بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
===روایات [[قیام]] آن حضرت=== | ===روایات [[قیام]] آن حضرت=== | ||
#[[امام سجاد]]{{ع}} فرمود: "آن هنگام که [[قائم]] ما [[قیام]] کند، [[خداوند]] سبحانه و تعالی [[ترس]] را از [[دل]] [[شیعیان]] ما بردارد و .... "<ref> {{ | #[[امام سجاد]]{{ع}} فرمود: "آن هنگام که [[قائم]] ما [[قیام]] کند، [[خداوند]] سبحانه و تعالی [[ترس]] را از [[دل]] [[شیعیان]] ما بردارد و .... "<ref> {{متن حدیث|" إِذَا قَامَ قَائِمُنَا أَذْهَبَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَ عَنْ شِيعَتِنَا الْعَاهَةَ "}}، شیخ صدوق، الخصال، ج ۲، ص ۵۴۱، ح ۱۴</ref>. | ||
#[[امام صادق]]{{ع}} نیز فرمود: "[[قائم]] در حالی [[قیام]] خواهد کرد که [[بیعت]] احدی بر گردن او نیست"<ref> نعمانی، الغیبة، ص ۱۹۱، ح ۴۵</ref>. | #[[امام صادق]]{{ع}} نیز فرمود: "[[قائم]] در حالی [[قیام]] خواهد کرد که [[بیعت]] احدی بر گردن او نیست"<ref> نعمانی، الغیبة، ص ۱۹۱، ح ۴۵</ref>. | ||
*آنچه گفته شد، بدین معنا نیست که تمام روایاتی که از کلمه [[قیام]] و مشتقات آن استفاده کرده، به گونهای دقیق ناظر به مرحله [[قیام]] است؛ بلکه در مواردی [[قیام]] بر مرحله [[ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} نیز تطبیق شده است. اما به طور عمده روایاتی که [[قیام]] و مشتقات آن را در بر گرفته، سخن از مرحلهای پس از آغاز [[ظهور]] دارد. | *آنچه گفته شد، بدین معنا نیست که تمام روایاتی که از کلمه [[قیام]] و مشتقات آن استفاده کرده، به گونهای دقیق ناظر به مرحله [[قیام]] است؛ بلکه در مواردی [[قیام]] بر مرحله [[ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} نیز تطبیق شده است. اما به طور عمده روایاتی که [[قیام]] و مشتقات آن را در بر گرفته، سخن از مرحلهای پس از آغاز [[ظهور]] دارد. | ||
#از [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} [[روایت]] شده است: "هرگز [[رستاخیز]] به پا نگردد، مگر اینکه پیش از آن [[قائم]] برای [[حق]] از [[خاندان]] ما [[قیام]] کند"<ref> شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا علیه السّلام، ج ۲، ص ۵۹، ح ۲۳۰</ref>. | #از [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} [[روایت]] شده است: "هرگز [[رستاخیز]] به پا نگردد، مگر اینکه پیش از آن [[قائم]] برای [[حق]] از [[خاندان]] ما [[قیام]] کند"<ref> شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا علیه السّلام، ج ۲، ص ۵۹، ح ۲۳۰</ref>. | ||
#[[امام باقر]]{{ع}} فرمود: " هنگامی که [[قائم]] ما [[قیام]] کند، [[خداوند]] سبحانه و تعالی دستش را بر سر [[بندگان]] گذاشته، اندیشههای ایشان جمع می‌گردد"<ref> {{ | #[[امام باقر]]{{ع}} فرمود: " هنگامی که [[قائم]] ما [[قیام]] کند، [[خداوند]] سبحانه و تعالی دستش را بر سر [[بندگان]] گذاشته، اندیشههای ایشان جمع می‌گردد"<ref> {{متن حدیث|" إِذَا قَامَ قَائِمُنَا، وَضَعَ اللَّهُ يَدَهُ عَلى رُؤُوسِ الْعِبَادِ، فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ "}}، محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۲۵، ح ۲۱</ref>. | ||
*شاید بتوان [[اختلاف روایات]] [[زمان ظهور]] را نیز با این تقسمبندی رفع نمود؛ به این بیان که برخی [[روایات]] ناظر به [[زمان ظهور]] و برخی دیگر ناظر به [[زمان قیام]] باشد. گفتنی است در پارهای از [[روایات]]، از [[ظهور]] و [[قیام]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} با عنوان [[خروج]] یاد شده است. | *شاید بتوان [[اختلاف روایات]] [[زمان ظهور]] را نیز با این تقسمبندی رفع نمود؛ به این بیان که برخی [[روایات]] ناظر به [[زمان ظهور]] و برخی دیگر ناظر به [[زمان قیام]] باشد. گفتنی است در پارهای از [[روایات]]، از [[ظهور]] و [[قیام]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} با عنوان [[خروج]] یاد شده است. | ||
*از [[امام صادق]]{{ع}} [[نقل]] شده است که فرمود: "[[خروج قائم]] محتوم است"<ref>[[شیخ طوسی]]، کتاب الغیبة، ص ۴۵۴، ح ۴۶۱</ref>. | *از [[امام صادق]]{{ع}} [[نقل]] شده است که فرمود: "[[خروج قائم]] محتوم است"<ref>[[شیخ طوسی]]، کتاب الغیبة، ص ۴۵۴، ح ۴۶۱</ref>. | ||
*آن حضرت همچنین فرمود: "[[دنیا]] به پایان نرسد تا اینکه مردی از [[خاندان]] من [[خروج]] کند که به [[حکومت]] آل [[داود]] [[حکم]] نماید .... "<ref> محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۳۹۷، ح ۲</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۲۹۸ - ۳۰۱.</ref>. | *آن حضرت همچنین فرمود: "[[دنیا]] به پایان نرسد تا اینکه مردی از [[خاندان]] من [[خروج]] کند که به [[حکومت]] آل [[داود]] [[حکم]] نماید .... "<ref> محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۳۹۷، ح ۲</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۲۹۸ - ۳۰۱.</ref>. | ||
==ظهور امام مهدی در درسنامه== | |||
*از اصطلاحات رایج در [[فرهنگ مهدویت]]، واژه "[[ظهور]]" است. این کلمه از نظر لغت به معنای [[آشکار]] شدن چیزی است که پیش‌تر ظاهر نبوده است<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۴، ص۳۷.</ref> و در اصطلاح، ظاهر شدن [[حضرت مهدی]]{{ع}} پس از [[پنهان]] زیستن طولانی، برای [[قیام]] و بر پایی [[حکومت عدل جهانی]] است. افزون بر واژه "[[ظهور]]" واژه "بعث" و "[[قیام]]" نیز برای [[ظهور]] به کار رفته است. "بعث" به معنای فرستادن<ref>خلیل بن احمد فراهیدی، کتاب العین، ج۲، ص۱۱۲.</ref>، برانگیختن و [[برانگیخته شدن]] است. این کلمه بیشتر درباره [[برانگیخته شدن]] [[پیامبر خاتم]]{{صل}} به کار رفته است؛ اما در بعضی از [[روایات]] [[ظهور]] و گاهی [[قیام حضرت مهدی]]{{صل}} با این واژه بیان شده است. [[پیامبر اعظم]]{{صل}} فرمود: {{متن حدیث|"أُبَشِّرُكُمْ بِالْمَهْدِيِّ يُبْعَثُ فِي أُمَّتِي عَلَى اِخْتِلاَفٍ مِنَ اَلنَّاسِ…"}}<ref>احمد بن حنبل، مسند احمد، ج۳، ص۳۷.</ref>؛ [[بشارت]] باد شما را به [[مهدی]] که در هنگام [[اختلاف مردم]] برانگیخته شود…. [[طوسی]] در [[کتاب الغیبه]]<ref>طوسی، کتاب الغیبه، ص۱۷۸.</ref> و [[اربلی]] در کتاب [[کشف الغمه فی معرفه الائمه (کتاب)|کشف الغمه فی معرفه الائمه]]<ref>اربلی، کشف الغمه فی معرفه الائمه، ج۲، ص۴۷۱.</ref> این [[روایت]] را به [[نقل]] از [[ابو سعید خدری]] [[نقل]] کرده‌اند. [[امام رضا]]{{ع}} نیز فرمود: {{متن حدیث|"… حَتی یَبْعَثَ اللهُ لِهَذَا الْأَمْرِ غُلَاماً مِنا خَفِی الْوِلَادَهِ وَ الْمَنْشَإِ غَیْرَ خَفِی فِی نَسَبِهِ"}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۳۴۱، ح۲۵؛ ج۳، ص۵۰۳.</ref>؛ تا اینکه [[خداوند]] بر این امر [[جوانی]] از ما را برانگیزد؛ ولادت و منشأش مخفی و نسبش [[آشکار]] است. | |||
*'''اصطلاح [[ظهور]] از نگاه [[روایات]]''': در [[روایات معصومین]]{{ع}} آن گاه که سخن از "[[ظهور]]" به میان می‌آید، بیشتر به [[آشکار]] شدن [[حضرت]] اشاره دارد؛ اما گاهی به موضوعات دیگری نیز اشاره می‌شود: | |||
:۱. [[آشکار]] شدن [[امام مهدی]]{{ع}} پس از [[غیبت]]: [[امام باقر]]{{ع}} در این‌باره فرمود: {{متن حدیث|"إِن لِلْغُلَامِ غَیْبَهً قَبْلَ ظُهُورِه"}}<ref>صدوق، علل الشرایع، ج۱، ص۲۴۶، ح۹؛ طوسی، کتاب الغیبه، ص۳۲۹، ح۲۷۴.</ref>؛ همانا برای [[قائم]]، غیبتی است پیش از ظهورش…. [[امام صادق]]{{ع}} در روایتی [[ظهور]] وی را به [[اراده الهی]] دانسته، می‌فرماید: {{متن حدیث|"فَإِذَا أَرَادَ اللهُ عَز ذِکْرُهُ إِظْهَارَ أَمْرِهِ نَکَتَ فِی قَلْبِهِ نُکْتَهً فَظَهَرَ فَقَامَ بِأَمْرِ اللهِ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی"}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۳۴۳، ح۳۰؛ محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۱۸۷، ح۴۰؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۴۹، ح۴۲.</ref>؛ چون خدای عز ذکره [[اراده]] کند که امر او را ظاهر سازد، در دلش نکته‌ای می‌گذارد؛ پس ظاهر می‌شود و به امر [[خدای تبارک و تعالی]] [[قیام]] می‌کند. | |||
*در باره چگونگی این [[آشکار]] شدن سخنی روشن در [[روایات]] نیامده است؛ اما از آنجا که این [[ظهور]] پایان [[غیبت]] دانسته شده، می‌توان این [[آشکار]] شدن را طبق روایاتی که به [[چگونگی غیبت]] اشاره کرده‌اند، تعریف کرد. برخی [[روایات]] [[غیبت]] را ناپیدایی دانسته‌اند. بر این اساس [[ظهور]] [[حضرت]]، به معنای کنار رفتن پرده از مقابل دیدگان [[مردم]] و [[آشکار]] شدن ناگهانی او است. در حالی که طبق [[روایات]] ناشناسی، [[ظهور]] به معنای معرفی آن [[حضرت]] توسط خودش به [[مردم]] است. | |||
:۲. همه [[دوران ظهور]] و [[آشکار]] بودن [[حضرت]]: [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|"تَوَاصَلُوا وَ تَبَاروا وَ تَرَاحَمُوا فَوَ الذِی فَلَقَ الْحَبهَ وَ بَرَأَ النسَمَهَ لَیَأْتِیَن عَلَیْکُمْ وَقْتٌ لَا یَجِدُ أَحَدُکُمْ لِدِینَارِهِ وَ دِرْهَمِهِ مَوْضِعاً یَعْنِی لَا یَجِدُ عِنْدَ ظُهُورِ الْقَائِمِ{{ع}} مَوْضِعاً یَصْرِفُهُ فِیهِ لِاسْتِغْنَاءِ الناسِ جَمِیعاً بِفَضْلِ اللهِ وَ فَضْلِ وَلِیهِ"}}<ref>نعمانی، الغیبه، ص۱۵۰؛ طوسی، کتاب الغیبه، ص۱۴؛ شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۸، ص۳۸۲.</ref>؛ به یکدیگر بپیوندید و [[نیکی]] کنید و نسبت به هم [[مهربان]] باشید؛ پس [[سوگند]] به آن که دانه را شکافته و جانداران را از نیستی آفرید! روزی فرا می‌رسد که هیچ یک از شما جایی برای درهم و دینارش نمی‌یابد؛ یعنی به [[هنگام ظهور]] [[قائم]]{{ع}} محلی که در آن درهم و [[دینار]] خود را صرف کند، نمی‌یابد به جهت [[بی‌نیازی]] همه [[مردم]] که با [[فضل]] [[خدا]] و ولی او حاصل شده است. | |||
:۳. [[آشکار]] شدن [[دولت حق]]: [[امیر مؤمنان علی]]{{ع}} در خطبه‌ای فرمود: {{متن حدیث|"… سَیُحِق اللهُ الْحَق بِکَلِمَاتِهِ وَ یَمْحَقُ الْبَاطِلَ‌ها ها طُوبَی لَهُمْ عَلَی صَبْرِهِمْ عَلَی دِینِهِمْ فِی حَالِ هُدْنَتِهِمْ وَ یَا شَوْقَاهْ إِلَی رُؤْیَتِهِمْ فِی حَالِ ظُهُورِ دَوْلَتِهِمْ… "}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۳۳۵، ح۳.</ref>؛ [[خدا]] هم با کلمات خود ([[ائمه]] یا [[آیات قرآن]] و یا تقدیر خود) [[حق]] را ثابت کند و [[باطل]] را از میان ببرد. آه آه، خوشا به حالشان که در زمان [[صلح]] و [[آرامش]]، بر دینشان [[شکیبایی]] ورزیدند، هان از [[اشتیاق]] به دیدارشان در [[زمان ظهور]] دولتشان…. | |||
*[[اشتیاق]] [[صالحان]] به [[درک زمان ظهور]]: [[درک زمان ظهور]] دارای [[فضیلت]] فراوانی است؛ از این‌رو [[انسان‌های صالح]] در طول [[تاریخ]]، همواره آرزومند حضور در آن دوران بوده‌اند. [[پیشوایان معصوم]]{{ع}} همواره به ارجمندی حضور در آن رخداد بزرگ اشاره می‌کردند. [[امام علی]]{{ع}} در [[روایت]] یاد شده در بحث قبل به این مسئله اشاره فرموده است. [[حضرت]] [[حسین بن علی]]{{ع}} [[نقل]] کرده است: مردی نزد پدرم آمد و از اوصاف [[مهدی]]{{ع}} پرسید. ایشان وقتی صفات او را ذکر کرد، با حالتی سرشار از [[عشق]] و شیدایی، به سینه خود اشاره کرده، آهی کشید و از شدت اشتیاقِ به ایشان، به سینه خود اشاره فرمود<ref>{{متن حدیث|"… وَ أَوْمَأَ بِیدِهِ إِلَی صَدْرِهِ شَوْقاً إِلَی رُؤْیتِهِ"}}؛ نعمانی، الغیبه، ص۲۱۲، ح۱.</ref>. [[ابوبصیر]] از [[امام باقر]]{{ع}} [[نقل]] کرده است: {{متن حدیث|"… فَیَا طُوبَی لِمَنْ أَدْرَکَهُ وَ کَانَ مِنْ أَنْصَارِهِ"}}<ref>نعمانی، الغیبه، ص ۲۳۴، ح۲۲.</ref>؛ پس خوشا به حال آن که او را در می‌یابد و از [[یاران]] اوست. [[ام هانی ثقفیه]] گوید: بامدادی [[خدمت]] سرورم، [[امام محمد باقر]]{{ع}} رسیدم و گفتم:ای آقای من! آیه‌ای از [[کتاب خدا]] بر دلم خطور کرده، مرا پریشان ساخته و [[خواب]] از چشمم ربوده است. فرمود:ای ام هانی! بپرس. پرسیدم:ای سرورم! این قول [[خداوند]]: {{متن قرآن|فَلا أُقْسِمُ بِالْخُنَّسِ ، الْجَوَارِ الْكُنَّسِ}}<ref>تکویر، ۱۵ و ۱۶.</ref>؛ فرمود:ای ام هانی! خوب مسأله‌ای پرسیدی. این، مولودی در آخِرُالزمان است. او [[مهدی]] این [[عترت]] است و برای او [[حیرت]] و غیبتی خواهد بود که اقوامی در آن، [[گمراه]] می‌شوند و اقوامی نیز [[هدایت]] می‌یابند<ref>{{متن حدیث|"فَیاطُوبی لَکِ اِنْ اَدرَکْتِهِ، وَیا طُوبی لِمَنْ اَدرَکَهُ"}}؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، باب۳۲، ح۱۴.</ref>؛ خوشا بر تو اگر او را دریابی! و خوشا بر کسی که او را دریابد! کلینی بخش پایانی [[روایت]] را این گونه [[نقل]] کرده است: {{عربی|"ثُم یَظْهَرُ کَالشهَابِ یَتَوَقدُ فِی اللیْلَهِ الظلْمَاءِ فَإِنْ أَدْرَکْتِ زَمَانَهُ قَرتْ عَیْنُکِ"}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۳۴۱.</ref>؛ … سپس مانند شعله‌ای در شب تاریک فروزان می‌شود، اگر زمان او را [[درک]] کنی، چشمت روشن می‌گردد.[[امام صادق]]{{ع}} درباره زمان آن [[حضرت]] فرمود: {{متن حدیث|"فَطُوبَی لِمَنْ أَدْرَکَ ذَلِکَ الزمَان"}}<ref>محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۹۰، ح۲۱؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۳۴، ح۵.</ref>؛ پس خوشا به حال آن که آن زمان را [[درک]] کند. [[امامان معصوم]]{{ع}} با این تعبیرها به بزرگی [[حضرت مهدی]]{{ع}} و [[دوران ظهور]] او را خاطر نشان می‌ساختند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۳ ، ص۱۵۵-۱۵۸.</ref>. | |||
==[[زمان ظهور امام مهدی]]== | ==[[زمان ظهور امام مهدی]]== | ||
| خط ۴۰: | خط ۵۰: | ||
==منابع== | ==منابع== | ||
* [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']] | * [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']]. | ||
* [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']] | * [[پرونده:136865.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۳ (کتاب)|'''درسنامه مهدویت ج۳''']]. | ||
* [[پرونده:29873800.jpg|22px]] [[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|'''موعودنامه''']]. | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۵۲: | خط ۶۳: | ||
[[رده:ظهور]] | [[رده:ظهور]] | ||
[[رده:مدخل موعودنامه]] | [[رده:مدخل موعودنامه]] | ||
[[رده:مدخل فرهنگ‌نامه]] | |||
[[رده:مدخل درسنامه مهدویت]] | |||
[[رده:اتمام لینک داخلی]] | [[رده:اتمام لینک داخلی]] | ||
[[رده:مدخل]] | |||