شیعه در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

شیعه در قرآن (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۱ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۷:۴۸

۳٬۳۳۴ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۱ دسامبر ۲۰۲۰

←‏ازدواج موقت

دیداریویکی‌متن

Msadeq

مدیران

۱۱۵٬۱۸۴

ویرایش

@@ خط ۲۶۶: / خط ۲۶۶: @@
 === [[ازدواج موقت]]===
-به گفته همه [[دانشمندان شیعه]] <ref>التبیان، ج۳، ص۱۶۵؛ مجمع البیان، ج۳، ص۵۲؛ فقه القرآن، ج۲، ص۱۰۴.</ref> و بیشتر [[اهل سنت]]،<ref>تفسیر قرطبی، ج۵، ص۱۲۰ - ۱۲۱؛ التفسیر الکبیر، ج۱۰، ص۴۹.</ref> [[آیه]] ۲۴ [[سوره نساء]] / ۴ بر [[حلال]] بودن ازدواج موقت دلالت می‌کند: «فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِیضَةً»؛ با این تفاوت که به [[اعتقاد]] [[اهل‌سنت]]، این آیه پس از مدتی با [[آیات]] دیگری مانند آیه ۲۲۸ [[سوره بقره]] / ۲ و ۵ - ۷ [[سوره مؤمنون]] / ۲۳، برخی [[روایات]] و [[اجماع]] [[مسلمانان]] [[نسخ]] و ازدواج موقت [[حرام]] گردید؛ اما [[علمای شیعه]] ضمن نقد مستنداتِ این دیدگاه، نسخ آیه یادشده را رد کرده و معتقدند شماری دیگر از روایات اهل‌سنت نشان می‌دهند که ازدواج موقت در [[زمان]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}} میان برخی [[اصحاب]] رایج بوده <ref>صحیح مسلم، ج۵، ص۲۳ - ۲۴؛ مسند احمد، ج۳، ص۳۶۵؛ کنز العمال، ج۱۶، ص۵۲۳ - ۵۲۶.</ref> و آن [[حضرت]] هم تا پایان [[عمر]] خویش از آن [[نهی]] نکرده است.<ref>صحیح البخاری، ج۵، ص۱۵۸؛ مسند احمد، ج۵، ص۶۰۳.</ref> شماری از اصحاب و تابعیان شناخته شده نیز آن را جایز دانسته‌اند.<ref>المحلی، ج۹، ص۵۱۹ - ۵۲۰؛ دراسات فقهیه، ص۵۱ - ۵۶.</ref> روایت‌های فراوانی از [[امامان]] [[اهل‌بیت]]{{عم}}هم بر [[مشروع]] بودن آن در زمان [[پیامبر]]{{صل}}و پس از وی تا [[قیامت]] دلالت دارند.<ref> الکافی، ج۵، ص۴۴۸ - ۴۴۹؛ وسایل الشیعه، ج۲۱، ص۹ و ۶۵.</ref> [[اجماعی]] هم در این زمینه نیست و چنان‌که گفته شد، به جز شیعه، دیگران هم آن را جایز دانسته‌اند.
+به گفته همه [[دانشمندان شیعه]] <ref>التبیان، ج۳، ص۱۶۵؛ مجمع البیان، ج۳، ص۵۲؛ فقه القرآن، ج۲، ص۱۰۴.</ref> و بیشتر [[اهل سنت]]،<ref>تفسیر قرطبی، ج۵، ص۱۲۰ - ۱۲۱؛ التفسیر الکبیر، ج۱۰، ص۴۹.</ref> [[آیه]] {{متن قرآن|وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ النِّسَاءِ إِلَّا مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ كِتَابَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَأُحِلَّ لَكُمْ مَا وَرَاءَ ذَلِكُمْ أَنْ تَبْتَغُوا بِأَمْوَالِكُمْ مُحْصِنِينَ غَيْرَ مُسَافِحِينَ فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةً وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا تَرَاضَيْتُمْ بِهِ مِنْ بَعْدِ الْفَرِيضَةِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا}}<ref>«و (نیز حرام است ازدواج با) زنان شوهردار جز کنیزهاتان، بنابر حکم خداوند که مقرّر بر شماست  و جز اینها برایتان حلال شده است که با دارایی خود به دست آورید در حالی که پاکدامن باشید و زناکار نباشید، کابین آن زنان را که از آنان (با ازدواج غیر دائم) بهره‌مند شده‌اید به عنوان واجب بپردازید و در آنچه پس از تعیین (کابین) واجب، هم‌داستان شوید  بر شما گناهی نیست که خداوند دانایی فرزانه است» سوره نساء، آیه ۲۴.</ref> بر [[حلال]] بودن ازدواج موقت دلالت می‌کند. با این تفاوت که به [[اعتقاد]] [[اهل‌سنت]]، این آیه پس از مدتی با [[آیات]] دیگری مانند آیه {{متن قرآن|وَالْمُطَلَّقَاتُ يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ ثَلَاثَةَ قُرُوءٍ وَلَا يَحِلُّ لَهُنَّ أَنْ يَكْتُمْنَ مَا خَلَقَ اللَّهُ فِي أَرْحَامِهِنَّ إِنْ كُنَّ يُؤْمِنَّ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ وَبُعُولَتُهُنَّ أَحَقُّ بِرَدِّهِنَّ فِي ذَلِكَ إِنْ أَرَادُوا إِصْلَاحًا وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِي عَلَيْهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَلِلرِّجَالِ عَلَيْهِنَّ دَرَجَةٌ وَاللَّهُ عَزِيزٌ حَكِيمٌ}}<ref>«و زنان طلاق داده باید تا سه پاکی (از حیض) خویشتن، انتظار کشند  و اگر ایمان به خداوند و روز بازپسین دارند پنهان داشتن آنچه خداوند در زهدانشان آفریده است برای آنان روا نیست و اگر شوهرانشان سر آشتی دارند به باز آوردن آنان در این حال سزاوارترند و زنان را بر مردان، حقّ شایسته‌ای است چنان که مردان را بر زنان؛ و مردان را بر آنان، به پایه‌ای برتری است و خداوند پیروزمندی فرزانه است» سوره بقره، آیه ۲۲۸.</ref> و {{متن قرآن| وَالَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حَافِظُونَ  إِلاَّ عَلَى أَزْوَاجِهِمْ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ فَمَنِ ابْتَغَى وَرَاء ذَلِكَ فَأُولَئِكَ هُمُ الْعَادُونَ}}<ref>«و آنان که پاکدامنند جز با همسران خویش یا کنیزهاشان که اینان نکوهیده نیستند پس کسانی که بیش از این بخواهند تجاوزکارند» سوره مؤمنون، آیه ۵-۷.</ref>، برخی [[روایات]] و [[اجماع]] [[مسلمانان]] [[نسخ]] و ازدواج موقت [[حرام]] گردید؛ اما [[علمای شیعه]] ضمن نقد مستنداتِ این دیدگاه، نسخ آیه یادشده را رد کرده و معتقدند شماری دیگر از روایات اهل‌سنت نشان می‌دهند که ازدواج موقت در [[زمان]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}} میان برخی [[اصحاب]] رایج بوده <ref>صحیح مسلم، ج۵، ص۲۳ - ۲۴؛ مسند احمد، ج۳، ص۳۶۵؛ کنز العمال، ج۱۶، ص۵۲۳ - ۵۲۶.</ref> و آن [[حضرت]] هم تا پایان [[عمر]] خویش از آن [[نهی]] نکرده است.<ref>صحیح البخاری، ج۵، ص۱۵۸؛ مسند احمد، ج۵، ص۶۰۳.</ref> شماری از اصحاب و تابعیان شناخته شده نیز آن را جایز دانسته‌اند.<ref>المحلی، ج۹، ص۵۱۹ - ۵۲۰؛ دراسات فقهیه، ص۵۱ - ۵۶.</ref> روایت‌های فراوانی از [[امامان]] [[اهل‌بیت]]{{عم}}هم بر [[مشروع]] بودن آن در زمان [[پیامبر]]{{صل}}و پس از وی تا [[قیامت]] دلالت دارند.<ref> الکافی، ج۵، ص۴۴۸ - ۴۴۹؛ وسایل الشیعه، ج۲۱، ص۹ و ۶۵.</ref> [[اجماعی]] هم در این زمینه نیست و چنان‌که گفته شد، به جز شیعه، دیگران هم آن را جایز دانسته‌اند.
 در مقابل، شماری از [[مفسران اهل‌سنت]] آیه {{متن قرآن|وَالْمُحْصَنَاتُ مِنَ النِّسَاءِ إِلَّا مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ كِتَابَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَأُحِلَّ لَكُمْ مَا وَرَاءَ ذَلِكُمْ أَنْ تَبْتَغُوا بِأَمْوَالِكُمْ مُحْصِنِينَ غَيْرَ مُسَافِحِينَ فَمَا اسْتَمْتَعْتُمْ بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِيضَةً وَلَا جُنَاحَ عَلَيْكُمْ فِيمَا تَرَاضَيْتُمْ بِهِ مِنْ بَعْدِ الْفَرِيضَةِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ عَلِيمًا حَكِيمًا}}<ref>«و (نیز حرام است ازدواج با) زنان شوهردار جز کنیزهاتان، بنابر حکم خداوند که مقرّر بر شماست  و جز اینها برایتان حلال شده است که با دارایی خود به دست آورید در حالی که پاکدامن باشید و زناکار نباشید، کابین آن زنان را که از آنان (با ازدواج غیر دائم) بهره‌مند شده‌اید به عنوان واجب بپردازید و در آنچه پس از تعیین (کابین) واجب، هم‌داستان شوید  بر شما گناهی نیست که خداوند دانایی فرزانه است» سوره نساء، آیه ۲۴.</ref> را مربوط به [[ازدواج]] دائم دانسته‌اند؛<ref>جامع البیان، ج۵، ص۱۷ - ۱۸.</ref> اما به گفته علمای شیعه واژه "استمتاع" هرگاه مطلق و بی‌قرینه به کار رود بر ازدواج موقت دلالت دارد.<ref>التبیان، ج۳، ص۱۶۵؛ فقه القرآن، ج۲، ص۱۰۴.</ref> دوم اینکه طبق [[آیه]] باید به مجرد [[عقد]]، مهریه پرداخت شود و این به [[ازدواج موقت]] اختصاص دارد؛ اما در [[ازدواج]] دائم پرداخت همه مهریه به مجرد عقد [[واجب]] نیست.<ref>التبیان، ج۳، ص۱۶۶؛ مسالک الافهام، ج۳، ص۱۹۸.</ref>.<ref>[[علی اسدی|اسدی، علی]]، [[شیعه (مقاله)|مقاله «شیعه»]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۱۶ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۱۶.</ref>