←مقدمه
(←مقدمه) |
|||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
*روایتی بشارتدهنده به [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} | *روایتی بشارتدهنده به [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} | ||
*[[پیامبر اسلام]]{{صل}} در واپسین ماههای [[عمر]] خود، در محل [[غدیر خم]]، ضمن پافشاری بر [[امامت]] نخستین [[پیشوای مسلمانان]]، درباره [[آخرین پیشوا]] چنین فرمود: " ای مردمان! همانا به درستی که من پیامبرم و [[امام علی|علی]] [[جانشین]] من است. [[آگاه]] باشید! ختمکننده [[پیشوایان]] از ما است. او [[قائم]] [[مهدی]] است. [[آگاه]] باشید! همو است که [[دین]] را [[برتری]] خواهد بخشید و [[انتقام]] گیرنده از [[ستمگران]] است<ref> محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۳۷، ص ۲۱۳</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۱۶۵ - ۱۶۶.</ref>. | *[[پیامبر اسلام]]{{صل}} در واپسین ماههای [[عمر]] خود، در محل [[غدیر خم]]، ضمن پافشاری بر [[امامت]] نخستین [[پیشوای مسلمانان]]، درباره [[آخرین پیشوا]] چنین فرمود: " ای مردمان! همانا به درستی که من پیامبرم و [[امام علی|علی]] [[جانشین]] من است. [[آگاه]] باشید! ختمکننده [[پیشوایان]] از ما است. او [[قائم]] [[مهدی]] است. [[آگاه]] باشید! همو است که [[دین]] را [[برتری]] خواهد بخشید و [[انتقام]] گیرنده از [[ستمگران]] است<ref> محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۳۷، ص ۲۱۳</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۱۶۵ - ۱۶۶.</ref>. | ||
==مقدمه== | |||
*[[قرآن]] کریم هم در آیۀ [[ولایت]] {{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُواْ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ}}<ref>سوره مائده آیه ۵۵</ref> آن را بیان کرده و [[اطاعت]] اولى الأمر هم در آیۀ دیگرى [[واجب]] شمرده شده است. در [[حدیث ولایت]] که با تعابیر مختلف بیان شده است، [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} به عنوان ولى [[مؤمنین]] پس از [[پیامبر]] و برخوردار از [[اطاعت]] [[واجب]] و اینکه [[ولایت]] او [[ولایت]] [[پیامبر]] است و [[تصدیق]] به [[ولایت]] او [[تصدیق]] [[ولایت]] [[رسول]] است و شرط درستى [[ایمان]] به [[خدا]] پذیرش [[ولایت]] علوى است مطرح گشته است. مورد روشن آن‌که به [[تواتر]] [[نقل]] شده، در روز [[غدیر خم]] و در بازگشت از حجّة [[الوداع]] بود که [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} در جمع انبوه [[مسلمانان]] پس از ایراد خطبه‌اى مفصّل، فرمود: {{عربی|"من کنت مولاه فعلىّ مولاه، اللّهمّ وال من والاه و عاد من عاداه"}}<ref>اصول کافى، ج ۱ ص ۲۹۴ و ۲۹۵، فضائل الخمسة من الصحاح السته، ج ۱ ص ۳۴۹</ref> بر هرکس که من مولا بودم، [[امام علی|على]]{{ع}} مولاى اوست، خداوندا، هرکه با او دوستى کند دوستش بدار و هرکه با او دشمنى کند دشمنش باش. در جاى دیگر فرمود: {{عربی|"یا علىّ! أنت ولىّ النّاس بعدى فمن أطاعک فقد أطاعنى و من عصاک فقد عصانى"}}،<ref>«یا على، تو سرپرست مردم پس از منى، هرکس تو را اطاعت کند مرا اطاعت کرده و هرکه تو را نافرمانى کند، مرا نافرمانى کرده است.» امالى مفید، ص ۱۱۳</ref> و فرمود: {{عربی|"علىّ أولى المؤمنین بالمؤمنین بعدى"}}<ref>موسوعة الامام على بن ابى طالب، ج ۲ ص ۲۲۱</ref>، [[امام علی|على]]{{ع}} سزاوارترین [[مؤمنان]] به [[مؤمنین]] پس از من است. اشاره شد که این [[حدیث]] ([[من کنت مولاه]]. . .) از [[احادیث]] [[متواتر]] است و در کتب [[شیعه]] و [[اهل سنت]] از [[اصحاب]] و [[تابعین]] بسیارى [[روایت]] شده و جاى هیچ [[انکار]] نیست، هرچند برخى از مورّخان در [[نقل]] [[تاریخ]] [[واقعۀ غدیر]]، با بى‌مهرى یا عناد از کنار موضوع گذشته یا آن را [[تکذیب]] کرده‌اند. دربارۀ این [[حدیث]]، از جهات گوناگونى بحث شده است، هم از نظر [[راویان]] و سلسله [[سند]] [[حدیث]]، هم از نظر معناى [[ولایت]] و مولى، هم استدلالى که به این [[حدیث]] شده، هم احتجاجاتى که [[أئمه]]{{عم}} و [[اصحاب]] و [[متکلمین]] براى مسأله [[امامت]] به [[حدیث]] [[ولایت]] کرده‌اند، هم عبارت‌ها و نقل‌هاى مختلفى که از متن [[حدیث]] در منابع مختلف وجود دارد.<ref>دربارۀ این حدیث، ر. ک: نفحات الأزهار (خلاصۀ عبقات) ج ۱۵ و ۱۶، الغدیر ج ۱، المراجعات، نامۀ ۳۶،۳۸، ۴۰،۵۴،۵۶ و ۵۸ احقاق الحق، ج۶ ص ۲۲۵، فیض القدیر محدث قمى، بحار الأنوار، ج ۳۷ ص ۱۰۸ به بعد، موسوعة الامام على بن ابى طالب، ج ۲ ص ۱۹۷</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۲۱.</ref>. | *[[قرآن]] کریم هم در آیۀ [[ولایت]] {{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُواْ الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ}}<ref>سوره مائده آیه ۵۵</ref> آن را بیان کرده و [[اطاعت]] اولى الأمر هم در آیۀ دیگرى [[واجب]] شمرده شده است. در [[حدیث ولایت]] که با تعابیر مختلف بیان شده است، [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} به عنوان ولى [[مؤمنین]] پس از [[پیامبر]] و برخوردار از [[اطاعت]] [[واجب]] و اینکه [[ولایت]] او [[ولایت]] [[پیامبر]] است و [[تصدیق]] به [[ولایت]] او [[تصدیق]] [[ولایت]] [[رسول]] است و شرط درستى [[ایمان]] به [[خدا]] پذیرش [[ولایت]] علوى است مطرح گشته است. مورد روشن آن‌که به [[تواتر]] [[نقل]] شده، در روز [[غدیر خم]] و در بازگشت از حجّة [[الوداع]] بود که [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} در جمع انبوه [[مسلمانان]] پس از ایراد خطبه‌اى مفصّل، فرمود: {{عربی|"من کنت مولاه فعلىّ مولاه، اللّهمّ وال من والاه و عاد من عاداه"}}<ref>اصول کافى، ج ۱ ص ۲۹۴ و ۲۹۵، فضائل الخمسة من الصحاح السته، ج ۱ ص ۳۴۹</ref> بر هرکس که من مولا بودم، [[امام علی|على]]{{ع}} مولاى اوست، خداوندا، هرکه با او دوستى کند دوستش بدار و هرکه با او دشمنى کند دشمنش باش. در جاى دیگر فرمود: {{عربی|"یا علىّ! أنت ولىّ النّاس بعدى فمن أطاعک فقد أطاعنى و من عصاک فقد عصانى"}}،<ref>«یا على، تو سرپرست مردم پس از منى، هرکس تو را اطاعت کند مرا اطاعت کرده و هرکه تو را نافرمانى کند، مرا نافرمانى کرده است.» امالى مفید، ص ۱۱۳</ref> و فرمود: {{عربی|"علىّ أولى المؤمنین بالمؤمنین بعدى"}}<ref>موسوعة الامام على بن ابى طالب، ج ۲ ص ۲۲۱</ref>، [[امام علی|على]]{{ع}} سزاوارترین [[مؤمنان]] به [[مؤمنین]] پس از من است. اشاره شد که این [[حدیث]] ([[من کنت مولاه]]. . .) از [[احادیث]] [[متواتر]] است و در کتب [[شیعه]] و [[اهل سنت]] از [[اصحاب]] و [[تابعین]] بسیارى [[روایت]] شده و جاى هیچ [[انکار]] نیست، هرچند برخى از مورّخان در [[نقل]] [[تاریخ]] [[واقعۀ غدیر]]، با بى‌مهرى یا عناد از کنار موضوع گذشته یا آن را [[تکذیب]] کرده‌اند. دربارۀ این [[حدیث]]، از جهات گوناگونى بحث شده است، هم از نظر [[راویان]] و سلسله [[سند]] [[حدیث]]، هم از نظر معناى [[ولایت]] و مولى، هم استدلالى که به این [[حدیث]] شده، هم احتجاجاتى که [[أئمه]]{{عم}} و [[اصحاب]] و [[متکلمین]] براى مسأله [[امامت]] به [[حدیث]] [[ولایت]] کرده‌اند، هم عبارت‌ها و نقل‌هاى مختلفى که از متن [[حدیث]] در منابع مختلف وجود دارد.<ref>دربارۀ این حدیث، ر. ک: نفحات الأزهار (خلاصۀ عبقات) ج ۱۵ و ۱۶، الغدیر ج ۱، المراجعات، نامۀ ۳۶،۳۸، ۴۰،۵۴،۵۶ و ۵۸ احقاق الحق، ج۶ ص ۲۲۵، فیض القدیر محدث قمى، بحار الأنوار، ج ۳۷ ص ۱۰۸ به بعد، موسوعة الامام على بن ابى طالب، ج ۲ ص ۱۹۷</ref>.<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۲۲۱.</ref>. | ||