برکت: تفاوت میان نسخه‌ها

*پدیده [[مبارک]] دیگری که [[قرآن]] در ضمن دستوری [[اخلاقی]] برای [[حسن معاشرت]] [[مسلمانان]] از آن یاد کرده "[[سلام]]" است: {{متن قرآن|لَيْسَ عَلَى الْأَعْمَى حَرَجٌ وَلَا عَلَى الْأَعْرَجِ حَرَجٌ وَلَا عَلَى الْمَرِيضِ حَرَجٌ وَلَا عَلَى أَنْفُسِكُمْ أَنْ تَأْكُلُوا مِنْ بُيُوتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ آبَائِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أُمَّهَاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ إِخْوَانِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَخَوَاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَعْمَامِكُمْ أَوْ بُيُوتِ عَمَّاتِكُمْ أَوْ بُيُوتِ أَخْوَالِكُمْ أَوْ بُيُوتِ خَالَاتِكُمْ أَوْ مَا مَلَكْتُمْ مَفَاتِحَهُ أَوْ صَدِيقِكُمْ لَيْسَ عَلَيْكُمْ جُنَاحٌ أَنْ تَأْكُلُوا جَمِيعًا أَوْ أَشْتَاتًا فَإِذَا دَخَلْتُمْ بُيُوتًا فَسَلِّمُوا عَلَى أَنْفُسِكُمْ تَحِيَّةً مِنْ عِنْدِ اللَّهِ مُبَارَكَةً طَيِّبَةً كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمُ الْآيَاتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ}}<ref>«بر نابینا و بر لنگ و بر بیمار و بر شما گناهی نیست که از (خوراک و آذوقه) خانه‌های خویش بخورید یا از خانه‌های پدرانتان یا خانه‌های مادرانتان یا خانه‌های برادرانتان یا خانه‌های خواهرانتان یا خانه‌های عموهایتان یا خانه‌های عمّه‌هایتان یا خانه‌های دایی‌هایتان یا خانه‌های خاله‌هایتان یا آن خانه‌ای که کلیدش را در اختیار دارید یا (خانه) دوستتان؛ نیز (بر شما گناهی نیست) در اینکه با هم یا پراکنده غذا بخورید پس چون به هر خانه‌ای در آمدید به همدیگر درود گویید، درودی خجسته پاکیزه از نزد خداوند؛ بدین گونه خداوند آیات را برای شما روشن می‌دارد باشد که خرد ورزید» سوره نور، آیه ۶۱.</ref>. [[مفسران]]، پیوسته [[سلام]] گفتن را سبب زیادی خیر دانسته‌اند<ref>مجمع البیان، ج ۷، ص ۲۴۷.</ref>، زیرا از دعای [[مؤمن]] برای [[مؤمن]] [[امید]] خیری از جانب [[خداوند]] می‌رود <ref>الکشاف، ج ۳، ص ۲۵۸.</ref>. افزون بر این پدیده‌های با [[برکت]] که در [[قرآن]] آمده، در [[روایات]] نیز پدیده‌های بسیاری مانند: [[آب]]، [[آتش]]، گوسفند، بز و... دارای [[برکت]] معرفی شده‌اند<ref>بحارالانوار، ج ۶۱، ص ۱۱۶، ۱۲۷، ۱۳۰ - ۱۳۴؛ ج ۲۲، ص ۲۲۶؛ سفینه‌البحار، ج ۱، ص ۱۸۶، «برک».</ref>.

۱. آیاتی که با استفاده از واژه «[[برکات]]» ([[اعراف]] / ۷، ۹۶) به [[تبیین]] عوامل [[برکت]] پرداخته است. از آیاتی که در آنها یکی از مشتقات «برک» به کار رفته است، تنها یک [[آیه]] به عوامل [[برکت]] اشاره دارد. این [[آیه]] [[ایمان]] و [[تقوا]] را سبب [[گشایش]] [[برکات]] [[آسمان]] و [[زمین]] می‌داند: «و لَو اَنَّ اَهلَ القُرَی ءامَنوا واتَّقَوا لَفَتَحنا عَلَیهِم بَرَکـتٍ مِنَ السَّماءِ والاَرضِ». ([[اعراف]] / ۷، ۹۶) [[مفسران]] [[برکات]] [[آسمان]] را [[باران]] و [[برکات]] [[زمین]] را [[رویش گیاهان]] و درختان دانسته‌اند<ref>الکشاف، ج ۲، ص ۱۳۳.</ref>. بعضی نیز با رویکردی [[عرفانی]] [[برکات]] [[آسمان]] را قبول [[دعا]] و [[برکات]] [[زمین]] را تسهیل [[حاجات]] گفته‌اند<ref>کشف الاسرار، ج ۳، ص ۶۸۶.</ref>.

۲. آیاتی که عوامل یکی از مصداقهای [[برکت]] را معرفی می‌کند. ([[هود]] / ۱۱، ۵۲؛ [[نوح]] / ۷۱، ۱۰، ۱۱؛ جنّ / ۷۲، ۱۶) با توجه به [[مبارک]] بودن [[باران]]: «و نَزَّلنا مِنَ السَّماءِ ماءً مُبـرَکـًا» (ق / ۵۰، ۹) و [[تفسیر]] [[برکات]] [[آسمان]] ([[اعراف]] / ۷، ۹۶) به [[باران]] می‌توان [[باران]] را از مصادیق [[برکت]] و بخشی از عوامل [[برکت]] را با عوامل [[باران]] مشترک دانست، بر این اساس افزون بر [[ایمان]] و [[تقوا]]، به این موارد می‌توان اشاره کرد:[[استقامت]] و [[پایداری]] بر [[ایمان]]: «و اَلَّوِ استَقـموا عَلَی الطَّریقَةِ لاََسقَینـهُم ماءً غَدَقـا» (جنّ / ۷۲، ۱۶)، [[توبه]]: «توبوا اِلَیهِ یُرسِلِ السَّماءَ عَلَیکُم مِدرارًا» ([[هود]] / ۱۱، ۵۲) و [[استغفار]]: «استَغفِروا... یُرسِلِ السَّماءَ عَلَیکُم مِدرارًا».