صلوات: تفاوت میان نسخه‌ها

*صلوات، ریشه‌ای قرآنی دارد. خداوند می‌فرماید: {{عربی| {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ وَمَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا}} }}<ref>خداوند و فرشتگان بر پیامبر صلوات و درود می‌فرستند، ای آنان که ایمان آورده‌اید، بر او صلوات و سلام بفرستید، درودی فراوان؛ سوره احزاب آیه ۵۶</ref> در نماز هم واجب است در تشهّد، بر آن حضرت و خاندانش صلوات بفرستند. از [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]]]{{صل}} روایت است که: {{عربی| مَنْ صَلَّى صَلَاةً لَمْ يُصَلِّ فِيهَا عَلَيَّ وَ عَلَى أَهْلِ بَيْتِي لَمْ تُقْبَلْ مِنْهُ}}<ref>هرکس نمازی بخواند که در آن بر من و خاندانم صلوات نفرستد از او پذیرفته نمی‌شود؛ اهل البیت فی الکتاب و السنّه، ص ۳۸۸ به نقل از سنن دارقطنی و احقاق الحق و مستدرک الوسائل</ref>، [[شافعی]] نیز با اشاره به همین نکته در فضیلت [[اهل بیت]]، وجوب مودّت [[اهل بیت]] و صلوات در نماز و مردودی نماز بی‌صلوات را یاد کرده(...) این یادکرد، هم حق‌شناسی و تکریم است، هم [[الهام]] و تأسّی. به قول استاد [[محمد رضا حکیمی]]: ذکر آل محمّد درهرحال، مایۀ ثبات ایمان و روشنی دل و سرافرازی امّت و حریّت فکر و وسیلۀ قرب به خداوند است. از این گذشته، آل محمّد تنها از آن [[شیعه]] نیستند، از آن همۀ مسلمانانند، فرزندان و اوصیای [[پیامبر]] مسلمانانند و وارثان علوم و معارف پیامبر، و ذکر مناقب و حقوق آنان برای هرمسلمانی اهمیت دارد.<ref>حماسۀ غدیر، ص ۱۶۱، نیز کتاب «نان و کتاب» از ایشان، ص ۱۳۵، مقالۀ صلوات و الفاظ آن در اسلام</ref> آنچه مطرح است و گاهی میان [[شیعه]] و [[اهل سنت]] موجب بحث، این است که آیا در کنار نام [[پیامبر]]، آل و [[اهل بیت]] و صحابه را هم باید آورد یا نه؟ خود پیامبر چگونه صلوات می‌فرستاده؟ صیغۀ خاصّی دارد یا هرکس هرگونه که مایل بود؟ تا آنجا که یاد نکردن از آل گاهی گواه سنّی بودن گوینده یا نویسنده به شمار می‌آید. [[شیعه]]، صلوات بدون [[آل محمد]] را ناقص و ابتر می‌شمارد و این به استناد احادیث نبوی در کتب [[شیعه]] و [[اهل سنت]] است، که فرمود: بر من درود ابتر و ناقص نفرستید، پرسیدند: صلوات ابتر چیست؟ فرمود: نگویید:{{عربی|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ }}، بلکه بگویید: {{عربی|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد}}<ref>شیعه‌شناسی، ص ۲۶۸ به نقل از الصواعق المحرقه، ص ۲۲۵، «فضائل الخمسه من الصحاح السته» ج ۱ ص ۹ و ۲۲۳</ref>. [[فخر رازی]] هم همین صورت را برای صلوات ذکر می‌کند که از [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} روایت شده است.<ref>تفسیر کبیر، فخر رازی، ج ۲۵ ص ۲۲۷</ref> خود [[پیامبر]] نیز در نماز و غیر نماز، صلوات بر خود و [[آل محمد]] را به صورت یادشده می‌فرمود.<ref>شیعه‌شناسی، ص ۲۶۵</ref> یادکرد [[آل محمد]] در صلوات و دعا و ذکرها و خطبه‌ها و صلوات بر خاندان [[پیامبر]]، به تدریج جنبۀ سیاسی هم یافت و در مقابل خط امویان که سیاست حذف این خاندان را حتی در ذکر و یادکردن پیش گرفته بودند، خطّ [[اهل بیت]]، بر تأکید مکرّر و مداوم بر [[آل محمد]] بود. شاید اصرار [[امام سجاد]]{{ع}} بر آوردن آن همه {{عربی|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّد}} در اوّل هرفقره از دعاهای بسیاری در صحیفۀ سجّادیه،<ref>به عنوان نمونه، دعای ۲۰ صحیفۀ سجّادیه (مکارم الاخلاق) و دعاهای دیگر را بنگرید</ref> در راستای همین خطّ و احیای نام و یاد این خاندان بوده است. [[امام صادق]]{{ع}} می‌فرماید: پدرم [[امام باقر]]{{ع}} شنید مردی را که به کعبه چسبیده و می‌گفت: {{عربی|اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ}}، فرمود: ای بندۀ خدا، آن را ناقص مگو و در حق ما ظلم نکن، بگو: {{عربی|ِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ أَهْلِ بَيْتِهِ}}<ref>کافی، ج ۲ ص ۲۹۵ برای روایات صلوات، ر. ک: «وسائل الشیعه» ، ج ۴ ص ۱۲۱۳، «بحار الأنوار» ، ج ۸۲ ص ۲۷۷، «احقاق الحق» ، ج ۹ ص ۵۲۴ تا ۶۲۰</ref> در مقابل، اصرار اهل سنّت بر افزودن صحابه بر نام پیامبر در صلوات (و علی آله و صحبه اجمعین) نیز جنبۀ سیاسی دارد و به قصد تطهیر همۀ صحابه در همۀ عملکردشان و استحقاق صلوات و درود نسبت به آنان است<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص:۳۶۵.</ref>.

*درود فرستادن بر [[پیامبر خاتم|رسول گرامی اسلام]] و خاندان پاک اوست، که خداوند در [[قرآن کریم]] درباره آن تأکید کرده است: {{عربی| {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ وَمَلائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا}} }}<ref>سوره احزاب، ۵۶.</ref>؛ خدا و فرشتگان بر [[پیامبر]] درود می‌فرستد، ای مؤمنان (شما نیز) بر او درود فرستید و کاملا در برابر او تسلیم باشید. یکی از وظایف مؤمن منتظر، صلوات فرستادن بر [[حضرت مهدی]] {{ع}} است. مثلا در حق آن حضرت بگوید: {{عربی|"اللهم‌ صل‌ علی مولانا صاحب الزمان"}}. در کتب ادعیه<ref>مانند صلواتی که در مفاتیح الجنان، (باب زیارات) بعد از زیارت جامعه، تحت عنوان صلوات حجج طاهره {{عم}} آمده است.</ref>، صلوات‌های چندی برای [[امام مهدی|امام عصر]]{{ع}} و دیگر [[معصومین]] {{عم}} وجود دارد که باید تنها آن‌ها مورد استفاده قرار گیرند، زیرا بهتر است صلوات بر آن حضرت، طبق آن‌چه از [[اهل بیت]] {{عم}} روایت شده است، انجام گیرد.