جز
جایگزینی متن - ' لیکن ' به ' لکن '
جز (جایگزینی متن - 'خدامراد]]،فرهنگنامه' به 'خدامراد، [[فرهنگنامه') |
جز (جایگزینی متن - ' لیکن ' به ' لکن ') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
*اما مقصود از این شایستگی چیست؟ با توجه به اضافه شدن "بندگان" به "خدا"، [[ایمان]] و توحید آنان روشن میشود، و با توجه به کلمه "صالحون"، همه شایستگیها به ذهن میآید: عمل و تقوا، علم و آگاهی، قدرت و قوت، و تدبیر و نظم و درک اجتماعی. این شایستگیها، دارای آثار و برکاتی بیمانند است؛ به گونهای که اگر بندگان با [[ایمان]]، این شایستگیها را برای خود فراهم سازند، خداوند سبحانه و تعالی نیز آنها را یاری میکند تا بر مستکبران چیرگی یافته، دستهای آلودهشان را از حکومت بر روی زمین کوتاه کنند و دارنده میراثهای آنها گردند. بنابراین، فقط استضعاف سبب پیروزی بر دشمنان و حکومت بر روی زمین نیست؛ بلکه وجود [[ایمان]] و کسب شایستگیها نیز بایسته است و مستضعفان جهان، تا زمانی که این دو اصل را زنده نکنند، به حکومت روی زمین نخواهند رسید. اما مراد از وراثت زمین، این است که سلطنت بر منافع، از دیگران به صالحان منتقل شود و برکات زندگی در زمین ویژه ایشان شود. این برکات، یا دنیایی است که به بهرهمند شدن صالحان از زندگی دنیایی بر میگردد که در این صورت خلاصه مفاد آیه این میشود که: به زودی زمین از لوث شرک و گناه پاک شده جامعه بشری صالح که خدای را بندگی کنند و به وی شرک نورزند در آن زندگی کنند؛ هم چنان که آیه: {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن| وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُم فِي الأَرْضِ ... يَعْبُدُونَنِي لا يُشْرِكُونَ }}﴾}}<ref> سوره نور ، آیه: ۵۵.</ref>؛ از آن خبر میدهد. و یا این برکات، اخروی است که عبارت است از مقامات قربی که در دنیا برای خود کسب کردند؛ چون این مقامات، نیز از برکات حیات زمینی است؛ هرچند خودش از نعمتهای آخرت است هم چنان که آیه:{{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن| وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي صَدَقَنَا وَعْدَهُ وَأَوْرَثْنَا الأَرْضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ الْجَنَّةِ حَيْثُ نَشَاء فَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِينَ }}﴾}}<ref> سوره زمر ، آیه: ۷۴.</ref>؛ که حکایت کلام اهل بهشت است و آیه: {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|الَّذِينَ يَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ}}﴾}}<ref> سوره مؤمنون ، آیه: ۱۱.</ref>؛ بدان اشاره میکنند. | *اما مقصود از این شایستگی چیست؟ با توجه به اضافه شدن "بندگان" به "خدا"، [[ایمان]] و توحید آنان روشن میشود، و با توجه به کلمه "صالحون"، همه شایستگیها به ذهن میآید: عمل و تقوا، علم و آگاهی، قدرت و قوت، و تدبیر و نظم و درک اجتماعی. این شایستگیها، دارای آثار و برکاتی بیمانند است؛ به گونهای که اگر بندگان با [[ایمان]]، این شایستگیها را برای خود فراهم سازند، خداوند سبحانه و تعالی نیز آنها را یاری میکند تا بر مستکبران چیرگی یافته، دستهای آلودهشان را از حکومت بر روی زمین کوتاه کنند و دارنده میراثهای آنها گردند. بنابراین، فقط استضعاف سبب پیروزی بر دشمنان و حکومت بر روی زمین نیست؛ بلکه وجود [[ایمان]] و کسب شایستگیها نیز بایسته است و مستضعفان جهان، تا زمانی که این دو اصل را زنده نکنند، به حکومت روی زمین نخواهند رسید. اما مراد از وراثت زمین، این است که سلطنت بر منافع، از دیگران به صالحان منتقل شود و برکات زندگی در زمین ویژه ایشان شود. این برکات، یا دنیایی است که به بهرهمند شدن صالحان از زندگی دنیایی بر میگردد که در این صورت خلاصه مفاد آیه این میشود که: به زودی زمین از لوث شرک و گناه پاک شده جامعه بشری صالح که خدای را بندگی کنند و به وی شرک نورزند در آن زندگی کنند؛ هم چنان که آیه: {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن| وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُم فِي الأَرْضِ ... يَعْبُدُونَنِي لا يُشْرِكُونَ }}﴾}}<ref> سوره نور ، آیه: ۵۵.</ref>؛ از آن خبر میدهد. و یا این برکات، اخروی است که عبارت است از مقامات قربی که در دنیا برای خود کسب کردند؛ چون این مقامات، نیز از برکات حیات زمینی است؛ هرچند خودش از نعمتهای آخرت است هم چنان که آیه:{{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن| وَقَالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي صَدَقَنَا وَعْدَهُ وَأَوْرَثْنَا الأَرْضَ نَتَبَوَّأُ مِنَ الْجَنَّةِ حَيْثُ نَشَاء فَنِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِينَ }}﴾}}<ref> سوره زمر ، آیه: ۷۴.</ref>؛ که حکایت کلام اهل بهشت است و آیه: {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|الَّذِينَ يَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيهَا خَالِدُونَ}}﴾}}<ref> سوره مؤمنون ، آیه: ۱۱.</ref>؛ بدان اشاره میکنند. | ||
*از اینجا روشن میشود که آیه مورد بحث، ویژه یکی از دو وراثتهای دنیایی و آخرتی نیست؛ بلکه هردو را شامل میشود. و تفسیرگرانی که آن را به وراثت آخرتی اختصاص دادهاند و به آیاتی که مناسب با آن وراثت است تمسک جسته و چه بسا گفتهاند همین معنا به طور متعین مقصود است چون بعد از اعاده دیگر زمینی نیست تا صالحان آن را ارث ببرند، حرف درستی نزدهاند، زیرا معلوم نیست که آیه مورد بحث عطف بر آیه قبلیاش که متعرض مساله اعاده بوده شده باشد تا بگویید بعد از اعاده دیگر زمینی باقی نمیماند. و ممکن است عطف به اول آیات باشد که میفرمود:{{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|فَمَن يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتِ}}﴾}}<ref> سوره انبیاء ، آیه: ۹۴.</ref>. آن مفسرینی هم که آیه را به وراثت دنیایی اختصاص داده حمل بر دوره ظهور اسلام و یا دوران [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}}- که [[رسول خدا]]{{صل}} در اخبار متواتر از آن خبر داده و [[شیعه]] و سنی آنها را نقل کردهاند- نمودهاند باز راه درستی نرفتهاند زیرا روایات مذکور هرچند متواتر و مسلم است اما آیه را تخصیص نمیزند. | *از اینجا روشن میشود که آیه مورد بحث، ویژه یکی از دو وراثتهای دنیایی و آخرتی نیست؛ بلکه هردو را شامل میشود. و تفسیرگرانی که آن را به وراثت آخرتی اختصاص دادهاند و به آیاتی که مناسب با آن وراثت است تمسک جسته و چه بسا گفتهاند همین معنا به طور متعین مقصود است چون بعد از اعاده دیگر زمینی نیست تا صالحان آن را ارث ببرند، حرف درستی نزدهاند، زیرا معلوم نیست که آیه مورد بحث عطف بر آیه قبلیاش که متعرض مساله اعاده بوده شده باشد تا بگویید بعد از اعاده دیگر زمینی باقی نمیماند. و ممکن است عطف به اول آیات باشد که میفرمود:{{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|فَمَن يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتِ}}﴾}}<ref> سوره انبیاء ، آیه: ۹۴.</ref>. آن مفسرینی هم که آیه را به وراثت دنیایی اختصاص داده حمل بر دوره ظهور اسلام و یا دوران [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}}- که [[رسول خدا]]{{صل}} در اخبار متواتر از آن خبر داده و [[شیعه]] و سنی آنها را نقل کردهاند- نمودهاند باز راه درستی نرفتهاند زیرا روایات مذکور هرچند متواتر و مسلم است اما آیه را تخصیص نمیزند. | ||
*کوتاه سخن، همانطوری که گفتیم آیه شریفه مطلق است و شامل هر دو وراثت میشود چیزی که هست از نظر سیاق آنچه که عقل و اعتبار اقتضاء میکند این است که آیه شریفه عطف بر همان جمله: {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|فَمَن يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتِ وَهُوَ مُؤْمِنٌ }}﴾}}<ref> سوره انبیاء ، آیه: ۹۴.</ref>؛ باشد چون آن آیه به تفصیل حال اهل اختلاف از نظر جزای اخروی اشاره میکرد و این آیه به تفصیل حال آنان از نظر جزای دنیوی اشاره میکند، و در نتیجه حاصل کلام این میشود که: ما بشر را به سوی دینی واحد دعوت کردیم، | *کوتاه سخن، همانطوری که گفتیم آیه شریفه مطلق است و شامل هر دو وراثت میشود چیزی که هست از نظر سیاق آنچه که عقل و اعتبار اقتضاء میکند این است که آیه شریفه عطف بر همان جمله: {{عربی|اندازه=100%|﴿{{متن قرآن|فَمَن يَعْمَلْ مِنَ الصَّالِحَاتِ وَهُوَ مُؤْمِنٌ }}﴾}}<ref> سوره انبیاء ، آیه: ۹۴.</ref>؛ باشد چون آن آیه به تفصیل حال اهل اختلاف از نظر جزای اخروی اشاره میکرد و این آیه به تفصیل حال آنان از نظر جزای دنیوی اشاره میکند، و در نتیجه حاصل کلام این میشود که: ما بشر را به سوی دینی واحد دعوت کردیم، لکن ایشان دین را قطعه قطعه نموده در آن اختلاف کردند و مجازاتشان هم مختلف شد، اما در آخرت آنهایی که ایمان آوردند سعیشان مشکور و عملشان مکتوب شد و از کفار بر خلاف این شد و اما در دنیا، آنهایی که [[ایمان]] آوردند، زمین را به وراثت مالک شدند، به خلاف دیگران<ref> علامه طباطبایی، ترجمه المیزان، ج ۱۴، ص ۴۶۷( با تصرف)</ref>. | ||
*در تفسیر آیه شریفه از [[امام باقر]]{{ع}} نقل شده است که فرمود: "این بندگان شایسته، همانا آل محمد هستند که خداوند سبحانه و تعالی، مهدی آنان را پس از کوشش ایشان مبعوث میکند. پس ایشان را عزّت داده، دشمنانشان را ذلیل خواهد کرد"<ref>{{عربی|اندازه=120%|" هُمْ آلُ مُحَمَّدٍ يَبْعَثُ اللَّهُ مَهْدِيَّهُمْ بَعْدَ جَهْدِهِمْ فَيُعِزُّهُمْ وَ يُذِلُ عَدُوَّهُمْ"}}، شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۸۴</ref>. | *در تفسیر آیه شریفه از [[امام باقر]]{{ع}} نقل شده است که فرمود: "این بندگان شایسته، همانا آل محمد هستند که خداوند سبحانه و تعالی، مهدی آنان را پس از کوشش ایشان مبعوث میکند. پس ایشان را عزّت داده، دشمنانشان را ذلیل خواهد کرد"<ref>{{عربی|اندازه=120%|" هُمْ آلُ مُحَمَّدٍ يَبْعَثُ اللَّهُ مَهْدِيَّهُمْ بَعْدَ جَهْدِهِمْ فَيُعِزُّهُمْ وَ يُذِلُ عَدُوَّهُمْ"}}، شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۸۴</ref>. | ||
*روشن است مفهوم این روایت، انحصار نیست؛ بلکه بیان یک مصداق عالی و آشکار است و این تفسیرها، هرگز عمومیت مفهوم آیه را محدود نمیکند. بنابراین در هر زمان و در هرجا بندگان صالح خدا قیام کنند، پیروز و موفق خواهند بود و سرانجام وارث زمین و حکومت آن خواهند شد<ref> ر. ک: ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج ۱۳، ص ۵۱۵- ۵۲۴</ref>. | *روشن است مفهوم این روایت، انحصار نیست؛ بلکه بیان یک مصداق عالی و آشکار است و این تفسیرها، هرگز عمومیت مفهوم آیه را محدود نمیکند. بنابراین در هر زمان و در هرجا بندگان صالح خدا قیام کنند، پیروز و موفق خواهند بود و سرانجام وارث زمین و حکومت آن خواهند شد<ref> ر. ک: ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج ۱۳، ص ۵۱۵- ۵۲۴</ref>. |