جز
جایگزینی متن - 'مستحق' به 'مستحق'
جز (جایگزینی متن - 'دقیق' به 'دقیقه') |
جز (جایگزینی متن - 'مستحق' به 'مستحق') |
||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
===بیان [[حسن و قبح شرعی]]، یا [[هدایت]] به جزئیّات امور ارزشی=== | ===بیان [[حسن و قبح شرعی]]، یا [[هدایت]] به جزئیّات امور ارزشی=== | ||
*مسلّم است که برخی [[افعال]] [[حسن]] و برخی دیگر [[قبیح]] است؛ وانگهی در [[افعال]] [[حسن]] نیز، برخی را [[عقل]] به [[تنهایی]] [[درک]] می‌کند و برخی دیگر را نمی‌تواند به [[تنهایی]] [[درک]] کند؛ و با [[بعثت]] [[انبیاء]]{{عم}}، [[عقل]] به امور دوم راه پیدا کرده است<ref>{{عربی|أن بعض الأفعال حسنة و بعضها قبيحه؛ ثم الحسنه منها ما يستقلّ العقل بمعرفه حسنه و منها ما لا يستقل و كذا القبيحه و مع البعثه يحصل معرفه الحسن و القبح الذين لا يستقلّ العقل بمعرفتهما}}</ref> | *مسلّم است که برخی [[افعال]] [[حسن]] و برخی دیگر [[قبیح]] است؛ وانگهی در [[افعال]] [[حسن]] نیز، برخی را [[عقل]] به [[تنهایی]] [[درک]] می‌کند و برخی دیگر را نمی‌تواند به [[تنهایی]] [[درک]] کند؛ و با [[بعثت]] [[انبیاء]]{{عم}}، [[عقل]] به امور دوم راه پیدا کرده است<ref>{{عربی|أن بعض الأفعال حسنة و بعضها قبيحه؛ ثم الحسنه منها ما يستقلّ العقل بمعرفه حسنه و منها ما لا يستقل و كذا القبيحه و مع البعثه يحصل معرفه الحسن و القبح الذين لا يستقلّ العقل بمعرفتهما}}</ref> | ||
*توضیح آنکه، در [[اعتقادات]] [[امامیه]]، هرچند [[عقل]] در تشخیص [[حسن و قبح]] مستقل است، ولی همان‌طور که در [[احکام اعتقادی]] اشاره شد، [[عقل]] تنها در حیطه کلیّات [[قادر]] به [[قضاوت]] است؛ و چون به مناطات [[احکام جزئی]] در [[فقه]] راه ندارد، در تشخیص مسائل فرعی ارزشی در اخلاقیّات و بسیاری از [[حقوق فردی]] و [[اجتماعی]] ساکت است. مثلاً [[عقل]] می‌داند که [[ظلم]] [[قبیح]] است، ولی آیا اجرای [[قصاص]] یا حدّ [[شرعی]] درباره [[مجرمان]] | *توضیح آنکه، در [[اعتقادات]] [[امامیه]]، هرچند [[عقل]] در تشخیص [[حسن و قبح]] مستقل است، ولی همان‌طور که در [[احکام اعتقادی]] اشاره شد، [[عقل]] تنها در حیطه کلیّات [[قادر]] به [[قضاوت]] است؛ و چون به مناطات [[احکام جزئی]] در [[فقه]] راه ندارد، در تشخیص مسائل فرعی ارزشی در اخلاقیّات و بسیاری از [[حقوق فردی]] و [[اجتماعی]] ساکت است. مثلاً [[عقل]] می‌داند که [[ظلم]] [[قبیح]] است، ولی آیا اجرای [[قصاص]] یا حدّ [[شرعی]] درباره [[مجرمان]] مستحق این کیفرهای [[شرعی]] نیز مصداق [[ظلم]] است؟ [[خداوند]] در این باره می‌فرماید که این کار نه تنها [[ظلم]] نیست، بلکه [[حیات اجتماعی]] درگرو آن است و لذا مصداق "عمل [[حسن]]" است: {{متن قرآن|وَلَكُمْ فِي الْقِصَاصِ حَيَاةٌ يَا أُولِي الْأَلْبَابِ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ}}<ref>«و شما را ای خردمندان در قصاص، زندگانی (نهفته) است؛ باشد که شما پرهیزگاری ورزید» سوره بقره، آیه ۱۷۹.</ref> | ||
*بنابراین، از آنجا که [[عقل]] [[قادر]] به [[استنباط]] همه امور جزئی [[حسن و قبح]] نیست، در نتیجه برای تشخیص آنها محتاج [[امام]] است<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش، محمد تقی]] و [[فرید محسنی|محسنی، فرید]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۱ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۱، ص:۱۷۲-۱۷۳.</ref>. | *بنابراین، از آنجا که [[عقل]] [[قادر]] به [[استنباط]] همه امور جزئی [[حسن و قبح]] نیست، در نتیجه برای تشخیص آنها محتاج [[امام]] است<ref>[[محمد تقی فیاض‌بخش|فیاض‌بخش، محمد تقی]] و [[فرید محسنی|محسنی، فرید]]، [[ولایت و امامت از منظر عقل و نقل ج۱ (کتاب)|ولایت و امامت از منظر عقل و نقل]]، ج۱، ص:۱۷۲-۱۷۳.</ref>. | ||