خوش‌خلقی در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بیشتر [[آیات]] این قسمت به گذشت از [[مخالفان]] سفارش کرده‌اند؛ از جمله برپایه [[آیه]] {{متن قرآن|قَالُوا سُبْحَانَكَ أَنْتَ وَلِيُّنَا مِنْ دُونِهِمْ بَلْ كَانُوا يَعْبُدُونَ الْجِنَّ أَكْثَرُهُمْ بِهِمْ مُؤْمِنُونَ}}<ref>«می‌گویند: پاکا که تویی، تو سرور مایی نه آنان بلکه (آنان) پریان را می‌پرستیدند، بیشترشان به آنان گرویده بودند» سوره سبأ، آیه ۴۱.</ref> حسن خلق راهی برای از میان بردن بدی‌هاست: {{متن قرآن|وَلَا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ}}<ref>«نیکی با بدی برابر نیست؛ به بهترین شیوه (دیگران را از چالش با خود) باز دار ، ناگاه آن کس که میان تو و او دشمنی است چون دوستی مهربان می‌گردد» سوره فصلت، آیه ۳۴.</ref> دفع [[بدی]] به [[نیکی]] به [[عفو]] و صبر در برابر بدی‌های مشرکان و مخالفان [[تفسیر]] شده است.<ref>مجمع البیان، ج ۹، ص ۲۰؛ المیزان، ج۱۷، ص ۳۹۲.</ref> [[برگزیدن]] [[حلم]] بر خش و [[جهل]]، عفو بر [[انتقام]]، [[بخشش]] بر خسّت و [[شجاعت]] بر [[ترس]]، از مصادیق این تعبیر در تفاسیرند.<ref>تفسیر مظهری، ج ۸، ص ۲۹۷؛ الوسیط، زحیلی، ج ۳، ص ۲۳۰۷ - ۲۳۰۸؛ روح المعانی، ج ۲۴، ص ۱۲۳.</ref>

[[قرآن]] برای بهره‌مندان از [[حسن خلق]] پاداشی ویژه برمی‌شمرد: {{متن قرآن|أُولَئِكَ يُؤْتَوْنَ أَجْرَهُمْ مَرَّتَيْنِ بِمَا صَبَرُوا وَيَدْرَءُونَ بِالْحَسَنَةِ السَّيِّئَةَ وَمِمَّا رَزَقْنَاهُمْ يُنْفِقُونَ}}<ref>«آنانند که پاداششان برای شکیبی که ورزیده‌اند دو بار به آنان داده می‌شود و بدی را با نیکی دور می‌سازند و از آنچه روزیشان کرده‌ایم می‌بخشند» سوره قصص، آیه ۵۴.</ref> در بعضی منابع، [[عفو]] و جواب دادن بدی با خوبی به قبول عذر و بهانه [[گناهکاران]] نیز تعمیم داده شده است.<ref> احکام القرآن، ج ۳، ص ۱۴۱؛ تفسیر بغوی، ج ۲، ص ۲۲۳؛ نمونه، ج ۷، ص ۶۲.</ref> عدم [[تجسس]] در کار دیگران، [[بردباری]]، [[سهل‌انگاری]] و [[مدارا]] و مماشات با [[دوست]] و [[دشمن]]، بخشیدن [[ستمگر]]،<ref> تفسیر مظهری، ج ۳، ص ۴۴۵؛ روان جاوید، ج ۲، ص ۵۰۶.</ref>[[تساهل و تسامح]] در [[معاشرت]] و عدم [[سختگیری]] بر [[مردم]]، <ref>مجمع البیان، ج ۴، ص ۷۸۷؛ روض الجنان، ج ۹، ص ۴۶.</ref> از مصادیق گذشت از بدی‌های دیگران‌اند که نشانه‌های [[بزرگواری]] و مناعت [[مسلمانان]] در مقابل سخنان [[بیهوده]] [[مخالفان]] هستند و از ابزارهای مهم [[تبلیغ دین]] به شمار می‌روند: {{متن قرآن|وَالَّذِينَ لَا يَشْهَدُونَ الزُّورَ وَإِذَا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا كِرَامًا}}<ref>«و آنان که گواهی دروغ نمی‌دهند  و چون بر یاوه بگذرند بزرگوارانه می‌گذرند» سوره فرقان، آیه ۷۲.</ref> از سوی دیگر، حسن خلق در کردار در [[مقام]] [[تبلیغ]]، بیشتر از شیوه‌های مستقیم ارائه [[پیام]] اثر دارد و خدای متعالی با توصیه آن به [[پیامبر اعظم]]{{صل}} یکی از شیوه‌های عملی [[تبلیغ اسلام]] را یاد می‌کند که از [[محبت]] آمیزترین موارد [[رفتار]] با مخالفان است: وقتی که [[مشرکان]] به شما [[پناه]] آوردند، به آنها پناه بده تا [[کلام خدا]] را بشنوند: {{متن قرآن|وَإِنْ أَحَدٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ اسْتَجَارَكَ فَأَجِرْهُ حَتَّى يَسْمَعَ كَلَامَ اللَّهِ ثُمَّ أَبْلِغْهُ مَأْمَنَهُ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ قَوْمٌ لَا يَعْلَمُونَ}}<ref>«و اگر یکی از مشرکان از تو پناه خواست به او پناه ده تا کلام خداوند را بشنود سپس او را به پناهگاه وی برسان؛ این بدان روست که اینان گروهی نادانند» سوره توبه، آیه ۶.</ref> تداوم حسن خلق در برابر مخالفان، هر چند [[ایمان]] نیاورند، [[پایدار]] است؛ قرآن در این زمینه می‌فرماید که پس از شنیدن [[کلام خدا]] حتی [[ایمان]] نیاوردن [[پناهنده]]، او را به [[قتل]] نرسانند، بلکه تا سرزمینش که در [[امان]] است [[همراهی]] کنند. [[پیامبر گرامی]]{{صل}} هرگاه دسته‌ای را برای [[جنگ]] می‌فرستاد به آنان سفارش می‌کرد که با [[مردم]] [[الفت]] بگیرید و به آنان [[فرصت]] دهید؛ تا آنان را به [[اسلام]] فرا نخوانده‌اید، بر آنان [[هجوم]] نیاورید.