زبان در معارف و سیره سجادی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف'
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{ویرایش غیرنهایی}} {{امامت}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233)...» ایجاد کرد)
 
جز (جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف')
 
(۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{ویرایش غیرنهایی}}
{{مدخل مرتبط
{{امامت}}
| موضوع مرتبط = زبان
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| عنوان مدخل  = [[زبان]]
: <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث '''[[زبان]]''' است. "'''[[زبان]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
| مداخل مرتبط = [[زبان در قرآن]] - [[زبان در حدیث]] - [[زبان در کلام اسلامی]] - [[زبان در معارف دعا و زیارات]] - [[زبان در معارف و سیره سجادی]] - [[زبان در معارف و سیره نبوی]]
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
| پرسش مرتبط  =  
: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[زبان در قرآن]] | [[زبان در حدیث]] | [[زبان در اخلاق اسلامی]] | [[زبان در معارف دعا و زیارات]] | [[زبان در معارف و سیره سجادی]] | [[زبان در معارف و سیره رضوی]]</div>
}}
<div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
: <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[زبان (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">


==مقدمه==
== مقدمه ==
[[زبان]] از جمله نعمت‌های بزرگ [[خداوند]] است. در [[قرآن کریم]] می‌خوانیم: {{متن قرآن|أَلَمْ نَجْعَلْ لَهُ عَيْنَيْنِ * وَلِسَانًا وَشَفَتَيْنِ}}<ref>«آیا برای او دو چشم نیافریده‌ایم، * و زبان و دو لب؟» سوره بلد، آیه ۸-۹.</ref>. زبان به معنای لغت، مانند زبان و لغت [[فارسی]] و [[عربی]] و... از جمله [[آیات]] خداوند است: {{متن قرآن|وَمِنْ آيَاتِهِ خَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافُ أَلْسِنَتِكُمْ وَأَلْوَانِكُمْ}}<ref>«و از نشانه‌های او آفرینش آسمان‌ها و زمین و گوناگونی زبان‌ها و رنگ‌های شماست» سوره روم، آیه ۲۲.</ref>.
[[زبان]] از جمله نعمت‌های بزرگ [[خداوند]] است. در [[قرآن کریم]] می‌خوانیم: {{متن قرآن|أَلَمْ نَجْعَلْ لَهُ عَيْنَيْنِ * وَلِسَانًا وَشَفَتَيْنِ}}<ref>«آیا برای او دو چشم نیافریده‌ایم، * و زبان و دو لب؟» سوره بلد، آیه ۸-۹.</ref>. زبان به معنای لغت، مانند زبان و لغت [[فارسی]] و [[عربی]] و... از جمله [[آیات]] خداوند است: {{متن قرآن|وَمِنْ آيَاتِهِ خَلْقُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافُ أَلْسِنَتِكُمْ وَأَلْوَانِكُمْ}}<ref>«و از نشانه‌های او آفرینش آسمان‌ها و زمین و گوناگونی زبان‌ها و رنگ‌های شماست» سوره روم، آیه ۲۲.</ref>.
[[امام سجاد]]{{ع}} در [[صحیفه]] به برخی کارکردهای مثبت یا منفی زبان اشاره فرموده و سپس از [[خدای متعال]] [[توفیق]] در کارکردهای صحیح آن، و [[مصونیت]] از کارکردهای منفی آن را درخواست نموده است. از جمله کارکردهای مثبت زبان عبارت است از:
[[امام سجاد]] {{ع}} در [[صحیفه]] به برخی کارکردهای مثبت یا منفی زبان اشاره فرموده و سپس از [[خدای متعال]] [[توفیق]] در کارکردهای صحیح آن، و [[مصونیت]] از کارکردهای منفی آن را درخواست نموده است. از جمله کارکردهای مثبت زبان عبارت است از:
#'''[[حمد]] و [[شکر]] [[خدا]]''': {{متن حدیث|تَحْمَدُكَ نَفْسِي وَ لِسَانِي‏ وَ عَقْلِي‏، حَمْداً يَبْلُغُ‏ الْوَفَاءَ }}<ref>دعای ۵۱.</ref>؛ «ای خداوند [[جان]] من و زبان من و [[عقل]] من حمد و [[سپاس]] تو گویند، حمدی به کمال رسیده! و نیز می‌فرماید: «ای خداوند زبانم را به حمد خود، شکر خود، و ذکر خود و ثنای [[نیک]] خود گویا کن»<ref>نیایش بیست‌وسوم.</ref>.
# '''[[حمد]] و [[شکر]] [[خدا]]''': {{متن حدیث|تَحْمَدُكَ نَفْسِي وَ لِسَانِي‏ وَ عَقْلِي‏، حَمْداً يَبْلُغُ‏ الْوَفَاءَ }}<ref>دعای ۵۱.</ref>؛ «ای خداوند [[جان]] من و زبان من و [[عقل]] من حمد و [[سپاس]] تو گویند، حمدی به کمال رسیده! و نیز می‌فرماید: «ای خداوند زبانم را به حمد خود، شکر خود، و ذکر خود و ثنای [[نیک]] خود گویا کن»<ref>نیایش بیست‌وسوم.</ref>.
#'''وصفِ [[احسان خدا]]''': «بار خدایا... گشادگی زبان ما را در [[وصف]] احسانت قرار ده»<ref>نیایش پنجم.</ref>.
# '''وصفِ [[احسان خدا]]''': «بار خدایا... گشادگی زبان ما را در وصف احسانت قرار ده»<ref>نیایش پنجم.</ref>.
#'''جلب [[ثواب]] [[الهی]]''': «بار خدایا... [[سخن]] گفتن‌های ما را چنان گردان که موجب ثواب تو باشد»<ref>نیایش نهم.</ref>.
# '''جلب [[ثواب]] [[الهی]]''': «بار خدایا... [[سخن]] گفتن‌های ما را چنان گردان که موجب ثواب تو باشد»<ref>نیایش نهم.</ref>.
#'''[[توبه]]''': «ای خداوند به درگاه تو توبه می‌کنم... از هر سخن بی‌جا که بر زبانم جاری گشته»<ref>نیایش سی‌ویکم.</ref>.
# '''[[توبه]]''': «ای خداوند به درگاه تو توبه می‌کنم... از هر سخن بی‌جا که بر زبانم جاری گشته»<ref>نیایش سی‌ویکم.</ref>.
#'''عذرخواهی''': «بار خدایا حمد تو راست... و از سر [[صدق]] از تو پوزش می‌طلبیم»<ref>نیایش چهل‌و‌پنجم.</ref>.
# '''عذرخواهی''': «بار خدایا حمد تو راست... و از سر [[صدق]] از تو پوزش می‌طلبیم»<ref>نیایش چهل‌و‌پنجم.</ref>.
#'''گویایی زبان در برابر مخاصمه‌گر''': «بار خدایا... در برابر آن کس که با من به بحث و [[جدل]] برخاسته زبانی گویا ده»<ref>نیایش بیستم.</ref>.
# '''گویایی زبان در برابر مخاصمه‌گر''': «بار خدایا... در برابر آن کس که با من به بحث و [[جدل]] برخاسته زبانی گویا ده»<ref>نیایش بیستم.</ref>.
#'''[[قرائت قرآن]]''': «ای خداوند همچنان که ما را به [[تلاوت قرآن]] [[یاری]] دادی و به عبارات نیکویش [[خشونت]] از زبان ما برگرفتی،.»..<ref>نیایش چهل‌ودوم.</ref>.
# '''[[قرائت قرآن]]''': «ای خداوند همچنان که ما را به [[تلاوت قرآن]] [[یاری]] دادی و به عبارات نیکویش [[خشونت]] از زبان ما برگرفتی،.»..<ref>نیایش چهل‌ودوم.</ref>.


و اما برخی از کارکردهای منفی زبان که امام سجاد{{ع}} از [[خدای بزرگ]] مصونیت از آنها را درخواست می‌کند عبارت‌اند از:
و اما برخی از کارکردهای منفی زبان که امام سجاد {{ع}} از [[خدای بزرگ]] مصونیت از آنها را درخواست می‌کند عبارت‌اند از:
#'''سخن به غیر آنچه [[رضا]] و [[دستور]] خداست''':... و زبانمان جز سخن تو نگوید<ref>نیایش چهل‌و‌چهارم.</ref>.
# '''سخن به غیر آنچه [[رضا]] و [[دستور]] خداست''':... و زبانمان جز سخن تو نگوید<ref>نیایش چهل‌و‌چهارم.</ref>.
#'''[[ناسزا]] و [[دشنام]] و [[گواهی]] [[باطل]] و [[غیبت]]''': «ای [[خداوند]]... هر ناسزا و [[لغو]] و دشنام در [[آبرو]] یا [[شهادت]] باطل یا غیبت [[مؤمن]] [[غایب]] یا ناسزا به حاضر و از این‌گونه که [[اهریمن]] بر [[زبان]] من می‌افکند تو آن را به [[حمد]] و [[سپاس]] خود... بدل فرمای»<ref>نیایش بیستم.</ref>. هم‌چنین [[امام]]{{ع}} از [[خدای متعال]] بسته شدن زبان طعنه‌زنندگان را مسئلت فرموده است: {{متن حدیث|وَ لَا تَبْسُطْ عَلَيْنَا فِيهِ أَلْسُنَ الطَّاعِنِينَ}}<ref>دعای ۴۵.</ref>؛ «و زبان طاعنان در [[حق]] ما دراز مگردان»<ref>تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۷۴، چاپ اول؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵ چاپ دوم.</ref>.<ref>[[امیر شیرزاد|شیرزاد، امیر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «زبان»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۲۵۷.</ref>
# '''[[ناسزا]] و [[دشنام]] و [[گواهی]] [[باطل]] و [[غیبت]]''': «ای [[خداوند]]... هر ناسزا و [[لغو]] و دشنام در [[آبرو]] یا [[شهادت]] باطل یا غیبت [[مؤمن]] [[غایب]] یا ناسزا به حاضر و از این‌گونه که [[اهریمن]] بر [[زبان]] من می‌افکند تو آن را به [[حمد]] و [[سپاس]] خود... بدل فرمای»<ref>نیایش بیستم.</ref>. هم‌چنین [[امام]] {{ع}} از [[خدای متعال]] بسته شدن زبان طعنه‌زنندگان را مسئلت فرموده است: {{متن حدیث|وَ لَا تَبْسُطْ عَلَيْنَا فِيهِ أَلْسُنَ الطَّاعِنِينَ}}<ref>دعای ۴۵.</ref>؛ «و زبان طاعنان در [[حق]] ما دراز مگردان»<ref>تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی، دارالکتب الاسلامیة، تهران، ۱۳۷۴، چاپ اول؛ صحیفه سجادیه، ترجمه عبدالمحمد آیتی، انتشارات سروش، تهران، ۱۳۷۵ چاپ دوم.</ref>.<ref>[[امیر شیرزاد|شیرزاد، امیر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|مقاله «زبان»، دانشنامه صحیفه سجادیه]]، ص ۲۵۷.</ref>


== جستارهای وابسته ==
== منابع ==
 
{{منابع}}
==منابع==
# [[پرونده:1100609.jpg|22px]] [[امیر شیرزاد|شیرزاد، امیر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|'''مقاله «زبان»، دانشنامه صحیفه سجادیه''']]
# [[پرونده:1100609.jpg|22px]] [[امیر شیرزاد|شیرزاد، امیر]]، [[دانشنامه صحیفه سجادیه (کتاب)|'''مقاله «زبان»، دانشنامه صحیفه سجادیه''']]
{{پایان منابع}}


==پانویس==
== پانویس ==
{{پانویس2}}
{{پانویس}}


[[رده:زبان در معارف و سیره سجادی]]
[[رده:زبان]]
[[رده:مدخل]]
۲۱۸٬۰۹۰

ویرایش