←روحیه پرسشگری
(صفحهای تازه حاوی «==پاسخ اجمالی== ==روحیه پرسشگری== *پرسشگری از جمله ابزار معتبر و موثری است که [...» ایجاد کرد) |
|||
خط ۴: | خط ۴: | ||
*برای حاصل شدن روحیۀ پرسشگری باید ویژگیهای پرسشگری دانسته شود، برخی از این ویژگیها عبارتند از: | *برای حاصل شدن روحیۀ پرسشگری باید ویژگیهای پرسشگری دانسته شود، برخی از این ویژگیها عبارتند از: | ||
*الف) پرسش باید به طور صحیح طرح شود چراکه طرح صحیح پرسش، اساسیترین عامل تسهیل جواب است<ref>اصل پرسشگری.</ref>. این مبحث را میتوان با نام «مسألهشناسی» یا «سئوالشناسی» نیز مطرح نمود. [[شناخت]] اینکه «مسأله چیست» و «ابهام در کجاست» کار بسیار بزرگی است. به بیان دیگر میتوان گفت مشخص ساختن نقطۀ [[حقیقی]] ابهام که سئوال برای [[کشف]] و روشن ساختن آن ابراز میشود، میتواند برای رسیدن به پاسخ صحیح بسیار موثر باشد؛ چنانکه [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمودهاند: {{متن حدیث|حسن المسأله نصف العلم}}<ref>تحت العقول، ص ۵۶.</ref>.<ref>اصل پرسشگری.</ref> همچنین [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} طرح سوال به نحو مناسب را نشانۀ [[دانایی]] میداند: «هر که خوب سوال میکند [[دانا]] میشود و هر که [[دانا]] باشد خوب سوال میکند»<ref>{{متن حدیث|مَنْ أَحْسَنَ السُّؤَالَ عَلِم}} و {{متن حدیث|مَنْ عَلِمَ أَحْسَنَ السُّؤَال}}؛ غررالحکم، ش ۷۱۸۱ و ۸۰۴۲.</ref>.<ref>ر.ک. رومدشتی، سمیعی، مقالات واطلاعات نوین علمی و اموزشی:روشهای نوین تدریس.</ref> | *الف) پرسش باید به طور صحیح طرح شود چراکه طرح صحیح پرسش، اساسیترین عامل تسهیل جواب است<ref>اصل پرسشگری.</ref>. این مبحث را میتوان با نام «مسألهشناسی» یا «سئوالشناسی» نیز مطرح نمود. [[شناخت]] اینکه «مسأله چیست» و «ابهام در کجاست» کار بسیار بزرگی است. به بیان دیگر میتوان گفت مشخص ساختن نقطۀ [[حقیقی]] ابهام که سئوال برای [[کشف]] و روشن ساختن آن ابراز میشود، میتواند برای رسیدن به پاسخ صحیح بسیار موثر باشد؛ چنانکه [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمودهاند: {{متن حدیث|حسن المسأله نصف العلم}}<ref>تحت العقول، ص ۵۶.</ref>.<ref>اصل پرسشگری.</ref> همچنین [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} طرح سوال به نحو مناسب را نشانۀ [[دانایی]] میداند: «هر که خوب سوال میکند [[دانا]] میشود و هر که [[دانا]] باشد خوب سوال میکند»<ref>{{متن حدیث|مَنْ أَحْسَنَ السُّؤَالَ عَلِم}} و {{متن حدیث|مَنْ عَلِمَ أَحْسَنَ السُّؤَال}}؛ غررالحکم، ش ۷۱۸۱ و ۸۰۴۲.</ref>.<ref>ر.ک. رومدشتی، سمیعی، مقالات واطلاعات نوین علمی و اموزشی:روشهای نوین تدریس.</ref> | ||
البته نقطه شروع برای طرح سوالی مناسب، ابتدا به ساکن از خوب گوش دادن آغاز میشود چراکه ارتباط عمیقی بین پرسش مناسب و خوب گوش دادن به سخنان مخاطب وجود دارد<ref>ر.ک. رومدشتی، سمیعی، مقالات واطلاعات نوین علمی و اموزشی:روشهای نوین تدریس.</ref>. | *البته نقطه شروع برای طرح سوالی مناسب، ابتدا به ساکن از خوب گوش دادن آغاز میشود چراکه ارتباط عمیقی بین پرسش مناسب و خوب گوش دادن به سخنان مخاطب وجود دارد<ref>ر.ک. رومدشتی، سمیعی، مقالات واطلاعات نوین علمی و اموزشی:روشهای نوین تدریس.</ref>. | ||
*ب)پرسشگری در تمام حوزهها وجود دارد، اعم از [[دینی]] و غیر [[دینی]]. برخی از مکاتب، هر گونه پرسشگری را در حوزۀ [[دین]] [[ممنوع]] میدانند و معتقدند نباید در حوزۀ [[دین]] پرسش نمود، بلکه باید همۀ گزارهها را تعبداً پذیرفت، اما در [[دین اسلام]]، [[تعقل]]، مبنای [[ایمان]] قرار گرفته و [[قرآن]] همواره [[انسان]] را به [[تفکر]] و [[تدبر]] ترغیب میکند<ref>پرسش گری در اسلام چه جایگاهی دارد؟</ref>. | *ب)پرسشگری در تمام حوزهها وجود دارد، اعم از [[دینی]] و غیر [[دینی]]. برخی از مکاتب، هر گونه پرسشگری را در حوزۀ [[دین]] [[ممنوع]] میدانند و معتقدند نباید در حوزۀ [[دین]] پرسش نمود، بلکه باید همۀ گزارهها را تعبداً پذیرفت، اما در [[دین اسلام]]، [[تعقل]]، مبنای [[ایمان]] قرار گرفته و [[قرآن]] همواره [[انسان]] را به [[تفکر]] و [[تدبر]] ترغیب میکند<ref>پرسش گری در اسلام چه جایگاهی دارد؟</ref>. | ||
[[قرآن کریم]] برای ترغیب [[مردم]] به پرسشگری و گسترش [[فرهنگ]] پرسشگری، به آنان سفارش بلکه [[دستور]] میدهد پرسشهای خود را با آگاهان در میان بگذارید: {{متن قرآن| | *[[قرآن کریم]] برای ترغیب [[مردم]] به پرسشگری و گسترش [[فرهنگ]] پرسشگری، به آنان سفارش بلکه [[دستور]] میدهد پرسشهای خود را با آگاهان در میان بگذارید: {{متن قرآن|فَاسْأَلُواْ أَهْلَ الذِّكْرِ إِن كُنتُمْ لاَ تَعْلَمُونَ}}<ref>«اگر نمیدانید از دانشمندان بپرسید» سوره نحل، آیه ۴۳.</ref>.<ref>ر.ک. پوریا، علی، منطق قرآن و اهل بیت{{ع}} در پاسخ گویی.</ref> نکته ای که در این [[آیه]] نهفته این است، پرسشگر باید چیزی که واقعا نمیداند بپرسد و نباید پرسشگری بر اساس [[لهو و لعب]] انجام گیرد، چراکه با توجه به این [[آیه]] "[[اهل ذکر]]" یعنی کسی که [[یاد خدا]] در دلهایشان زنده است و یا به معنای آنکه [[قرآن]] و ذکر را میدانند و در [[حقیقت قرآن]] شناسان و [[دین]] شناسان زمانهاند و اگر پرسش بخواهد در غالب [[لهو و لعب]] صورت بگیرد با [[مقام]] شامخ [[اهل ذکر]] همخوانی ندارد<ref>ر.ک. پوریا، علی، منطق قرآن و اهل بیت{{ع}} در پاسخ گویی.</ref>. | ||
*پرسشگری را میتوان از [[آیات]] دیگری نیز به دست آورد. آیاتی همچون {{متن قرآن| | *پرسشگری را میتوان از [[آیات]] دیگری نیز به دست آورد. آیاتی همچون {{متن قرآن|يَسْأَلُونَكَ عَنِ الأَنفَالِ}}<ref>«از تو از انفال میپرسند» سوره انفال، آیه ۱.</ref>، {{متن قرآن|يَسْأَلُونَكَ عَنِ الرُّوحِ}}<ref>«از تو درباره روح میپرسند» سوره اسراء، آیه ۸۵.</ref> و {{متن قرآن|يَسْأَلُونَكَ عَنِ الأهِلَّةِ}}<ref>«از تو درباره ماههای نو میپرسند» سوره بقره، آیه ۱۸۹.</ref>.<ref>پرسش گری در اسلام چه جایگاهی دارد؟</ref> | ||
*باید توجه داشت [[قرآن]] همانطور که در باب پرسش و سوال تاکید ویژه ای دارد و اینچنین شرط گذاشته که پرسشگر باید از [[اهل ذکر]] سوال کنند، در [[مقام]] جواب دهی هم اهتمامش بر پاسخی خشک و بی [[روح]] نیست، چراکه در [[قرآن]] پاسخگویی در غالبهای مختلفی نظیر پاسخهای نقضی، حلی، تمثیلی و [[استدلال]] برهانی ذکر شده است<ref>ر.ک. پوریا، علی، منطق قرآن و اهل بیت{{ع}} در پاسخ گویی. </ref>. | *باید توجه داشت [[قرآن]] همانطور که در باب پرسش و سوال تاکید ویژه ای دارد و اینچنین شرط گذاشته که پرسشگر باید از [[اهل ذکر]] سوال کنند، در [[مقام]] جواب دهی هم اهتمامش بر پاسخی خشک و بی [[روح]] نیست، چراکه در [[قرآن]] پاسخگویی در غالبهای مختلفی نظیر پاسخهای نقضی، حلی، تمثیلی و [[استدلال]] برهانی ذکر شده است<ref>ر.ک. پوریا، علی، منطق قرآن و اهل بیت{{ع}} در پاسخ گویی. </ref>. | ||
*در [[روایات]] نیز دربارۀ پرسشگری و اهمیت آن و [[منطق]] ارج نهادن به پرسشگر، سخنانی از [[معصومین]]{{ع}} [[نقل]] شده است<ref>ر.ک. پوریا، علی، منطق قرآن و اهل بیت{{ع}} در پاسخ گویی.</ref> مانند: | *در [[روایات]] نیز دربارۀ پرسشگری و اهمیت آن و [[منطق]] ارج نهادن به پرسشگر، سخنانی از [[معصومین]]{{ع}} [[نقل]] شده است<ref>ر.ک. پوریا، علی، منطق قرآن و اهل بیت{{ع}} در پاسخ گویی.</ref> مانند: |