|
|
| خط ۱۱: |
خط ۱۱: |
| ===[[شناخت]] [[سیره]] و [[معارف]] [[اهل بیت]]{{عم}}=== | | ===[[شناخت]] [[سیره]] و [[معارف]] [[اهل بیت]]{{عم}}=== |
|
| |
|
| ==[[وظایف]] قلبی و [[عاطفی]] با [[اهل بیت]]{{عم}}== | | ==[[وظایف قلبی و عاطفی امت نسبت به اهل بیت|[[وظایف]] قلبی و [[عاطفی]] با [[اهل بیت]]{{عم}}]]== |
| *پیوند قلبی و [[عاطفی]] با [[اهل بیت]]{{عم}} به این معناست که ما قلب‌ها و احساساتمان را با [[اهل بیت]]{{عم}} پیوند بزنیم، به گونه‌ای که همه [[اعمال]] قلبی و [[عاطفی]] ما در راستای خواست خدای متعالی و [[اهل بیت]]{{عم}} باشد. برخی از مهمترین [[اعمال]] قلبی و [[عاطفی]] ما درباره [[اهل بیت]]{{عم}} چند چیز است<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۱.</ref>: | | *پیوند قلبی و [[عاطفی]] با [[اهل بیت]]{{عم}} به این معناست که ما قلب‌ها و احساساتمان را با [[اهل بیت]]{{عم}} پیوند بزنیم، به گونه‌ای که همه [[اعمال]] قلبی و [[عاطفی]] ما در راستای خواست خدای متعالی و [[اهل بیت]]{{عم}} باشد. برخی از مهمترین [[اعمال]] قلبی و [[عاطفی]] ما درباره [[اهل بیت]]{{عم}} چند چیز است<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۱.</ref>: |
| ===یکم: [[ایمان]] به [[اهل بیت]]{{عم}} و [[کفر]] به [[دشمنان]] آنها=== | | ===یکم: [[ایمان]] به [[اهل بیت]]{{عم}} و [[کفر]] به [[دشمنان]] آنها=== |
| *[[ایمان]] به [[اهل بیت]]{{عم}} نخستین و مهمترین پیوند قلبی ما با آنهاست. [[خدای متعال]] می‌فرماید: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا آمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَالْكِتَابِ الَّذِي نَزَّلَ عَلَى رَسُولِهِ وَالْكِتَابِ الَّذِي أَنْزَلَ مِنْ قَبْلُ}}<ref>«ای مؤمنان! به خداوند و پیامبر او و کتابی که بر پیامبرش فرو فرستاده و کتابی که پیش از آن فرود آورده است ایمان بیاورید» سوره نساء، آیه ۱۳۶.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۱.</ref>.
| |
| *[[ایمان]] به [[اهل بیت]]{{عم}} و دارای مراتب و جلوه‌های متعددی است:
| |
| #[[ایمان]] به خود [[اهل بیت]]{{عم}} و آنچه آنها به آن [[ایمان]] دارند: {{متن حدیث|مُؤْمِنٌ بِكُمْ وَ بِمَا آمَنْتُمْ بِهِ}}.
| |
| #[[ایمان]] به [[رجعت]] [[اهل بیت]]{{عم}} {{متن حدیث|مُؤْمِنٌ بِإِيَابِكُمْ}}.
| |
| #[[ایمان]] به [[نهان]] و [[آشکار]] [[اهل بیت]]{{عم}} <ref>{{متن حدیث|مُؤْمِنٌ بِسِرِّكُمْ وَ عَلَانِيَتِكُمْ}}.</ref>
| |
| #[[ایمان]] به [[شاهد]] و [[غایب]] [[اهل بیت]]{{عم}} <ref>{{متن حدیث|وَ شَاهِدِكُمْ وَ غَائِبِكُمْ}}.</ref>
| |
| #[[ایمان]] به اولین و آخرین [[اهل بیت]]{{عم}} <ref>{{متن حدیث|وَ أَوَّلِكُمْ وَ آخِرِكُمْ}}</ref>
| |
| *[[کفر]] به [[دشمنان اهل بیت]]{{عم}}: [[کفر]] به [[دشمنان اهل بیت]] چونان [[ایمان]] به آنان نیز لازم است: {{متن حدیث|كَافِرٌ بِعَدُوِّكُمْ}}. همچنین باید به آنچه [[اهل بیت]]{{عم}} بدان [[کفر]] ورزیدند: {{متن حدیث|وَ بِمَا كَفَرْتُمْ بِهِ}}<ref>همان.</ref>.
| |
| *روشن است که [[برائت]] از [[دشمنان اهل بیت]] و [[کفر]] به آنها به [[شناخت]] و [[بصیرت]] کافی از [[دشمنان]] و [[مخالفان اهل بیت]] [[استوار]] است: {{متن حدیث|مُسْتَبْصِرٌ بِشَأْنِكُمْ وَ بِضَلَالَةِ مَنْ خَالَفَكُمْ}}<ref>همان.</ref>.[[ایمان]] به [[اهل بیت]]{{عم}} است؛ و [[کفر]] به [[دشمنان]] آنان، تقلیدی و کورکورانه نیست<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۲.</ref>.
| |
|
| |
| ===دوم: [[پذیرش ولایت]] [[اهل بیت]]{{عم}} ([[تولی]]) و [[بیزاری از دشمنان]] آنها ([[تبری]])=== | | ===دوم: [[پذیرش ولایت]] [[اهل بیت]]{{عم}} ([[تولی]]) و [[بیزاری از دشمنان]] آنها ([[تبری]])=== |
| *خدای متعالی در [[سوره]] [[مائده]]، جریان [[ولایت]] را [[تبیین]] نموده و [[جایگاه]] و معیارهای آن را نیز مشخص نموده است. آنجا که می‌فرماید: {{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ يُقِيمُونَ الصَّلَاةَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَهُمْ رَاكِعُونَ * وَمَنْ يَتَوَلَّ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغَالِبُونَ}}<ref>«سرور شما تنها خداوند است و پیامبر او و (نیز) آنانند که ایمان آورده‌اند، همان کسان که نماز برپا می‌دارند و در حال رکوع زکات می‌دهند * و هر کس سروری خداوند و پیامبرش و آنان را که ایمان دارند بپذیرد (از حزب خداوند است) بی‌گمان حزب خداوند پیروز است» سوره مائده، آیه ۵۵-۵۶.</ref>.
| |
| *[[امام صادق]]{{ع}} درباره [[آیه]] {{متن قرآن|إِنَّمَا وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا...}} فرمودند: {{متن قرآن|إِنَّمَا}} یعنی سزاوارتر به شما، مُحق‌تر به شما و کارهایتان و جانتان و اموالتان تا [[روز قیامت]]، [[خدا]] و رسولش است و کسانی که [[ایمان]] آوردند، یعنی [[علی]] و فرزندانش که امام‌اند <ref>{{متن حدیث|إِنَّمَا يَعْنِي أَوْلَى بِكُمْ أَيْ أَحَقُّ بِكُمْ وَ بِأُمُورِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ وَ أَمْوَالِكُمُ، اللَّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِينَ آمَنُوا يَعْنِي عَلِيّاً وَ أَوْلَادَهُ الْأَئِمَّةَ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَةِ}}؛ کافی، ج۱، ص۲۸۸.</ref>.
| |
| *[[امام صادق]]{{ع}} [[آیه]] {{متن قرآن|فَاذْكُرُوا آلَاءَ اللَّهِ}}<ref>«نعمت‌های خداوند را به یاد آورید» سوره اعراف، آیه ۶۹.</ref> را [[تلاوت]] فرمودند سپس فرمودند آیا می‌دانید مقصود از {{متن قرآن|آلَاءَ اللَّهِ}} چیست؟ [[اصحاب]] پاسخ دادند: نمی‌دانیم، [[حضرت]] فرمودند: {{متن قرآن|آلَاءَ اللَّهِ}} بزرگ‌ترین [[نعمت]] خدای متعالی بر خلق و آن [[ولایت]] ما [[اهل بیت]]{{عم}} است <ref>{{متن حدیث|هِيَ أَعْظَمُ نِعَمِ اللَّهِ عَلَى خَلْقِهِ وَ هِيَ وَلَايَتُنَا}}؛ کافی، ج۱، ص۲۱۷.</ref>.
| |
| *[[پذیرش ولایت]] [[اهل بیت]]{{عم}} در ردیف [[پذیرش ولایت]] [[خدا]] قرار گرفته است: {{متن حدیث|مَنْ وَالاكُمْ فَقَدْ وَالَى اللَّهَ وَ مَنْ عَادَاكُمْ فَقَدْ عَادَى اللَّهَ}}<ref>کافی، ج۱، ص۲۱۷.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۳.</ref>.
| |
| *[[امام صادق]]{{ع}} می‌فرمایند: [[خداوند]] [[دستور]] به [[پذیرش ولایت]] [[ائمه]]{{عم}} داده که در [[آیه]] {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا}}<ref>«و آنان را پیشوایانی کردیم که به فرمان ما راهبری می‌کردند» سوره انبیاء، آیه ۷۳.</ref> به آنها تصریح می‌نماید: و آنان را پیشوایانی قرار دادیم که به [[فرمان]] ما، [[مردم]] را [[هدایت]] می‌کردند. اینهایند که [[ولایت]] و [[اطاعت]] آنها لازم است<ref>{{متن حدیث|فَإِنَّ اللَّهَ أَمَرَ بِوَلَايَةِ الْأَئِمَّةِ الَّذِينَ سَمَّاهُمُ اللَّهُ فِي كِتَابِهِ فِي قَوْلِهِ {{متن قرآن|وَجَعَلْنَاهُمْ أَئِمَّةً يَهْدُونَ بِأَمْرِنَا}} وَ هُمُ الَّذِينَ أَمَرَ اللَّهُ بِوَلَايَتِهِمْ وَ طَاعَتِهِمْ}}؛ بحارالأنوار، ج۷۵، ص۲۲۳.</ref>.
| |
| *[[امام علی]]{{ع}} می‌فرمایند: [[حق]] ما بر عهده [[مردم]]، [[حقّ]] [[فرمانبرداری]] و [[ولایت]] است و از برای [[مردم]] از [[خدا]]، نیکویی جزاست: <ref>{{متن حدیث|لَنَا عَلَى النَّاسِ حَقُّ الطَّاعَةِ وَ الْوَلَايَةِ وَ لَهُمْ مِنَ اللَّهِ حُسْنُ الْجَزَاءِ}}؛ غررالحکم، ص۱۱۷.</ref>.
| |
| ====آثار [[ولایت‌پذیری]]====
| |
| *[[پذیرش ولایت]] [[اهل بیت]]{{عم}} ثمرات و [[برکات]] بی‌شماری دارد، که به مهمترین آنها اشاره می‌کنیم:
| |
| #[[تقرب به خدا]]: {{متن حدیث|أَتَقَرَّبُ إِلَى اللَّهِ ثُمَّ إِلَيْكُمْ بِمُوَالاتِكُمْ وَ مُوَالاةِ وَلِيِّكُمْ}}<ref>مفاتیح الجنان، زیارت عاشورا.</ref>.
| |
| #به یُمن [[ولایت‌پذیری]] [[اهل بیت]]{{عم}} [[خدا]] رموز دینمان را به ما آموخت و آنچه را از دنیایمان که [[فاسد]] شده بود به [[صلاح]] آورد: {{متن حدیث|بِمُوَالاتِكُمْ عَلَّمَنَا اللَّهُ مَعَالِمَ دِينِنَا وَ أَصْلَحَ مَا كَانَ فَسَدَ مِنْ دُنْيَانَا}}<ref>مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۴.</ref>.
| |
| #از [[برکت]] [[ولایت‌پذیری]] [[اهل بیت]]{{عم}} "کلمه [[توحید]]" کمال یافته و [[نعمت]] [[عظمت]] گرفته و پراکندگی به الفت مبدّل شده است: {{متن حدیث|وَ بِمُوَالاتِكُمْ تَمَّتِ الْكَلِمَةُ وَ عَظُمَتِ النِّعْمَةُ وَ ائْتَلَفَتِ الْفُرْقَةُ}}<ref>مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref>.
| |
| #به [[ولایت‌پذیری]] [[اهل بیت]]{{عم}} است که [[طاعت]] [[واجب]] ما، پذیرفته می‌شود: {{متن حدیث|وَ بِمُوَالاتِكُمْ تُقْبَلُ الطَّاعَةُ الْمُفْتَرَضَةُ}}<ref>مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref>.
| |
| #[[ولایت]] [[اهل بیت]]{{عم}} موجب [[پاکیزگی]] [[خلقت]] ما، [[پاکی]] جان‌های ما، [[تزکیه]] [[نفوس]] ما و [[کفاره گناهان]] ما می‌شوند: {{متن حدیث|وَ مَا خَصَّنَا بِهِ مِنْ وَلَايَتِكُمْ طِيباً لِخَلْقِنَا وَ طَهَارَةً لِأَنْفُسِنَا وَ تَزْكِيَةً لَنَا وَ كَفَّارَةً لِذُنُوبِنَا}}<ref>مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۵.</ref>.
| |
| ====[[بیزاری از دشمنان]] [[اهل بیت]]{{عم}} ([[تبری]])====
| |
| *همان‌گونه که [[پذیرش ولایت]] [[اهل بیت]]{{عم}} [[وظیفه]] است، [[برائت]] از [[دشمنان اهل بیت]] نیز یک [[وظیفه]] به‌شمار می‌آید. بی‌تردید هیچ‌یک از [[تولی و تبری]] بدون دیگری کافی نیست؛ نه با [[تولّی]] محض می‌توان به [[سعادت]] رسید و نه با [[تبرّی]] می‌توان از [[شقاوت]] رهید.
| |
| *[[اسماعیل جُعفی]] به [[امام باقر]]{{ع}} عرض کرد: شخصی [[محبّت]] [[امیرمؤمنان]]{{ع}} را در [[دل]] دارد، ولی از [[دشمن]] او [[تبرّی]] نمی‌جوید و می‌گوید: [[حضرت علی]]{{ع}} نزد من محبوب‌تر است. [[امام باقر]]{{ع}} فرمودند: چنین کسی پریشان حال و آشفته‌خاطر و [[دشمن]] است. پُشت سر او [[نماز]] نگذار. او [[کرامت]] و ارزشی ندارد، مگر اینکه از او بترسی و [[تقیه]] کنی <ref>{{متن حدیث|قُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ{{ع}}: رَجُلٌ يُحِبُّ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ{{ع}} وَ لَا يَتَبَرَّأُ مِنْ عَدُوِّهِ وَ يَقُولُ هُوَ أَحَبُّ إِلَيَّ مِمَّنْ خَالَفَهُ. فَقَالَ: هَذَا مِخْلَطٌ وَ هُوَ عَدُوٌّ فَلَا تُصَلِّ خَلْفَهُ وَ لَا كَرَامَةَ إِلَّا أَنْ تَتَّقِيَهُ}}؛ وسائل الشیعة، ج۸ ص۳۰۹.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۵.</ref>.
| |
| *[[تبری از دشمنان]] [[اهل بیت]] نیز مراتب و مصادیق متعدد دارد که حضرات [[معصومان]]{{عم}} در [[زیارتنامه‌ها]] و [[احادیث]] خود به آنها اشاره نموده‌اند:
| |
| #[[بیزاری از دشمنان]] [[اهل بیت]] {{متن حدیث|بَرِئْتُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ مِنْ أَعْدَائِكُمْ}}.
| |
| #[[بیزاری]] از جبت و [[طاغوت]] و از [[شیاطین]] و حزبشان که درباره [[اهل بیت]]{{عم}} [[ستم]] کردند و [[حقّ]] [[اهل بیت]]{{عم}} را منکر شده از [[حوزه]] [[ولایت]] [[اهل بیت]]{{عم}} بیرون رفتند و [[میراث]] [[اهل بیت]]{{عم}} را [[غصب]] کردند و در [[مقامات]] [[اهل بیت]]{{عم}} شکّ و تردید نموده و از [[اهل بیت]]{{عم}} [[منحرف]] شدند <ref>{{متن حدیث|وَ مِنَ الْجِبْتِ وَ الطَّاغُوتِ وَ الشَّيَاطِينِ وَ حِزْبِهِمُ الظَّالِمِينَ لَكُمُ الْجَاحِدِينَ لِحَقِّكُمْ وَ الْمَارِقِينَ مِنْ وَلَايَتِكُمْ وَ الْغَاصِبِينَ لِإِرْثِكُمْ الشَّاكِّينَ فِيكُمْ الْمُنْحَرِفِينَ عَنْكُمْ}}؛ مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref>.
| |
| #[[بیزاری]] از هر معتمدی جز [[اهل بیت]]{{عم}} {{متن حدیث|وَ مِنْ كُلِّ وَلِيجَةٍ دُونَكُمْ}}<ref>مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref>.
| |
| #[[بیزاری]] از هر [[فرمانروایی]] جز [[اهل بیت]]{{عم}} {{متن حدیث|وَ كُلِّ مُطَاعٍ سِوَاكُمْ}}<ref>مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref>.
| |
| #[[بیزاری]] از پیشوایانی که به [[دوزخ]] [[دعوت]] می‌کنند: {{متن حدیث|وَ مِنَ الْأَئِمَّةِ الَّذِينَ يَدْعُونَ إِلَى النَّارِ}}<ref>مفاتیح الجنان، زیارت جامعه کبیره.</ref>.
| |
| #[[بیزاری]] از برپاکنندگان [[جنگ]] با [[اهل بیت]]{{عم}} {{متن حدیث|وَ بِالْبَرَاءَةِ مِنْ أَعْدَائِكُمْ وَ النَّاصِبِينَ لَكُمُ الْحَرْبَ}}<ref>مفاتیح الجنان، زیارت عاشورا.</ref>.
| |
| #[[بیزاری]] از [[پیروان]] و همراهان [[دشمنان اهل بیت]]{{عم}} {{متن حدیث|بِالْبَرَاءَةِ مِنْ أَشْيَاعِهِمْ وَ أَتْبَاعِهِمْ}}<ref>مفاتیح الجنان، زیارت عاشورا.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۶-۷۷.</ref>.
| |
| ===سوم: [[محبّت]] به [[اهل بیت]]{{عم}} و [[بغض]] به [[دشمنان]] آنها=== | | ===سوم: [[محبّت]] به [[اهل بیت]]{{عم}} و [[بغض]] به [[دشمنان]] آنها=== |
| *[[محبت]]، به معنای [[دوست داشتن]] و امری قلبی و در برابر [[بغض]] است <ref>{{متن حدیث|وَ الْحُبُّ وَ ضِدَّهُ الْبُغْضَ}}؛کافی، ج۱، ص۲۰.</ref>.
| |
| *[[امیر مؤمنان]]{{ع}} [[محبّت]] به [[خاندان پیامبر]]{{صل}} را [[حق]] [[خدا]] بر [[انسان]] می‌داند: {{متن حدیث|عَلَيْكُمْ بِحُبِّ آلِ نَبِيِّكُمْ فَإِنَّهُ حَقُّ اللَّهِ عَلَيْكُمْ}}<ref>غررالحکم، ص۱۱۷.</ref> و از سویی [[محبّت]] [[اهل بیت]]{{عم}} با [[محبّت]] [[خدا]] گره خورده است: {{متن حدیث|فَمَنْ أَحَبَّنَا فَقَدْ أَحَبَّ اللَّهَ}}<ref>صدوق، أمالی، ص۴۷۶.</ref>.
| |
| *تأثیر و [[جایگاه]] [[محبّت]] [[اهل بیت]]{{عم}} در [[ایمان]] [[انسان]] به گونه‌ای است که بدون [[محبّت]] [[اهل بیت]]{{عم}} [[ایمان]] [[انسان]] تمام و کمال نمی‌یابد، [[رسول خدا]]{{صل}} می‌فرمایند: [[ایمان]] تمام و کمال نمی‌یابد مگر به [[محبت]] با ما [[اهل بیت]]{{عم}}: {{متن حدیث|لَا يَتِمُّ الْإِيمَانُ إِلَّا بِمَحَبَّتِنَا أَهْلَ الْبَيْتِ}}<ref>قمی خزاز رازی، علی بن محمد، کفایة الأثر فی النص علی الأئمة الإثنی عشر، ص۱۱۰.</ref>
| |
| *[[دوستدار اهل بیت]]{{ع}} نیست، مگر [[مؤمن]] متقی. [[دشمن]] [[اهل بیت]]{{عم}} نیست، مگر [[منافق]] [[شقی]] {{متن حدیث|وَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى عَهِدَ إِلَيَّ أَنَّهُ لَا يُحِبُّنَا أَهْلَ الْبَيْتِ إِلَّا مُؤْمِنٌ تَقِيٌّ وَ لَا يُبْغِضُنَا إِلَّا مُنَافِقٌ شَقِيٌّ}}<ref>بحارالأنوار، ج۳۶، ص۳۲۳.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۷.</ref>.
| |
| *در [[محبت]] به [[اهل بیت]]{{عم}} نمی‌توان [[تبعیض]] قائل شد. [[رسول خدا]]{{صل}} دست [[علی]]{{ع}} را گرفته و فرمودند: هر کس [[گمان]] کند که من را [[دوست]] دارد و [[علی]]{{ع}} را [[دوست]] نداشته باشد دروغگوست <ref>{{متن حدیث|قَالَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} وَ هُوَ آخِذٌ بِيَدِ عَلِيٍّ{{ع}}: مَنْ زَعَمَ أَنَّهُ يُحِبُّنِي وَ لَا يُحِبُّ هَذَا فَقَدْ كَذَبَ}}؛ عیون أخبار الرضا، ج۲، ص۶۰.</ref>.
| |
| *[[رسول خدا]]{{صل}} فرمودند: نخستین چیزی که در [[قیامت]] از [[بنده]] سؤال می‌شود، [[دوستی]] ما [[اهل بیت]]{{عم}} است <ref>{{متن حدیث|أَوَّلُ مَا يُسْأَلُ عَنْهُ الْعَبْدُ حُبُّنَا أَهْلَ الْبَيْتِ}}؛ عیون أخبار الرضا، ج۲، ص۶۲.</ref>.
| |
| *'''یادآوری:''' [[محبّت]] [[پیامبر]] و [[خاندان]] او{{عم}} با عمل [[انسان‌ها]] به [[دستورات]] [[الهی]] و [[پیروی]] از [[رسول خدا]]{{صل}} پیوند خورده است، به گونه‌ای که [[محبّت]] بی‌تبعیت، کارساز نخواهد بود: {{متن قرآن|قُلْ إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ اللَّهَ فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ اللَّهُ}}<ref>«بگو اگر خداوند را دوست می‌دارید از من پیروی کنید تا خداوند شما را دوست بدارد» سوره آل عمران، آیه ۳۱.</ref>.
| |
| *[[امام باقر]]{{ع}} فرمودند: ای [[جابر]]! [[سلام]] من را به شیعیانم برسان و به آنان اعلام کن که میان ما و [[خدا]] [[قرابت]] [[خویشاوندی]] نیست و راه [[تقرب به خدا]] فقط [[اطاعت]] و [[فرمانبری]] از اوست. ای [[جابر]] هر کس که [[اطاعت خدا]] نموده و ما را [[دوست]] بدارد، ولی ماست و کسی که [[معصیت خدا]] را کند، [[محبّت]] ما سودی به حالش ندارد: <ref>{{متن حدیث|يَا جَابِرُ، بَلِّغْ شِيعَتِي عَنِّي السَّلَامَ، وَ أَعْلِمْهُمْ أَنَّهُ لَا قَرَابَةَ بَيْنَنَا وَ بَيْنَ اللَّهِ (عَزَّ وَ جَلَّ)، وَ لَا يُتَقَرَّبُ إِلَيْهِ إِلَّا بِالطَّاعَةِ لَهُ. يَا جَابِرُ، مَنْ أَطَاعَ اللَّهَ وَ أَحَبَّنَا فَهُوَ وَلِيُّنَا، وَ مَنْ عَصَى اللَّهَ لَمْ يَنْفَعْهُ حُبُّنَا}}؛ طوسی، الأمالی، النص، ص۲۹۶.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۸.</ref>.
| |
| *[[محبّت]]، از یک‌سو معلول [[معرفت]] و از سویی دیگر، علّت [[تبعیت]] و [[تسلیم]] است؛ پس هرچه [[معرفت]] بیشتر باشد، [[محبت]] بیشتر می‌شود و در نتیجه، اطاعتِ افزون‌تری را به دنبال دارد.
| |
| *[[رهبر]] معظم [[انقلاب]] می‌فرماید: مسأله [[اهل بیت]]{{عم}}، یکی از مهمترین و بزرگ‌ترین مسائل [[اسلام]] و در ردیف مسائل درجه اول این [[دین]] [[مقدس]] است. [[محبت]] [[اهل بیت]]{{عم}}، فریضه‌یی است که [[مسلمانان]] عالم از هر [[فرقه]] و وابسته به هر جریان و گروهی، آن را پذیرفته‌اند و به آن [[مباهات]] می‌کنند. ما که مفتخر به [[پیروی]] از [[فقه]] [[اهل بیت]] مکرّم{{عم}} هستیم و [[دین]] را اصولاً و فروعاً از آنها آموخته‌ایم، نباید [[گمان]] کنیم که [[محبت]] [[اهل بیت]]{{عم}}، مخصوص ماست و نباید اشتباه کنیم و [[فکر]] کنیم که [[اهل بیت]]{{عم}}، فقط متعلق به ما هستند. [[اهل بیت]]{{عم}} متعلق به اسلام‌اند؛ همچنان که جدشان [[نبی اکرم]]، متعلق به [[اسلام]] بود. [[اهل بیت]]{{عم}} متعلق به [[جهان]] و تاریخ‌اند؛ همچنان که جدشان [[نبی اکرم]]{{صل}} متعلق به [[بشریت]] و [[تاریخ]] بود<ref>سخنرانی رهبر معظم انقلاب در دیدار با میهمانان و شرکت‌کنندگان کنفرانس جهانی اهل بیت{{عم}} ۴/۳/۱۳۶۹.</ref>.
| |
| *و در جایی دیگر می‌فرماید: من به همه علاقه‌مندان و عشّاق [[گسترش اسلام]] عرض کنم که درست نقطه مقابل این [[پیروزی]]، آن است که کسانی [[خرافات]] را به نام [[اسلام]] بیان کنند. بزرگ‌ترین [[دشمنی]] در این قسمت با [[اسلام]]، همین است که کسانی به نام [[اسلام]]، به نام [[دین خدا]] و به نام [[محبّت]] [[اهل بیت]]{{عم}}، خرافاتی را اشاعه دهند که وقتی کسانی از این [[خرافات]] اطلاع پیدا می‌کنند، بگویند "اگر [[اسلام]] این است، ما این [[اسلام]] را نمی‌خواهیم!" این، ضربه بزرگی است<ref>بیانات رهبر معظم انقلاب در اجتماع بزرگ مردم در صحن امام خمینی، مشهد مقدس ۱/۱/۱۳۷۶.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۷۹-۸۰.</ref>.
| |
| *اگر [[محبت]] [[اهل بیت]]{{عم}} و [[عشق]] جوشان به این عناصر [[الهی]] و ربانی نمی‌بود، مسلماً جریان [[شیعه]] با همه [[معارف]] مستحکم آن، در طول زمان و [[تاریخ]]، در میان این همه [[دشمنی]] [[باقی]] نمی‌ماند<ref>بیانات رهبر معظم انقلاب در سالروز ولادت حضرت فاطمه زهرا در دیدار مداحان اهل بیت{{عم}} ۱۳/۳/۱۳۸۹.</ref>.
| |
| *[[بغض]] در برابر حبّ و به معنای نفرت داشتن از چیزی است حبّ و [[بغض]] همان جلوه احساسیِ، [[تولی و تبری]] است و هر کدام بدون دیگری، چندان تأثیر نداشته و راه به جایی نمی‌برد.
| |
| *هم باید به [[اهل بیت]] [[محبت]] ورزید و هم باید به [[دشمنان]] آنها نفرت و [[بغض]] داشت، در [[زیارت جامعه کبیره]]، [[خدا]] و [[اهل بیت]]{{عم}} را [[گواه]] می‌گیریم که ما [[بغض]] و نفرت به [[دشمنان]] شما داریم و با [[دشمنان]] شما [[دشمنی]] می‌کنیم<ref>{{متن حدیث|مُبْغِضٌ لِأَعْدَائِكُمْ وَ مُعَادٍ لَهُمْ}}.</ref>
| |
| *باید به گونه‌ای [[رفتار]] کنیم که [[دوستی]] [[مردم]] به [[اهل بیت]]{{عم}} بیشتر شود و موجبات و زمینه‌های [[دوستی]] دیگران به [[اهل بیت]]{{عم}} فراهم‌تر شود و از کارهایی که موجب [[دشمنی]] و [[بغض]] به [[اهل بیت]]{{عم}} می‌شود پرهیز کنیم.
| |
| *[[امام صادق]]{{ع}} می‌فرمایند: ما [[اهل بیت]] را نزد [[مردم]] [[محبوب]] و دوست‌داشتنی کنید و باعث [[کینه]] و نفرت آنها به ما نشوید <ref>{{متن حدیث|كُونُوا حَبِّبُونَا إِلَى النَّاسِ وَ لَا تُبَغِّضُونَا إِلَيْهِمْ}}؛ نوری، حسین بن محمدتقی، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۸ ص۳۱۳.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۰.</ref>.
| |
| ===چهارم: [[مودّت]] [[اهل بیت]]{{عم}} و [[عداوت]] با [[دشمنان]] آنها=== | | ===چهارم: [[مودّت]] [[اهل بیت]]{{عم}} و [[عداوت]] با [[دشمنان]] آنها=== |
| *[[مودت]] به معنای [[محبّت]] شدیدی است که آثار آن در [[احساسات]]، گفتار و [[رفتار]] [[انسان]] [[آشکار]] و نمایان شود، [[مودت]]، محبتی است که ابراز می‌شود و به [[اطاعت]] و الگوبرداری از [[محبوب]] منجر می‌شود. نقطه مقابل [[مودت]]، [[عداوت]] است <ref>{{متن حدیث|وَ الْمَوَدَّةُ وَ ضِدَّهَا الْعَدَاوَةَ}}؛ کافی، ج۱، ص۲۰.</ref>.
| |
| *[[مودت]] از چند رو با [[محبت]] متمایز است:
| |
| #[[محبت]] غریزی است، ولی [[مودّت]] [[فطری]] یا [[عقلانی]] است.
| |
| #[[محبت]]، فردی و [[مودّت]]، [[اجتماعی]] است.
| |
| #[[محبت]] تشکیلاتی نیست، ولی [[مودّت]] تشکیلاتی است.
| |
| #[[محبت]] ناپایدار است و [[مودّت]] پایدار است.
| |
| #[[محبت]] [[عامل وحدت]] نیست، ولی [[مودّت]] [[عامل وحدت]] است.
| |
| #[[محبت]] بدون عمل هم می‌شود، ولی [[مودّت]] همراه با عمل و [[تبعیت]] است.
| |
| #[[محبت]]، گاهی [[صادق]] و گاهی کاذب است، ولی [[مودّت]] همیشه [[صادق]] است.
| |
| *[[پیامبر اکرم]]{{صل}} در برابر [[رسالت]] خود از [[مردم]] مزدی طلب نکرد، ولی آنان را به [[مودت]] [[اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]]{{عم}} فراخوانده و فرمودند: {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}<ref>«بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را» سوره شوری، آیه ۲۳.</ref>؛ در جای دیگر فرمودند: مزدی هم که از شما خواستم به سود شماست: {{متن قرآن|قُلْ مَا سَأَلْتُكُمْ مِنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَكُمْ}}<ref>«بگو هر پاداشی از شما خواسته باشم از آن خودتان باد!» سوره سبأ، آیه ۴۷.</ref>؛ مانند این که به کسی بگویند: هنگامی که تشنه بودی، دست تو را گرفتم و به سرچشمه زلالی [[راهنمایی]] کردم و حالا مزدم این است که شما به اندازه کافی از این چشمه بنوشی و برای [[آینده]] نیز [[ذخیره]] کنی. در این مثال می‌توان گفت که من مزدی از شما نخواستم؛ زیرا مزدی که من از شما می‌خواهم، به سود من نیست، بلکه به نفع خود شماست<ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۱.</ref>.
| |
| *[[مودّت]] به [[اهل بیت]]{{عم}}، [[وظیفه]] همه [[مؤمنان]] است. [[پیامبر خدا]]{{صل}} می‌فرمایند: [[مودت]] [[اهل بیت]]{{عم}} بر هر [[مؤمن]] و مؤمنه‌ای [[واجب]] است <ref>{{متن حدیث|أَنَّ مَوَدَّةَ أَهْلِ بَيْتِهِ مَفْرُوضَةٌ وَاجِبَةٌ عَلَى كُلِّ مُؤْمِنٍ وَ مُؤْمِنَةٍ}}؛ وسائل الشیعه، ج۹، ص۵۵۳.</ref>.
| |
| *[[حضرت باقر]]{{ع}} [[مودّت]] [[ذوی‌القربی]] را فریضه‌ای از سوی [[خدا]] بر [[بندگان]] می‌دانند<ref>{{متن حدیث|هِيَ فَرِيضَةٌ مِنَ اللَّهِ عَلَى الْعِبَادِ لِمُحَمَّدٍ{{صل}} فِي أَهْلِ بَيْتِهِ}}؛ دعائم الإسلام، ج۱، ص۶۸.</ref>.
| |
| *[[بخاری]]، [[مسلم]]، [[ترمذی]] و [[آلوسی]] زیر [[آیه]] [[مودّت]]، مصداق [[قربی]] را [[آل محمد]]{{عم}} معرفی کرده‌اند<ref>{{متن حدیث|أَنَّ ابْنَ عَبَّاسٍ سُئِلَ عَنْ قَوْلِهِ تَعَالَى: {{متن قرآن|إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}، فَقَالَ سَعِيدُ بْنُ جُبَيْرٍ: قُرْبَى آلِ مُحَمَّدٍ{{صل}}}}؛ آلوسی، سید محمود، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، ج۱۳، ص۳۱.</ref>.
| |
| *[[امام باقر]]{{ع}} نیز مصداق [[قربی]] را [[ائمه]] معرفی نموده‌اند: <ref>{{متن حدیث|فِي قَوْلِهِ تَعَالَى: {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}، قَالَ: هُمُ الْأَئِمَّةُ{{عم}}}}؛ کافی، ج۱، ص۴۱۳.</ref>.
| |
| *[[رهبر]] معظم [[انقلاب]] می‌فرماید: [[مودت]] برای چیست؟ این [[مودت]]، پشتوانه است. اگر این [[مودت]] نباشد، همان بلائی بر سر [[امت اسلامی]] خواهد آمد که در دوران‌های اول بر سر یک عده‌ای آمد که همین [[مودت]] را کنار گذاشتند؛ به تدریج [[اطاعت]] و [[ولایت]] هم کنار گذاشته شد. بحث [[مودت]] خیلی مهم است. این [[مودت]]، با این ارتباطات [[عاطفی]] حاصل می‌شود؛ ماجرای مصیبت‌های این‌ها را گفتن، یک [[جور]] ایجاد ارتباط [[عاطفی]] است؛ ماجرای [[مناقب]] این‌ها و [[فضائل]] این‌ها را گفتن، یک [[جور]] دیگر پیوند [[عاطفی]] است<ref>بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با جمعی از طلاب و روحانیون ۲۲/۹/۱۳۸۸. </ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۲-۸۳.</ref>.
| |
| *شما در [[قرآن]] هم ملاحظه می‌کنید که [[اجر رسالت]]، [[محبت]] و [[مودت]] در [[قربی]] است؛ {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى}}<ref>«بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را» سوره شوری، آیه ۲۳.</ref>. این خیلی نکته مهمی است که باید به آن توجه داشت. خدشه‌دار کردن این [[محبت]] به هر شکلی و به هر صورتی، [[خیانت]] به جریان [[عظیم]] [[محبت]] [[اهل بیت]]{{عم}} و [[پیروی]] [[اهل بیت]]{{عم}} است. این [[محبت]] را باید حفظ کنید<ref>بیانات رهبر معظم انقلاب در سالروز ولادت حضرت فاطمه زهرا{{س}} ۱۳/۳/۱۳۸۹.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۳.</ref>.
| |
| *'''[[مودت]] به [[اهل بیت]]{{عم}} دارای جلوه‌هایی متعدد است:'''
| |
| *'''۱. [[ترویج]] [[فضایل اهل بیت]]{{عم}}:''' [[ترویج]] [[فضایل اهل بیت]]{{عم}} از جلوه‌های [[مودت]] به آنهاست. [[امام صادق]]{{ع}} به [[عبدالله بن جندب]] می‌فرمایند: [[خدا]] [[رحمت]] کند قومی را که چراغ و مشعل بودند. [[مردمان]] را، با [[اعمال]] خود و تلاش خود، به سوی ما [[دعوت]] می‌کردند و همه [[قدرت]] خویش را بکار می‌بردند و از کسانی نبودند که [[اسرار]] ما را فاش نمایند<ref>{{متن حدیث|رَحِمَ اللَّهُ قَوْماً كَانُوا سِرَاجاً وَ مَنَاراً كَانُوا دُعَاةً إِلَيْنَا بِأَعْمَالِهِمْ وَ مَجْهُودِ طَاقَتِهِمْ لَيْسُوا كَمَنْ يُذِيعُ أَسْرَارَنَا}}؛ تحف العقول، ص۳۰۱.</ref>.
| |
| *ما [[شیعیان]] منسوب به [[پیروی]] از [[اهل بیت]]{{عم}} هستیم از این رو، باید موجب زینت [[اهل بیت]]{{عم}} باشیم، نه مایه [[شرمساری]] آنان<ref>{{متن حدیث|إِنَّكُمْ قَدْ نُسِبْتُمْ إِلَيْنَا كُونُوا لَنَا زَيْناً وَ لَا تَكُونُوا شَيْناً}}</ref> و باید میان [[مردم]] مانند [[اصحاب]] [[امیرمؤمنان]]{{ع}} باشیم<ref>{{متن حدیث|كُونُوا مِثْلَ أَصْحَابِ عَلِيٍّ{{ع}} فِي النَّاسِ}}؛بحارالأنوار، ج۸۵، ص۱۱۹.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۳-۸۴.</ref>.
| |
| *'''[[تذکر]]:''' در [[ترویج]] [[فضائل اهل بیت]]{{عم}} و [[دعوت]] [[مردم]] به‌سوی آنها نباید از [[حد ]][[اعتدال]] بیرون برویم و به [[غلو]] برسیم؛ همان‌گونه که [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند: مبادا درباره ما غلوّ کنید بدانید ما [[بندگان]] مورد توجه خداییم و در [[فضل]] ما هر چه خواستید بگویید. هر که ما را [[دوست]] می‌دارد، عمل ما را انجام دهد و باید از [[ورع]] [[کمک]] بگیرد <ref>{{متن حدیث|إِيَّاكُمْ وَ الْغُلُوَّ فِينَا قُولُوا إِنَّا عَبِيدٌ مَرْبُوبُونَ وَ قُولُوا فِي فَضْلِنَا مَا شِئْتُمْ مَنْ أَحَبَّنَا فَلْيَعْمَلْ بِعَمَلِنَا وَ لْيَسْتَعِنْ بِالْوَرَعِ}}؛ بحارالأنوار، ج۱۰، ص۹۲.</ref>.
| |
| *[[رهبر]] معظم [[انقلاب]] می‌فرماید: این [[مسئولیت]] به عهده ماست که هر چه می‌توانیم، در جهت معرفی [[اهل بیت]]{{عم}} و روشن کردن راه آنها و متشکل کردن [[پیروان]] آنها و [[هدایت]] بچه‌های [[شیعی]] به سمت [[اهداف ]][[اهل بیت]]{{عم}} تلاش کنیم<ref>بیانات رهبر معظم انقلاب در دیدار با اعضای شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت{{عم}} ۴/۷/۱۳۷۰.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۴.</ref>.
| |
| *'''۲. [[تبیین]] [[مناقب اهل بیت]]{{عم}} ([[عزاداری]]):''' ذکر [[مناقب اهل بیت]]{{عم}} و احساس تألم و [[اندوه]] در مصایب آنان از جلوهای [[مودت]] به آنها و [[بغض]] به [[دشمنان]] آنهاست. [[عزاداری]] سیّد [[شهیدان]] [[امام حسین|حضرت اباعبدالله الحسین]]{{ع}} نمونه برجسته این ماجراست.
| |
| *در روایتی از [[امیرمؤمنان]] آمده است که فرمودند: [[خداوند]] شیعیانی برای ما [[برگزیده]] است که در [[شادی]] ما شاد و در [[غم]] ما غمگین‌اند و [[مال]] و جانشان را در راه ما هزینه می‌کنند. آنان از ما و به‌سوی مایند<ref>{{متن حدیث|وَ يَفْرَحُونَ بِفَرَحِنَا وَ يَحْزَنُونَ لِحُزْنِنَا وَ يَبْذُلُونَ أَمْوَالَهُمْ وَ أَنْفُسَهُمْ فِينَا أُولَئِكَ مِنَّا وَ إِلَيْنَا}}؛ بحارالأنوار، ج۶۵، ص۱۷.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۴.</ref>.
| |
| *[[حضرت رضا]]{{ع}} در [[حدیثی]] می‌فرمایند: هر که یاد [[مصیبت]] ما کند و بگرید و بداند با ما چه کردند [[روز قیامت]] با ما و در درجه ما است و هر که یاد [[مصیبت]] ما کند و بگرید و بگریاند دیده‌اش گریان نشود؛ روزی که همه دیده‌ها گریانست و هر که بنشیند در [[مجلسی]] که امر ما در آن زنده می‌شود، دلش نمیرد؛ روزی که [[دل‌ها]] بمیرد<ref>{{متن حدیث|مَنْ تَذَكَّرَ مُصَابَنَا وَ بَكَى لِمَا ارْتُكِبَ مِنَّا كَانَ مَعَنَا فِي دَرَجَتِنَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَ مَنْ ذُكِّرَ بِمُصَابِنَا فَبَكَى وَ أَبْكَى لَمْ تَبْكِ عَيْنُهُ يَوْمَ تَبْكِي الْعُيُونُ وَ مَنْ جَلَسَ مَجْلِساً يُحْيَا فِيهِ أَمْرُنَا لَمْ يَمُتْ قَلْبُهُ يَوْمَ تَمُوتُ الْقُلُوبُ}}؛ الأمالی، ص۷۳.</ref>.
| |
| *'''آثار [[تبیین]] [[مناقب اهل بیت]]{{عم}} و [[عزاداری]] برای آنها:''' شرکت در مراسم مذهبی و [[عزاداری]] [[سالار شهیدان]]، فواید و [[منافع]] بسیار دارد:
| |
| #موجب [[تقرّب]] به خداست.
| |
| #[[روز قیامت]] با ما و در درجه ما است <ref>{{متن حدیث|كَانَ مَعَنَا فِي دَرَجَتِنَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ}}.</ref>
| |
| #دیده‌اش گریان نشود، روزی که همه دیده‌ها گریان است <ref>{{متن حدیث|لَمْ تَبْكِ عَيْنُهُ يَوْمَ تَبْكِي الْعُيُونُ}}.</ref>
| |
| #دلش نمیرد روزی که [[دل‌ها]] بمیرد <ref>{{متن حدیث|لَمْ يَمُتْ قَلْبُهُ يَوْمَ تَمُوتُ الْقُلُوبُ}}.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۵.</ref>.
| |
| *'''[[زیارت]] [[اهل بیت]]{{عم}}:''' مهمترین [[هدف]] در [[زیارت]]، اتصاف [[زائر]] به اوصاف مزور است از این رو، دستورهای اکیدی درباره [[زیارت]] [[اهل بیت]]{{عم}} و کیفیت آن رسیده است؛ چنان‌که [[سیره سلف صالح]] از [[اولیای خدا]] نیز چنین بوده است و [[روایات]] فراوان [[جوامع روایی]]، [[شاهد]] گویای آن است.
| |
| *[[حضرت رسول]]{{صل}} می‌فرمایند: ای [[مردم]]! خاندانم را در حال حیات و پس از حیاتم بزرگ شمارید و آنها را [[احترام]] کنید و [[برتری]] دهید <ref>{{متن حدیث|أَيُّهَا النَّاسُ! عَظِّمُوا أَهْلَ بَيْتِي فِي حَيَاتِي وَ مِنْ بَعْدِي وَ أَكْرِمُوهُمْ وَ فَضِّلُوهُمْ}}؛ مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۹، ص۶۵.</ref>.
| |
| *[[رسول خدا]]{{صل}} می‌فرمایند: [[زیارت]]، [[مودت]] را تثبیت می‌کند <ref>{{متن حدیث|الزِّيَارَةُ تُثْبِتُ الْمَوَدَّةَ}}؛
| |
| مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۱۰، ص۳۷۴.</ref>.
| |
| *[[امام رضا]]{{ع}} [[زیارت]] [[امام]] را [[عهد]] و پیمانی بر گردن [[شیعیان]] و [[پیروان]] [[امام]] می‌دانند و می‌فرمایند: هر [[امامی]] بر گردن [[دوستان]] و شیعیانش پیمانی دارد. از علامات و موجبات کمال وفای به آن [[پیمان]]، [[زیارت]] [[قبور]] ایشان است؛ پس کسانی که با رغبت به زیارتشان بروند و برای [[تصدیق]] رغبت و [[شوق]]، اینان را [[زیارت]] کنند، [[روز قیامت]] شفیعشان خواهند بود <ref>{{متن حدیث|إِنَّ لِكُلِّ إِمَامٍ عَهْداً فِي عُنُقِ أَوْلِيَائِهِ وَ شِيعَتِهِ وَ إِنَّ مِنْ تَمَامِ الْوَفَاءِ بِالْعَهْدِ وَ حُسْنِ الْأَدَاءِ زِيَارَةَ قُبُورِهِمْ فَمَنْ زَارَهُمْ رَغْبَةً فِي زِيَارَتِهِمْ وَ تَصْدِيقاً بِمَا رَغِبُوا فِيهِ كَانَ أَئِمَّتُهُمْ شُفَعَاءَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ}}؛ من لا یحضره الفقیه، ج۲، ص۵۷۷.</ref>.
| |
| *'''[[توسل به اهل بیت]]{{عم}}:''' [[دستور]] به [[توسل]] یک [[دستور الهی]] است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَابْتَغُوا إِلَيْهِ الْوَسِيلَةَ وَجَاهِدُوا فِي سَبِيلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! از خداوند پروا کنید و به سوی او راه جویید و در راه او جهاد کنید باشد که رستگار گردید» سوره مائده، آیه ۳۵.</ref>. مصادیق وسیله نیز، در نگاه [[رسول خدا]]{{صل}} اهل بیت‌اند <ref>{{متن حدیث|وَ هُمُ الْوَسِيلَةُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}؛ عیون أخبار الرضا، ج۲، ص۵۸.</ref> در جایی دیگر فرمودند: ما وسیله به‌سوی خداییم و اتصال به [[رضوان]] [[الهی]] <ref>{{متن حدیث|وَ نَحْنُ الْوَسِيلَةُ إِلَى اللَّهِ وَ الْوُصْلَةُ إِلَى رِضْوَانِ اللَّهِ}}؛ بحارالأنوار، ج۲۵، ص۲۳.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۶-۸۷.</ref>.
| |
| *[[توسل]] به [[معصومان]]{{عم}} با [[توحید عبادی]] منافات ندارد؛ چنان‌که [[انسان]] تشنه، برای رفع عطش به سوی چشمه‌سار می‌رود، و اگر بنشیند و عمداً به سوی [[آب]] نرود و [[دعا]] کند که [[تشنگی]] او زدوده شود، سیراب نمی‌شود؛ زیرا تنها وسیله رفع [[تشنگی]]، [[آب]] زلال است.
| |
| *سرّ [[توسل به اهل بیت]]{{عم}} و [[سوگند]] دادن [[خدا]] به [[حق]] ایشان این است که آنان [[بهترین]] مجرای [[فیض]] الهی‌اند؛ زیرا [[قرآن کریم]]، بی‌نیاز کردن [[مردم]] را [[بالاصاله]] به [[خداوند]] و بالتبع به [[پیامبر]]{{صل}} نسبت می‌دهد: {{متن قرآن|أَغْنَاهُمُ اللَّهُ وَرَسُولُهُ مِنْ فَضْلِهِ}}<ref>«خداوند و پیامبرش با بخشش خویش آنان را توانگر کرده‌اند» سوره توبه، آیه ۷۴.</ref>؛ ازاین‌رو، ضمیر را مفرد ذکر کرده: {{متن قرآن|مِنْ فَضْلِهِ}} نه تثنیه: {{عربی|مِنْ فَضْلِهِمَا}}؛ پس رو کردن و [[توسل به اهل بیت]] [[نبوّت]]{{عم}} و [[انتظار]] [[شفاعت]] از آن ذوات قدسی، به [[دستور]] ذات اقدس خداوندی است؛ زیرا اینان [[مظهر]] [[لطف]] و [[عنایت]] حقّ‌اند و از خود چیزی ندارند<ref>تفسیر تسنیم، ج۱۳، ص۳۸۰.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۷.</ref>.
| |
| *'''[[عداوت]] با [[دشمنان اهل بیت]]{{عم}}:''' [[عداوت]] نقطه مقابل [[مودت]] و به معنای [[دشمنی]] است. [[مسلمانان]] به همان اندازه که موظف‌اند به [[اهل بیت]]{{عم}} [[مودت]] داشته باشند باید با [[دشمنان اهل بیت]] نیز باید [[دشمنی]] نمایند: {{متن حدیث|عَدُوٌّ لِمَنْ عَادَاكُمْ}} هیچکدام از این دو بدون دیگری راه به‌جایی نمی‌برد. در بیانی از [[حضرت رسول]] درباره [[اهل بیت]]{{عم}} رسیده است: آن کس که [[دوست]] دارد بر [[کشتی]] [[نجات]] سوار شود، به دستگیره محکم تمسّک جوید و به ریسمان ثابت و پایدار [[الهی]] چنگ بزند. پس از من چاره‌ای جز [[دوستی]] با [[علی]] و [[دشمنی]] با [[دشمنان]] او ندارد و برای [[هدایت]] خواهی باید به سراغ [[فرزندان]] او برود <ref>{{متن حدیث|مَنْ أَحَبَّ أَنْ يَرْكَبَ سَفِينَةَ النَّجَاةِ وَ يَسْتَمْسِكَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقى وَ يَعْتَصِمَ بِحَبْلِ اللَّهِ الْمَتِينِ فَلْيُوَالِ عَلِيّاً بَعْدِي وَ لْيُعَادِ عَدُوَّهُ وَ لْيَأْتَمَّ بِالْأَئِمَّةِ الْهُدَاةِ مِنْ وُلْدِهِ}}؛ الأمالی، ص۱۹.</ref>.
| |
| *همچنین، [[مسلمانان]] علاوه بر اینکه باید [[مودت]] به [[اهل بیت]]{{عم}} و [[عداوت]] با [[دشمنان]] آنها داشته باشند، باید از [[عداوت]] با [[اهل بیت]]{{عم}} و [[مودت]] [[دشمنان]] آنها شدیداً پرهیز کنند. [[خدای سبحان]] [[دشمنی]] با اولیائش را بسان [[جنگ]] با خودش می‌داند و خودش از آنان [[دفاع]] نموده و [[دشمنان]] را سزاوار [[عذاب]] می‌شمارد. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} از [[جبرئیل]] و او از [[خدای بزرگ]] [[نقل]] می‌کند <ref>{{متن حدیث|مَنْ عَادَى أَوْلِيَائِي فَقَدْ بَارَزَنِي بِالْمُحَارَبَةِ وَ مَنْ حَارَبَ أَهْلَ بَيْتِ نَبِيِّي فَقَدْ حَلَّ عَلَيْهِ عَذَابِي وَ مَنْ تَوَلَّى غَيْرَهُمْ فَقَدْ حَلَّ عَلَيْهِ غَضَبِي وَ مَنْ أَعَزَّ غَيْرَهُمْ فَقَدْ آذَانِي وَ مَنْ آذَانِي فَلَهُ النَّارُ}}؛ عیون أخبار الرضا، ج۲، ص۶۸.</ref>.
| |
| ===پنجم: [[صلوات]] بر [[اهل بیت]]{{عم}} و [[لعن]] بر [[دشمنان]] آنها=== | | ===پنجم: [[صلوات]] بر [[اهل بیت]]{{عم}} و [[لعن]] بر [[دشمنان]] آنها=== |
| *خدای متعالی به همراه [[ملائکه]] بر [[پیامبر]]{{صل}} [[صلوات]] می‌فرستند و به [[مؤمنان]] نیز [[دستور]] می‌دهد تا بر حبیبش [[صلوات]] بفرستند و [[تسلیم]] وی باشند: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا}}<ref>«خداوند و فرشتگانش بر پیامبر درود می‌فرستند، ای مؤمنان! بر او درود فرستید و به شایستگی (بدو) سلام کنید» سوره احزاب، آیه ۵۶.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۸.</ref>.
| |
| *تأثیر [[صلوات بر محمد]] و [[آل محمد]]{{عم}} بر [[عبادات]] [[انسان]] به گونه‌ای است که اگر [[انسان]] نمازی بخواند و در آن بر [[محمد]] و آلش [[صلوات]] نفرستد، نمازش پذیرفته نیست <ref>{{متن حدیث|مَنْ صَلَّى صَلَاةً لَمْ يُصَلِّ فِيهَا عَلَيَّ وَ عَلَى أَهْلِ بَيْتِي لَمْ تُقْبَلْ مِنْهُ}}؛ فضائل الخمسة من الصحاح الستة، ج۱، ص۲۰۸؛ سنن الدار قطنی، ص۱۳۶.</ref>.
| |
| *اهمیت و مرتبه این ذکر [[شریف]] تا جایی است که اشرف [[اعمال]] [[مؤمنان]] از [[عرش]] تا فرش شمرده شده است <ref>{{متن حدیث|إِنَّ اشْرَفَ أَعْمَالِ الْمُؤْمِنِينَ فِي مَرَاتِبِهِمُ الَّتِي قَدْ رُتِّبُوا فِيهَا مِنْ الثَّرَى إِلَى الْعَرْشِ الصَّلَاةُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطَّيِّبِينَ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِمْ}}؛ مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۵، ص۳۴۰.</ref>.
| |
| *[[رسول خدا]]{{صل}} می‌فرمایند: هر کس یک [[صلوات]] بر من بفرستد [[خدا]] با هزار صف از [[ملائکه]] بر او هزار [[صلوات]] می‌فرستند و هیچ تر و خشکی [[باقی]] نمی‌ماند، مگر اینکه به‌خاطر [[صلوات]] [[خدا]] بر او [[صلوات]] می‌فرستند<ref>{{متن حدیث|مَنْ صَلَّى عَلَيَّ صَلَاةً وَاحِدَةً صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ أَلْفَ صَلَاةٍ فِي أَلْفِ صَفٍّ مِنْ الْمَلَائِكَةِ وَ لَمْ يَبْقَ رَطْبٌ وَ لَا يَابِسٌ إِلَّا وَ صَلَّى عَلَى ذَلِكَ الْعَبْدِ لِصَلَاةِ اللَّهِ عَلَيْهِ}}؛ مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۵، ص۳۴۱.</ref>.
| |
| *در [[روایت]] دیگر آمده است که [[شیاطین]]، دو گونه‌اند: [[شیاطین]] جنی و [[شیاطین]] انسی. [[شیاطین]] جنی را با ذکر {{متن حدیث|لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ}} دور کنید و [[شیاطین]] انسی را با [[صلوات بر محمد]] و [[آل محمد]]{{صل}}<ref>{{متن حدیث|إِنَّ الشَّيْطَانَ اثْنَانِ شَيْطَانُ الْجِنِّ وَ يَبْعُدُ بِلَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِيِّ الْعَظِيمِ وَ شَيْطَانُ الْإِنْسِ وَ يَبْعُدُ بِالصَّلَاةِ عَلَى النَّبِيِّ وَ آلِهِ}}؛ مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۵، ص۳۴۲.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۸۹.</ref>.
| |
| *'''[[لعن]] بر [[دشمنان اهل بیت]]{{عم}}:''' [[لعن]] به‌معنای طلب دوری از [[رحمت]] و جلوه [[عاطفی]] و لفظی [[برائت]] از [[باطل]] و [[اهل باطل]] است و بر هر [[انسان]] مسلمانی لازم است تا از [[باطل]] و [[اهل باطل]] [[تبری]] جسته و آنان را [[لعن]] نمایند.
| |
| *یکی از مهمترین مصادیق [[اهل باطل]]، [[دشمنان اهل بیت]] [[عصمت]] و [[طهارت]]{{عم}} هستند؛ از این‌رو، یکی از [[وظایف]] ما، [[لعن]] بر آنهاست.
| |
| *[[لعن]] بر [[دشمنان]] [[پیامبر]] و [[خاندان]] او هم موجب [[تقرب]] به خداست<ref>{{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِنِّي أَتَقَرَّبُ إِلَيْكَ فِي هَذَا الْيَوْمِ، وَ فِي مَوْقِفِي هَذَا، وَ أَيَّامِ حَيَاتِي بِالْبَرَاءَةِ مِنْهُمْ وَ اللَّعْنَةِ عَلَيْهِمْ}}؛ مفاتیح الجنان، زیارت عاشورا.</ref> و هم اشرف [[اعمال]] [[مؤمنان]] به‌شمار می‌رود: <ref>{{متن حدیث|إِنَّ أَشْرَفَ أَعْمَالِ الْمُؤْمِنِينَ... وَ اللَّعْنُ لِلْمُتَابِعِينَ لِأَعْدَائِهِمُ الْمُجَاهِرِينَ الْمُنَافِقِينَ}}؛ مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ج۵، ص۳۴۰.</ref>.
| |
| *از بارزترین زیارت‌هایی که موضوع [[لعن]] در آن برجسته آمده است، [[زیارت عاشورا]] و [[زیارت]] [[اربعین]] [[حسینی]]{{ع}} است که ضمن شناسایی [[دشمن]] و شیوه [[عداوت]] و [[اعمال]] راهبردی آنها مشخّصاً از آن افراد و تبار و [[یاران]] آنان یاد کرده و با [[لعن]] و نفرین، انزجار و تنفّر خود را اعلام می‌دارد:
| |
| *'''گروه یکم:''' [[لعن]] کسانی که [[ظلم]] و [[غصب]] را [[علیه ]][[اهل بیت]]{{عم}} بنیان گزاردند. <ref>{{متن حدیث|فَلَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً أَسَّسَتْ أَسَاسَ الظُّلْمِ وَ الْجَوْرِ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ}}؛ مفاتیح الجنان، زیارت عاشورا.</ref>؛ در جایی دیگر می‌فرماید: {{متن حدیث|اللَّهُمَّ الْعَنْ أَوَّلَ ظَالِمٍ ظَلَمَ حَقَّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ}}<ref>مفاتیح الجنان، زیارت عاشورا.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۰.</ref>.
| |
| *'''گروه دوّم:''' کسانی که [[اهل بیت]]{{عم}} را از [[جایگاه]] [[خلافت]] و [[ولایت الهی]] باز داشته و [[خلع]] کردند <ref>{{متن حدیث|وَ لَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً دَفَعَتْكُمْ عَنْ مَقَامِكُمْ وَ أَزَالَتْكُمْ عَنْ مَرَاتِبِكُمُ الَّتِي رَتَّبَكُمُ اللَّهُ فِيهَا}}؛ مفاتیح الجنان، زیارت عاشورا.</ref>؛ نفرین و جدایی از [[رحمت الهی]] بر گروهی که دست ردّ و طرد بر سینه شایستگان و وارستگان از دودمان [[رسالت]] زدند و آنها را از مرتبه [[حقیقی]] خود سلب کردند.
| |
| *'''گروه سوّم:''' کسانی که خود دست به جنایت گشوده و [[امامان]] را به [[شهادت]] رساندند، یا به‌دستور آنان، ائمّه{{عم}} را به حبس و [[تبعید]] فرستادند<ref>{{متن حدیث|وَ لَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً قَتَلَتْكُمْ}}؛ مفاتیح الجنان، زیارت عاشورا.</ref>؛ نفرین و [[عذاب الهی]] بر گروهی که شما [[اهل بیت]]{{عم}} را کشتند.
| |
| *'''گروه چهارم:''' کسانی که با [[آماده‌سازی]] و ایجاد جوّ و فضای تبلیغی، [[فرهنگی]] و [[سیاسی]] [[مردم]] را [[علیه ]][[امامت]] شورانده و با [[تهمت]] و افترا، [[مردم]] را علیه آنان تحریک کردند <ref>{{متن حدیث|لَعَنَ اللَّهُ الْمُمَهِّدِينَ لَهُمْ بِالتَّمْكِينِ مِنْ قِتَالِكُمْ}}؛ مفاتیح الجنان، زیارت عاشورا.</ref>؛ نفرین [[خدا]] بر گروهی که تمهیدات لازم و امکانات تهاجم و [[کشتار]] شما را فراهم آوردند.
| |
| *'''گروه پنجم:''' جمعیّتی که در کمال سفاهت و [[بی‌خردی]]، بی‌آنکه [[امام]] را بشناسند، برای دست‌یابی به جایزه‌های اندک و بی‌ارزش [[دنیایی]]، [[فریب]] [[دشمن]] را خورده و گروهی نادان‌تر از آنها به [[انگیزه]] بهره‌مندی از حور و [[قصور]] بهشتی، در دام [[تبه‌کاران]] دوران و [[سیاستمداران]] دروغین زمان خود افتادند و دست به [[کشتار]]، یا [[اسارت]] آنان زدند. [[امام سجاد]]{{ع}} فرمودند: گروهی برای نزدیک شدن به [[خدا]]، پدرم [[حسین بن علی]]{{ع}} را به [[شهادت]] رساندند <ref>{{متن حدیث|كُلٌّ يَتَقَرَّبُ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ بِدَمِهِ}}؛ الأمالی، ص۴۶۲.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۱.</ref>.
| |
| *[[عمر سعد]] در صبح [[روز عاشورا]] با شعارِ "ای لشگر [[خدا]] سوار شوید و به [[بهشت]] بشارتتان [[باد]]"<ref>{{متن حدیث|يَا خَيْلَ اللَّهِ ارْكَبِي وَ بِالْجَنَّةِ أَبْشِرِي}}</ref>. این جمعیت انبوه [[نادان]] و [[بی‌خرد]] را به وادی [[ظلمت]] و [[ضلالت]] سوق داد. از این گروه [[دشمن]]، در [[زیارت عاشورا]] این‌گونه اظهار تنفر شده است: {{متن حدیث|...وَ لَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً أَسْرَجَتْ وَ أَلْجَمَتْ وَ تَنَقَّبَتْ وَ تَهَيَّأَتْ لِقِتَالِكَ}}<ref>الأمالی، ص۴۶۲.</ref>.
| |
| *'''گروه ششم:''' گروهی که [[دشمنی]] در آنها رخنه کرده و گرچه [[اقدام]] [[علمی]] و [[قیام]] عملی [[علیه ]][[اهل بیت]]{{عم}} ندارند ولی با [[اندیشه]] و حرکت‌های [[فکری]] و روحی [[مخالفان]] و جنایتکاران هم‌سو هستند و با شنیدن قصّه‌های گذشته و حوادث تلخ و دردناکی که بر [[ائمه]]{{عم}} رفته است، به آن [[رضایت]] می‌دهند. اینان کسانی‌اند که به گونه‌ای در صف [[دشمن]] بوده و اظهار تنفر و اعلام [[برائت]] از آنها لازم است <ref>{{متن حدیث|وَ لَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً بَلَغَهَا ذَلِكَ فَرَضِيَتْ بِهِ}}؛ بحارالأنوار، ج۹۸، ص۲۰۹ و {{متن حدیث|وَ الْبَرَاءَةِ مِنْ أَشْيَاعِهِمْ وَ أَتْبَاعِهِمْ}}؛ مفاتیح الجنان، زیارت عاشورا.</ref><ref>[[مهدی مقامی|مقامی، مهدی]]، [[وظایف امت نسبت به قرآن و عترت (کتاب)|وظایف امت نسبت به قرآن و عترت]]، ص ۹۲.</ref>.
| |
|
| |
|
| ==[[وظایف]] [[رفتاری]] و عملی== | | ==[[وظایف]] [[رفتاری]] و عملی== |
