امام حسین علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

امام حسین علیه‌السلام (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱ مارس ۲۰۲۱، ساعت ۱۷:۲۹

۱٬۸۶۵ بایت حذف‌شده ، ‏۱ مارس ۲۰۲۱

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Bahmani

مدیران

۱۱۳٬۲۵۵

ویرایش

@@ خط ۴۷: / خط ۴۷: @@
 <div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
-==ولادت [[امام حسین]]{{ع}}==
+==ولادت و نام و نسب [[امام حسین]]{{ع}}==
-* [[امام حسین]]{{ع}} سومین پیشوای [[مسلمانان]] و دومین [[فرزند امام علی]]{{ع}} و [[فاطمه]]{{س}} است که در سوم [[شعبان]] [[سال سوم هجری]] در [[مدینه]] دیده به [[جهان]] گشود<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۴۶۳.</ref>. کنیه‌اش [[ابوعبدالله]] و دارای [[القاب]] فراونی است که بخشی از آنها با [[امام حسن]]{{ع}} مشترک اند<ref>ر.ک. [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۲۹۰- ۲۹۱.</ref>. از [[القاب]] مشهور آن [[امام]]، [[سبط]] و [[سیدالشهداء]] است<ref>ر.ک. [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۰۲.</ref>. در [[روایت]] است که نام او را [[خداوند]] [[برگزیده]] و [[جبرئیل]] به [[پیامبر]]{{صل}} [[ابلاغ]] کرده است<ref>مناقب آل ابی طالب‌، ۴/ ۸۶- ۸۴؛ اسد الغابة، ۲/ ۱۸.</ref>.<ref>ر.ک. [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۰۲.</ref> بنابراین، نام [[حسین]] را [[پیامبر اکرم]]{{صل}} به امر [[خدا]] بر وی نهاد. [[حسین]] نام [[فرزند]] دوم [[هارون]]، یعنی "[[شبیر]]" است. این نام پیش از این در میان [[مردمان]] [[عرب]] سابقه نداشته است<ref>ر.ک. [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۲۹۰ ـ ۲۹۱.</ref>. [[امام حسین]]{{ع}} در [[مدینه]] به [[دنیا]] آمد. [[سال]] [[تولد]] [[امام]] را منابع مختلف بین سال‌های سوم تا [[ششم هجری]] [[نقل]] کرده‌اند. روز [[تولد]] وی نیز بنا بر قول مشهور مطابق با سوم ماه [[شعبان]] [[روایت]] شده است<ref>ر.ک. [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۲۹۰ ـ ۲۹۱.</ref>. پس از [[تولد]]، [[رسول خدا]]{{صل}} خود در گوش او [[اذان]] و اقامه گفت<ref>امام حسین‌، ج۱، ص۳۲.</ref> و پیوسته بدو عنایتی ویژه داشت<ref>ر.ک. [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۰۲.</ref>. [[روایت]] است هنگام [[تولد]] او، [[جبرئیل]] به همراه هزار تن از ملائک برای تبریک به حضور [[پیامبر اکرم]]{{صل}} رسیدند و [[جبرئیل]] [[پیامبر]] را از کیفیّت [[شهادت]] ایشان و ادامۀ [[امامت]] [[اهل‌بیت]]{{ع}} در [[نسل]] او [[آگاه]] ساخت<ref>ر.ک. [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۲۹۰- ۲۹۱.</ref>. شش سال از [[عمر]] [[مبارک]] [[امام حسین]]{{ع}} در کنار جدّش [[رسول خدا]] [[گذشت]]<ref>ر.ک. [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۸۹.</ref>.
+[[امام حسین]]{{ع}} سومین پیشوای [[مسلمانان]] و دومین [[فرزند امام علی]]{{ع}} و [[فاطمه]]{{س}} است که در سوم [[شعبان]] [[سال سوم هجری]] در [[مدینه]] دیده به [[جهان]] گشود<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۴۶۳.</ref>. البته [[سال]] [[تولد]] [[امام]] را منابع مختلف بین سال‌های سوم تا [[ششم هجری]] [[نقل]] کرده‌اند. در [[روایت]] آمده است نام او را [[خداوند]] انتخاب و [[جبرئیل]] به [[پیامبر]]{{صل}} [[ابلاغ]] کرده است<ref>مناقب آل ابی طالب‌، ۴/ ۸۶- ۸۴؛ اسد الغابة، ۲/ ۱۸.</ref>. بنابراین، نام [[حسین]] را [[پیامبر اکرم]]{{صل}} به امر [[خدا]] بر وی نهاد. [[حسین]] نام [[فرزند]] دوم [[هارون]]، یعنی "[[شبیر]]" است. این نام پیش از این در میان [[مردمان]] [[عرب]] سابقه نداشته است. پس از [[تولد]]، [[رسول خدا]]{{صل}} خود در گوش او [[اذان]] و اقامه گفت و پیوسته به ایشان عنایتی ویژه داشت. در [[روایت]] آمده است هنگام [[تولد]]، [[جبرئیل]] به همراه هزار تن از ملائک برای تبریک به حضور [[پیامبر اکرم]]{{صل}} رسیدند و [[جبرئیل]] [[پیامبر]] را از کیفیّت [[شهادت]] ایشان و ادامۀ [[امامت]] [[اهل‌بیت]]{{ع}} در [[نسل]] او [[آگاه]] ساخت<ref>ر.ک. [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۸۹؛ [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۲۹۰- ۲۹۱؛ [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۰۲.</ref>.
+==کنیه و القاب [[امام حسین]]{{ع}}==
+کنیه [[امام حسین]]{{ع}} [[ابوعبدالله]] و دارای [[القاب]] فراونی است که بخشی از آنها با [[امام حسن]]{{ع}} مشترک است. از [[القاب]] مشهور آن [[امام]]، [[سبط]] و [[سیدالشهداء]] است<ref>ر.ک. [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۲۹۰- ۲۹۱؛ [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۰۲.</ref>.
 ==[[فضائل]] و [[مناقب]] [[سید الشهداء]]{{ع}}==
-* [[امام حسین]]{{ع}} شش سال از دوران زندگی‌اش را با جد بزرگوارش سپری کرد و در این مدت همیشه در کنار [[رسول خدا]]{{صل}} بوده و حتی در وقت [[نماز]] از [[پیامبر خاتم|آن حضرت]] جدا نمی‌شد. [[رسول خدا]]{{صل}} با جملاتی که دربارۀ [[امام حسین]] فرموده گوشه‌ای از [[فضائل]] او و برادرش را به [[مردم]] بازگو نمود، مانند [[حدیث]]: "[[امام حسن|حسن]] و [[حسین]] [[سرور جوانان اهل بهشت]] هستند"<ref>{{متن حدیث|الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ سَیِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ}}؛ سنن ترمذی، ج۵، ص۳۲۱؛ شرح مسلم، ج۶، ص۴۱.</ref>.<ref>ر.ک. [[رحمت‌الله ضیایی|ضیائی ارزگانی، رحمت الله]]، [[امامت امام حسین (مقاله)|امامت امام حسین]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ص ۴۳۰.</ref> [[پیامبر]] علاقه‌ای بسیار به او داشت و پیوسته در گفتار و [[رفتار]]، از مهر شگفت خویش به [[فرزند]] دخترش پرده برمی‌داشت. او را به سینه می‌فشرد و گلویش را می‌بوسید و می‌فرمود: "[[حسین]] از من است و من از اویم. [[خدا]] [[دوست]] دارد کسی را که [[حسین]] را [[دوست]] دارد. [[حسین]] از [[اسباط]] است"<ref>{{متن حدیث|حُسَیْنٌ مِنِّی وَ أَنَا مِنْ حُسَیْنٍ أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَیْناً حُسَیْنٌ سِبْطٌ مِنَ الْأَسْبَاط}}؛ کامل الزیارات، ص۵۳.</ref>.<ref>ر.ک. [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۰۲.</ref>. [[روایت]] است که [[پیامبر]] بر [[منبر]] [[سخنرانی]] می‌کردند، چون [[امام حسن]] و [[حسین]]{{ع}} آمدند [[پیامبر خاتم|پیامبر]] از [[منبر]] پایین آمد و آنان را در آغوش گرفت. مهم‌ترین رخداد دوران [[کودکی امام حسن]]{{ع}} و [[امام حسین]]{{ع}} شرکت در [[مباهله]] بود. [[امام حسین]]{{ع}} از نظر ظاهری [[شبیه به پیامبر]]{{صل}} بود. ایشان مردی [[سپیدچهره]] بود و عمامه‌ای سیاه بر سر می‌گذاشت و [[موی سر]] و [[محاسن]] خود را [[خضاب]] می‌کرد. [[امام حسین|حضرت]] مردی صاحب [[کرم]] و بردبار بود و به [[فقرا]] و [[مساکین]] رسیدگی می‌کرد و با آنان نشست و برخاست داشت<ref>ر.ک. [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۲۹۰- ۲۹۱.</ref>.
+[[امام حسین]]{{ع}} شش سال از دوران زندگی‌اش را با جد بزرگوارش سپری کرد و در این مدت همیشه در کنار [[رسول خدا]]{{صل}} بوده و حتی در وقت [[نماز]] از آن حضرت جدا نمی‌شد. [[رسول خدا]]{{صل}} با جملاتی که دربارۀ [[امام حسین]] فرموده گوشه‌ای از [[فضائل]] او و برادرش را به [[مردم]] بازگو نمود، مانند [[حدیث]]: "[[امام حسن|حسن]] و [[حسین]] [[سرور جوانان اهل بهشت]] هستند"<ref>{{متن حدیث|الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ سَیِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ}}؛ سنن ترمذی، ج۵، ص۳۲۱؛ شرح مسلم، ج۶، ص۴۱.</ref>.
-*[[پیامبر]]{{صل}} فرمود: "امّا [[حسین]]، پس او از [[امّت]] من است و او پسر و [[فرزند من]] و [[بهترین]] [[خلق]] بعد از برادرش است، او [[امام]] [[مسلمانان]] مولای [[مؤمنان]]، [[خلیفه]] [[پروردگار]] عالمیان، [[فریادرس]] فریاد خواهان و [[پناه]] [[پناه]] جویان و [[حجّت]] [[خداوند]] بر تمام [[خلق]] [[خدا]] و [[سرور جوانان اهل بهشت]] و باب [[نجات]] [[امّت]] است، [[فرمان]] او، [[فرمان]] من و [[اطاعت]] از او، [[اطاعت]] از من است، پس هر کس از او [[پیروی]] کند از من است و هر کس از او [[نافرمانی]] کند، از من نیست"<ref>موسوعة کلمات الامام الحسین، ص۲.</ref><ref>[[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امام‌شناسی ۵ (کتاب)|امام‌شناسی]]، ص:۱۰۲-۱۰۳.</ref>.
+[[پیامبر]] علاقه بسیاری به [[امام حسین]]{{ع}} داشت و پیوسته در گفتار و [[رفتار]]، از مهر زیاد خویش به [[فرزند]] دخترش پرده برمی‌داشت. او را به سینه می‌فشرد و گلویش را می‌بوسید و می‌فرمود: "[[حسین]] از من است و من از اویم. [[خدا]] [[دوست]] دارد کسی را که [[حسین]] را [[دوست]] دارد. [[حسین]] از [[اسباط]] است"<ref>{{متن حدیث|حُسَیْنٌ مِنِّی وَ أَنَا مِنْ حُسَیْنٍ أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَیْناً حُسَیْنٌ سِبْطٌ مِنَ الْأَسْبَاط}}؛ کامل الزیارات، ص۵۳.</ref>. [[روایت]] است که [[پیامبر]] بر [[منبر]] [[سخنرانی]] می‌کردند، زمانی که [[امام حسن]] و [[حسین]]{{ع}} آمدند [[پیامبر خاتم|پیامبر]] از [[منبر]] پایین آمد و آنان را در آغوش گرفت. مهم‌ترین رخداد دوران [[کودکی امام حسن]]{{ع}} و [[امام حسین]]{{ع}} شرکت در [[مباهله]] بود. [[امام حسین]]{{ع}} از نظر ظاهری [[شبیه به پیامبر]]{{صل}} بود. ایشان مردی سپیدچهره بود و عمامه‌ای سیاه بر سر می‌گذاشت و موی سر و محاسن خود را خضاب می‌کرد. [[امام حسین|حضرت]] مردی صاحب کرم و بردبار بود و به [[فقرا]] و [[مساکین]] رسیدگی می‌کرد و با آنان نشست و برخاست داشت.
+[[پیامبر]]{{صل}} فرمود: "امّا [[حسین]]، پس او از [[امّت]] من است و او پسر و [[فرزند من]] و [[بهترین]] [[خلق]] بعد از برادرش است، او [[امام]] [[مسلمانان]] مولای [[مؤمنان]]، [[خلیفه]] [[پروردگار]] عالمیان، [[فریادرس]] فریاد خواهان و [[پناه]] [[پناه]] جویان و [[حجّت]] [[خداوند]] بر تمام [[خلق]] [[خدا]] و [[سرور جوانان اهل بهشت]] و باب [[نجات]] [[امّت]] است، [[فرمان]] او، [[فرمان]] من و [[اطاعت]] از او، [[اطاعت]] از من است، پس هر کس از او [[پیروی]] کند از من است و هر کس از او [[نافرمانی]] کند، از من نیست"<ref>موسوعة کلمات الامام الحسین، ص۲.</ref>.<ref>[[رضا محمدی|محمدی، رضا]]، [[امام‌شناسی ۵ (کتاب)|امام‌شناسی]]، ص:۱۰۲-۱۰۳؛ [[رحمت‌الله ضیایی|ضیائی ارزگانی، رحمت الله]]، [[امامت امام حسین (مقاله)|امامت امام حسین]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ص ۴۳۰؛ [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۰۲؛ [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۲۹۰- ۲۹۱.</ref>
 ==[[ویژگی‌های اخلاقی]] و [[رفتاری]]==
-*هر چند همۀ [[امامان معصوم]]{{ع}} در عرصۀ [[اخلاق]] و [[رفتار]] نمونۀ کامل و بی‌مانندند، [[امام حسین]]{{ع}} در این میان جایگاهی ویژه دارد. [[فداکاری]] و پاکبازی او برای [[احیای دین]] و گذشتن از همۀ هستی خویش برای [[فرمانبرداری]] [[خدای متعال]]، در [[تاریخ]] [[انسانی]] بی‌نظیر است. به [[خداوند]] [[عشق]] می‌ورزید و در همه حال به ذکر او بود؛ چنانکه [[نقل]] کرده‌اند در [[شب]] [[عاشورا]] از [[دشمن]] مهلت خواست تا به [[مناجات]] بایستد و [[نماز]] بگزارد و [[قرآن]] بخواند و فرمود: «[[خدا]] می‌داند که من [[نماز]] و [[قرآن]] و دعای فراوان و [[استغفار]] را [[دوست]] می‌دارم»<ref>{{متن حدیث|فَهُوَ یَعْلَمُ أَنِّی کُنْتُ قَدْ أُحِبُّ الصَّلَاةَ لَهُ وَ تِلَاوَةَ کِتَابِهِ وَ کَثْرَةَ الدُّعَاءِ وَ الِاسْتِغْفَارِ}}؛ بحارالانوار، ج۴۴، ص۳۹۲.</ref>. بیست و پنج بار پیاده به [[حج]] رفت و دعای پر مغز عرفه‌ از اوست. در [[تواضع]] و [[جود]] و [[بخشایش]] و [[رأفت]] و [[احسان]] و [[حلم]] و [[فصاحت]] و [[بلاغت]] و [[شجاعت]]، شهره [[عام و خاص]] بود<ref>ر.ک. [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۰۲.</ref>.
+هر چند همۀ [[امامان معصوم]]{{ع}} در عرصۀ [[اخلاق]] و [[رفتار]] نمونۀ کامل و بی‌مانند هستند اما [[امام حسین]]{{ع}} در این میان جایگاهی ویژه دارد. [[فداکاری]] و پاکبازی او برای [[احیای دین]] و گذشتن از همۀ هستی خویش برای [[فرمانبرداری]] [[خدای متعال]]، در [[تاریخ]] [[انسانی]] بی‌نظیر است. به [[خداوند]] [[عشق]] می‌ورزید و در همه حال به یاد او بود؛ چنانکه [[نقل]] کرده‌اند در [[شب]] [[عاشورا]] از [[دشمن]] مهلت خواست تا به [[مناجات]] بایستد و [[نماز]] بگزارد و [[قرآن]] بخواند و فرمود: «[[خدا]] می‌داند من [[نماز]] و [[قرآن]] و دعای فراوان و [[استغفار]] را [[دوست]] می‌دارم»<ref>{{متن حدیث|فَهُوَ یَعْلَمُ أَنِّی کُنْتُ قَدْ أُحِبُّ الصَّلَاةَ لَهُ وَ تِلَاوَةَ کِتَابِهِ وَ کَثْرَةَ الدُّعَاءِ وَ الِاسْتِغْفَارِ}}؛ بحارالانوار، ج۴۴، ص۳۹۲.</ref>. بیست و پنج بار پیاده به [[حج]] رفت و دعای پر مغز عرفه‌ از اوست. در [[تواضع]] و [[جود]] و [[بخشایش]] و [[رأفت]] و [[احسان]] و [[حلم]] و [[فصاحت]] و [[بلاغت]] و [[شجاعت]]، شهره [[عام و خاص]] بود<ref>ر.ک. [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۰۲.</ref>.
 ==[[زندگی]] [[سیاسی]] ـ [[اجتماعی]] پیش از [[امامت]]==
-* [[زندگی]] [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] [[امام حسین]]{{ع}} پیش از [[امامت]] ایشان را می‌‌توان در دو دوران مورد بررسی قرار داد. یکی روزگار [[امام علی]]{{ع}} و دیگری دوران [[امام حسن]]{{ع}}.
+[[زندگی]] [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] [[امام حسین]]{{ع}} پیش از [[امامت]] ایشان را می‌‌توان در دو دوران مورد بررسی قرار داد. یکی روزگار [[امام علی]]{{ع}} و دیگری دوران [[امام حسن]]{{ع}}.
 #'''روزگار [[امام علی]]{{ع}}:''' این دوران را می‌توان در دو بخش باز نمود:
-##'''دوران ۲۵ ساله [[سکوت]] [[پدر]]:''' [[امام حسین]]{{ع}} در این دوران همراه [[پدر]] [[شاهد]] کژروی‌های برخی [[اصحاب پیامبر]]{{صل}} و پیشامدهای بسیار تلخ بود؛ همانند [[شهادت]] [[مادر]]، [[غصب فدک]]، [[محرومیت]] [[بنی هاشم]] از [[خمس]] و [[بدعت]] در [[احکام]] و [[مقررات اسلامی]]. [[امام حسین]]{{ع}} در این دوران، پیرو و [[پشتیبان]] [[پدر]] بود و گاه که [[مصلحت]] تمنا می‌کرد، [[نارضایتی]] و [[مخالفت]] خویش را با وضعیت [[جامعه اسلامی]] بازمی‌نمود<ref>ر.ک. [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۰۲.</ref>.
+##'''دوران ۲۵ ساله [[سکوت]] [[پدر]]:''' [[امام حسین]]{{ع}} در این دوران همراه [[پدر]] [[شاهد]] کژروی‌های برخی [[اصحاب پیامبر]]{{صل}} و پیشامدهای بسیار تلخ بود؛ همانند [[شهادت]] [[مادر]]، [[غصب فدک]]، [[محرومیت]] [[بنی هاشم]] از [[خمس]] و [[بدعت]] در [[احکام]] و [[مقررات اسلامی]]. [[امام حسین]]{{ع}} در این دوران، پیرو و [[پشتیبان]] [[پدر]] بود و گاه که [[مصلحت]] تمنا می‌کرد، [[نارضایتی]] و [[مخالفت]] خویش به وضعیت [[جامعه اسلامی]] را بازگو می‌کرد.
-##'''دوران [[زمامداری]] [[امام علی]]{{ع}}:''' [[امام]] در این دوران، [[پدر]] را در [[زمامداری]] [[جامعه اسلامی]] [[یاری]] می‌کرد. فعالیت‌های [[امام حسین]]{{ع}} در روزگار پنج ساله [[خلافت]] [[پدر]] عبارت بود از: شرکت در [[امور سیاسی]]، [[اجتماعی]]، [[فرهنگی]] و نظامی. [[بسیج]] نیرو برای رویارویی با [[دشمن]] و حضور پرشور در جنگ‌های [[جمل]]، [[صفین]] و [[نهروان]] بخشی از این گونه فعالیت‌هاست<ref>زندگانی امام حسین‌، ۴۹- ۳۱.</ref>.از [[امام حسین|آن حضرت]] خطبه‌ای در [[جنگ صفین]] [[نقل]] شده که ضمن آن [[مردم]] را به [[جنگ]] [[ترغیب]] می‌کرد<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۳۲، ص۴۰۵.</ref>. در مراحل مقدماتی [[جنگ صفین]] در گرفتن آب از دست [[شامیان]] نقش داشت، [[امام علی]]{{ع}} بعد از آن [[پیروزی]] فرمود: {{متن حدیث|هَذَا أَوَّلُ فَتْحٍ بِبَرَکَةِ الْحُسَیْنِ}}<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۴۴، ص۲۶۶.</ref>.  به طور کلی در دورانی که [[علی]]{{ع}} به [[خلافت]] رسید، [[یاور]] [[پدر]] در [[حکومت]] و [[جهاد]] بود<ref>ر.ک. [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۸۹؛ [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۲۹۰- ۲۹۱.</ref>. [[امام علی]]{{ع}} در [[نامه]] ۲۴ [[نهج البلاغه]] [[امام حسین]] را پس از [[امام حسن]] [[مسئول]] [[موقوفات]] خود قرار می‌دهد<ref>نهج البلاغه، نامه ۲۴</ref>.
+##'''دوران [[زمامداری]] [[امام علی]]{{ع}}:''' [[امام]] در این دوران، [[پدر]] را در [[زمامداری]] [[جامعه اسلامی]] [[یاری]] می‌کرد. فعالیت‌های [[امام حسین]]{{ع}} در روزگار پنج ساله [[خلافت]] [[پدر]] عبارت بود از: شرکت در [[امور سیاسی]]، [[اجتماعی]]، [[فرهنگی]] و نظامی. [[بسیج]] نیرو برای رویارویی با [[دشمن]] و حضور پرشور در جنگ‌های [[جمل]]، [[صفین]] و [[نهروان]] بخشی از این گونه فعالیت‌هاست<ref>زندگانی امام حسین‌، ۴۹- ۳۱.</ref>. از [[امام حسین|آن حضرت]] خطبه‌ای در [[جنگ صفین]] [[نقل]] شده که ضمن آن [[مردم]] را به [[جنگ]] [[ترغیب]] می‌کرد<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۳۲، ص۴۰۵.</ref>. در مراحل مقدماتی [[جنگ صفین]] در گرفتن آب از دست [[شامیان]] نقش داشت، [[امام علی]]{{ع}} بعد از آن [[پیروزی]] فرمود: {{متن حدیث|هَذَا أَوَّلُ فَتْحٍ بِبَرَکَةِ الْحُسَیْنِ}}<ref>مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۴۴، ص۲۶۶.</ref>.  به طور کلی در دورانی که [[علی]]{{ع}} به [[خلافت]] رسید، [[یاور]] [[پدر]] در [[حکومت]] و [[جهاد]] بود. [[امام علی]]{{ع}} در [[نامه]] ۲۴ [[نهج البلاغه]] [[امام حسین]] را پس از [[امام حسن]] [[مسئول]] [[موقوفات]] خود قرار می‌دهد<ref>نهج البلاغه، نامه ۲۴</ref>.
-#'''روزگار [[امام حسن]]{{ع}}:''' دوران [[امامت امام حسن]]{{ع}} از سال ۴۰ تا ۵۰ﻫ. طول کشید<ref>ر.ک. [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۰۳.</ref>. [[امام سوم]] در دورۀ ده ساله [[حکومت امام]] [[حسن]]{{ع}} همواره در رکاب ایشان حاضر بود<ref>ر.ک. [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۸۹.</ref> و  همیشه [[احترام]] برادرش را پاس می‌داشت و در حضور ایشان[[سخن]] نمی‌گفت<ref>ر.ک. [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۲۹۰- ۲۹۱.</ref>.
+#'''روزگار [[امام حسن]]{{ع}}:''' دوران [[امامت امام حسن]]{{ع}} از سال ۴۰ تا ۵۰ﻫ. طول کشید. [[امام سوم]] در دورۀ ده ساله [[حکومت امام]] [[حسن]]{{ع}} همواره در رکاب ایشان حاضر بود و  همیشه [[احترام]] برادرش را پاس می‌داشت و در حضور ایشان [[سخن]] نمی‌گفت<ref>ر.ک. [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۲۹۰- ۲۹۱؛ [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۰۳؛ [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۸۹.</ref>.
 ==دوران [[امامت]]==
-* [[امامت حسین بن علی]]{{ع}} از سال ۵۰ آغاز گشت و تا ۶۱ﻫ. ادامه یافت. [[امام حسین]]{{ع}} جزء [[دوازده]] تنی است که [[پیامبر]]{{صل}} در [[حدیث]] مشهور [[جابر]] [[انصاری]] از آنان یاد می‌کند و آنان را [[خلیفه]] و [[وصی]] خویش می‌خواند. افزون بر این، [[امام]]{{ع}} در ماجرای [[مباهله]] همراه [[پیامبر]]{{صل}} بود. [[پیامبر]]{{صل}} دربارۀ [[امامت]] او و برادرش [[امام حسن]]{{ع}} فرمود: "این دو فرزندم، امام‌اند؛ چه بنشینند و چه [[قیام]] کنند"<ref>{{متن حدیث| الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ إِمَامَا حَقٍّ قَامَا أَوْ قَعَدَا}}؛ بحارالانوار، ج۳۵، ص۲۶۶.</ref>. [[امام حسن]]{{ع}} نیز بر [[امامت]] ایشان تصریح کرده و هنگام [[شهادت]]، [[برادر]] را [[امام]] پس از خود خوانده و فرموده است: «چون [[وفات]] یابم و [[روح]] از تنم جدا گردد، [[حسین بن علی]] [[امام]] است. [[وراثت]] او از [[پیامبر]]، نزد [[خدا]] در کتاب [[ثبت]] است»<ref>{{متن حدیث|أَمَا عَلِمْتَ أَنَّ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ{{ع}}بَعْدَ وَفَاةِ نَفْسِی وَ مُفَارَقَةِ رُوحِی جِسْمِی إِمَامٌ مِنْ بَعْدِی وَ عِنْدَ اللَّهِ جَلَّ اسْمُهُ فِی الْکِتَابِ وِرَاثَةً مِنَ النَّبِیِّ ص}}؛‏ کافی، ج۱، ص۳۰۱.  </ref>.<ref>ر.ک. [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۰۳.</ref>
+{{اصلی|امامت امام حسین}}
+[[امامت حسین بن علی]]{{ع}} از سال ۵۰ آغاز و تا ۶۱ﻫ. ادامه یافت. [[امام حسین]]{{ع}} جزء [[دوازده]] نفری است که [[پیامبر]]{{صل}} در [[حدیث]] مشهور [[جابر]] [[انصاری]] از آنان یاد می‌کند و آنان را [[خلیفه]] و [[وصی]] خویش می‌خواند. افزون بر این، [[امام]]{{ع}} در ماجرای [[مباهله]] همراه [[پیامبر]]{{صل}} بود. [[پیامبر]]{{صل}} دربارۀ [[امامت]] او و برادرش [[امام حسن]]{{ع}} فرمود: "این دو فرزندم، امام‌اند؛ چه بنشینند و چه [[قیام]] کنند"<ref>{{متن حدیث| الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ إِمَامَا حَقٍّ قَامَا أَوْ قَعَدَا}}؛ بحارالانوار، ج۳۵، ص۲۶۶.</ref>. [[امام حسن]]{{ع}} نیز بر [[امامت]] ایشان تصریح کرده و هنگام [[شهادت]]، [[برادر]] را [[امام]] پس از خود خوانده و فرموده است: «چون [[وفات]] یابم و [[روح]] از تنم جدا گردد، [[حسین بن علی]] [[امام]] است. [[وراثت]] او از [[پیامبر]]، نزد [[خدا]] در کتاب [[ثبت]] است»<ref>{{متن حدیث|أَمَا عَلِمْتَ أَنَّ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ{{ع}}بَعْدَ وَفَاةِ نَفْسِی وَ مُفَارَقَةِ رُوحِی جِسْمِی إِمَامٌ مِنْ بَعْدِی وَ عِنْدَ اللَّهِ جَلَّ اسْمُهُ فِی الْکِتَابِ وِرَاثَةً مِنَ النَّبِیِّ ص}}؛‏ کافی، ج۱، ص۳۰۱.  </ref>.<ref>ر.ک. [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۰۳.</ref>
 {{سوگواری امام حسین}}
-==[[قیام سید الشهداء]] و [[شهادت امام حسین|شهادت حضرت]]==
+==قیام [[سید الشهداء]] و شهادت [[امام حسین]]==
-* [[امام حسین]]{{ع}} پس از [[شهادت امام حسن]]{{ع}} به [[امامت]] رسید. ده سال از [[امامت]] [[امام حسین|آن حضرت]] در دوران [[معاویه]] سپری گردید<ref>ر.ک. [[رحمت‌الله ضیایی|ضیائی ارزگانی، رحمت الله]]، [[امامت امام حسین (مقاله)|امامت امام حسین]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ص ۴۳۱.</ref> که در این مدت به [[احترام]] [[پیمان]] برادرش با وی [[صبر]] کرد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۸۹.</ref>. بعد از [[صلح امام حسن]]{{ع}} از [[بیعت]] با [[معاویه]] خودداری کرد و در برابر [[امویان]] موضع می‌گرفت و با آنان برخورد می‌کرد؛ اما در مواجهه با برخی افراد که ایشان را به [[قیام]] علیه  [[معاویه]] تحریک می‌کردند، [[قیام]] در زمان [[معاویه]] را به [[صلاح]] نمی‌دانست و آنها را نیز برحذر می‌داشت<ref>ر.ک. [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۲۹۰- ۲۹۱.</ref>؛ چراکه [[معاویه]] شخصیتی [[دینی]] برای خویش برساخته بود و عناوینی جعلی همانند خال المؤمنین و کاتب [[وحی]] بر خود نهاده بود. [[سیاست]] [[معاویه]]، از طرفی با فریبکاری و [[ظاهرسازی]] و [[عوام]] فریبی همراه بود و از طرف دیگر بر پایۀ [[ترور]]، ایجاد [[وحشت]] و [[تبعید]] [[استوار]] شده بود<ref>معاویه و تاریخ؛ کشف الهاویه.</ref>. بر این اساس، [[قیام]] علیه [[معاویه]]، بسیار دشوار می‌نمود تا جایی که هم [[امام حسن]] و هم [[امام حسین]]{{ع}} [[قیام]] در زمان [[معاویه]] را به [[مصلحت]] ندانستند<ref>ر.ک. [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۰۳-۱۰۴.</ref>. پس از [[شهادت امام]] [[مجتبی]]{{ع}}، در زمان [[حیات]] [[معاویه]] نیز بر این موضع خود باقی ماند و ضمن [[ضرورت]] [[قیام]] بر [[حکومت]] [[کفر]]، [[قیام]] را بعد از [[حیات]] [[معاویه]] موکول کردند. [[امام حسین]]{{ع}} هنگامی که [[معاویه]] برای [[یزید]] از [[مردم]] [[بیعت]] می‌گرفت، [[دست]] [[بیعت]] با او نداد و ضمن خطبه‌ای [[معاویه]] را محکوم کرد<ref>ر.ک. [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۲۹۰- ۲۹۱.</ref>.
+[[امام حسین]]{{ع}} پس از شهادت [[امام حسن]]{{ع}} به [[امامت]] رسید. ده سال از [[امامت]] آن حضرت در دوران [[معاویه]] سپری گردید که در این مدت به [[احترام]] [[پیمان]] برادرش با وی [[صبر]] کرد. بعد از [[صلح امام حسن]]{{ع}} از [[بیعت]] با [[معاویه]] خودداری کرد و در برابر [[امویان]] موضع می‌گرفت و با آنان برخورد می‌کرد؛ اما در مواجهه با برخی افراد که ایشان را به [[قیام]] علیه  [[معاویه]] تحریک می‌کردند، [[قیام]] در زمان [[معاویه]] را به [[صلاح]] نمی‌دانست و آنها را نیز برحذر می‌داشت؛ چراکه [[معاویه]] شخصیتی [[دینی]] برای خویش ساخته بود و عناوینی جعلی همانند خال المؤمنین و کاتب [[وحی]] بر خود نهاده بود. [[سیاست]] [[معاویه]]، از طرفی با فریب‌کاری و [[ظاهرسازی]] و [[عوام]] فریبی همراه بود و از طرف دیگر بر پایۀ [[ترور]]، ایجاد [[وحشت]] و [[تبعید]] [[استوار]] شده بود<ref>معاویه و تاریخ؛ کشف الهاویه.</ref>. بر این اساس، [[قیام]] علیه [[معاویه]]، بسیار دشوار بود تا جایی که هم [[امام حسن]] و هم [[امام حسین]]{{ع}} [[قیام]] در زمان [[معاویه]] را به [[مصلحت]] ندانستند. پس از [[شهادت امام]] [[مجتبی]]{{ع}}، در زمان [[حیات]] [[معاویه]] نیز بر این موضع خود باقی ماند و ضمن [[ضرورت]] [[قیام]] بر [[حکومت]] [[کفر]]، [[قیام]] را بعد از [[حیات]] [[معاویه]] موکول کرد. [[امام حسین]]{{ع}} هنگامی که [[معاویه]] برای [[یزید]] از [[مردم]] [[بیعت]] می‌گرفت، [[دست]] [[بیعت]] با او نداد و ضمن خطبه‌ای [[معاویه]] را محکوم کرد.
-*پس از [[مرگ]] [[معاویه]] در سال ۶۰ﻫ. فرزندش [[یزید]] بر جای او نشست. [[امام حسین]]{{ع}} با روی کار آمدن چنین کسی، دیگر [[صلح]] را [[مصلحت]] ندانست و [[قیام]] آشکار خویش علیه  [[حکومت]] را آغاز کرد<ref>ر.ک. [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۰۳-۱۰۴.</ref>. از این رو، به عنوان [[اعتراض]]، از [[مدینه]] به [[مکه]] [[هجرت]] کرد و چند ماه آنجا بود. به دعوتِ [[مردم کوفه]] که از هواداران او و پدرش بودند، برای [[مبارزه]] با سلطۀ [[یزید]] از [[مکه]] به سوی [[کوفه]] عزیمت کرد، امّا پیش از رسیدن به [[کوفه]]، در [[سرزمین]] [[کربلا]] به محاصره سربازان یزیدی در آمد و چون حاضر نبود [[تسلیم]] شود<ref>ر.ک. [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۸۹.</ref>، خود و [[فرزندان]] و بستگان و یارانش در [[روز جمعه]]، دهم [[محرم]] [[سال]] ۶۱ [[هجری]] در [[سرزمین]] [[کربلا]] به [[شهادت]] رسیدند. [[سن امام]] را به هنگام [[شهادت]] بین ۵۶ تا ۵۸ سال [[روایت]] کرده‌اند<ref>ر.ک. [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۲۹۰- ۲۹۱.</ref>.
-* [[سید الشهداء]]{{ع}} با آنکه می‌دانست پایان این [[سفر]]، [[شهادت]] است، امّا در آن دوران، برای رسوا ساختن [[امویان]] و ایجاد یک حرکت ریشه‌دار و تحریک [[مردم]] به [[مبارزه]] علیه [[ستم]] و [[نجات]] [[اسلام]] از زوال و نابودی، تنها [[شهادت]] مظلومانه می‌توانست کارساز باشد. [[امام]] نیز با [[خون]] خود و یارانش، نهال [[حق]] و [[آزادی]] و [[اسلام]] را آبیاری کرد و [[فرهنگ]] "[[جهاد]] و [[شهادت]]" را جهانی ساخت. [[حسین بن علی]]{{ع}} در [[علم]] و [[شجاعت]] و [[بخشش]] و [[دستگیری]] از [[بیچارگان]]، نمونه بود و در [[جوانمردی]] و [[ایثار]]، نظیر نداشت. [[مدفن]] او در "[[کربلا]]" [[زیارتگاه]] [[مسلمانان]] و آزادی‌خواهان است<ref>ر.ک. [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۸۹.</ref>.
+پس از [[مرگ]] [[معاویه]] در سال ۶۰ﻫ. فرزندش [[یزید]] بر جای او نشست. [[امام حسین]]{{ع}} با روی کار آمدن چنین کسی، دیگر سکوت را [[مصلحت]] ندانست و [[قیام]] آشکار خویش علیه  [[حکومت]] را آغاز کرد. از این رو، به عنوان [[اعتراض]]، از [[مدینه]] به [[مکه]] [[هجرت]] کرد و چند ماه آنجا بود. به دعوتِ [[مردم کوفه]] که از هواداران او و پدرش بودند، برای [[مبارزه]] با سلطۀ [[یزید]] از [[مکه]] به سوی [[کوفه]] عزیمت کرد، امّا پیش از رسیدن به [[کوفه]]، در [[سرزمین]] [[کربلا]] به محاصره سربازان یزیدی درآمد و چون حاضر نبود [[تسلیم]] شود، خود و [[فرزندان]] و بستگان و یارانش در [[روز جمعه]]، دهم [[محرم]] [[سال]] ۶۱ [[هجری]] در [[سرزمین]] [[کربلا]] به [[شهادت]] رسیدند. [[سن امام]] را هنگام [[شهادت]] بین ۵۶ تا ۵۸ سال [[روایت]] کرده‌اند.
+[[سید الشهداء]]{{ع}} با آنکه می‌دانست پایان این [[سفر]]، [[شهادت]] است، امّا در آن دوران، برای رسوا ساختن [[امویان]] و ایجاد یک حرکت ریشه‌دار و تحریک [[مردم]] به [[مبارزه]] علیه [[ستم]] و [[نجات]] [[اسلام]] از زوال و نابودی، تنها [[شهادت]] مظلومانه می‌توانست کارساز باشد. [[امام]] نیز با [[خون]] خود و یارانش، نهال [[حق]] و [[آزادی]] و [[اسلام]] را آبیاری کرد و [[فرهنگ]] "[[جهاد]] و [[شهادت]]" را جهانی ساخت. [[حسین بن علی]]{{ع}} در [[علم]] و [[شجاعت]] و [[بخشش]] و [[دستگیری]] از [[بیچارگان]]، نمونه بود و در [[جوانمردی]] و [[ایثار]]، نظیر نداشت. [[مدفن]] او در "[[کربلا]]" [[زیارتگاه]] [[مسلمانان]] و آزادی‌خواهان است<ref>ر.ک. [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۸۹؛ [[رحمت‌الله ضیایی|ضیائی ارزگانی، رحمت الله]]، [[امامت امام حسین (مقاله)|امامت امام حسین]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ص ۴۳۱؛ [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۲۹۰- ۲۹۱؛ [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۰۳-۱۰۴.</ref>.
 ==دوران [[امامت امام حسین]]{{ع}}==