←پرسشهای وابسته
خط ۱۱۶: | خط ۱۱۶: | ||
*این معنا از فلسفۀ [[سیاسی]]، همان معنایی است که در کاربرهای معاصر این واژه معمولاً مد نظر است و به همین [[دلیل]]، غالب تألیفاتی که تحت عنوان فلسفۀ [[سیاسی]] یا [[تاریخ]] فلسفۀ [[سیاسی]] به ویژه در قرن اخیر به رشته تحریر در آمده، به تحلیل و [[تبیین]] فلسفۀ [[سیاسی]] به همین معنا پرداختهاند. | *این معنا از فلسفۀ [[سیاسی]]، همان معنایی است که در کاربرهای معاصر این واژه معمولاً مد نظر است و به همین [[دلیل]]، غالب تألیفاتی که تحت عنوان فلسفۀ [[سیاسی]] یا [[تاریخ]] فلسفۀ [[سیاسی]] به ویژه در قرن اخیر به رشته تحریر در آمده، به تحلیل و [[تبیین]] فلسفۀ [[سیاسی]] به همین معنا پرداختهاند. | ||
*این معنا از فلسفۀ [[سیاسی]]، فلسفۀ [[سیاسی]] را در [[جایگاه]] پیشنیاز مبرم [[فقه]] [[سیاسی]] قرار میدهد؛ زیرا عمدۀ مبادی تصوریه و تصدیقیه [[فقه]] [[سیاسی]]، در فلسفۀ [[سیاسی]] به این معنا مورد بحث و [[تبیین]] قرار میگیرند<ref>[[محسن اراکی|اراکی، محسن]]، [[فقه نظام سیاسی اسلام ج۱ (کتاب)|فقه نظام سیاسی اسلام]]، ج۱، ص:۵۰-۵۲.</ref> | *این معنا از فلسفۀ [[سیاسی]]، فلسفۀ [[سیاسی]] را در [[جایگاه]] پیشنیاز مبرم [[فقه]] [[سیاسی]] قرار میدهد؛ زیرا عمدۀ مبادی تصوریه و تصدیقیه [[فقه]] [[سیاسی]]، در فلسفۀ [[سیاسی]] به این معنا مورد بحث و [[تبیین]] قرار میگیرند<ref>[[محسن اراکی|اراکی، محسن]]، [[فقه نظام سیاسی اسلام ج۱ (کتاب)|فقه نظام سیاسی اسلام]]، ج۱، ص:۵۰-۵۲.</ref> | ||
===فلسفۀ [[سیاسی]] به معنای سوم=== | |||
*در این معنا از فلسفۀ [[سیاسی]]، تجزیه و تحلیل رویدادها و وقایع [[سیاسی]] و [[تبیین]] علّتها و نتایج آنها مدّ نظر است. [[فیلسوف]] [[سیاسی]] - در این معنا از فلسفۀ [[سیاسی]] - کسی است که به [[تبیین]] وقایع [[سیاسی]] میپردازد، [[علل]] آنها را بررسی میکند و به تحلیل و [[کشف]] و پیشبینی نتایج و پیامدهای آنها میپردازد. | |||
*این معنا از فلسفۀ [[سیاسی]]، فلسفۀ [[سیاسی]] را در زمرۀ آنچه در اصطلاحات پس از دورۀ رنسانس ازآن به [[علم]](sceinse) تعبیر میشود، قرار میدهد؛ بنابراین، واژۀ فلسفۀ [[سیاسی]]، به مجموعهای از قضایا گفته میشود که با ابزار تحلیل و تجزیه به [[کشف]] [[روابط]] موجود در عالم [[سیاست]] و [[قوانین]] [[حاکم]] بر آن [[روابط]] میپردازد. | |||
*[[بهاءالدین پازارگاد]] در [[کتاب]] [[تاریخ]] فلسفۀ [[سیاسی]]، موضوعات فلسفۀ [[سیاسی]] را به شرح زیر خلاصه میکند: | |||
*تحلیل انعکاس وقایع [[سیاسی]] و سیستمهای [[سیاسی]]؛ | |||
*تحلیل عادات و هدفهای عملیات [[سیاسی]]؛ | |||
*تحلیل وسائل نیل به هدفها؛ | |||
*تحلیل لوازم عملیات [[سیاسی]] و فرصتها و موقعیتهای [[سیاسی]]؛ | |||
*بحث در مقاصد [[سیاسی]] و الزامات [[سیاسی]]؛ | |||
*بحث در مؤسسات [[اجتماعی]] و [[روابط]] آنها با [[حکومت]] و با یکدیگر؛ | |||
*بحث در مراقبتها (کنترلها)ی دولتی و فشارهای [[اخلاقی]] و بدنی (فیزیکی)؛ یعنی فشارهای محلی به [[قدرت]] نظامی و پلیس موجود در هر [[جامعه]]. | |||
*این دسته از موضوعات فلسفۀ [[سیاسی]]، فلسفۀ [[سیاسی]] را به معنای [[علمی]] که دربارۀ تجزیه و تحلیل؛ [[روابط]] و وقایع [[سیاسی]] و [[تبیین]] [[علل]] و نتایج آنها میپردازد معرفی میکند. | |||
*[[بهاءالدین پازارگاد]]، سپس به این نکته اشاره میکند: "البته در فلسفۀ [[سیاسی]]، فرضیههای مختلف مربوط به مباحث [[علوم]] [[سیاسی]] نیز مورد بحث و تحلیل واقع میشود". | |||
*سپس به شرح موضوعات مورد بحث [[علوم]] [[سیاسی]] پرداخته و چنین میگوید: | |||
*"موضوعات مورد بحث در [[علوم]] [[سیاسی]]: | |||
*رابطۀ فرد با [[دولت]]؛ | |||
*روشهای مختلف در [[امور سیاسی]]؛ | |||
*رابطۀ [[دولت]] با [[ملت]]؛ | |||
چگونه دولتها به وجود آمدهاند؛ | |||
*[[حقّ]] [[حاکمیت]] (سوورنته)؛ | |||
*[[حقوق]] و [[قانون]]؛ | |||
[[هدف]] [[دولت]]؛ | |||
*دستگاه [[حکومت]]؛ | |||
*مشروطیت؛ | |||
*قوای سه گانه؛ | |||
*[[قوه]] مجریه؛ | |||
انواع [[حکومت]]؛ | |||
*[[سیستم]] نمایندگی و مقننه؛ | |||
*قوۀ قضائیه؛ | |||
*ادارۀ [[حکومت]] و [[خدمت]] کشوری؛ | |||
*انواع تشکیلات [[دولت]]؛ | |||
*حکومتهای محلی؛ | |||
*[[نقش مردم]] در [[کشور]]؛ | |||
*دارائی [[عامه]]؛ | |||
*[[روابط]] بین الملل؛ | |||
*[[حقوق]] بین الملل؛ | |||
*مجامع بین الملل؛ | |||
*تشکیلات بین المللی". | |||
*این دسته از موضوعات بر دو بخشاند: | |||
#دربارۀ بنیادهای [[فلسفی]] [[سیستم سیاسی]] به بحث میپردازند. | |||
#دربارۀ ارکان و [[وظایف]] [[سیستم سیاسی]] بحث میکنند. | |||
*به نظر میرسد مباحثی نظیر: [[حقّ]] [[حاکمیت]]، رابطۀ فرد و [[دولت]]، چگونگی [[حقوق]] و [[قانون]]، [[هدف]] [[دولت]]، دستگاه [[حکومت]] و مشروطیت مباحث مربوط به بنیادهای [[فلسفی]] [[سیستم سیاسی]] است که با آنچه در اصطلاح رایج به آن "[[فلسفه]]" میگویند تناسب دارد، سایر مباحث فوق و نیز مباحثی که به عنوان موضوعات فلسفۀ [[سیاسی]] در بالا معرفی شد، با آنچه در اصطلاح رایج واژۀ "[[علم]]" در آن به کار میرود - و در نتیجه با مباحث "علوم سیاسی" - سازگارتر است. | |||
*در هر صورت، بنابر آنچه به نظر ما با کاربری واژۀ "فلسفۀ سیاسی" در استعمالات این واژه توسط سیاست شناسان، همخوان و سازگار است، فلسفۀ [[سیاسی]]، به همان معنای دوم، یعنی: دانشی که دربارۀ ماهیت [[قدرت سیاسی]] و [[مشروعیت]] و موجودیت آن و لوازم مترتب بر آنها به بحث و بررسی میپردازد در اینجا مد نظر است. و لذا فلسفۀ [[سیاسی]] [[اسلامی]] به عنوان پیشنیاز مباحث [[فقه]] [[سیاسی]] - به [[دلیل]] آنکه بخش مهمی از مبادی تصوریه و تصدیقیه [[فقه]] [[سیاسی]] [[اسلامی]] را تنقیح و [[تبیین]] میکند - مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. | |||
== پرسشهای وابسته == | == پرسشهای وابسته == |