آیه ولایت در حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۸۴: خط ۸۴:
رسول خدا {{صل}} بارها واژه «[[مولی]]» را درباره [[امام علی]] {{ع}}به کار برد. از جمله ابن ابی عاصم به طور مرفوعه از علی {{ع}} نقل کرده که [[پیامبر]] {{صل}} فرمود: {{متن حدیث|أَ لَسْتُ أَوْلى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ قالوا: بلی، قال: من کنت ولیه فهو ولیه}}<ref>این حدیث با اختلافات اندکی در تعبیر و با طرق گوناگون در بسیاری از منابع عامه آمده است. برای اطلاع ر. ک: احقاق الحق، ج۴، ص۳۴۷ و ج۶، ص۳۶۹-۳۸۰ و ج۱۶، ص۵۷۷ و ۵۷۸، ج۱۷، ص۳۲۵ و ملحقات احقاق الحق، ج۲۰، ۳۵۳ و ۳۵۶ و ج۲۱، ص۳۹۸ و ج۲۲، ص۱۲۴- ۱۲۹.</ref> و<ref>المراجعات، ص۲۲۶ (نامه ۳۶).</ref>؛ «آیا من نسبت به مؤمنان از خودشان سزاوارتر نیستم؟ گفتند بله! فرمود: هر کس من ولی او هستم علی ولی او است».
رسول خدا {{صل}} بارها واژه «[[مولی]]» را درباره [[امام علی]] {{ع}}به کار برد. از جمله ابن ابی عاصم به طور مرفوعه از علی {{ع}} نقل کرده که [[پیامبر]] {{صل}} فرمود: {{متن حدیث|أَ لَسْتُ أَوْلى بِالْمُؤْمِنِينَ مِنْ أَنْفُسِهِمْ قالوا: بلی، قال: من کنت ولیه فهو ولیه}}<ref>این حدیث با اختلافات اندکی در تعبیر و با طرق گوناگون در بسیاری از منابع عامه آمده است. برای اطلاع ر. ک: احقاق الحق، ج۴، ص۳۴۷ و ج۶، ص۳۶۹-۳۸۰ و ج۱۶، ص۵۷۷ و ۵۷۸، ج۱۷، ص۳۲۵ و ملحقات احقاق الحق، ج۲۰، ۳۵۳ و ۳۵۶ و ج۲۱، ص۳۹۸ و ج۲۲، ص۱۲۴- ۱۲۹.</ref> و<ref>المراجعات، ص۲۲۶ (نامه ۳۶).</ref>؛ «آیا من نسبت به مؤمنان از خودشان سزاوارتر نیستم؟ گفتند بله! فرمود: هر کس من ولی او هستم علی ولی او است».


نویسنده المراجعات [[احادیث]] دیگری را در این زمینه به نقل از علی {{ع}} و «وهب» نقل کرده و می‌نویسد: «[[اخبار صحیح]] ما که در این زمینه از [[ائمه اطهار]] {{عم}} رسیده [[متواتر]] است»<ref>المراجعات، ص۲۲۶ (نامه ۳۶).</ref>.
نویسنده المراجعات [[احادیث]] دیگری را در این زمینه به نقل از علی {{ع}} و «وهب» نقل کرده و می‌نویسد: «[[اخبار صحیح]] ما که در این زمینه از [[ائمه اطهار]] {{عم}} رسیده متواتر است»<ref>المراجعات، ص۲۲۶ (نامه ۳۶).</ref>.


[[حدیث متواتر]] «[[غدیر]]» که [[مورد اتفاق]] [[فریقین]] می‌باشد از محکم‌ترین ادله‌ای است که در این باره می‌توان ارائه کرد این [[حدیث]] از طرق متعدد نقل شده است که [[رسول خدا]] {{صل}} در جریان [[حجة الوداع]] و در مکانی به نام [[غدیرخم]] در میان هزاران [[حاجی]] [[خطبه]] ایراد کرد و فرمود: {{متن حدیث|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ‌}}<ref>المراجعات، ص۲۲۶ (نامه ۳۶).</ref>؛ «هر کس من مولای او هستم علی نیز مولای اوست».
حدیث متواتر «[[غدیر]]» که مورد اتفاق [[فریقین]] می‌باشد از محکم‌ترین ادله‌ای است که در این باره می‌توان ارائه کرد این [[حدیث]] از طرق متعدد نقل شده است که [[رسول خدا]] {{صل}} در جریان [[حجة الوداع]] و در مکانی به نام [[غدیرخم]] در میان هزاران [[حاجی]] [[خطبه]] ایراد کرد و فرمود: {{متن حدیث|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ‌}}<ref>المراجعات، ص۲۲۶ (نامه ۳۶).</ref>؛ «هر کس من مولای او هستم علی نیز مولای اوست».


«[[ابن حجر عسقلانی]]» در کتاب [[الصواعق المحرقه (کتاب)|الصواعق المحرقه]] در [[شبهه]] یازدهم به نقل از «[[طبرانی]]» چنین نقل می‌کند که [[عمر]] و [[ابوبکر]] در آن واقعه و پس از [[سخنرانی]] رسول خدا {{صل}} به [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} گفتند: {{عربی|امسيت يا ابن ابي طالب مولى كل مؤمن و مؤمنة}}<ref>احمد بن حجر الهیثمی، الصواعق المحرقه، ص۴۴.</ref>؛ «ای پسر [[ابی طالب]]: در حالی [[روز]] را به شب بردی که مولای تمام [[زنان]] و مردان [[مؤمن]] شدی».
«[[ابن حجر عسقلانی]]» در کتاب [[الصواعق المحرقه (کتاب)|الصواعق المحرقه]] در [[شبهه]] یازدهم به نقل از «[[طبرانی]]» چنین نقل می‌کند که [[عمر]] و [[ابوبکر]] در آن واقعه و پس از سخنرانی رسول خدا {{صل}} به [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} گفتند: {{عربی|امسيت يا ابن ابي طالب مولى كل مؤمن و مؤمنة}}<ref>احمد بن حجر الهیثمی، الصواعق المحرقه، ص۴۴.</ref>؛ «ای پسر [[ابی طالب]]: در حالی [[روز]] را به شب بردی که مولای تمام [[زنان]] و مردان [[مؤمن]] شدی».


درباره اسناد و محتوای آن نیز به اظهار نظر چند [[محدث]] مشهور [[اهل سنت]] اکتفا می‌کنیم. درباره طرق این [[روایت]]، [[سلیمان بن ابراهیم قندوزی حنفی]]، صاحب کتاب [[ینابیع الموده (کتاب)|ینابیع الموده]]، پس از نقل طرقی از آن می‌نویسد: {{عربی|اخرج محمد بن جرير الطبري صاحب التاريخ خبر غدير خم من خمسة و سبعين طريقا و افرد له كتابا سمّاه كتاب الولاية}}<ref>ینابیع المودة، ص۳۶.</ref>.
درباره اسناد و محتوای آن نیز به اظهار نظر چند [[محدث]] مشهور [[اهل سنت]] اکتفا می‌کنیم. درباره طرق این [[روایت]]، [[سلیمان بن ابراهیم قندوزی حنفی]]، صاحب کتاب [[ینابیع الموده (کتاب)|ینابیع الموده]]، پس از نقل طرقی از آن می‌نویسد: {{عربی|اخرج محمد بن جرير الطبري صاحب التاريخ خبر غدير خم من خمسة و سبعين طريقا و افرد له كتابا سمّاه كتاب الولاية}}<ref>ینابیع المودة، ص۳۶.</ref>. «[[محمد بن جریر طبری]]، صاحب کتاب [[تاریخ طبری (کتاب)|تاریخ طبری]]، [[حدیث غدیرخم]] را از ۷۵ طریق ذکر کرده و آن را در کتاب مستقلی به نام «کتاب [[ولایت]]» گردآوری کرده است».
«[[محمد بن جریر طبری]]، صاحب کتاب [[تاریخ طبری (کتاب)|تاریخ طبری]]، [[حدیث غدیرخم]] را از ۷۵ طریق ذکر کرده و آن را در کتاب مستقلی به نام «کتاب [[ولایت]]» گردآوری کرده است».


وی در ادامه می‌نویسد: {{عربی|اخرج خبر غدير خم ابو العباس احمد بن محمد بن سعيد بن عقدة و افرد له كتابا و سمّاه الموالات و طرقه من مائة و خمسة طريق}}<ref>ینابیع المودة، ص۳۶.</ref>. «[[ابوالعباس احمد بن محمد بن سعید بن عقده]] [[خبر غدیر]] خم را از ۱۰۵ طریق ذکر کرده و آن را در کتاب مستقلی به نام کتاب [[موالات (کتاب)|موالات]] گردآوری کرده است».
وی در ادامه می‌نویسد: {{عربی|اخرج خبر غدير خم ابو العباس احمد بن محمد بن سعيد بن عقدة و افرد له كتابا و سمّاه الموالات و طرقه من مائة و خمسة طريق}}<ref>ینابیع المودة، ص۳۶.</ref>. «[[ابوالعباس احمد بن محمد بن سعید بن عقده]] [[خبر غدیر]] خم را از ۱۰۵ طریق ذکر کرده و آن را در کتاب مستقلی به نام کتاب "موالات" گردآوری کرده است».


سپس می‌نویسد: {{عربی|حكى العلامة علي بن موسى بن علي بن محمد ابي المعالي الجويني الملقّب بامام الحرمين استاذ ابي حامد الغزالي رحمهما اللّه يتعجب و يقول رايت مجلدا في بغداد في يد صحاف فيه روايات خبر غدير خم مكتوبا عليه المجلدة الثامنة و العشرون من طرق قوله {{صل}} من كنت مولاه فعليّ مولاه و يتلوه المجلدة التاسعة و العشرون}}<ref>ینابیع المودة، ص۳۶.</ref>.
سپس می‌نویسد: {{عربی|حكى العلامة علي بن موسى بن علي بن محمد ابي المعالي الجويني الملقّب بامام الحرمين استاذ ابي حامد الغزالي رحمهما اللّه يتعجب و يقول رايت مجلدا في بغداد في يد صحاف فيه روايات خبر غدير خم مكتوبا عليه المجلدة الثامنة و العشرون من طرق قوله {{صل}} من كنت مولاه فعليّ مولاه و يتلوه المجلدة التاسعة و العشرون}}<ref>ینابیع المودة، ص۳۶.</ref>.


«[[ابوالمعالی جوینی]] [[امام الحرمین]] استاد غزالی نقل می‌کند و با [[تعجب]] می‌گوید: در [[بغداد]] در دست کتابفروشی کتابی دیدم که [[روایات]] خبر غدیر خم را گردآوری کرده و بر آن نوشته شده بود: جلد بیست و هشتم از طرق سخن [[رسول خدا]] {{صل}}: {{متن حدیث|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ‌}} و بعد از این جلد بیست و نهم آن خواهد آمد».
«[[ابوالمعالی جوینی]] [[امام الحرمین]] استاد غزالی نقل می‌کند و با [[تعجب]] می‌گوید: در [[بغداد]] در دست کتابفروشی کتابی دیدم که [[روایات]] خبر غدیر خم را گردآوری کرده و بر آن نوشته شده بود: جلد بیست و هشتم از طرق سخن [[رسول خدا]] {{صل}}: {{متن حدیث|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ‌}} و بعد از این جلد بیست و نهم آن خواهد آمد».
با توجه به آنچه بیان گشت [[روایات]] یاد شده در معرفی مصداق «ولی» با [[آیه شریفه]] هماهنگ بوده و در تبیین و [[تفسیر آیه ولایت]] مؤثر و کارآمد می‌باشند. این مجموعه از [[احادیث]] مؤید [[استدلال]] [[شیعه]] به [[آیه]] یاد شده است<ref>[[محمد ساعدی|ساعدی، محمد]]، [[آیات امامت و ولایت در تفسیر المنار (کتاب)|آیات امامت و ولایت در تفسیر المنار]]، ص ۱۲۸؛ [[سید محمد مرتضوی|مرتضوی، سید محمد]]، [[آیات ولایت در قرآن ج۱ (کتاب)|آیات ولایت در قرآن ج۱]]، ص211 - 214.</ref>.
 
با توجه به آنچه بیان گشت [[روایات]] یاد شده در معرفی مصداق «ولی» با [[آیه شریفه]] هماهنگ بوده و در تبیین و تفسیر آیه ولایت مؤثر و کارآمد می‌باشند. این مجموعه از [[احادیث]] مؤید [[استدلال]] [[شیعه]] به [[آیه]] یاد شده است<ref>[[محمد ساعدی|ساعدی، محمد]]، [[آیات امامت و ولایت در تفسیر المنار (کتاب)|آیات امامت و ولایت در تفسیر المنار]]، ص ۱۲۸؛ [[سید محمد مرتضوی|مرتضوی، سید محمد]]، [[آیات ولایت در قرآن ج۱ (کتاب)|آیات ولایت در قرآن ج۱]]، ص211 - 214.</ref>.


== پیوند [[غدیرخم]] با [[آیه ولایت]] در روایات ==
== پیوند [[غدیرخم]] با [[آیه ولایت]] در روایات ==
۱۱۳٬۰۷۵

ویرایش