عزاداری در معارف و سیره حسینی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۴۹: خط ۴۹:


===گزارش‌های ذلّت‌بار===
===گزارش‌های ذلّت‌بار===
[[حسین بن علی]]{{ع}}، [[مظهر]] [[عزّت]] [[الهی]] و [[عاشورا]]، جلوه‌گاه [[حماسه]] و عزّت [[حسینی]]، و [[شعار]] [[دشمن]] شکن «هَیهاتَ مِنّا الذّلة!»، [[میراث]] گران بهای اوست. در منابع معتبر، گزارش شده که [[امام حسین]]{{ع}}، ضمن [[سخنرانی]] حماسی‌ای در [[روز عاشورا]]، خطاب به [[سپاه]] دشمن فرمود: «هان! بی‌نَسَبِ پسر بی‌نَسَب، مرا میان دو چیز، قرار داده است: بین [[شمشیر]] و [[خواری]]. خواری، از ما دور است و [[خداوند]]، آن را برای ما نمی‌پذیرد، و نیز پیامبرش و [[مؤمنان]] و دامن‌هایی [[پاک]] و [[پاکیزه]] و جان‌هایی عزّتمند و نَفْس‌هایی خوددار که [[اطاعت]] از [[فرومایگان]] را بر مرگی کریمانه، مقدّم نمی‌دارند»<ref>{{متن حدیث|أَلَا وَ إِنَّ الدَّعِيَ‏ ابْنَ‏ الدَّعِيِ‏ قَدْ رَكَزَ بَيْنَ‏ اثْنَتَيْنِ‏ السِّلَّةِ وَ الذِّلَّةِ وَ هَيْهَاتَ مِنَّا الذِّلَّةُ يَأْبَى اللَّهُ لَنَا ذَلِكَ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ حُجُورٌ طَابَتْ وَ حُجُورٌ طَهُرَتْ وَ نُفُوسٌ أَبِيَّةٌ وَ أُنُوفٌ حَمِيَّةٌ مِنْ أَنْ نُؤْثِرَ طَاعَةَ اللِّئَامِ عَلَى مَصَارِعِ الْكِرَامِ}} (الملهوف، ص۱۵۵).</ref>. بنا بر این، هر گزارشی از [[تاریخ عاشورا]] که حاکی از پذیرش [[ذلّت]] توسّط [[امام حسین]]{{ع}} باشد، [[دروغ]] بوده و ساخته و پرداخته [[دشمنان]] اوست؛ مانند این گزارش که [[امام]]{{ع}} فرموده: «یکی از این سه [پیشنهاد من] را بپذیرید: یا به همان جایی که از آن آمده‌ام، بازگردم، یا دستم را در دستِ [[یزید بن معاویه]] بگذارم و او میان من و خود، [[حکم]] کند، یا مرا به هر یک از مرزهای [[مسلمانان]] که می‌خواهید، بفرستید و من هم مانند یکی از ساکنان آنجا شوم، با همان [[وظایف]] و [[حقوق]]»<ref>{{متن حدیث|إِخْتَارُوا مِنِّى خِصَالاً ثَلاثاً: إِمَّا أَنْ أَرْجِعَ إلَى الْمَكَانِ الَّذِى أَقْبَلْتُ مِنْهُ، وَ إِمَّا أَنْ أَضَعَ يَدى فِى يَدِ يَزِيدَ بْنِ مُعَاوِيَةَ، فَيَرى فِيمَا بَيْنِى وَ بَيْنَهُ رَأْيَهُ، وَ إِمَّا أَنْ تُسَيِّرُونِى إِلَى أَىِّ ثَغْرٍ مِنْ ثُغُورِ الْمُسْلِمِينَ شِئْتُمْ، فَأَكُونَ رَجُلاً مِنْ أَهْلِهِ، لِى مَا لَهُمْ، وَ عَلَىَّ مَا عَلَيْهِمْ}} (تاریخ الطبری، ج۵، ص۴۱۳).</ref>. یا [[طلب]] آب کردن امام{{ع}} از [[شمر]] [[ملعون]]، هنگامی که می‌خواست ایشان را به [[قتل]] برساند که در [[نور]] العین، به امام{{ع}} نسبت داده شده و آمده است: [[[حسین]]{{ع}} فرمود:] «حال که مرا می‌کُشی، پس جرعه‌ای آب به من بده». شمر گفت: «هرگز قطره‌ای آب نخواهی چشید؛ بلکه [[مرگ]] را به صورت گلوگیر و جرعه جرعه، خواهی چشید!»<ref>{{متن حدیث|إذاً و لا بدّ من قتلى فَاسقنى شربة ماءٍ. فقال: هيهات أن تذوق الماء بل تذوق الموت غصّة بعد غصّة و جرعة بعد جرعة}} (نور العین، ص۵۰).</ref>. این‌گونه گزارش‌ها، علاوه بر این که با مُحکمات تاریخِ [[عاشورا]] و موضعگیری‌های [[امام]]{{ع}} در طول [[زندگی]] افتخارآمیز او<ref>برای مطالعه‌ای دقیق‌تر و گسترده‌تر درباره محکمات تاریخ عاشورا و موضعگیری‌های امام حسین{{ع}}، ر.ک: دانشنامه امام حسین{{ع}} (همین کتاب)؛ نگاهی نو به جریان عاشورا (مجموعه مقالات)؛ نهضت عاشورا (جستارهای کلامی، سیاسی و فقهی)؛ مجموعه مقالات کنگره بین‌المللی امام خمینی و فرهنگ عاشورا (۸ جلد تاکنون)؛ حماسه حسینی؛ قیام جاودانه؛ نگاهی به حماسه حسینی؛ عاشوراشناسی؛ عاشوراپژوهی.</ref>منافات دارد، با اصول [[باورهای شیعه]] درباره جایگاه والای [[خاندان پیامبر]] [[خدا]]{{صل}} نیز [[مخالفت]] دارد و بر این اساس، یکی از آفات مجالس [[عزاداری]] [[سید الشهدا]]{{ع}}، مرثیه‌سراییِ ذلّت‌آمیز برای آن امام است. از این‌رو، بر ذاکران [[مخلص]] [[اهل بیت]]{{عم}} فرض است که از بیان هر سخن و تعبیری که حاکی از اظهار [[ذلّت]] یا عجز آن بزرگوار و [[خانواده]] ایشان در [[حادثه عاشورا]] باشد، جدّا اجتناب کنند.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۷۷۸.</ref>
[[حسین بن علی]]{{ع}}، [[مظهر]] [[عزّت]] [[الهی]] و [[عاشورا]]، جلوه‌گاه [[حماسه]] و عزّت [[حسینی]]، و [[شعار]] [[دشمن]] شکن «هَیهاتَ مِنّا الذّلة!»، [[میراث]] گران بهای اوست. در منابع معتبر، گزارش شده که [[امام حسین]]{{ع}}، ضمن [[سخنرانی]] حماسی‌ای در [[روز عاشورا]]، خطاب به [[سپاه]] دشمن فرمود: «هان! بی‌نَسَبِ پسر بی‌نَسَب، مرا میان دو چیز، قرار داده است: بین [[شمشیر]] و [[خواری]]. خواری، از ما دور است و [[خداوند]]، آن را برای ما نمی‌پذیرد، و نیز پیامبرش و [[مؤمنان]] و دامن‌هایی [[پاک]] و [[پاکیزه]] و جان‌هایی عزّتمند و نَفْس‌هایی خوددار که [[اطاعت]] از [[فرومایگان]] را بر مرگی کریمانه، مقدّم نمی‌دارند»<ref>{{متن حدیث|أَلَا وَ إِنَّ الدَّعِيَ‏ ابْنَ‏ الدَّعِيِ‏ قَدْ رَكَزَ بَيْنَ‏ اثْنَتَيْنِ‏ السِّلَّةِ وَ الذِّلَّةِ وَ هَيْهَاتَ مِنَّا الذِّلَّةُ يَأْبَى اللَّهُ لَنَا ذَلِكَ وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ حُجُورٌ طَابَتْ وَ حُجُورٌ طَهُرَتْ وَ نُفُوسٌ أَبِيَّةٌ وَ أُنُوفٌ حَمِيَّةٌ مِنْ أَنْ نُؤْثِرَ طَاعَةَ اللِّئَامِ عَلَى مَصَارِعِ الْكِرَامِ}} (الملهوف، ص۱۵۵).</ref>. بنا بر این، هر گزارشی از [[تاریخ عاشورا]] که حاکی از پذیرش [[ذلّت]] توسّط [[امام حسین]]{{ع}} باشد، [[دروغ]] بوده و ساخته و پرداخته [[دشمنان]] اوست؛ مانند این گزارش که [[امام]]{{ع}} فرموده: «یکی از این سه [پیشنهاد من] را بپذیرید: یا به همان جایی که از آن آمده‌ام، بازگردم، یا دستم را در دستِ [[یزید بن معاویه]] بگذارم و او میان من و خود، [[حکم]] کند، یا مرا به هر یک از مرزهای [[مسلمانان]] که می‌خواهید، بفرستید و من هم مانند یکی از ساکنان آنجا شوم، با همان [[وظایف]] و [[حقوق]]»<ref>{{متن حدیث|إِخْتَارُوا مِنِّى خِصَالاً ثَلاثاً: إِمَّا أَنْ أَرْجِعَ إلَى الْمَكَانِ الَّذِى أَقْبَلْتُ مِنْهُ، وَ إِمَّا أَنْ أَضَعَ يَدى فِى يَدِ يَزِيدَ بْنِ مُعَاوِيَةَ، فَيَرى فِيمَا بَيْنِى وَ بَيْنَهُ رَأْيَهُ، وَ إِمَّا أَنْ تُسَيِّرُونِى إِلَى أَىِّ ثَغْرٍ مِنْ ثُغُورِ الْمُسْلِمِينَ شِئْتُمْ، فَأَكُونَ رَجُلاً مِنْ أَهْلِهِ، لِى مَا لَهُمْ، وَ عَلَىَّ مَا عَلَيْهِمْ}} (تاریخ الطبری، ج۵، ص۴۱۳).</ref>. یا [[طلب]] آب کردن امام{{ع}} از [[شمر]] [[ملعون]]، هنگامی که می‌خواست ایشان را به [[قتل]] برساند که در [[نور]] العین، به امام{{ع}} نسبت داده شده و آمده است: [[حسین]]{{ع}} فرمود: «حال که مرا می‌کُشی، پس جرعه‌ای آب به من بده». شمر گفت: «هرگز قطره‌ای آب نخواهی چشید؛ بلکه [[مرگ]] را به صورت گلوگیر و جرعه جرعه، خواهی چشید!»<ref>{{متن حدیث|إذاً و لا بدّ من قتلى فَاسقنى شربة ماءٍ. فقال: هيهات أن تذوق الماء بل تذوق الموت غصّة بعد غصّة و جرعة بعد جرعة}} (نور العین، ص۵۰).</ref>. این‌گونه گزارش‌ها، علاوه بر این که با مُحکمات تاریخِ [[عاشورا]] و موضعگیری‌های [[امام]]{{ع}} در طول [[زندگی]] افتخارآمیز او<ref>برای مطالعه‌ای دقیق‌تر و گسترده‌تر درباره محکمات تاریخ عاشورا و موضعگیری‌های امام حسین{{ع}}، ر.ک: دانشنامه امام حسین{{ع}} (همین کتاب)؛ نگاهی نو به جریان عاشورا (مجموعه مقالات)؛ نهضت عاشورا (جستارهای کلامی، سیاسی و فقهی)؛ مجموعه مقالات کنگره بین‌المللی امام خمینی و فرهنگ عاشورا (۸ جلد تاکنون)؛ حماسه حسینی؛ قیام جاودانه؛ نگاهی به حماسه حسینی؛ عاشوراشناسی؛ عاشوراپژوهی.</ref>منافات دارد، با اصول [[باورهای شیعه]] درباره جایگاه والای [[خاندان پیامبر]] [[خدا]]{{صل}} نیز [[مخالفت]] دارد و بر این اساس، یکی از آفات مجالس [[عزاداری]] [[سید الشهدا]]{{ع}}، مرثیه‌سراییِ ذلّت‌آمیز برای آن امام است. از این‌رو، بر ذاکران [[مخلص]] [[اهل بیت]]{{عم}} فرض است که از بیان هر سخن و تعبیری که حاکی از اظهار [[ذلّت]] یا عجز آن بزرگوار و [[خانواده]] ایشان در [[حادثه عاشورا]] باشد، جدّا اجتناب کنند.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امام حسین (کتاب)|گزیده دانشنامه امام حسین]] ص ۷۷۸.</ref>


===غُلُوْ===
===غُلُوْ===
۷۳٬۳۸۶

ویرایش