جز
جایگزینی متن - 'سنت استدراج' به 'سنت استدراج'
جز (جایگزینی متن - '"]]، ' به '»، [[') |
جز (جایگزینی متن - 'سنت استدراج' به 'سنت استدراج') |
||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
#پایان [[استدراج]] همواره با [[نزول]] ناگهانی [[عذاب الهی]] در [[دنیا]] یا [[آخرت]] همراه است. مفاهیم "أخذ": {{متن قرآن|فَأَخَذَهُ اللَّهُ نَكَالَ الْآخِرَةِ وَالْأُولَى}}<ref>«خداوند هم او را به عقوبت جهان بازپسین و نخستین، فرو گرفت» سوره نازعات، آیه ۲۵.</ref>، "[[عذاب]]": {{متن قرآن|إِنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ لِيَزْدَادُوا إِثْمًا وَلَهُمْ عَذَابٌ مُهِينٌ}}<ref>«کافران هیچ مپندارند اینکه مهلتشان می‌دهیم برای آنها نیکوست؛ جز این نیست که مهلتشان می‌دهیم تا بر گناه بیفزایند و آنان را عذابی خوارساز خواهد بود» سوره آل عمران، آیه ۱۷۸.</ref> و "[[انتقام]]": {{متن قرآن|فَلَمَّا آسَفُونَا انْتَقَمْنَا مِنْهُمْ فَأَغْرَقْنَاهُمْ أَجْمَعِينَ}}<ref>«و چون ما را به خشم آوردند از آنان انتقام گرفتیم و همه را غرق کردیم» سوره زخرف، آیه ۵۵.</ref> به این فرجام شوم اشاره دارد. مفاهیم "هلاک": {{متن قرآن|كَمْ أَهْلَكْنَا مِنْ قَبْلِهِمْ مِنْ قَرْنٍ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ}}<ref>« چه بسیار مردم یک دوره را نابود کردیم که به آنان در زمین توانمندی داده بودیم » سوره انعام، آیه ۶.</ref>، "قَصْم": {{متن قرآن|وَكَمْ قَصَمْنَا مِنْ قَرْيَةٍ كَانَتْ ظَالِمَةً}}<ref>«و بسا شهرهایی را در هم کوفتیم که (مردم آنها) ستمگر بودند و پس از آنها گروهی دیگر پدید آوردیم» سوره انبیاء، آیه ۱۱.</ref>، "دَمار": {{متن قرآن|فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ مَكْرِهِمْ أَنَّا دَمَّرْنَاهُمْ وَقَوْمَهُمْ أَجْمَعِينَ}}<ref>«و بنگر سرانجام نیرنگشان چگونه بود؛ ما آنان و قومشان همگی را نابود ساختیم» سوره نمل، آیه ۵۱.</ref> و "قطع دابِر": {{متن قرآن|فَقُطِعَ دَابِرُ الْقَوْمِ الَّذِينَ ظَلَمُوا}}<ref>«پس واپسین بازمانده گروه ستمگران از میان برداشته شد و سپاس خداوند پروردگار جهانیان را» سوره انعام، آیه ۴۵.</ref> در سطح گسترده‌تری در خصوص [[جوامع]] [[مبتلا]] به استدراج به کار رفته که اصطلاحا به آن عذاب [[استیصال]] گویند<ref>جامعه و تاریخ، ص ۴۵۰.</ref>.<ref>[[علی معموری|معموری، علی]]، [[استدراج - معموری (مقاله)|مقاله «استدراج»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۳.</ref> | #پایان [[استدراج]] همواره با [[نزول]] ناگهانی [[عذاب الهی]] در [[دنیا]] یا [[آخرت]] همراه است. مفاهیم "أخذ": {{متن قرآن|فَأَخَذَهُ اللَّهُ نَكَالَ الْآخِرَةِ وَالْأُولَى}}<ref>«خداوند هم او را به عقوبت جهان بازپسین و نخستین، فرو گرفت» سوره نازعات، آیه ۲۵.</ref>، "[[عذاب]]": {{متن قرآن|إِنَّمَا نُمْلِي لَهُمْ لِيَزْدَادُوا إِثْمًا وَلَهُمْ عَذَابٌ مُهِينٌ}}<ref>«کافران هیچ مپندارند اینکه مهلتشان می‌دهیم برای آنها نیکوست؛ جز این نیست که مهلتشان می‌دهیم تا بر گناه بیفزایند و آنان را عذابی خوارساز خواهد بود» سوره آل عمران، آیه ۱۷۸.</ref> و "[[انتقام]]": {{متن قرآن|فَلَمَّا آسَفُونَا انْتَقَمْنَا مِنْهُمْ فَأَغْرَقْنَاهُمْ أَجْمَعِينَ}}<ref>«و چون ما را به خشم آوردند از آنان انتقام گرفتیم و همه را غرق کردیم» سوره زخرف، آیه ۵۵.</ref> به این فرجام شوم اشاره دارد. مفاهیم "هلاک": {{متن قرآن|كَمْ أَهْلَكْنَا مِنْ قَبْلِهِمْ مِنْ قَرْنٍ مَكَّنَّاهُمْ فِي الْأَرْضِ}}<ref>« چه بسیار مردم یک دوره را نابود کردیم که به آنان در زمین توانمندی داده بودیم » سوره انعام، آیه ۶.</ref>، "قَصْم": {{متن قرآن|وَكَمْ قَصَمْنَا مِنْ قَرْيَةٍ كَانَتْ ظَالِمَةً}}<ref>«و بسا شهرهایی را در هم کوفتیم که (مردم آنها) ستمگر بودند و پس از آنها گروهی دیگر پدید آوردیم» سوره انبیاء، آیه ۱۱.</ref>، "دَمار": {{متن قرآن|فَانْظُرْ كَيْفَ كَانَ عَاقِبَةُ مَكْرِهِمْ أَنَّا دَمَّرْنَاهُمْ وَقَوْمَهُمْ أَجْمَعِينَ}}<ref>«و بنگر سرانجام نیرنگشان چگونه بود؛ ما آنان و قومشان همگی را نابود ساختیم» سوره نمل، آیه ۵۱.</ref> و "قطع دابِر": {{متن قرآن|فَقُطِعَ دَابِرُ الْقَوْمِ الَّذِينَ ظَلَمُوا}}<ref>«پس واپسین بازمانده گروه ستمگران از میان برداشته شد و سپاس خداوند پروردگار جهانیان را» سوره انعام، آیه ۴۵.</ref> در سطح گسترده‌تری در خصوص [[جوامع]] [[مبتلا]] به استدراج به کار رفته که اصطلاحا به آن عذاب [[استیصال]] گویند<ref>جامعه و تاریخ، ص ۴۵۰.</ref>.<ref>[[علی معموری|معموری، علی]]، [[استدراج - معموری (مقاله)|مقاله «استدراج»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۳.</ref> | ||
==[[سنت]] | ==[[سنت استدراج]]== | ||
[[قرآن کریم]] از برخی سنّتهای [[الهی]] یاد می‌کند که فرایند حرکت [[انسان]] و [[جوامع بشری]] تابع آنهاست.<ref>مجمع‌البیان، ج ۸، ص ۶۴۵.</ref> این [[سنتها]] افزون بر استناد به بعد [[غیبی]]، از واقعیتی [[عینی]] و طبیعی نیز برخوردار بوده، از منظر [[روانشناختی]] و جامعه‌شناختی قابل تبیین و تحلیل است. با این نگرش می‌توان [[سنّت]] [[استدراج]] را در دو حوزه فردی و [[اجتماعی]] بررسی کرد<ref>[[علی معموری|معموری، علی]]، [[استدراج - معموری (مقاله)|مقاله «استدراج»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۳.</ref>: | [[قرآن کریم]] از برخی سنّتهای [[الهی]] یاد می‌کند که فرایند حرکت [[انسان]] و [[جوامع بشری]] تابع آنهاست.<ref>مجمع‌البیان، ج ۸، ص ۶۴۵.</ref> این [[سنتها]] افزون بر استناد به بعد [[غیبی]]، از واقعیتی [[عینی]] و طبیعی نیز برخوردار بوده، از منظر [[روانشناختی]] و جامعه‌شناختی قابل تبیین و تحلیل است. با این نگرش می‌توان [[سنّت]] [[استدراج]] را در دو حوزه فردی و [[اجتماعی]] بررسی کرد<ref>[[علی معموری|معموری، علی]]، [[استدراج - معموری (مقاله)|مقاله «استدراج»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۳ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۳.</ref>: | ||