهِ وَقَبِلَ كِتَابِي هَذا}} (الفتوح، ج۴، ص۳۴۷).</ref>.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۲۲۴.</ref>


خط ۲۸: خط ۲۸:
{{پانویس}}
{{پانویس}}


[[رده:جانشین کردن یزید]]
[[رده:خلفای بنی‌امیه]]
۱۱۳٬۱۵۹

ویرایش