حدیث سفینه نوح از دیدگاه اهل سنت: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۵: خط ۱۵:
مناوی یکی دیگر از شارحان کتاب‌های حدیثی [[اهل سنت]] پیرامون حدیث سفینه می‌نویسد: {{عربی|(إن مثل أهل بيتي) فاطمة وعلي وابنيهما وبنيهما اهل العدل و الديانة (فيكم مثل سفينة نوح من ركبها نجا و من تخلف عنها هلك). وجه التشبيه أن النجاة ثبتت لأهل السفينة من قوم نوح فأثبت المصطفى{{صل}} لأمته بالتمسك بأهل بيته النجاة و جعلهم وصلة إليها ومحصوله الحث على التعلق بحبهم و حبلهم و إعظامهم شكرا لنعمة مشرفهم والأخذ بهدي علمائهم، فمن أخذ بذلك نجى من ظلمات المخالفة وأدى شكر النعمة المترادفة ومن تخلف عنه غرق في بحار الكفران وتيار الطغيان فاستحق النيران، لما أن بعضهم يوجب النار كما جاء في عدة أخبار، كيف وهم أبناء ائمة الهدى ومصابيح الدجى الذين احتج الله بهم على عباده وهم فروع الشجرة المباركة وبقايا الصفوة الذين أذهب الله عنهم [[الرجس]] وطهرهم وبرأهم من الآفات وافترض مودتهم في كثير من الآيات وهم العروة الوثقى ومعدن التقى}}<ref>فیض القدیر شرح الجامع الصغیر، ج۲، ص۶۵۸ – ۶۵۹، ح۲۴۴۲.</ref>؛ وجه تشبیه، [[نجات]] و ره‌یافتگی است. همان‌طور نیز که سرنشینان [[کشتی نوح]] نجات یافتند، حضرت [[محمد مصطفی]]{{صل}} نیز نجات [[امت]] خود را در گرو [[گرایش]] و [[تمسّک به اهل بیت]] خود قرار داده است. نتیجه و [[هدف]] این [[فرمان]] برانگیختن امت است بر [[دوستی]] و پناه بردن به ریسمان نجات [[اهل بیت]] و [[بزرگداشت]] مقام ایشان به جهت [[سپاس‌گزاری]] و بهره‌برداری از وجود و [[علم]] آنان. هر آن‌که این [[اعمال]] را انجام داد و به آن [[معتقد]] گشت، [[شکر نعمت]] را به جا آورده و از تاریکی‌های [[مخالفت]] [[رهایی]] یافته است و هر آن کس مخالف نمود و از این [[هدایت]] روی گردان شد، در دریای [[ناسپاسی]]، حق‌پوشی و نابودی [[طغیان]] افتاده و مستحق [[جهنم]] است،؛ چراکه [[دشمنی]] با اهل بیت موجب [[آتش]] است و این [[حقیقت]] [[پیام]] برخی از [[روایات]] است. چطور این‌گونه نباشد و حال آنکه اهل بیت پیشوایان هدایت و چراغ‌های درخشنده‌ای هستند که [[خداوند]] به‌واسطه ایشان بر [[بندگان]] خود [[احتجاج]] می‌کند. آنها شاخه‌های «درخت [[مبارک]]» هستند و باقی‌ماندگان منتخبین [[الهی]] که [[خدا]] از ایشان تمامی [[پلیدی‌ها]] را دور نموده و [[پاکیزگی]] ویژه‌ای را برایشان قرار داده و آنان را از هر گزند و آفتی دور نگاه داشته است، و [[مودّت]] به ایشان را که دوستی توام با عمل است در بسیای از [[آیات قرآن]] [[واجب]] نمود و آنان را ریسمان مطمئن و سرچشمه [[تقوا]] معرفی کرده است. این شرح در صواعق محرقه و کتاب‌های دیگر نیز وجود دارد<ref>الصواعق المحرقة، ج۲، ص۴۴۶ – ۴۴۷؛ همچنین ر.ک: التیسیر بشرح الجامع الصغیر، ج۱، ص۶۹۶.</ref>.
مناوی یکی دیگر از شارحان کتاب‌های حدیثی [[اهل سنت]] پیرامون حدیث سفینه می‌نویسد: {{عربی|(إن مثل أهل بيتي) فاطمة وعلي وابنيهما وبنيهما اهل العدل و الديانة (فيكم مثل سفينة نوح من ركبها نجا و من تخلف عنها هلك). وجه التشبيه أن النجاة ثبتت لأهل السفينة من قوم نوح فأثبت المصطفى{{صل}} لأمته بالتمسك بأهل بيته النجاة و جعلهم وصلة إليها ومحصوله الحث على التعلق بحبهم و حبلهم و إعظامهم شكرا لنعمة مشرفهم والأخذ بهدي علمائهم، فمن أخذ بذلك نجى من ظلمات المخالفة وأدى شكر النعمة المترادفة ومن تخلف عنه غرق في بحار الكفران وتيار الطغيان فاستحق النيران، لما أن بعضهم يوجب النار كما جاء في عدة أخبار، كيف وهم أبناء ائمة الهدى ومصابيح الدجى الذين احتج الله بهم على عباده وهم فروع الشجرة المباركة وبقايا الصفوة الذين أذهب الله عنهم [[الرجس]] وطهرهم وبرأهم من الآفات وافترض مودتهم في كثير من الآيات وهم العروة الوثقى ومعدن التقى}}<ref>فیض القدیر شرح الجامع الصغیر، ج۲، ص۶۵۸ – ۶۵۹، ح۲۴۴۲.</ref>؛ وجه تشبیه، [[نجات]] و ره‌یافتگی است. همان‌طور نیز که سرنشینان [[کشتی نوح]] نجات یافتند، حضرت [[محمد مصطفی]]{{صل}} نیز نجات [[امت]] خود را در گرو [[گرایش]] و [[تمسّک به اهل بیت]] خود قرار داده است. نتیجه و [[هدف]] این [[فرمان]] برانگیختن امت است بر [[دوستی]] و پناه بردن به ریسمان نجات [[اهل بیت]] و [[بزرگداشت]] مقام ایشان به جهت [[سپاس‌گزاری]] و بهره‌برداری از وجود و [[علم]] آنان. هر آن‌که این [[اعمال]] را انجام داد و به آن [[معتقد]] گشت، [[شکر نعمت]] را به جا آورده و از تاریکی‌های [[مخالفت]] [[رهایی]] یافته است و هر آن کس مخالف نمود و از این [[هدایت]] روی گردان شد، در دریای [[ناسپاسی]]، حق‌پوشی و نابودی [[طغیان]] افتاده و مستحق [[جهنم]] است،؛ چراکه [[دشمنی]] با اهل بیت موجب [[آتش]] است و این [[حقیقت]] [[پیام]] برخی از [[روایات]] است. چطور این‌گونه نباشد و حال آنکه اهل بیت پیشوایان هدایت و چراغ‌های درخشنده‌ای هستند که [[خداوند]] به‌واسطه ایشان بر [[بندگان]] خود [[احتجاج]] می‌کند. آنها شاخه‌های «درخت [[مبارک]]» هستند و باقی‌ماندگان منتخبین [[الهی]] که [[خدا]] از ایشان تمامی [[پلیدی‌ها]] را دور نموده و [[پاکیزگی]] ویژه‌ای را برایشان قرار داده و آنان را از هر گزند و آفتی دور نگاه داشته است، و [[مودّت]] به ایشان را که دوستی توام با عمل است در بسیای از [[آیات قرآن]] [[واجب]] نمود و آنان را ریسمان مطمئن و سرچشمه [[تقوا]] معرفی کرده است. این شرح در صواعق محرقه و کتاب‌های دیگر نیز وجود دارد<ref>الصواعق المحرقة، ج۲، ص۴۴۶ – ۴۴۷؛ همچنین ر.ک: التیسیر بشرح الجامع الصغیر، ج۱، ص۶۹۶.</ref>.


حاصل آن‌که یگانه راه [[نجات]] و [[رستگاری]]، متابعت از گفتار و [[کردار]] [[اهل بیت]]{{عم}} است. بدین روی اهل بیت{{عم}} باید [[معصوم]] باشند؛ چراکه در غیر این صورت ممکن است به عمد و یا از روی [[سهو]] [[منحرف]] گردند و [[پیروان]] خود را نیز [[گمراه]] کنند. مگر می‌شود یگانه وسیله نجات [[امت]] منحرف گردد؟! خیر؛ زیرا [[گمراهی]] و [[انحراف]] در کشتی نجات [[بشر]] امکان ندارد.
حاصل آن‌که یگانه راه [[نجات]] و [[رستگاری]]، متابعت از گفتار و [[کردار]] [[اهل بیت]]{{عم}} است. بدین روی اهل بیت{{عم}} باید [[معصوم]] باشند؛ چراکه در غیر این صورت ممکن است به عمد و یا از روی [[سهو]] [[منحرف]] گردند و [[پیروان]] خود را نیز [[گمراه]] کنند. مگر می‌شود یگانه وسیله نجات [[امت]] منحرف گردد؟! خیر؛ زیرا [[گمراهی]] و [[انحراف]] در کشتی نجات [[بشر]] امکان ندارد<ref>[[سید علی حسینی میلانی|حسینی میلانی، سید علی]]، [[جواهر الکلام فی معرفة الامامة و الامام ج۲ (کتاب)|جواهر الکلام فی معرفة الامامة و الامام ج۲]]، ص ۱۴۳-۱۴۸.</ref>.


'''[[شبهه]] [[فخر رازی]]''': فخر رازی برای انحراف اذهان از یگانه راه نجات [[بشریت]]، با [[کلامی]] عوام‌فریبانه دست به کم‌رنگ جلوه دادن مقام کشتی نجات می‌زند. او می‌گوید: {{عربی|سمعت بعض المذكرين قال: إنه{{صل}} قال:}} {{متن حدیث|‌مَثَلُ أَهْلِ بَيْتِي كَمَثَلِ سَفِينَةِ نُوحٍ مَنْ رَكِبَ فِيهَا نَجَا}} {{عربی|و قال{{صل}}}}: {{متن حدیث |أَصْحَابِي كَالنُّجُومِ بِأَيِّهِمْ اقْتَدَيْتُمْ اهْتَدَيْتُمْ‌}}<ref>تفسیر الرازی، ج۲۷، ص۱۶۷.</ref>؛ شنیدم یکی از وعّاظ می‌گفت: [[رسول خدا]]{{صل}} فرمود: مَثَلِ اهل بیت من مانند [[کشتی نوح]] است. هر کس بر آن وارد شود نجات می‌یابد. هم‌چنین [[پیامبر]]{{صل}} فرمود: [[اصحاب]] من به مانند [[ستارگان]] هستند که به هر کدام [[اقتدا]] کنید هدایت یافته‌اید.
== [[شبهه]] [[فخر رازی]] ==
فخر رازی برای انحراف اذهان از یگانه راه نجات [[بشریت]]، با [[کلامی]] عوام‌فریبانه دست به کم‌رنگ جلوه دادن مقام کشتی نجات می‌زند. او می‌گوید: {{عربی|سمعت بعض المذكرين قال: إنه{{صل}} قال:}} {{متن حدیث|‌مَثَلُ أَهْلِ بَيْتِي كَمَثَلِ سَفِينَةِ نُوحٍ مَنْ رَكِبَ فِيهَا نَجَا}} {{عربی|و قال{{صل}}}}: {{متن حدیث |أَصْحَابِي كَالنُّجُومِ بِأَيِّهِمْ اقْتَدَيْتُمْ اهْتَدَيْتُمْ‌}}<ref>تفسیر الرازی، ج۲۷، ص۱۶۷.</ref>؛ شنیدم یکی از وعّاظ می‌گفت: [[رسول خدا]]{{صل}} فرمود: مَثَلِ اهل بیت من مانند [[کشتی نوح]] است. هر کس بر آن وارد شود نجات می‌یابد. هم‌چنین [[پیامبر]]{{صل}} فرمود: [[اصحاب]] من به مانند [[ستارگان]] هستند که به هر کدام [[اقتدا]] کنید هدایت یافته‌اید.


فخر رازی در ادامه می‌افزاید: {{عربی|و نحن الآن في بحر التكليف وتضربنا أمواج الشبهات والشهوات و راكب البحر يحتاج إلى أمرين أحدهما: السفينة الخالية عن العيوب والثقب، والثاني: الكواكب الظاهرة الطالعة النيرة، فإذا ركب تلك السفينة و وقع نظره على تلك الكواكب الظاهرة كان رجاء السلامة غالباً، فكذلك ركب أصحابنا أهل السنة سفينة حب آل محمد و وضعوا أبصارهم على نجوم الصحابة فرجوا من الله تعالى أن يفوزوا بالسلامة والسعادة في الدنيا والآخرة}}<ref>تفسیر الرازی، ج۲۷، ص۱۶۷.</ref>؛ در حال حاضر، ما در دریای [[تکلیف]] قرار گرفته‌ایم و امواج [[شبهات]] و [[شهوات]] بر ما می‌تازد و کسی که ره‌پیمای دریاست محتاج دو امر است: نخست کشتی سالم، دوم ستارگان درخشنده تا با سوار شدن بر کشتی و نگاه به آن ستارگان به [[سلامت]] از این دریا بگذرد، همان‌طوری که [[اهل سنت]] سوار بر کشتی [[محبت]] [[آل محمد]] شده‌اند و چشم خود را به [[ستارگان]]، یعنی [[صحابه]] دوخته‌اند و امیدوارند که [[خداوند]] آنها را [[رستگاری]] و سعادت دنیا و [[آخرت]] نائل گرداند.
فخر رازی در ادامه می‌افزاید: {{عربی|و نحن الآن في بحر التكليف وتضربنا أمواج الشبهات والشهوات و راكب البحر يحتاج إلى أمرين أحدهما: السفينة الخالية عن العيوب والثقب، والثاني: الكواكب الظاهرة الطالعة النيرة، فإذا ركب تلك السفينة و وقع نظره على تلك الكواكب الظاهرة كان رجاء السلامة غالباً، فكذلك ركب أصحابنا أهل السنة سفينة حب آل محمد و وضعوا أبصارهم على نجوم الصحابة فرجوا من الله تعالى أن يفوزوا بالسلامة والسعادة في الدنيا والآخرة}}<ref>تفسیر الرازی، ج۲۷، ص۱۶۷.</ref>؛ در حال حاضر، ما در دریای [[تکلیف]] قرار گرفته‌ایم و امواج [[شبهات]] و [[شهوات]] بر ما می‌تازد و کسی که ره‌پیمای دریاست محتاج دو امر است: نخست کشتی سالم، دوم ستارگان درخشنده تا با سوار شدن بر کشتی و نگاه به آن ستارگان به [[سلامت]] از این دریا بگذرد، همان‌طوری که [[اهل سنت]] سوار بر کشتی [[محبت]] [[آل محمد]] شده‌اند و چشم خود را به [[ستارگان]]، یعنی [[صحابه]] دوخته‌اند و امیدوارند که [[خداوند]] آنها را [[رستگاری]] و سعادت دنیا و [[آخرت]] نائل گرداند.
۱۱۳٬۰۷۵

ویرایش