انواع برداشت از انتظار چیست؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۷ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۰۹
، ۱۷ فوریهٔ ۲۰۲۰←برداشتهای منفی از انتظار
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
===برداشتهای منفی از [[انتظار]]=== | ===برداشتهای منفی از [[انتظار]]=== | ||
*برداشتهای منفی از موضوع [[انتظار فرج]] را میتوان به صورت زیر دسته بندی کرد: | *برداشتهای منفی از موضوع [[انتظار فرج]] را میتوان به صورت زیر دسته بندی کرد: | ||
#'''[[انتظار]] [[مذهب]] احتراز''': برخی [[ظهور]] را تنها به ارادۀ [[الهی]] وابسته میدانند و تلاش در برابر [[حاکمان جور]] را بیتأثیر میشمارند، [[اصلاح]] امور را به آمدن [[حضرت مهدی]] واگذار میکنند و نه تنها برای برپایی [[حکومت]] [[اقدام]] نمیکنند بلکه آن را [[مانع]] [[ظهور]] و محکوم به بطلان میپندارند<ref>ر.ک. [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان ج۹ (کتاب)|ادب فنای مقربان]]، ص۳۵۷، ۳۶۶</ref>. چنین انتظاری از نظر فردی، عامل رکود و توقف است و از نظر [[اجتماعی]] وسیلهای برای خاموش ساختن جنبشهای ضدّ استعماری است<ref>ر.ک. [[میرزا عباس مهدوی فرد|مهدوی فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص ۸۹ ـ ۹۴؛ [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص ۲۵ به نقل از مهدی منتظر، ص ۳۶.</ref>. | #'''[[انتظار]] [[مذهب]] احتراز''': برخی [[ظهور]] را تنها به ارادۀ [[الهی]] وابسته میدانند و تلاش در برابر [[حاکمان جور]] را بیتأثیر میشمارند، [[اصلاح]] امور را به آمدن [[حضرت مهدی]] واگذار میکنند و نه تنها برای برپایی [[حکومت]] [[اقدام]] نمیکنند بلکه آن را [[مانع]] [[ظهور]] و محکوم به بطلان میپندارند<ref>ر.ک. [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی، عبدالله]]، [[ادب فنای مقربان ج۹ (کتاب)|ادب فنای مقربان]]، ص۳۵۷، ۳۶۶</ref>. چنین انتظاری از نظر فردی، عامل رکود و توقف است و از نظر [[اجتماعی]] وسیلهای برای خاموش ساختن جنبشهای ضدّ استعماری است<ref>ر.ک. [[میرزا عباس مهدوی فرد|مهدوی فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص ۸۹ ـ ۹۴؛ [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص ۲۵ به نقل از مهدی منتظر، ص ۳۶.</ref>. این انتظارِ خاموش و بیتحرک، نوعی عقبگرد، [[ارتداد]] و حتی [[انحراف]] از [[آیات]] تحرکبخش [[قرآن]] است. عامل زبونی، [[بیعدالتی]]، [[نابرابری]]، رکود و سکون و کنارهگیری است. این دیدگاه برای عوامل انسانی و طبیعی، نقش چندانی قائل نیستند. به همین جهت، در [[عصر غیبت]] نیز [[شیعیان]] را به [[زمینهسازی]] و تهیه [[مقدمات ظهور]] [[مکلف]] نمیدانند<ref>ر.ک. [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص ۳۷ و ۳۸؛ [[سکینه طاووسی|طاووسی، سکینه]]، [[انتظار از دیدگاه اهل بیت (کتاب)|انتظار از دیدگاه اهل بیت]]، ص ۲۵ [[عبدالله محمدهاشمی|محمدهاشمی، عبدالله]]، [[فرهنگ انتظار زمینهساز تحقق جامعه مهدوی (مقاله)|فرهنگ انتظار زمینه ساز تحقق جامعه مهدوی]]، ص ۲۷؛ [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آموزه انتظار و زمینه سازی ظهور (مقاله)|آموزه انتظار و زمینه سازی ظهور]]، ص ۱۲۰ ـ ۱۲۱. </ref>. به طور کلی هرگونه برداشتی که از آن، بوی ایستایی و سکون و بیتحرکی به مشام رسد، به طور کامل [[نادرست]] است. از اینرو این برداشت و تلقی از [[انتظار]] همواره مورد [[مذمت]] و [[سرزنش]] بزرگان [[دین]] قرار گرفته و همواره [[پیروان]] [[مکتب]] [[اهلبیت]]{{ع}} از آن پرهیز داده شدهاند<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[انتظار و منتظران (مقاله)|انتظار و منتظران]]، [[مؤلفههای انتظار توانمند از نگاه روایات معصومین (مقاله)|مؤلفههای انتظار توانمند از نگاه روایات معصومین]]، ص؟؟؟</ref>. قائلین به چنین دیدگاهی در محورهای گوناگونی سخن گفتهاند؛ همچون: | ||
:*برخی اینگونه بیان کردهاند که [[انتظار فرج]] تنها در صرف [[دعا برای فرج]] و [[امر به معروف]] و [[نهی]] از منکرهای | :*برخی اینگونه بیان کردهاند که [[انتظار فرج]] تنها در صرف [[دعا برای فرج]] و [[امر به معروف]] و [[نهی]] از منکرهای فردی، منحصر میشود و بیشتر از آن، وظیفهای برای خویش قائل نیستند<ref>ر.ک: [[محمد صابر جعفری|جعفری، محمد صابر]]، [[انتظار فرج ۱ (مقاله)|انتظار فرج]]؛ [[علی باقی نصرآبادی|نصرآبادی، علی باقی]]، [[نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب (مقاله)|نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب]]، ص ۱۱۳-۱۱۸.</ref>. | ||
:*برخی معتقدند [[امام مهدی]] {{ع}}، زمانی [[ظهور]] میکنند که [[دنیا]] پر از [[فساد]] و [[تباهی]] شده باشد، پس نباید در [[زمان غیبت]] با [[انحرافها]] و مفاسدی که در [[جامعه]] وجود دارد مقابله کنیم، بلکه باید [[جامعه]] را به حال خود بگذاریم تا گناهها زیاد شده و [[فرج]] نزدیک بشود<ref>ر.ک. [[علی باقی نصرآبادی|نصرآبادی، علی باقی]]، [[نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب (مقاله)|نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب]]، ص ۱۱۳-۱۱۸؛ [[محمد صابر جعفری|جعفری، محمد صابر]]، [[انتظار فرج ۱ (مقاله)|انتظار فرج]]، ص؟؟؟</ref>. برخی حتی پا را فراتر گذاشتهاند و معتقدند نه تنها نباید جلوی [[گناهان]] را گرفت، بلکه باید به آنها دامن هم زد تا [[دنیا]] پر از [[جور]] و [[ظلم]] بشود و [[زمینۀ ظهور]] [[حضرت]] تحقّق یابد<ref>ر.ک. [[محمد محمدرضایی|محمدرضایی، محمد]]، [[معنای جدیدی از انتظار فرج حضرت ولی عصر (مقاله)|معنای جدیدی از انتظار فرج حضرت ولی عصر]]، ص ۱۲؛ [[علی باقی نصرآبادی|نصرآبادی، علی باقی]]، [[نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب (مقاله)|نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب]]، ص۱۱۳-۱۱۸؛ [[محمد صابر جعفری|جعفری، محمد صابر]]، [[انتظار فرج ۱ (مقاله)|انتظار فرج]]، ص؟؟؟.</ref>. برخی دولتهای [[ستمگر]] مدعی شدهاند که با جنایتهای روزافزون به [[مقدمات ظهور]] [[منجی]] [[کمک]] میکنند<ref>ر.ک. [[مریم کریمیتبار|کریمیتبار، مریم]]، [[اهداف دولت زمینهساز ظهور (مقاله)|اهداف دولت زمینهساز ظهور]]، ص۱۲۱-۱۲۲؛ [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۳۹-۴۰.</ref>. | :*برخی معتقدند [[امام مهدی]] {{ع}}، زمانی [[ظهور]] میکنند که [[دنیا]] پر از [[فساد]] و [[تباهی]] شده باشد، پس نباید در [[زمان غیبت]] با [[انحرافها]] و مفاسدی که در [[جامعه]] وجود دارد مقابله کنیم، بلکه باید [[جامعه]] را به حال خود بگذاریم تا گناهها زیاد شده و [[فرج]] نزدیک بشود<ref>ر.ک. [[علی باقی نصرآبادی|نصرآبادی، علی باقی]]، [[نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب (مقاله)|نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب]]، ص ۱۱۳-۱۱۸؛ [[محمد صابر جعفری|جعفری، محمد صابر]]، [[انتظار فرج ۱ (مقاله)|انتظار فرج]]، ص؟؟؟</ref>. برخی حتی پا را فراتر گذاشتهاند و معتقدند نه تنها نباید جلوی [[گناهان]] را گرفت، بلکه باید به آنها دامن هم زد تا [[دنیا]] پر از [[جور]] و [[ظلم]] بشود و [[زمینۀ ظهور]] [[حضرت]] تحقّق یابد<ref>ر.ک. [[محمد محمدرضایی|محمدرضایی، محمد]]، [[معنای جدیدی از انتظار فرج حضرت ولی عصر (مقاله)|معنای جدیدی از انتظار فرج حضرت ولی عصر]]، ص ۱۲؛ [[علی باقی نصرآبادی|نصرآبادی، علی باقی]]، [[نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب (مقاله)|نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب]]، ص۱۱۳-۱۱۸؛ [[محمد صابر جعفری|جعفری، محمد صابر]]، [[انتظار فرج ۱ (مقاله)|انتظار فرج]]، ص؟؟؟.</ref>. برخی دولتهای [[ستمگر]] مدعی شدهاند که با جنایتهای روزافزون به [[مقدمات ظهور]] [[منجی]] [[کمک]] میکنند<ref>ر.ک. [[مریم کریمیتبار|کریمیتبار، مریم]]، [[اهداف دولت زمینهساز ظهور (مقاله)|اهداف دولت زمینهساز ظهور]]، ص۱۲۱-۱۲۲؛ [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۳۹-۴۰.</ref>. | ||
:*برخی هر اقدامی برای [[تشکیل حکومت]] در [[زمان غیبت]] را خلاف [[شرع]] دانسته و [[عقیده]] دارند این عمل با [[روایات]] مغایر است و هر عَلَمی [[قبل از ظهور]] [[حضرت]] بلند شود، [[طاغوت]] است<ref>{{متن حدیث|کُلُّ رَایَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ رَایَةِ الْقَائِمِ{{ع}} صَاحِبُهَا طَاغُوتٌ}}؛ الغیبه، نعمانی، ص ۱۱۴؛ کافی، ج ۸، ص ۲۹۵.</ref>.<ref>ر.ک. [[علی باقی نصرآبادی|نصرآبادی، علی باقی]]، [[نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب (مقاله)|نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب]]، ص ۱۱۳-۱۱۸؛ [[محمد صابر جعفری|جعفری، محمد صابر]]، [[انتظار فرج ۱ (مقاله)|انتظار فرج]]، ص؟؟؟</ref>. | :*برخی هر اقدامی برای [[تشکیل حکومت]] در [[زمان غیبت]] را خلاف [[شرع]] دانسته و [[عقیده]] دارند این عمل با [[روایات]] مغایر است و هر عَلَمی [[قبل از ظهور]] [[حضرت]] بلند شود، [[طاغوت]] است<ref>{{متن حدیث|کُلُّ رَایَةٍ تُرْفَعُ قَبْلَ رَایَةِ الْقَائِمِ{{ع}} صَاحِبُهَا طَاغُوتٌ}}؛ الغیبه، نعمانی، ص ۱۱۴؛ کافی، ج ۸، ص ۲۹۵.</ref>.<ref>ر.ک. [[علی باقی نصرآبادی|نصرآبادی، علی باقی]]، [[نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب (مقاله)|نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب]]، ص ۱۱۳-۱۱۸؛ [[محمد صابر جعفری|جعفری، محمد صابر]]، [[انتظار فرج ۱ (مقاله)|انتظار فرج]]، ص؟؟؟</ref>. | ||
:۲.'''[[انتظار مذهب اعتراض]]''': از جمله برداشتهای قابل نقد، تفسیری است که [[انتظار]] را به صورت مطلق؛ مذهبی اعتراضی معرفی مینماید: "[[انتظار مذهب اعتراض]] است، [[منتظر]]، معترض به وضع موجود و خواستار وضع مطلوب است. [[مذهب]] [[انتظار]] مذهبی است که حرف دارد و میتواند کاری انجام دهد. این [[منتظر]] به آنچه هست [[دل]] نمیبندد و به آنچه که باید باشد میاندیشد. او مهاجم به [[ظلم]] است و این [[اعتراض]] ریشه در یک [[مبارزه]] و "نه [[تاریخی]] دارد" "نه"ای که از [[سقیفه]] و از زبان [[علی]]{{ع}} شنیده شد"<ref>[[علی شریعتی|شریعتی، علی]]، انتظار مذهب اعتراض. </ref>. هرچند این [[تفسیر]]؛ [[انتظار]] را موجب تخدیر و [[تسلیم]] نمیداند و از این جهت تفسیری مطلوب است اما در برابر این نظریه هم دو پرسش مطرح است. اول اینکه دامنۀ این [[اعتراض]] تا کجاست؟ تا [[رفاه]]، تا [[عدالت]]، تا عرفان، تا [[آزادی]] تا [[شکوفایی]] و [[تکامل]] و یا... و دوم اینکه پیآمد این [[اعتراض]] چیست؟ چه باری بر دوش [[منتظر]] میگذارد و این نفی با چه اثباتی همراه میشود؟<ref>ر.ک. [[میرزا عباس مهدوی فرد|مهدوی فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص ۸۹ ـ ۹۴.</ref> | |||
===نتیجهگیری=== | ===نتیجهگیری=== |