دلیل حدیثی علم غیب امامان چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۲: خط ۱۲:
«در کتاب شریف خرائج در باب معجزات [[حضرت رضا]] {{ع}} حدیث مفصلی نقل کرده‌اند؛ در آن حدیث آمده است که حضرت رضا {{ع}} به سفر بصره تشریف بردند و در آن سفر، معجزاتی از حضرت دیده شد؛ از جمله آن که ایشان با زبان‌ها و لغات گوناگون تکلم فرمودند. سپس، حضرت رضا {{ع}} به عمرو بن هذاب فرمودند: اگر به تو خبر دهم که چند روز دیگر خون یکی از خویشان خود را خواهی ریخت، تصدیق می کنی؟ عرض کرد: خیر، تصدیق نمی‌کنم؛ زیرا غیب را غیر از خداوند دیگری نمی‌داند. [[حضرت رضا]] {{ع}} فرمودند: مگر نمی‌دانی که خداوند فرموده است: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|[[با توجه به آیه ۲۶ و ۲۷ سوره جن غیر از خدا چه کسی از غیب خبر دارد؟ (پرسش)|عَالِمُ الْغَيْبِ فَلا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا إِلاَّ مَنِ ارْتَضَى مِن رَّسُولٍ]]}}﴾}}<ref>او دانای نهان است پس هیچ کس را بر نهان خویش آگاه نمی‌کند. جز فرستاده‌ای را که بپسندد؛ سروه جن: ۲۶.</ref> بنابراین آیه شریفه، [[رسول الله]] پسندیده خداوند است برای دانستن [[غیب]]، ما هم [[وارث پیامبر]] {{صل}} هستیم؛ لذا آن چه را واقع شده است و آن چه را تا روز قیامت واقع خواهد شد می دانیم. تو تا پنج روز دیگر به ریختن خون یکی از ارحام مبتلا خواهی شد؛ اگر نشدی بدان من امام نیستم و نیز، فرمود: تو تا چند روز دیگر، نابینا می شوی و سوگند به دروغ یاد می کنی و پیس خواهی شد. راوی گوید: به خدا قسم، آن چه حضرت فرمودند پس از چندی دیده شد و همه واقع گردید<ref>[http://www.ghbook.ir/index.php?name=%D8%B9%D9%84%D9%85%20%D8%BA%DB%8C%D8%A8&option=com_mtree&task=readonline&link_id=16234&page=34&chkhashk=1156FDC102&Itemid=&lang=fa علم غیب، ص۳۴.]</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} در بیان صفات [[ائمه هدی]] {{عم}} فرموده است: {{عربی|اندازه=155%|«إنَّ اللّه َ عزوجل أوضَحَ بِأَئِمَّةِ الهُدى مِن أهلِ بَيتِ نَبِيِّنا عَن دينِهِ، وأبلَجَ بِهِم عَن سَبيلِ مِنهاجِهِ، وفَتَحَ بِهِم عَن باطِنِ يَنابيعِ عِلمِهِ، فَمَن عَرَفَ مِن اُمَّةِ مُحَمَّدٍ {{صل}} واجِبَ حَقِّ إمامِهِ وَجَدَ طَعمَ حَلاوَةِ إيمانِهِ، وعَلِمَ فَضلَ طِلاوَةِ إسلامِهِ»}}<ref>خداوند به [[امامان]] از لطف و احسان باطن چشمه‌های علم را ظاهر کرده امام است که منتجب و پسندیده حق است حکمت و [[علم غیب]] به [[امام]] بخشیده شده؛ و چون پاکیزه است، مختار و پسندیده شده است به علم پروردگار؛ کافی، ج۱، ص۲۰۳، ح۲</ref><ref>[http://www.ghbook.ir/index.php?name=%D8%B9%D9%84%D9%85%20%D8%BA%DB%8C%D8%A8&option=com_mtree&task=readonline&link_id=16234&page=41&chkhashk=6F351FF592&Itemid=&lang=fa علم غیب، ص۳۴.]</ref>.
«در کتاب شریف خرائج در باب معجزات [[حضرت رضا]] {{ع}} حدیث مفصلی نقل کرده‌اند؛ در آن حدیث آمده است که حضرت رضا {{ع}} به سفر بصره تشریف بردند و در آن سفر، معجزاتی از حضرت دیده شد؛ از جمله آن که ایشان با زبان‌ها و لغات گوناگون تکلم فرمودند. سپس، حضرت رضا {{ع}} به عمرو بن هذاب فرمودند: اگر به تو خبر دهم که چند روز دیگر خون یکی از خویشان خود را خواهی ریخت، تصدیق می کنی؟ عرض کرد: خیر، تصدیق نمی‌کنم؛ زیرا غیب را غیر از خداوند دیگری نمی‌داند. [[حضرت رضا]] {{ع}} فرمودند: مگر نمی‌دانی که خداوند فرموده است: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|[[با توجه به آیه ۲۶ و ۲۷ سوره جن غیر از خدا چه کسی از غیب خبر دارد؟ (پرسش)|عَالِمُ الْغَيْبِ فَلا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا إِلاَّ مَنِ ارْتَضَى مِن رَّسُولٍ]]}}﴾}}<ref>او دانای نهان است پس هیچ کس را بر نهان خویش آگاه نمی‌کند. جز فرستاده‌ای را که بپسندد؛ سروه جن: ۲۶.</ref> بنابراین آیه شریفه، [[رسول الله]] پسندیده خداوند است برای دانستن [[غیب]]، ما هم [[وارث پیامبر]] {{صل}} هستیم؛ لذا آن چه را واقع شده است و آن چه را تا روز قیامت واقع خواهد شد می دانیم. تو تا پنج روز دیگر به ریختن خون یکی از ارحام مبتلا خواهی شد؛ اگر نشدی بدان من امام نیستم و نیز، فرمود: تو تا چند روز دیگر، نابینا می شوی و سوگند به دروغ یاد می کنی و پیس خواهی شد. راوی گوید: به خدا قسم، آن چه حضرت فرمودند پس از چندی دیده شد و همه واقع گردید<ref>[http://www.ghbook.ir/index.php?name=%D8%B9%D9%84%D9%85%20%D8%BA%DB%8C%D8%A8&option=com_mtree&task=readonline&link_id=16234&page=34&chkhashk=1156FDC102&Itemid=&lang=fa علم غیب، ص۳۴.]</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} در بیان صفات [[ائمه هدی]] {{عم}} فرموده است: {{عربی|اندازه=155%|«إنَّ اللّه َ عزوجل أوضَحَ بِأَئِمَّةِ الهُدى مِن أهلِ بَيتِ نَبِيِّنا عَن دينِهِ، وأبلَجَ بِهِم عَن سَبيلِ مِنهاجِهِ، وفَتَحَ بِهِم عَن باطِنِ يَنابيعِ عِلمِهِ، فَمَن عَرَفَ مِن اُمَّةِ مُحَمَّدٍ {{صل}} واجِبَ حَقِّ إمامِهِ وَجَدَ طَعمَ حَلاوَةِ إيمانِهِ، وعَلِمَ فَضلَ طِلاوَةِ إسلامِهِ»}}<ref>خداوند به [[امامان]] از لطف و احسان باطن چشمه‌های علم را ظاهر کرده امام است که منتجب و پسندیده حق است حکمت و [[علم غیب]] به [[امام]] بخشیده شده؛ و چون پاکیزه است، مختار و پسندیده شده است به علم پروردگار؛ کافی، ج۱، ص۲۰۳، ح۲</ref><ref>[http://www.ghbook.ir/index.php?name=%D8%B9%D9%84%D9%85%20%D8%BA%DB%8C%D8%A8&option=com_mtree&task=readonline&link_id=16234&page=41&chkhashk=6F351FF592&Itemid=&lang=fa علم غیب، ص۳۴.]</ref>.


== پاسخ دوم==
==پاسخ دوم==
[[پرونده:sobhani.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[جعفر سبحانی]]]]
 
آیت الله '''[[جعفر سبحانی]]''' در کتاب ''«[[آگاهی سوم یا علم غیب (کتاب)|آگاهی سوم یا علم غیب]]»'' در این باره گفته است:
 
«در این باره دلیل های فراوانی داریم:
 
# [[شاهد تاریخی بر علم غیب امامان وجود دارد؟ (پرسش)|خبرهای غیبی نهج البلاغه]] (...).
# [[شاهد تاریخی بر علم غیب امامان وجود دارد؟ (پرسش)|صدها خبر غیبی که در غیر نهج البلاغه از علی و سایر امامان نقل شده]].
# خبرهای صحیح السند و قطعی که امامان را وارث علوم انبیا و به ویژه وارث علوم پیامبر گرامی اسلام معرفی می کند؛ نیز یکی از دلیل های قطعی آگاهی امامان از غیب است. در اینجا از باب نمونه ده حدیث نقل می شود:
 
'''الف:''' کلینی در کافی با سند صحیح از امام صادق {{ع}} روایت کرده است که آن حضرت فرمود: «حضرت داود، علم پیامبران پیش از خود را به ارث برد و حضرت سلیمان از داود ارث برد و پیامبر گرامی اسلام، علوم سلیمان را به ارث برد و ما اهل بیت، وارث علوم پیامبر گرامی اسلام هستیم»<ref>کافی، ج١، ص ٢٢٥؛ مرآة العقول، ج١، ص ١٦٩.</ref>.
 
'''ب:''' در کتاب کافی با سند صحیح از امام باقر {{ع}} روایت شده است که حضرت باقر {{ع}} فرمود: «علمی که با حضرت آدم به زمین آمده از زمین به بالا برده نشد و کسانی آن را به ارث بردند، علی {{ع}} عالم این امت بود(که علم آدم {{ع}} نزد او بود) و هیچ عالمی از ما نمی میرد مگر آن که از اهل بیت خود جانشینی دارد که علم او را به ارث می برد...»<ref>کافی، ج١، ص ٢٢٢؛ مرآة العقول، ج١، ص ١٦٨.</ref>.
 
'''پ.''' در کافی با سند صحیح از امام باقر {{ع}} روایت شده است که آن حضرت در ضمن حدیثی فرمود: «هر علمی که خدای متعال به فرشتگان و پیامبران آموخته است؛ ما نیز آن را می دانیم»<ref>کافی، ج١، ص ٢٥٦؛ مرآة العقول، ج١، ص ١٨٦.</ref>.
 
'''ت.''' در کافی با سند موثق از امام باقر {{ع}} روایت شده است که در ضمن حدیثی فرمود: «به خدا سوگند هیچ علمی را خداوند به پیامبر گرامی اسلام نیاموخت مگر آن که آن حضرت، آن علم را به علی {{ع}} آموخت و علم علی {{ع}} پس از او به ارث به ما رسیده است»<ref>کافی، ج١، ص ٢٦٣؛ مرآة العقول، ج١، ص ١٩٠.</ref>.
'''ث.''' در کافی با سند صحیح از امام باقر {{ع}} روایت شده است که آن حضرت فرمود: «رسول گرامی {{صل}}، به علی{{ع}} فرمود: یا علی از نبوت نصیبی برای تو نیست امّا در علم با من شریک هستی»<ref>کافی، ج١، ص ٢٦٣؛ مرآة العقول، ج١، ص ١٩٠.</ref>.
 
'''ج.''' در کافی با سند صحیح از امام هشتم {{ع}} در ضمن حدیثی روایت شده است که آن حضرت فرمود: {{عربی|اندازه=155%|«استودعنا علمهم نحن ورثة أولی العزم من الرسل...»}}. <ref>«رسول خدا علوم پیامبران را نزد ما به ودیعت گذارد و ما أهل بیت وارثان پیامبران اولی العزم هستیم». کافی، ج١، ص ٢٢٤؛ مرآة العقول، ج١، ص ١٦٨.</ref>.
 
'''چ.''' در کافی از امام باقر{{ع}} در ضمن حدیثی نقل شده است: «خداوند علوم همه پیامبران را به رسول گرامی اسلام داد و او همه علومش را به امیرمؤمنان علی {{ع}} آموخت»<ref>کافی، ج١، ص ٢٢٢.</ref>.
'''ح.''' در بصائر الدرجات از امام صادق{{ع}} روایت شده است که در ضمن حدیثی فرمود: «خداوند پیامبران اولوالعزم را با علم، برتری داد و علم و برتری آنان را ما به ارث برده ایم...»<ref>بصائر الدرجات، ص ٢٢٨.</ref>.
 
'''خ:''' در همان کتاب از امام باقر {{ع}} روایت شده است که در ضمن حدیثی فرمود:{{عربی|اندازه=155%|«نحن ورثة أُولی العزم من الرسل».}}    <ref>«ما اهل بیت، وارثان (علوم) پیامبران اولوالعزم هستیم». همان کتاب، ص ١٢٠.</ref>
 
'''د.''' در همان کتاب از امیرمؤمنان علی {{ع}} روایت شده است که در ضمن حدیثی فرمود: «خداوند رسول گرامی را بر هر چه آگاه کرد آن حضرت هم مرا بر همان آگاه نمود...»<ref>همان کتاب، جزء دوم، باب بیست و یکم.</ref>.
 
'''ذ.''' نیز از امام هشتم {{ع}} روایت شده است: «آیا خدا نمی‌گوید: او آگاه از غیب است و کسی را بر غیب خود مطلع نمی‌سازد مگر رسولی را که برگزیده است؟ رسول خدا در پیشگاه او برگزیده است و ما وارثان این رسول هستیم که او را بر آنچه از غیب که خواسته، مطلع ساخته است»<ref>«ألیس اللّه یقول: {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|عالِمُ الغَیبِ فَلا یُظْهِرُ عَلی غَیْبِهِ أَحَداً إِلاّ مَن ارتَضی مِنْ رَسُول}})}}، {{عربی|اندازه=155%|«فرسول اللّه عند اللّه مرتضی ونحن ورثة ذلک الرسول الذی اطلعه اللّه علی ما یشاء من غیبه»}}.</ref>.<ref>[http://tohid.ir/fa/index/book?bookID=171&page=6#id190_p190 آگاهی سوم یا علم غیب، ١٩٠]</ref>
 
==پاسخ سوم==
[[پرونده:مکارم شیرازی.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[ناصر مکارم شیرازی]]]]
[[پرونده:مکارم شیرازی.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[ناصر مکارم شیرازی]]]]
آیت‌الله [[ناصر مکارم شیرازی]] در کتاب ''«[[پیام قرآن ج۷ (کتاب)|پیام قرآن]]»'' در این‌باره گفته‌ است:
آیت‌الله [[ناصر مکارم شیرازی]] در کتاب ''«[[پیام قرآن ج۷ (کتاب)|پیام قرآن]]»'' در این‌باره گفته‌ است:
خط ۹۰: خط ۵۷:


جالب این که در بسیاری از موارد روی جزئیات تکیه شده، و هرگز به ذکر کلیات که ممکن است برای افراد باهوش غیر معصوم قابل پیش بینی باشد قناعت نگردیده؛ و به خوبی روشن است که این خبرها همه از آگاهی به علم غیب سرچشمه گرفته است»<ref>[http://makarem.ir/compilation/Reader.aspx?lid=0&mid=17236&catid=0&pid=61859 [[پیام قرآن ج۷ (کتاب)|پیام قرآن]]، ج۷، ص ۲۳۷.]</ref>.
جالب این که در بسیاری از موارد روی جزئیات تکیه شده، و هرگز به ذکر کلیات که ممکن است برای افراد باهوش غیر معصوم قابل پیش بینی باشد قناعت نگردیده؛ و به خوبی روشن است که این خبرها همه از آگاهی به علم غیب سرچشمه گرفته است»<ref>[http://makarem.ir/compilation/Reader.aspx?lid=0&mid=17236&catid=0&pid=61859 [[پیام قرآن ج۷ (کتاب)|پیام قرآن]]، ج۷، ص ۲۳۷.]</ref>.
== پاسخ سوم==
[[پرونده:sobhani.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[جعفر سبحانی]]]]
آیت الله '''[[جعفر سبحانی]]''' در کتاب ''«[[آگاهی سوم یا علم غیب (کتاب)|آگاهی سوم یا علم غیب]]»'' در این باره گفته است:
«در این باره دلیل های فراوانی داریم:
# [[شاهد تاریخی بر علم غیب امامان وجود دارد؟ (پرسش)|خبرهای غیبی نهج البلاغه]] (...).
# [[شاهد تاریخی بر علم غیب امامان وجود دارد؟ (پرسش)|صدها خبر غیبی که در غیر نهج البلاغه از علی و سایر امامان نقل شده]].
# خبرهای صحیح السند و قطعی که امامان را وارث علوم انبیا و به ویژه وارث علوم پیامبر گرامی اسلام معرفی می کند؛ نیز یکی از دلیل های قطعی آگاهی امامان از غیب است. در اینجا از باب نمونه ده حدیث نقل می شود:
'''الف:''' کلینی در کافی با سند صحیح از امام صادق {{ع}} روایت کرده است که آن حضرت فرمود: «حضرت داود، علم پیامبران پیش از خود را به ارث برد و حضرت سلیمان از داود ارث برد و پیامبر گرامی اسلام، علوم سلیمان را به ارث برد و ما اهل بیت، وارث علوم پیامبر گرامی اسلام هستیم»<ref>کافی، ج١، ص ٢٢٥؛ مرآة العقول، ج١، ص ١٦٩.</ref>.
'''ب:''' در کتاب کافی با سند صحیح از امام باقر {{ع}} روایت شده است که حضرت باقر {{ع}} فرمود: «علمی که با حضرت آدم به زمین آمده از زمین به بالا برده نشد و کسانی آن را به ارث بردند، علی {{ع}} عالم این امت بود(که علم آدم {{ع}} نزد او بود) و هیچ عالمی از ما نمی میرد مگر آن که از اهل بیت خود جانشینی دارد که علم او را به ارث می برد...»<ref>کافی، ج١، ص ٢٢٢؛ مرآة العقول، ج١، ص ١٦٨.</ref>.
'''پ.''' در کافی با سند صحیح از امام باقر {{ع}} روایت شده است که آن حضرت در ضمن حدیثی فرمود: «هر علمی که خدای متعال به فرشتگان و پیامبران آموخته است؛ ما نیز آن را می دانیم»<ref>کافی، ج١، ص ٢٥٦؛ مرآة العقول، ج١، ص ١٨٦.</ref>.
'''ت.''' در کافی با سند موثق از امام باقر {{ع}} روایت شده است که در ضمن حدیثی فرمود: «به خدا سوگند هیچ علمی را خداوند به پیامبر گرامی اسلام نیاموخت مگر آن که آن حضرت، آن علم را به علی {{ع}} آموخت و علم علی {{ع}} پس از او به ارث به ما رسیده است»<ref>کافی، ج١، ص ٢٦٣؛ مرآة العقول، ج١، ص ١٩٠.</ref>.
'''ث.''' در کافی با سند صحیح از امام باقر {{ع}} روایت شده است که آن حضرت فرمود: «رسول گرامی {{صل}}، به علی{{ع}} فرمود: یا علی از نبوت نصیبی برای تو نیست امّا در علم با من شریک هستی»<ref>کافی، ج١، ص ٢٦٣؛ مرآة العقول، ج١، ص ١٩٠.</ref>.
'''ج.''' در کافی با سند صحیح از امام هشتم {{ع}} در ضمن حدیثی روایت شده است که آن حضرت فرمود: {{عربی|اندازه=155%|«استودعنا علمهم نحن ورثة أولی العزم من الرسل...»}}. <ref>«رسول خدا علوم پیامبران را نزد ما به ودیعت گذارد و ما أهل بیت وارثان پیامبران اولی العزم هستیم». کافی، ج١، ص ٢٢٤؛ مرآة العقول، ج١، ص ١٦٨.</ref>.
'''چ.''' در کافی از امام باقر{{ع}} در ضمن حدیثی نقل شده است: «خداوند علوم همه پیامبران را به رسول گرامی اسلام داد و او همه علومش را به امیرمؤمنان علی {{ع}} آموخت»<ref>کافی، ج١، ص ٢٢٢.</ref>.
'''ح.''' در بصائر الدرجات از امام صادق{{ع}} روایت شده است که در ضمن حدیثی فرمود: «خداوند پیامبران اولوالعزم را با علم، برتری داد و علم و برتری آنان را ما به ارث برده ایم...»<ref>بصائر الدرجات، ص ٢٢٨.</ref>.
'''خ:''' در همان کتاب از امام باقر {{ع}} روایت شده است که در ضمن حدیثی فرمود:{{عربی|اندازه=155%|«نحن ورثة أُولی العزم من الرسل».}}    <ref>«ما اهل بیت، وارثان (علوم) پیامبران اولوالعزم هستیم». همان کتاب، ص ١٢٠.</ref>
'''د.''' در همان کتاب از امیرمؤمنان علی {{ع}} روایت شده است که در ضمن حدیثی فرمود: «خداوند رسول گرامی را بر هر چه آگاه کرد آن حضرت هم مرا بر همان آگاه نمود...»<ref>همان کتاب، جزء دوم، باب بیست و یکم.</ref>.
'''ذ.''' نیز از امام هشتم {{ع}} روایت شده است: «آیا خدا نمی‌گوید: او آگاه از غیب است و کسی را بر غیب خود مطلع نمی‌سازد مگر رسولی را که برگزیده است؟ رسول خدا در پیشگاه او برگزیده است و ما وارثان این رسول هستیم که او را بر آنچه از غیب که خواسته، مطلع ساخته است»<ref>«ألیس اللّه یقول: {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|عالِمُ الغَیبِ فَلا یُظْهِرُ عَلی غَیْبِهِ أَحَداً إِلاّ مَن ارتَضی مِنْ رَسُول}})}}، {{عربی|اندازه=155%|«فرسول اللّه عند اللّه مرتضی ونحن ورثة ذلک الرسول الذی اطلعه اللّه علی ما یشاء من غیبه»}}.</ref>.<ref>[http://tohid.ir/fa/index/book?bookID=171&page=6#id190_p190 آگاهی سوم یا علم غیب، ١٩٠]</ref>


==پاسخ چهارم==
==پاسخ چهارم==
۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش