←دیوان ابوطالب
(←شعر) |
|||
| خط ۵۷۰: | خط ۵۷۰: | ||
==[[دیوان]] [[ابوطالب]]== | ==[[دیوان]] [[ابوطالب]]== | ||
[[امام علی]]{{ع}}، نخستین کسی بود که به گردآوری [[شعر]] ابوطالب [[تشویق]] می‌کرد. بر اساس روایتی از [[امام صادق]]{{ع}}، امام علی{{ع}} درباره شعر [[ابو طالب]] می‌فرمود: "آن را بیاموزید و به فرزندانتان بیاموزانید؛ زیرا در آن [[علم]] فروانی | [[امام علی]]{{ع}}، نخستین کسی بود که به گردآوری [[شعر]] ابوطالب [[تشویق]] می‌کرد. بر اساس روایتی از [[امام صادق]]{{ع}}، امام علی{{ع}} درباره شعر [[ابو طالب]] می‌فرمود: "آن را بیاموزید و به فرزندانتان بیاموزانید؛ زیرا در آن [[علم]] فروانی هست"<ref>فخار، ص۱۳۰.</ref>. بر اساس همین سفارشات، [[شیعیان]] درصدد [[حفظ]] و نگهداری از آن برآمدند. | ||
[[حسن بن علی]]، [[ابومحمد]] | |||
سزگین<ref>سزگین، ج۲، ص۲۸۶.</ref> [[نسخ]] خطی دیوان ابوطالب را معرفی کرده است. دیوان ابوطالب چندین چاپ دارد که از جمله آنها، چاپی با تحقیق [[محمد | [[حسن بن علی]]، [[ابومحمد اطروش ]] [[کتابی]] با عنوان "فصاحة ابی طالب" نوشت<ref>نجاشی، ص۵۸.</ref> که اینک باقی نیست. نخستین کسی که اشعار ابوطالب را در یک مجموعه گرد آورد، [[ابوهفان عبدالله بن احمد مهرمی عبدی]] بود که در کتابی با عنوان شعر ابی طالب آن را گرد آورد<ref>گلشنی، ج۵، ص۶۱۹.</ref>. پس از وی نیز نسخه‌های دیگری از شعر ابوطالب گردآوری شده است که از جمله آنها نسخه [[علی بن حمزه بصری]] است که اشعار ابوطالب را همراه با توضیحات [[تاریخی]] و بیان حوادث آورده و سعی در روشن ساختن فضایی کرده که شعر در آن موقعیت سروده شده است. | ||
سزگین<ref>سزگین، ج۲، ص۲۸۶.</ref> [[نسخ]] خطی دیوان ابوطالب را معرفی کرده است. دیوان ابوطالب چندین چاپ دارد که از جمله آنها، چاپی با تحقیق [[محمد حسن آل یاسین]] است که شامل دو [[روایت]] از دیوان است، روایت ابوهفان و [[روایت]] [[علی بن حمزه بصری]] که بر اساس نسخ خطی موجود تصحیح و همراه مقدمه و استدراکات چاپ کرده است. آنچه در منابع با عنوان شعر ابوطالب آمده، بیش از آن است که در این دیوان گرد آمده است؛ از این رو، محقق با استدراکاتی، شعرهای به جای مانده را در پایان دیوان آورده است. [[باقر قربانی زرین]]، اشعار ابوطالب را با عنوان "الدرة الغراء فی شعر شیخ البطحاء" گرد آورده و برخی از اشعار وی را که در دو روایت پیشین دیوان موجود نیست، متذکر شده است. | |||
از میان اشعار ابوطالب، دو قصیده لامیه و دالیه به دست ریشر، [[شرق]] شناس آلمانی به آن زبان ترجمه شده و در نشریه تحقیقات درباره [[شعر]] [[عرب]] انتشار یافته است<ref>گشتی، ج۵، ص۶۲۰.</ref>. | از میان اشعار ابوطالب، دو قصیده لامیه و دالیه به دست ریشر، [[شرق]] شناس آلمانی به آن زبان ترجمه شده و در نشریه تحقیقات درباره [[شعر]] [[عرب]] انتشار یافته است<ref>گشتی، ج۵، ص۶۲۰.</ref>. | ||
[[زمان]] [[مرگ]] | |||
==[[زمان]] [[مرگ]]== | |||
در زمان [[مرگ ابوطالب]] [[اختلاف]] است. برخی زمان مرگ وی را سه سال و چهار ماه پیش از [[هجرت]] [[رسول خدا]]{{صل}} به [[مدینه]] دانسته‌اند<ref>ابن قتیبه، ص۱۲۱.</ref>، که قاعدتا [[سال نهم بعثت]] خواهد بود. اما بیشتر منابع، مرگ او را [[سال دهم بعثت]] نوشته‌اند که برخی آن را در نیمه [[شوال]] و بنا بر قولی در پایان شوال یا اول [[ذیقعده]] [[سال]] دهم نوشته‌اند<ref>بلاذری، ج۲، ص۳۴؛ مفریزی، ج۱، ص۴۵.</ref>. برخی نیز درگذشت او را سال یازدهم نوشته‌اند<ref>ابن ابی الحدید، ج۱۴، ص۶۱.</ref>. | |||
ابن عبدالبر<ref>الاستیعاب، ج۱، ص۱۴۱.</ref> نیمه شوال [[سال هشتم بعثت]] و یک سال [[قبل از هجرت]]<ref>ابن عبدالبر، ج۱، ص۱۴۲.</ref> را نیز به عنوان زمان مرگ ابوطالب نقل کرده که هیچ یک صحیح نیست و [[بلاذری]]<ref>بلاذری، ج۲، ص۳۳.</ref>، تصریح کرده که مرگ ابوطالب پنج سال پیش از هجرت، نظر صحیحی نیست. | ابن عبدالبر<ref>الاستیعاب، ج۱، ص۱۴۱.</ref> نیمه شوال [[سال هشتم بعثت]] و یک سال [[قبل از هجرت]]<ref>ابن عبدالبر، ج۱، ص۱۴۲.</ref> را نیز به عنوان زمان مرگ ابوطالب نقل کرده که هیچ یک صحیح نیست و [[بلاذری]]<ref>بلاذری، ج۲، ص۳۳.</ref>، تصریح کرده که مرگ ابوطالب پنج سال پیش از هجرت، نظر صحیحی نیست. | ||
مرگ ابوطالب و [[خدیجه]] در یک سال و به فاصله کمی از یکدیگر اتفاق افتاد. در اینکه مرگ کدام یک بر دیگری مقدم بوده، میان [[اخبار]] و گزارش‌ها [[اختلاف]] است. واقدی<ref>ابن عساکر، ج۶۶، ص۳۴۵.</ref> درگذشت خدیجه را مقدم می‌داند، و [[کلینی]]<ref>کلینی، ج۱، ص۴۴۰؛ ج۸، ص۳۴۰.</ref> مرگ ابوطالب را یک سال پس از درگذشت خدیجه می‌نویسد. سال درگذشت این دو [[حامی پیامبر]]، در [[تاریخ اسلام]] به [[عام الحزن]] (سال [[اندوه]]) مشهور شد<ref>مقریزی، ج۱، ص۴۵.</ref>. | مرگ ابوطالب و [[خدیجه]] در یک سال و به فاصله کمی از یکدیگر اتفاق افتاد. در اینکه مرگ کدام یک بر دیگری مقدم بوده، میان [[اخبار]] و گزارش‌ها [[اختلاف]] است. واقدی<ref>ابن عساکر، ج۶۶، ص۳۴۵.</ref> درگذشت خدیجه را مقدم می‌داند، و [[کلینی]]<ref>کلینی، ج۱، ص۴۴۰؛ ج۸، ص۳۴۰.</ref> مرگ ابوطالب را یک سال پس از درگذشت خدیجه می‌نویسد. سال درگذشت این دو [[حامی پیامبر]]، در [[تاریخ اسلام]] به [[عام الحزن]] (سال [[اندوه]]) مشهور شد<ref>مقریزی، ج۱، ص۴۵.</ref>. | ||