بحث:امام حسین در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

[[تاریخ زندگانی امام]] [[حسن]]{{ع}} بسیار طولانی و مالامال از خاطرات تلخ و شیرین است. درباره [[صلح امام حسن]] با [[معاویه]] و [[خیانت]] [[اصحاب]] و بستگانش در [[جنگ]] با معاویه، [[سخن]] بسیار است. در اینجا تنها به شرح کوتاهی از زندگانی امام حسین{{ع}} در ایام امامت برادرش [[امام مجتبی]] می‌‌پردازیم و شرح بیشتر را به کتاب‌هایی که در این باره به رشته تحریر درآمده می‌‌سپاریم.

[[حسین]]{{ع}} و [[صلح]] امام مجتبی{{ع}} با معاویه

عبیدالله شبانه سپاه امام{{ع}} را رها کرد و به [[سپاه معاویه]] پیوست و نتیجه این بی‌وفایی‌ها این شد که روند جنگ به نفع معاویه تمام شد و هنوز شش ماه و پنج روز از [[خلافت]] [[حضرت مجتبی]]{{ع}} نمی‌گذشت که [[امام]]{{ع}} از روی [[ناچاری]] با معاویه، [[پیمان]] صلح و [[متارکه جنگ]] منعقد نمود<ref>البته امام حسن{{ع}} در این پیمان صلح شرایط بسیار سازنده و مفید برای حفظ خون مسلمانان و نیز بقای نسل پیامبر{{صل}} حفظ اسلام و احکام آن به امضای معاویه رسانید؛ اما با گذشت اندک زمانی از پیمان صلح، معاویه تمام شرایط را زیر پا گذاشت و بر خلاف آن عمل نمود.</ref>. حضرت پس از صلح با معاویه، مدتی در [[کوفه]] اقامت کرد و و سپس به اتفاق برادرش [[امام حسین]]{{ع}} و سایر [[نزدیکان]] و بستگانش به [[مدینه]] بازگشت نمود و در آن [[سرزمین مقدس]] در جوار [[حرم]] [[رسول خدا]]{{صل}} با [[فرو بردن خشم]] خویش در [[انتظار]] [[فرمان]] [[خدای عزوجل]]، [[روزگار]] سپری کرد.

امام حسین{{ع}} در جهت [[پایبندی]] به [[قرارداد]] صلحی که برادرش با [[معاویه]] [[امضا]] کرده بود تا معاویه زنده بود به آن [[صلح]] [[وفادار]] ماند و حتی پس از [[شهادت امام حسن]]{{ع}} به مدت ده سال به آن صلح متعرض نشد؛ [[حضرت]] [[قیام]] و [[نهضت]] خود را علیه [[خلفای بنی امیه]] بعد از [[مرگ معاویه]] پی ریزی کرد.

نقش [[حسین]]{{ع}} در [[زمان]] [[امامت]] [[برادر]] در مدینه

[[امام حسن]] و امام حسین{{ع}} و پس از مراجعت به مدینه به [[عبادت]] و [[پرستش]] [[خدا]] و در جهت [[تحکیم]] [[اعتقادات اسلامی]] در [[دل]] [[توده]] [[مردم]] به تلاش پرداختند و به [[ارشاد]] و [[هدایت مردم]] [[همت]] گماردند. آن دو بزرگوار در جهت [[تربیت]] نسلی [[آگاه]] که با [[مکتب]] [[قرآن]] و [[سنت]] [[راستین]] [[رسول الله]]{{صل}} آشنا باشد و بتواند [[مسئولیت]] خویش را در قبال [[ستم]] و [[بیداد]] و [[فساد]] و [[تباهی]] موجود ایفا کند بسیار تلاش نمودند. [[امام مجتبی]] طی ده سال همواره در [[اعتراض]] به [[اعمال]] و [[رفتار]] معاویه و بعضی از حاشیه نشینان با برخوردهای لفظی و کتبی [[تذکر]] سازنده می‌‌داد. تا آنکه در [[۲۸ صفر]] [[سال]] ۵۰ ه. ق، یعنی نه سال ۹ نه ماه و سیزده [[روز]] پس از صلح با معاویه - با نقشه معاویه - به دست «[[جعده]]» دختر [[اشعث بن قیس]] که [[همسر]] آن حضرت بود، [[مسموم]] و بر اثر همین مسمومیت به [[شهادت]] رسید!

[[سید محسن امین]] در کتاب [[زندگی]] امام حسن و امام حسین صفحه ۹۴ و می‌‌نویسد: [[امام صادق]]{{ع}} فرمودند:

اشعث بن قیس، در [[خون]] [[امیرمؤمنان]] شرکت داشت، و دخترش جعده [[حضرت حسن بن علی]]{{ع}} را مسموم نمود و پسرش [[محمد بن اشعث]] از [[سپاهیان]] عمرسعد، در [[قتل]] [[حسین بن علی]]{{ع}} شرکت کرد.

[[ابوالفرج اصفهانی]] و [[شیخ مفید]] می‌‌نویسند: موقعی که [[معاویه]] [[تصمیم]] گرفت برای [[جانشینی]] فرزند خود، [[یزید]] از [[مردم]] [[بیعت]] بگیرد، در این راه مشکلی مهم‌تر از وجود [[حسن بن علی]] و [[سعد بن ابی وقاص]] نمی‌دید. برای از بین بردن این دو [[شخصیت]]، سمی را توسط مأمورین خود به [[مدینه]] فرستاد و هر دو نفر به این وسیله از [[دنیا]] رفتند و مانع سر سر راه [[خلافت یزید]] را برداشت<ref>مقاتل الطالبیین، ص۴۷؛ ارشاد، مفید، ج۲، ص۱۵؛ کشف الغمة فی معرفة الأئمة، مترجم، ج۲، ص۱۶۳.</ref>.

طبق همین نقل: معاویه برای دختر [[اشعث]] - [[جعده]]، [[همسر امام]] [[مجتبی]]{{ع}} – پیغام داد که اگر حسن بن علی را [[مسموم]] کنی من تو را به [[عقد]] فرزندم یزید در خواهم آورد و مبلغ صد هزار [[درهم]] [[پول]] نیز برای او فرستاد و او مرتکب چنین [[جنایت]] بزرگی شد و شوهرش [[امام مجتبی]] و - [[حجت خدا]] - - را مسموم کرد و به [[شهادت]] رساند!

[[حضرت حسین]]{{ع}}<ref>مقاتل الطالبیین، ص۴۷؛ ارشاد، مفید، ج۲، ص۱۵؛ کشف الغمة فی معرفة الأئمة، مترجم، ج۲، ص۱۶۳.</ref> با [[مشاهده]] این جنایات که توسط معاویه به طور مخفیانه و سری انجام می‌‌شد، جز [[صبر]] و [[استقامت]] چاره‌ای نمی‌دید.

[[تشییع جنازه]] [[امام حسن]]{{ع}}

هنگامی که امام حسن{{ع}} به شهادت رسید، [[اباعبدالله الحسین]]{{ع}} طبق [[وصیت]] [[برادر]] با جمعی از [[بنی هاشم]]، از جمله [[عبدالله بن عباس]] و [[عبدالله بن جعفر]]، [[بدن]] [[مطهر]] برادر را [[غسل]] داد و [[کفن]] کرد و بر پیکر [[مقدس]] برادر [[نماز]] خواند و زمانی که خواستند پیکر [[امام مجتبی]] را طبق وصیت آن [[حضرت]] در کنار [[مزار]] جدش [[رسول خدا]]{{صل}} [[دفن]] نمایند، [[سعید بن عاص]]، [[حاکم]] [[مدینه]] با جمع زیادی از [[امویان]] که در بین آنها [[مروان بن حکم]] نیز بود جلو آمدند و از [[تدفین]] آن حضرت در کنار مضجع مطهر رسول خدا{{صل}} جلوگیری کردند و [[عایشه]] در حالی که سوار بر قاطر بود جلو آمد و فریاد زد:

{{متن حدیث|مَا لِي وَ لَكُمْ تُرِيدُونَ أَنْ‏ تُدْخِلُوا بَيْتِي‏ مَنْ‏ لَا أُحِبُّ}}<ref>مقصود عایشه از این سخن که گفت: در [[خانه]] من، این بود که او [[همسر]] و [[وارث]] [[خانه پیامبر]] بود! در توضیح و رد این ادعا مطلب بسیار است که به اختصار می‌‌پردازیم:

[[مروان بن حکم]] در میان جمع پس از فریاد [[عایشه]]، خطاب به [[امام حسین]]{{ع}} گفت:

آیا سزاوار است [[عثمان بن عفان]] ([[خلیفه سوم]]) در دورترین نقطه [[مدینه]] به [[گور]] سپرده شود (آخر [[قبرستان بقیع]] که [[محل دفن]] [[یهودیان]] بود. [[اصحاب پیامبر]]، [[عثمان]] را در آنجا دفن کرده بودند) - و [[حسن بن علی]] در کنار [[قبر]] [[پیامبر خدا]] دفن گردد. هرگز نخواهم گذارد و من با [[شمشیر]] آخته، به کمک دیگر [[امویان]] [[حمله]] خواهم کرد.

پس از سخن عایشه و [[حمایت]] [[مروان حکم]] نزدیک بود بلوا و فتنه‌ای بین [[بنی هاشم]] و [[بنی امیه]] بر پا شود. [[ابن عباس]] پیش دستی کرد و خطاب به [[مروان]] گفت:

ای مروان! از همان جایی که آمدی بازگرد، ما جنازه حسن بن علی را در [[حرم]] پیامبر خدا{{صل}} [[طواف]] دادیم و در آنجا دفن نمی‌کنیم؛ بلکه او را در کنار جده‌اش، [[فاطمه بنت اسد]] در [[بقیع]] دفن خواهیم کرد؛ و اگر [[وصیت]] آن [[حضرت]] این بود که حتما در کنار [[مرقد مطهر]] [[رسول خدا]]{{صل}} دفن کنیم تو می‌دانی که کوچک‌تر از آن هستی که ما را از آن بازداری.

سپس رو به عایشه کرد و به او فرمود:

ای وای! یک [[روز]] بر استر سوار می‌‌شوی و یک روز بر شتر<ref>طبق نقل الخرائج والجرائح راوندی، ج۱، ص۲۴۲. بنا به روایتی ابن عباس به عایشه گفت: {{متن حدیث|يَوْماً تَجَمَّلْتِ‏ وَ يَوْماً تَبَغَّلْتِ وَ إِنْ عِشْتِ تَفَيَّلْتِ}}، روزی بر شتر و روزی بر استر سوار شده‌ای و اگر زنده بمانی برای بلوا و جنگ، بر فیل سوار خواهی شد! (اشاره به ابرهه و سپاه اوست که سوار بر فیل شدند و قصد خراب کردن خانه خدا را داشتند و سوره فیل، نازل شد).</ref>، و می‌‌خواهی [[نور]] [[خدا]] را خاموش کنی و با [[اولیای خدا]] بجنگی، بازگرد به آنچه از آن می‌‌ترسیدی، رسیدی و به آنچه [[دوست]] داشتی رسیدی و خدا [[منتقم]] این [[خاندان]] است اگر چه بعد از مدت طولانی باشد!۔

[[امام حسین]]{{ع}} وقتی [[فتنه]] گری و سر [[سختی]] [[مروانیان]] و [[امویان]] را دید فرمود:

به خدا قسم! اگر برادرم [[حسن]] از من [[پیمان]] نگرفته بود که در پای جنازه‌اش، حتی به [[قدر]] [[خون]] حجامت، خونی ریخته نشود آنگاه شما می‌‌دانستید شمشیرهای [[الهی]] چگونه از شما [[انتقام]] می‌‌گرفت، شما همان کسانی هستید که پیمان‌هایتان را که میان ما و شما بود شکستید و به عهدی که با ما بسته بودید [[وفا]] نکردید!.

در روایتی دیگر آمده است که [[بدن]] [[امام حسن]]{{ع}} را تیرباران کردند که هفتاد تیر از جنازه او بیرون آوردند! [[بنی هاشم]] قصد برخورد داشتند که [[امام حسین]]{{ع}} آنها را قسم داد که [[وصیت]] برادرم را ضایع نکنید! چون برادرم وصیت کرده اگر مانع [[دفن]] من در کنار جدم شدند، هرگز با کسی [[مخاصمه]] و [[جدال]] نکنید. اگر وصیت برادرم نبود، همانا می‌دیدید که او را در کنار مضجع [[پیامبر خدا]]{{صل}} دفن می‌‌کردم؛ بنابراین امام حسین{{ع}} به [[احترام]] وصیت [[برادر]]، تمام اهانت‌ها به جنازه برادر و بی‌احترامی به [[خاندان رسالت]] در عزای [[سبط]] اکبر را [[تحمل]] کرد و با [[دستور]] [[حضرت]]، جنازه [[مطهر]] [[امام مجتبی]]{{ع}} را به [[بقیع]] بردند و کنار [[مرقد]] جد بزرگوارش، [[فاطمه بنت اسد]] دفن کرد<ref>منتهی الامال، معرب، ج۱، ص۴۴۵.</ref>.

بُكَائِي طَوِيلٌ وَ الدُّمُوعُ غَزِيرَةٌ وَ أَنْتَ بَعِيدٌ وَ الْمَزَارُ قَرِيبٌ‏}}<ref>منتهی الامال، معرب، ج۱، ص۴۴۶.</ref>؛

- آیا سرم را روغن بمالم یا محاسنم را [[معطر]] سازم، در حالی که سر تو زیر [[خاک]] و تو از [[دنیا]] رفته‌ای،

- گریه‌ام طولانی و [[اشک]] چشمانم روان است که تو (از ما) دور شده‌ای و [[قبر]] تو نزدیک است.