←ادای امانت
(←منابع) |
|||
خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
*در [[قرآن کریم]] آمده است: {{متن قرآن|وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ}}<ref>«و آنان که سپردههای نزد خویش و پیمان خود را پاس میدارند» سوره مؤمنون، آیه ۸.</ref> | *در [[قرآن کریم]] آمده است: {{متن قرآن|وَالَّذِينَ هُمْ لِأَمَانَاتِهِمْ وَعَهْدِهِمْ رَاعُونَ}}<ref>«و آنان که سپردههای نزد خویش و پیمان خود را پاس میدارند» سوره مؤمنون، آیه ۸.</ref> | ||
*همچنین میفرماید: {{متن قرآن|... فَإِنْ أَمِنَ بَعْضُكُمْ بَعْضًا فَلْيُؤَدِّ الَّذِي اؤْتُمِنَ أَمَانَتَهُ}}<ref>«...و اگر (بدون گرو) یکی از شما دیگری را (بر دارایی خود) امین دانست، آنکه امین دانسته شده است، باید امانت وی را بازگرداند و از خداوند- پروردگار خویش- پروا کند و گواهی را پنهان مدارید» سوره بقره، آیه ۲۸۳.</ref>. | *همچنین میفرماید: {{متن قرآن|... فَإِنْ أَمِنَ بَعْضُكُمْ بَعْضًا فَلْيُؤَدِّ الَّذِي اؤْتُمِنَ أَمَانَتَهُ}}<ref>«...و اگر (بدون گرو) یکی از شما دیگری را (بر دارایی خود) امین دانست، آنکه امین دانسته شده است، باید امانت وی را بازگرداند و از خداوند- پروردگار خویش- پروا کند و گواهی را پنهان مدارید» سوره بقره، آیه ۲۸۳.</ref>. | ||
*از [[پیامبر]]{{صل}} نیز [[روایت]] است: "[[مردم]] در [[دنیا]] مانند مهماناند و آنچه در [[اختیار]] دارند، مانند | *از [[پیامبر]]{{صل}} نیز [[روایت]] است: "[[مردم]] در [[دنیا]] مانند مهماناند و آنچه در [[اختیار]] دارند، مانند امانت است، مسافر، رفتنی است و امانت هم پس گرفتنی"<ref>شیخ حسن دیلمی، ارشادالقلوب، ترجمه علی سلگی نهاوندی، ج۱، ص۷۸.</ref><ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۴۱۳.</ref>. | ||
*میتوان گفت که [[امانتداری]] مترادف ادای امانت و رد | *میتوان گفت که [[امانتداری]] مترادف ادای امانت و رد امانت است<ref>فرهنگ اصطلاحات اخلاقی، ص۸۶.</ref>. | ||
*از نظر [[عقل]] و [[منطق]]، [[راستی]] و درستی و پس دادن به موقع امانات، کاری ارزشمند و لازمه [[انسانیت]] است که [[فطرت]] [[پاک]] [[انسانها]] [[پایبندی]] به آن را طالب و از [[خیانت]] در | *از نظر [[عقل]] و [[منطق]]، [[راستی]] و درستی و پس دادن به موقع امانات، کاری ارزشمند و لازمه [[انسانیت]] است که [[فطرت]] [[پاک]] [[انسانها]] [[پایبندی]] به آن را طالب و از [[خیانت]] در امانت، سخت منزجر است. [[لزوم]] رد امانت حکمی ثابت و همیشگی است و در هیچ شرایطی تغییر نمیکند. رد امانت از مستقلات عقلیه است... و [[حکم]] [[شرع]] در این مورد، [[حکم]] ارشادی است<ref>اخلاق در قرآن، ج۳، ص۱۶۷ – ۱۶۸.</ref>. | ||
*یکی از جلوههای ادای [[حق]]، ادای امانت افراد است. [[انسان]] باید | *یکی از جلوههای ادای [[حق]]، ادای امانت افراد است. [[انسان]] باید امانت را از هر کس که میگیرد، به او باز پس دهد. | ||
*از سوی دیگر، [[امانتداری]]، یکی از مصادیق روشن [[عهد]] است که مورد تأکید قرار گرفته و در بعضی [[آیات]]، در کنار [[عهد]] ذکر شده است"<ref>اخلاق در قرآن، ج۳، ص۱۹۱.</ref>. | *از سوی دیگر، [[امانتداری]]، یکی از مصادیق روشن [[عهد]] است که مورد تأکید قرار گرفته و در بعضی [[آیات]]، در کنار [[عهد]] ذکر شده است"<ref>اخلاق در قرآن، ج۳، ص۱۹۱.</ref>. | ||
*اهمیت این موضوع به حدی است که [[شهید]] ثانی میگوید: "ادای امانت هر کس، حتی اگر [[کافر]] حربی باشد در اولین وقت امکان، اگر مطالبه کند [[واجب]] است"<ref>شیخ زین الدین عاملی، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، ج۲، ص۴۹۷.</ref>. | *اهمیت این موضوع به حدی است که [[شهید]] ثانی میگوید: "ادای امانت هر کس، حتی اگر [[کافر]] حربی باشد در اولین وقت امکان، اگر مطالبه کند [[واجب]] است"<ref>شیخ زین الدین عاملی، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، ج۲، ص۴۹۷.</ref>. | ||
*به وسیله | *به وسیله امانت است که کلیه [[حقوق]] اعم از [[حقوق خدا]] و خلق و [[حقوق]] فرد و اجتماع حفظ شده و [[وظایف]] و [[مسئولیتها]] به نحو طبیعی، انجام داده میشود و در نتیجه، اجتماع از خطر [[حیف]] و میل شدن [[حقوق مردم]]، مصون میگردد<ref>سید [[احمد]] طیبی شبستری، [[اخلاق]] [[قرآن]]، ص۲۵.</ref>. | ||
*بعضی از [[پیامبران الهی]] ملقب به [[امین]] بودند و [[خداوند]] در [[مقام]] تعریف [[انبیا]]، آنان را به عنوان [[رسول]] [[امین]] یا "ناصح [[امین]]" معرفی میکند. آنچه که سبب شد [[پیامبر]]{{صل}} قبل از [[بعثت]] نزد [[خدیجه]] اعتبار خاص پیدا کند، [[راستی]] و درستی و [[امانتداری]] او بود همچنین یکی از [[دلایل]] [[مقام والای امام]] [[علی]]{{ع}} نزد [[پیامبر]]{{صل}} [[راستگویی]] و ادای امانت ایشان بود<ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۴۱۴-۴۱۵.</ref>. | *بعضی از [[پیامبران الهی]] ملقب به [[امین]] بودند و [[خداوند]] در [[مقام]] تعریف [[انبیا]]، آنان را به عنوان [[رسول]] [[امین]] یا "ناصح [[امین]]" معرفی میکند. آنچه که سبب شد [[پیامبر]]{{صل}} قبل از [[بعثت]] نزد [[خدیجه]] اعتبار خاص پیدا کند، [[راستی]] و درستی و [[امانتداری]] او بود همچنین یکی از [[دلایل]] [[مقام والای امام]] [[علی]]{{ع}} نزد [[پیامبر]]{{صل}} [[راستگویی]] و ادای امانت ایشان بود<ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۴۱۴-۴۱۵.</ref>. | ||
*آنچه از [[آموزههای دینی]] فهمیده میشود، این است که تمام سرمایههای مادی و [[معنوی]] [[انسان]]، از جمله [[فرزند]]، [[پول]] و [[مقام]]، [[اسرار]] و رازها، [[حکومت]]، شخصیت [[علمی]]، [[سیاسی]] و [[فرهنگی]]، [[امانت الهی]] به شمار میروند که به دست [[انسان]] سپرده شده و [[آدمی]] موظف به حفظ و نگهبانی از آنهاست تا به اهلش برگرداند و تنها موجودی که بار [[امانت الهی]] را بر دوش گرفت، "[[انسان]]" بود. | *آنچه از [[آموزههای دینی]] فهمیده میشود، این است که تمام سرمایههای مادی و [[معنوی]] [[انسان]]، از جمله [[فرزند]]، [[پول]] و [[مقام]]، [[اسرار]] و رازها، [[حکومت]]، شخصیت [[علمی]]، [[سیاسی]] و [[فرهنگی]]، [[امانت الهی]] به شمار میروند که به دست [[انسان]] سپرده شده و [[آدمی]] موظف به حفظ و نگهبانی از آنهاست تا به اهلش برگرداند و تنها موجودی که بار [[امانت الهی]] را بر دوش گرفت، "[[انسان]]" بود. | ||
*از فواید [[امانتداری]]، میتوان به [[حاکم]] شدن فضای [[اعتماد]] به یکدیگر، گسترش [[امنیت]] و [[آسایش]]، تحکیم [[جایگاه]] [[اجتماعی]] افراد، [[زندگی]] شاد، کامل شدن [[ایمان]] و [[فضایل اخلاقی]]، [[محبوبیت]] نزد [[خدا]] و خلق، تقویت [[اعتماد به نفس]] در افراد، هماهنگی با [[انبیا]] و [[اولیا]]، [[مأیوس]] شدن [[شیطان]]، [[رستگاری]] در [[قیامت]]، [[وحدت]] و [[همدلی]]، جلب [[ثروت]]، دفع [[بدبینی]]، [[آرامش روحی]] و روانی، و [[صفا]] و صمیمت اشاره نمود. | *از فواید [[امانتداری]]، میتوان به [[حاکم]] شدن فضای [[اعتماد]] به یکدیگر، گسترش [[امنیت]] و [[آسایش]]، تحکیم [[جایگاه]] [[اجتماعی]] افراد، [[زندگی]] شاد، کامل شدن [[ایمان]] و [[فضایل اخلاقی]]، [[محبوبیت]] نزد [[خدا]] و خلق، تقویت [[اعتماد به نفس]] در افراد، هماهنگی با [[انبیا]] و [[اولیا]]، [[مأیوس]] شدن [[شیطان]]، [[رستگاری]] در [[قیامت]]، [[وحدت]] و [[همدلی]]، جلب [[ثروت]]، دفع [[بدبینی]]، [[آرامش روحی]] و روانی، و [[صفا]] و صمیمت اشاره نمود. | ||
*[[امانتداری]] فقط در حفظ [[اموال]] نیست، بلکه [[اسرار]] و [[ناموس]] را هم شامل میشود، زیرا که [[امانتداری]] در [[اموال]] آسانتر از [[اسرار]] است و این دو آسانتر از [[امانتداری]] در [[ناموس]] است. | *[[امانتداری]] فقط در حفظ [[اموال]] نیست، بلکه [[اسرار]] و [[ناموس]] را هم شامل میشود، زیرا که [[امانتداری]] در [[اموال]] آسانتر از [[اسرار]] است و این دو آسانتر از [[امانتداری]] در [[ناموس]] است. | ||
*نکته آخر اینکه قبول یا رد | *نکته آخر اینکه قبول یا رد امانت تا قبل از تحویل گرفتن آن، در [[اختیار انسان]] است و بایستی در ابتدا قدری بیندیشد و اگر [[توان]] ادای آن را در خود نمییابد، از اول آن را نپذیرد و در [[جایگاه]] [[شریف]] [[امانتداری]] وارد نشود، زیرا در این صورت ممکن است به سبب سهلانگاری یا [[ناتوانی]] و [[بیارادگی]] به این اصل مهم [[اخلاقی]] پشت پا بزند<ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۴۱۵.</ref>. | ||
==اهمیت و [[جایگاه]] امانت== | ==اهمیت و [[جایگاه]] امانت== |