جز
جایگزینی متن - '،[[' به '، [['
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - '،[[' به '، [[') |
||
خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
*[[امام جواد]]{{ع}} [[محمد بن علی بن موسی]]، نهمین پیشوای [[شیعیان]] در پانزدهم [[رمضان]] سال ۱۹۵ هجری در [[شهر]] [[مدینه]] دیده به [[جهان]] گشود<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۴۹۲؛ مفید، محمد بن نعمان، ارشاد، ص۲۹۵؛ طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الأحکام، ج۶، ص۹۰.</ref> و در آخر [[ذی قعده]] سال ۲۲۰هجری در حدود ۲۵سالگی به [[شهادت]] رسید و در [[قبرستان]] [[قریش]] در [[بغداد]] در کنار [[قبر]] جدش به [[خاک]] سپرده شد<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۴۹۷؛ نوبختی، ابومحمد حسن بن موسی، فرق الشیعة، ص۱۰۰.</ref>. | *[[امام جواد]]{{ع}} [[محمد بن علی بن موسی]]، نهمین پیشوای [[شیعیان]] در پانزدهم [[رمضان]] سال ۱۹۵ هجری در [[شهر]] [[مدینه]] دیده به [[جهان]] گشود<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۴۹۲؛ مفید، محمد بن نعمان، ارشاد، ص۲۹۵؛ طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الأحکام، ج۶، ص۹۰.</ref> و در آخر [[ذی قعده]] سال ۲۲۰هجری در حدود ۲۵سالگی به [[شهادت]] رسید و در [[قبرستان]] [[قریش]] در [[بغداد]] در کنار [[قبر]] جدش به [[خاک]] سپرده شد<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۴۹۷؛ نوبختی، ابومحمد حسن بن موسی، فرق الشیعة، ص۱۰۰.</ref>. | ||
*نام [[مادر]] آن [[حضرت]] [[سبیکه]] نوبیه بوده که از نظر [[فضایل اخلاقی]] در درجه والایی قرار داشت و از [[برترین]] [[زنان]] زمان خود بوده<ref>مسعودی، علی بن الحسین، اثبات الوصیة، ص۲۰۹.</ref> و [[امام رضا]]{{ع}} او را بانوی منزه و پاکدامن و با [[فضیلت]] نامیده است<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۴۹۲؛ مفید، محمد بن نعمان، ارشاد، ص۳۱۶.</ref> [[امام جواد]]{{ع}} در ۸ سالگی به [[امامت]] رسید و مدت [[امامت]] او حدود ۱۷ سال بوده است<ref>[[رحمت الله ضیائی ارزگانی|ضیائی ارزگانی، رحمت الله]]،[[امامت امام جواد (مقاله)|امامت امام جواد]]،[[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۴۲۳-۴۲۴.</ref>. | *نام [[مادر]] آن [[حضرت]] [[سبیکه]] نوبیه بوده که از نظر [[فضایل اخلاقی]] در درجه والایی قرار داشت و از [[برترین]] [[زنان]] زمان خود بوده<ref>مسعودی، علی بن الحسین، اثبات الوصیة، ص۲۰۹.</ref> و [[امام رضا]]{{ع}} او را بانوی منزه و پاکدامن و با [[فضیلت]] نامیده است<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۴۹۲؛ مفید، محمد بن نعمان، ارشاد، ص۳۱۶.</ref> [[امام جواد]]{{ع}} در ۸ سالگی به [[امامت]] رسید و مدت [[امامت]] او حدود ۱۷ سال بوده است<ref>[[رحمت الله ضیائی ارزگانی|ضیائی ارزگانی، رحمت الله]]، [[امامت امام جواد (مقاله)|امامت امام جواد]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۴۲۳-۴۲۴.</ref>. | ||
==[[دلایل امامت]]== | ==[[دلایل امامت]]== | ||
*[[دلایل امامت]] آن [[حضرت]] علاوه بر [[ادله]] [[امامت]] [[ائمه دوازدهگانه]] [[شیعه]] از قرار ذیل است: | *[[دلایل امامت]] آن [[حضرت]] علاوه بر [[ادله]] [[امامت]] [[ائمه دوازدهگانه]] [[شیعه]] از قرار ذیل است: | ||
*۱. مهمترین [[دلیل]] [[امامت]] [[امام جواد]]{{ع}} تصریح و [[وصیت امام]] [[رضا]]{{ع}} به [[امامت]] ایشان میباشد. [[کلینی]] حدود ۱۴روایت از طرق مختلف در این باره [[نقل]] کرده است<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۳۳۱.</ref> [[شیخ مفید]] کسانی را که [[نص]] صریح از [[امام رضا]]{{ع}} درباره [[امامت]] فرزندش [[امام جواد]]{{ع}} [[روایت]] کردهاند، نام برده که [[علی بن جعفر بن محمد صادق]]، [[صفوان بن یحیی]]، [[معمر بن خلاد]]، [[حسین بن بشار]]، [[ابن ابونصر بزنطی]]، [[ابن قیاما الواسطی]]، [[حسن بن جهم]]، [[ابویحیی صنعانی]]، [[خیرانی]]، و [[یحیی بن حبیب]] از آن جمله است<ref>مفید، محمد بن نعمان، ارشاد، ج۲، ص۲۶۴.</ref> از این [[روایات]] به خوبی استفاده میشود که [[امام رضا]]{{ع}} در موارد متعدد [[امامت]] [[فرزند]] برزگوارش را گوشزد کرده و [[اصحاب خاص]] خویش را در جریان امر گذاشته است. | *۱. مهمترین [[دلیل]] [[امامت]] [[امام جواد]]{{ع}} تصریح و [[وصیت امام]] [[رضا]]{{ع}} به [[امامت]] ایشان میباشد. [[کلینی]] حدود ۱۴روایت از طرق مختلف در این باره [[نقل]] کرده است<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۳۳۱.</ref> [[شیخ مفید]] کسانی را که [[نص]] صریح از [[امام رضا]]{{ع}} درباره [[امامت]] فرزندش [[امام جواد]]{{ع}} [[روایت]] کردهاند، نام برده که [[علی بن جعفر بن محمد صادق]]، [[صفوان بن یحیی]]، [[معمر بن خلاد]]، [[حسین بن بشار]]، [[ابن ابونصر بزنطی]]، [[ابن قیاما الواسطی]]، [[حسن بن جهم]]، [[ابویحیی صنعانی]]، [[خیرانی]]، و [[یحیی بن حبیب]] از آن جمله است<ref>مفید، محمد بن نعمان، ارشاد، ج۲، ص۲۶۴.</ref> از این [[روایات]] به خوبی استفاده میشود که [[امام رضا]]{{ع}} در موارد متعدد [[امامت]] [[فرزند]] برزگوارش را گوشزد کرده و [[اصحاب خاص]] خویش را در جریان امر گذاشته است. | ||
*در واقع [[اعتقاد]] اکثر [[اصحاب امام]] [[رضا]]{{ع}} به [[امامت]] [[حضرت جواد]]{{ع}} خود [[دلیل]] دیگری بر [[حقانیت]] [[امامت]] آن بزرگوار است. در یکی از این [[روایات]] که از طریق [[صفوان بن یحیی]] [[نقل]] شده چنین آمده است: او میگوید: به [[امام رضا]]{{ع}} عرض کردم، [[خدا]] روز [[مرگ]] تو را به ما نشان ندهد، اگر پیش [[آمدی]] شد به چه کسی مراجعه شود؟ با دست خود اشاره به [[ابی جعفر]] کرد که در برابرش [[ایستاده]] بود، گفتم قربانت گردم این پسری سه ساله است؟ فرمود: کم سالی به [[امامت]] او زیانی ندارد، [[عیسی]]{{ع}} سه ساله به [[پیغمبری]] و [[اقامه حجت]] الهیه [[قیام]] نمود<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ص۳۲۱؛ نیشابوری، فتال، روضة الواعظین، ص۲۳۷؛ بحرانی، سید هاشم، مدینة المعاجز، ج۷، ص۲۷۶.</ref><ref>[[رحمت الله ضیائی ارزگانی|ضیائی ارزگانی، رحمت الله]]،[[امامت امام جواد (مقاله)|امامت امام جواد]]،[[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۴۲۴.</ref>. | *در واقع [[اعتقاد]] اکثر [[اصحاب امام]] [[رضا]]{{ع}} به [[امامت]] [[حضرت جواد]]{{ع}} خود [[دلیل]] دیگری بر [[حقانیت]] [[امامت]] آن بزرگوار است. در یکی از این [[روایات]] که از طریق [[صفوان بن یحیی]] [[نقل]] شده چنین آمده است: او میگوید: به [[امام رضا]]{{ع}} عرض کردم، [[خدا]] روز [[مرگ]] تو را به ما نشان ندهد، اگر پیش [[آمدی]] شد به چه کسی مراجعه شود؟ با دست خود اشاره به [[ابی جعفر]] کرد که در برابرش [[ایستاده]] بود، گفتم قربانت گردم این پسری سه ساله است؟ فرمود: کم سالی به [[امامت]] او زیانی ندارد، [[عیسی]]{{ع}} سه ساله به [[پیغمبری]] و [[اقامه حجت]] الهیه [[قیام]] نمود<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ص۳۲۱؛ نیشابوری، فتال، روضة الواعظین، ص۲۳۷؛ بحرانی، سید هاشم، مدینة المعاجز، ج۷، ص۲۷۶.</ref><ref>[[رحمت الله ضیائی ارزگانی|ضیائی ارزگانی، رحمت الله]]، [[امامت امام جواد (مقاله)|امامت امام جواد]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۴۲۴.</ref>. | ||
*۲. از دیگر [[دلایل امامت]] [[امام جواد]]{{ع}} تصریح [[پیامبر اکرم]]{{صل}} به [[امامت]] آن [[حضرت]] است. در [[حدیثی]] که [[سلمان فارسی]]، [[صحابه]] بزرگ و [[جلیل]] القدر [[پیامبر اکرم]]{{صل}} [[نقل]] نموده، به طور صریح و روشن به [[امامت]] [[امام جواد]] اشاره شده است<ref>قمی، علی بن محمد، کفایة الأثر، ص۴۳؛ بحرانی، سید هاشم، غایة المرام، ج۱، ص۲۴۳.</ref><ref>[[رحمت الله ضیائی ارزگانی|ضیائی ارزگانی، رحمت الله]]،[[امامت امام جواد (مقاله)|امامت امام جواد]]،[[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۴۲۴.</ref>. | *۲. از دیگر [[دلایل امامت]] [[امام جواد]]{{ع}} تصریح [[پیامبر اکرم]]{{صل}} به [[امامت]] آن [[حضرت]] است. در [[حدیثی]] که [[سلمان فارسی]]، [[صحابه]] بزرگ و [[جلیل]] القدر [[پیامبر اکرم]]{{صل}} [[نقل]] نموده، به طور صریح و روشن به [[امامت]] [[امام جواد]] اشاره شده است<ref>قمی، علی بن محمد، کفایة الأثر، ص۴۳؛ بحرانی، سید هاشم، غایة المرام، ج۱، ص۲۴۳.</ref><ref>[[رحمت الله ضیائی ارزگانی|ضیائی ارزگانی، رحمت الله]]، [[امامت امام جواد (مقاله)|امامت امام جواد]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۴۲۴.</ref>. | ||
*۳. گستردگی [[علم]] [[امام جواد]] در [[کودکی]]، به طوری که به تمام پرسشهای [[علمی]] و [[فقهی]] پاسخ میداد، از [[دلایل امامت]] آن [[حضرت]] محسوب میشود. از آن جا که [[امام جواد]]{{ع}} در [[کودکی]] به [[امامت]] رسید، برای عدهای در [[امامت]] ایشان [[شبهه]] ایجاد گردید، لذا هشتاد نفر از علمای [[شیعه]] از [[بغداد]] و شهرهای دیگر گرد هم آمده و عازم [[مدینه]] شدند، ابتدا پیش [[عبدالله بن موسی]] رفتند و ویژگیهای [[امامت]] را در وی ندیدند، سپس [[خدمت]] [[امام جواد]]{{ع}} مشرف شدند، آن [[حضرت]] به همه پرسشهای آنها پاسخ داد و آنها از پاسخهای [[امام]] که نشانه روشن [[امامت]] و [[علم الهی]] بود قانع و شادمان شدند<ref>مسعودی، علی بن الحسین، اثبات الوصیة، ص۲۱۳؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۰، ص۹۹؛ طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامة، ص۲۰۶.</ref> [[اسحاق بن اسماعیل]] که همراه این گروه بود میگوید: من نیز در نامهای ده مسئله نوشته بودم تا از آن [[حضرت]] بپرسم، در آن موقع همسرم حامله بود با خود گفتم: اگر به پرسشهای من پاسخ داد، از او تقاضا میکنم که [[دعا]] کند [[خداوند]] بچهای را که همسرم آبستن است، پسر قرار دهد، وقتی که [[مردم]] پرسشهای خود را مطرح کردند، من نیز [[نامه]] را در دست گرفته به پا خواستم تا مسائل را مطرح کنم. [[امام]] تا مرا دید، فرمود: ای [[اسحاق]]، اسم او را [[احمد]] بگذار. به دنبال این قضیه همسرم پسری به [[دنیا]] آورد و نام او را [[احمد]] گذاشتم<ref>مسعودی، علی بن الحسین، اثبات الوصیة، ص۲۱۵.</ref> در این [[دیدار]] بحث و گفتوگوهای دیگری که با [[امام جواد]] صورت گرفت<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۰، ص۹۰؛ مسعودی، علی بن الحسین، اثبات الوصیة، ص۲۱۰؛ مفید، محمد بن نعمان، الاختصاص، ص۱۰۲.</ref> مایه [[اعتقاد]] و [[اطمینان]] کسانی گردید که در [[امامت]] [[امام جواد]] [[شک]] داشتند. گفت و گوی آن [[حضرت]] در ۹ سالگی با [[یحیی بن اکثم]]، [[قاضی]] [[معروف]] حکایت از [[علم الهی]] او دارد. وقتی [[ابن اکثم]] از ایشان درباره [[حکم]] شخصی که در حال احرام شکار کرده است پرسید، [[امام]] در جواب شقوق مختلف برای قضیه بیان نمود، آن گاه فرمود: بگو کدام یک از اقسام بوده، زیرا هر کدام [[حکم]] جداگانهای دارد، [[یحیی بن اکثم]] متحیر شد و [[ناتوانی]] و زبونی در چهرهاش [[آشکار]] گردید<ref>مفید، محمد بن نعمان، ارشاد، ج۲، ص۲۷۲؛ مفید، محمد بن نعمان، الاختصاص، ص۹۹؛ طبرسی، احمد بن علی، احتجاج، ج۲، ص۲۴۱.</ref><ref>[[رحمت الله ضیائی ارزگانی|ضیائی ارزگانی، رحمت الله]]،[[امامت امام جواد (مقاله)|امامت امام جواد]]،[[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۴۲۴-۴۲۵.</ref>. | *۳. گستردگی [[علم]] [[امام جواد]] در [[کودکی]]، به طوری که به تمام پرسشهای [[علمی]] و [[فقهی]] پاسخ میداد، از [[دلایل امامت]] آن [[حضرت]] محسوب میشود. از آن جا که [[امام جواد]]{{ع}} در [[کودکی]] به [[امامت]] رسید، برای عدهای در [[امامت]] ایشان [[شبهه]] ایجاد گردید، لذا هشتاد نفر از علمای [[شیعه]] از [[بغداد]] و شهرهای دیگر گرد هم آمده و عازم [[مدینه]] شدند، ابتدا پیش [[عبدالله بن موسی]] رفتند و ویژگیهای [[امامت]] را در وی ندیدند، سپس [[خدمت]] [[امام جواد]]{{ع}} مشرف شدند، آن [[حضرت]] به همه پرسشهای آنها پاسخ داد و آنها از پاسخهای [[امام]] که نشانه روشن [[امامت]] و [[علم الهی]] بود قانع و شادمان شدند<ref>مسعودی، علی بن الحسین، اثبات الوصیة، ص۲۱۳؛ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۰، ص۹۹؛ طبری، محمد بن جریر، دلائل الامامة، ص۲۰۶.</ref> [[اسحاق بن اسماعیل]] که همراه این گروه بود میگوید: من نیز در نامهای ده مسئله نوشته بودم تا از آن [[حضرت]] بپرسم، در آن موقع همسرم حامله بود با خود گفتم: اگر به پرسشهای من پاسخ داد، از او تقاضا میکنم که [[دعا]] کند [[خداوند]] بچهای را که همسرم آبستن است، پسر قرار دهد، وقتی که [[مردم]] پرسشهای خود را مطرح کردند، من نیز [[نامه]] را در دست گرفته به پا خواستم تا مسائل را مطرح کنم. [[امام]] تا مرا دید، فرمود: ای [[اسحاق]]، اسم او را [[احمد]] بگذار. به دنبال این قضیه همسرم پسری به [[دنیا]] آورد و نام او را [[احمد]] گذاشتم<ref>مسعودی، علی بن الحسین، اثبات الوصیة، ص۲۱۵.</ref> در این [[دیدار]] بحث و گفتوگوهای دیگری که با [[امام جواد]] صورت گرفت<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۰، ص۹۰؛ مسعودی، علی بن الحسین، اثبات الوصیة، ص۲۱۰؛ مفید، محمد بن نعمان، الاختصاص، ص۱۰۲.</ref> مایه [[اعتقاد]] و [[اطمینان]] کسانی گردید که در [[امامت]] [[امام جواد]] [[شک]] داشتند. گفت و گوی آن [[حضرت]] در ۹ سالگی با [[یحیی بن اکثم]]، [[قاضی]] [[معروف]] حکایت از [[علم الهی]] او دارد. وقتی [[ابن اکثم]] از ایشان درباره [[حکم]] شخصی که در حال احرام شکار کرده است پرسید، [[امام]] در جواب شقوق مختلف برای قضیه بیان نمود، آن گاه فرمود: بگو کدام یک از اقسام بوده، زیرا هر کدام [[حکم]] جداگانهای دارد، [[یحیی بن اکثم]] متحیر شد و [[ناتوانی]] و زبونی در چهرهاش [[آشکار]] گردید<ref>مفید، محمد بن نعمان، ارشاد، ج۲، ص۲۷۲؛ مفید، محمد بن نعمان، الاختصاص، ص۹۹؛ طبرسی، احمد بن علی، احتجاج، ج۲، ص۲۴۱.</ref><ref>[[رحمت الله ضیائی ارزگانی|ضیائی ارزگانی، رحمت الله]]، [[امامت امام جواد (مقاله)|امامت امام جواد]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۴۲۴-۴۲۵.</ref>. | ||
*۴. [[شیخ مفید]] [[کمال عقل]] [[امام جواد]] را در سن [[کودکی]] [[معجزه]] دانسته و آن را [[دلیل]] [[امامت]] آن [[حضرت]] ذکر کرده است. وی در رد کسانی که به [[علت]] کمی سن [[امام جواد]] در [[امامت]] آن [[حضرت]] تشکیک نموده بودند، گفته است: {{عربی|كَمَالُ اَلْعَقْلِ لاَ يُسْتَنْكَرُ لِحُجَجِ اللَّهِ مَعَ صِغَرِ السِّنِّ}}؛ [[کمال عقل]] را برای [[حجتهای خدا]] در [[کودکی]] نمیتوان [[انکار]] کرد. وی سپس از آیاتی که درباره [[حضرت عیسی]]{{ع}} نازل شده شواهدی ذکر میکند: {{متن قرآن|قَالُوا كَيْفَ نُكَلِّمُ مَنْ كَانَ فِي الْمَهْدِ صَبِيًّا قَالَ إِنِّي عَبْدُ اللَّهِ آتَانِيَ الْكِتَابَ وَجَعَلَنِي نَبِيًّا}}<ref>«گفتند: چگونه با کودکی که در گاهواره است سخن بگوییم؟! (نوزاد) گفت: بیگمان من بنده خداوندم، به من کتاب (آسمانی) داده و مرا پیامبر کرده است» سوره مریم، آیه ۲۹-۳۰.</ref><ref>علم الهدی، سید مرتضی، فصول المختاره، ص۳۱۶.</ref>.<ref>[[رحمت الله ضیائی ارزگانی|ضیائی ارزگانی، رحمت الله]]،[[امامت امام جواد (مقاله)|امامت امام جواد]]،[[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۴۲۵.</ref>. | *۴. [[شیخ مفید]] [[کمال عقل]] [[امام جواد]] را در سن [[کودکی]] [[معجزه]] دانسته و آن را [[دلیل]] [[امامت]] آن [[حضرت]] ذکر کرده است. وی در رد کسانی که به [[علت]] کمی سن [[امام جواد]] در [[امامت]] آن [[حضرت]] تشکیک نموده بودند، گفته است: {{عربی|كَمَالُ اَلْعَقْلِ لاَ يُسْتَنْكَرُ لِحُجَجِ اللَّهِ مَعَ صِغَرِ السِّنِّ}}؛ [[کمال عقل]] را برای [[حجتهای خدا]] در [[کودکی]] نمیتوان [[انکار]] کرد. وی سپس از آیاتی که درباره [[حضرت عیسی]]{{ع}} نازل شده شواهدی ذکر میکند: {{متن قرآن|قَالُوا كَيْفَ نُكَلِّمُ مَنْ كَانَ فِي الْمَهْدِ صَبِيًّا قَالَ إِنِّي عَبْدُ اللَّهِ آتَانِيَ الْكِتَابَ وَجَعَلَنِي نَبِيًّا}}<ref>«گفتند: چگونه با کودکی که در گاهواره است سخن بگوییم؟! (نوزاد) گفت: بیگمان من بنده خداوندم، به من کتاب (آسمانی) داده و مرا پیامبر کرده است» سوره مریم، آیه ۲۹-۳۰.</ref><ref>علم الهدی، سید مرتضی، فصول المختاره، ص۳۱۶.</ref>.<ref>[[رحمت الله ضیائی ارزگانی|ضیائی ارزگانی، رحمت الله]]، [[امامت امام جواد (مقاله)|امامت امام جواد]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ج۱، ص ۴۲۵.</ref>. | ||
==منابع== | ==منابع== |