جز
جایگزینی متن - ' آنها ' به ' آنها '
جز (جایگزینی متن - ')| ' به ')|') |
جز (جایگزینی متن - ' آنها ' به ' آنها ') |
||
خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
==احسان در [[قرآن]]== | ==احسان در [[قرآن]]== | ||
*این واژه در [[قرآن]] ۱۹۴ بار و به معانی گوناگون بهکار رفته است که به برخی از | *این واژه در [[قرآن]] ۱۹۴ بار و به معانی گوناگون بهکار رفته است که به برخی از آنها اشاره میشود: | ||
# [[نیکی]] به دیگران: و (به یاد آورید) زمانی را که از [[بنیاسرائیل]] [[پیمان]] گرفتیم که جز [[خداوند]] یگانه را [[پرستش]] نکنید و به پدر و مادر و نزدیکان و یتیمان و بینوایان [[نیکی]] کنید و با [[مردم]] به زبان خوش سخن بگویید<ref>{{متن قرآن| وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ لاَ تَعْبُدُونَ إِلاَّ اللَّهَ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَقُولُواْ لِلنَّاسِ حُسْنًا وَأَقِيمُواْ الصَّلاةَ وَآتُواْ الزَّكَاةَ ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ إِلاَّ قَلِيلاً مِّنكُمْ وَأَنتُم مُّعْرِضُونَ}}؛ سوره بقره، آیه۸۳</ref>. | # [[نیکی]] به دیگران: و (به یاد آورید) زمانی را که از [[بنیاسرائیل]] [[پیمان]] گرفتیم که جز [[خداوند]] یگانه را [[پرستش]] نکنید و به پدر و مادر و نزدیکان و یتیمان و بینوایان [[نیکی]] کنید و با [[مردم]] به زبان خوش سخن بگویید<ref>{{متن قرآن| وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ لاَ تَعْبُدُونَ إِلاَّ اللَّهَ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا وَذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ وَقُولُواْ لِلنَّاسِ حُسْنًا وَأَقِيمُواْ الصَّلاةَ وَآتُواْ الزَّكَاةَ ثُمَّ تَوَلَّيْتُمْ إِلاَّ قَلِيلاً مِّنكُمْ وَأَنتُم مُّعْرِضُونَ}}؛ سوره بقره، آیه۸۳</ref>. | ||
# انجام کارها به وجه نیکو: کسی که هر چیز آفرید، نیکو آفرید<ref>{{متن قرآن|الَّذِي أَحْسَنَ كُلَّ شَيْءٍ خَلَقَهُ وَبَدَأَ خَلْقَ الإِنسَانِ مِن طِينٍ }}؛ سوره سجده، ۷</ref>. | # انجام کارها به وجه نیکو: کسی که هر چیز آفرید، نیکو آفرید<ref>{{متن قرآن|الَّذِي أَحْسَنَ كُلَّ شَيْءٍ خَلَقَهُ وَبَدَأَ خَلْقَ الإِنسَانِ مِن طِينٍ }}؛ سوره سجده، ۷</ref>. | ||
خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
==اهمیّت احسان== | ==اهمیّت احسان== | ||
*در بعضی [[روایات]] به جهت اهمیّت احسان، از واژههای مانند: [[بهترین]]، [[کاملترین]]، زیباترین و... استفاده شده است که به برخی از | *در بعضی [[روایات]] به جهت اهمیّت احسان، از واژههای مانند: [[بهترین]]، [[کاملترین]]، زیباترین و... استفاده شده است که به برخی از آنها اشاره میشود: | ||
# [[افزونترین احسان]]: بهجا آوردن [[صله رحم]]، اجر و ثوابی افزونتر و بیشتر از سایر نیکوییها دارد. [[حضرت علی]] میفرماید: " افزونترین نیکویی، پیوند کردن با [[خویشان]] است"<ref>غرر الحکم، ح ۹۲۹۱: {{متن حدیث|عليكم بصنايع الإحسان و حسن البرّ بذوي الرّحم}}</ref>. | # [[افزونترین احسان]]: بهجا آوردن [[صله رحم]]، اجر و ثوابی افزونتر و بیشتر از سایر نیکوییها دارد. [[حضرت علی]] میفرماید: " افزونترین نیکویی، پیوند کردن با [[خویشان]] است"<ref>غرر الحکم، ح ۹۲۹۱: {{متن حدیث|عليكم بصنايع الإحسان و حسن البرّ بذوي الرّحم}}</ref>. | ||
# کامل شدن احسان: احسان در این معنا شامل هر کار [[نیکی]] است و هنگامی کامل میشود که دارای سه ویژگی باشد. [[حضرت علی]] {{ع}} میفرماید: "احسان جز با سه چیز کامل نشود: تعجیل در کار خیر، ناچیز شمردن آن هر چند زیاد باشد، منت نگذاشتن"<ref>تحف العقول، ص ۳۲۳: {{متن حدیث|لَا يَتِمُّ الْمَعْرُوفُ إِلَّا بِثَلَاثِ خِلَالٍ تَعْجِيلُهُ وَ تَقْلِيلُ كَثِيرِهِ وَ تَرْكُ الِامْتِنَانِ بِه}}</ref>. | # کامل شدن احسان: احسان در این معنا شامل هر کار [[نیکی]] است و هنگامی کامل میشود که دارای سه ویژگی باشد. [[حضرت علی]] {{ع}} میفرماید: "احسان جز با سه چیز کامل نشود: تعجیل در کار خیر، ناچیز شمردن آن هر چند زیاد باشد، منت نگذاشتن"<ref>تحف العقول، ص ۳۲۳: {{متن حدیث|لَا يَتِمُّ الْمَعْرُوفُ إِلَّا بِثَلَاثِ خِلَالٍ تَعْجِيلُهُ وَ تَقْلِيلُ كَثِيرِهِ وَ تَرْكُ الِامْتِنَانِ بِه}}</ref>. | ||
خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
==فواید احسان== | ==فواید احسان== | ||
*در اهمیّت و فایده احسان نیز [[امام علی]] {{ع}} فواید بسیاری را برشمردهاند که به برخی از | *در اهمیّت و فایده احسان نیز [[امام علی]] {{ع}} فواید بسیاری را برشمردهاند که به برخی از آنها اشاره میشود. [[امام]] {{ع}} احسان را اساس [[فضیلت]]<ref>غرر الحکم، ح ۸۷۳۹</ref>، غنیمت<ref>غرر الحکم، ح ۸۶۷۰</ref>، سرمایه<ref>غرر الحکم، ۸۷۵</ref>، تسخیر کردن قلبها<ref>غرر الحکم، ح ۸۷۹۲</ref>، [[بخشش گناهان]] و موجب عزیز شدن در بین [[مردم]]<ref>غرر الحکم، ح ۸۸۰۱</ref> و... دانستهاند<ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص 90.</ref>. | ||
==[[شناخت]] [[جایگاه]] احسان== | ==[[شناخت]] [[جایگاه]] احسان== | ||
*[[حضرت علی]] {{ع}} در [[خطبه]] ۱۴۲، [[جایگاه]] [[بخشش]] و [[احسان]] را نخست، [[بخشش]] به نااهلان و آسیبهای آن و دیگری، [[بخشش]] در [[جایگاه]] [[حق]] و ثمرات آن دانسته و فرمودهاند: "برای کسی که نابجا به ناکسان [[نیکی]] کند بهرهای جز [[ستایش]] فرومایگان، تعریف سرکشان ا اشرار و سخنان [[جاهلان]] بدگفتار ندارد و اینها نیز تا هنگامی که به | *[[حضرت علی]] {{ع}} در [[خطبه]] ۱۴۲، [[جایگاه]] [[بخشش]] و [[احسان]] را نخست، [[بخشش]] به نااهلان و آسیبهای آن و دیگری، [[بخشش]] در [[جایگاه]] [[حق]] و ثمرات آن دانسته و فرمودهاند: "برای کسی که نابجا به ناکسان [[نیکی]] کند بهرهای جز [[ستایش]] فرومایگان، تعریف سرکشان ا اشرار و سخنان [[جاهلان]] بدگفتار ندارد و اینها نیز تا هنگامی که به آنها [[بخشش]] میکنند، ادامه دارد. دست سخاوتمندی ندارد آن کس که از [[بخشش]] در [[راه خدا]] [[بخل]] میورزد. آن کس که [[خدا]] او را [[مالی]] بخشید، پس باید بر [[خویشاوندان]] خود [[بخشش]] داشته باشد و سفره مهمانی خوب بگستراند و [[اسیر]] آزاد کند و [[رنجدیده]] را بنوازد و مستمند را بهرهمند کند و قرض وامدار را بپردازد و برای [[درک]] [[ثواب]] [[الهی]] در برابر پرداخت [[حقوق]] دیگران و مشکلاتی که در این راه به او میرسد، [[شکیبا]] باشد، زیرا به دست آوردن صفات یادشده موجب [[شرافت]] و بزرگی [[دنیا]] و [[درک]] [[فضایل]] سرای [[آخرت]] است<ref>{{متن حدیث|وَ لَيْسَ لِوَاضِعِ الْمَعْرُوفِ فِي غَيْرِ حَقِّهِ وَ عِنْدَ غَيْرِ أَهْلِهِ مِنَ الْحَظِّ فِيمَا أَتَى إِلَّا مَحْمَدَةُ اللِّئَامِ وَ ثَنَاءُ الْأَشْرَارِ وَ مَقَالَةُ الْجُهَّالَ، مَا دَامَ مُنْعِماً عَلَيْهِمْ مَا أَجْوَدَ يَدَهُ وَ هُوَ عَنْ ذَاتِ اللَّهِ بِخَيْلٌ. فَمَنْ آتَاهُ اللَّهُ مَالًا فَلْيَصِلْ بِهِ الْقَرَابَةَ وَ لْيُحْسِنْ مِنْهُ الضِّيَافَةَ وَ لْيَفُكَّ بِهِ الْأَسِيرَ وَ الْعَانِيَ وَ لْيُعْطِ مِنْهُ الْفَقِيرَ وَ الْغَارِمَ وَ لْيَصْبِرْ نَفْسَهُ عَلَى الْحُقُوقِ وَ النَّوَائِبِ ابْتِغَاءَ الثَّوَابِ، فَإِنَّ فَوْزاً بِهَذِهِ الْخِصَالِ شَرَفُ مَكَارِمِ الدُّنْيَا وَ دَرْكُ فَضَائِلِ الْآخِرَةِ إِنْ شَاءَ اللَّهُ}}؛نهج البلاغه، خطبه ۱۴۲.</ref><ref>[[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ج۱، ص ۹۰.</ref>. | ||
== پرسشهای وابسته == | == پرسشهای وابسته == |