سکینه دختر امام حسین در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

{{متن حدیث|شِيعَتِي مَهْمَا مَاءً عَذْبٍ فَاذْكُرُونِي أَوْ سَمِعْتُمْ بِغَرِيبٍ أَوْ شَهِيدٍ فَانْدُبُونِي}}

[[شیعیان]] من! هر گاه آب گوارایی نوشیدید، مرا به یاد آورید، یا اگر از [[غریب]] یا شهیدی سخن به میان آمد بر من گریه کنید.

[[روز یازدهم محرم]]، او همراه دیگر [[زنان]] [[هاشمی]] در حالی که بر شتر برهنه سوار بود، از [[کربلا]] به [[کوفه]] و [[شام]] به [[اسارت]] برده شد<ref>شرح الاخبار، ج۳، ص۱۹۹؛ نفس المهموم، ص۱۵۱؛ اعیان الشیعه، ج۳، ص۳۹۲.</ref>. در طول اسارت کوفه گزارش خاصی از سکینه در دست نیست. گویا [[غم]] و [[اندوه]] شدید سکینه در [[شهادت]] پدر، [[برادران]] و [[خویشان]] زمینه هر گونه گزارشی را از بین برده است.

ورود کاروان [[اسیران]] به شام

کاروان اسیران در اول ماه صفر [[سال ۶۱ ق]]. به شام وارد شدند. [[سهل ساعدی]] می‌گوید: پنداشتم [[مردم]] شام جشنی دارند که من از آن بی‌خبرم، پرسیدم: آیا [[عید]] است؟ گفتند: ای پیرمرد! مثل این که غریبه‌ای؟ گفتم: من [[سهل]] بن ساعدی از [[اصحاب]] پیامبرم. گفتند: [[تعجب]] است ای سعد که از [[آسمان]] [[خون]] نمی‌بارد و [[زمین]] اهلش را فرو نمی‌برد؟ این [[سر حسین]] و [[یاران]] اوست که از [[عراق]] به شام [[هدیه]] میآورند و مردم [[شادی]] می‌کنند؟ در کنار دروازه ایستادم، تا این که [[پرچم‌ها]] رسیدند. مردی در جلو نیزه‌ای بلند در دست داشت و سر حسین که شباهتی تمام به [[پیامبر]] داشت، بالای نیزه بود. به دنبال آن کاروان زنان و [[کودکان]] میآمدند. جلو رفتم و از یکی از آنان پرسیدم: تو کیستی؟ گفت: [[سکینه دختر امام حسین]]. خودم را معرفی کردم و گفتم: آیا حاجتی داری؟ گفت: به نیزه داری که این [[سر مقدس]] را می‌برد، بگو از ما جلوتر حرکت کند، تا [[مردم]] به نگاه کردن آن مشغول شوند و به [[حرم]] [[رسول خدا]]{{صل}} [[چشم]] ندوزند. [[سهل]] به سرعت رفت و چهارصد [[دینار]] به نیزه دار داد. او نیز [[سر مطهر]] را از میان [[زنان]] بیرون برد<ref>خوارزمی، مقتل الحسین، ج۲، ص۶۸؛ بحارالانوار، ج۴۵، ص۱۲۸.</ref>.

۱. از سخنانی که بین [[سهل ساعدی]] و برخی از مردم [[شام]] رد و بدل شده است، استفاده می‌شود در شام نیز [[جان]] [[بیداری]] که [[حق اهل بیت]] را میشناختند وجود داشته است. بدون تردید این گروه از مردم با الگو‌گیری از [[اهل بیت]] در بیداری مردم و افشای چهره [[یزید]] و [[امویان]] نقش داشته‌اند و اهل بیت را [[یاری]] رسانده‌اند.

۲. گزارش یاد شده اهمیت دادن [[سکینه]] همانند دیگر اهل بیت را به [[حفظ]] [[حجاب]] می‌رساند. او با این که [[غم]] و غصه‌های فراوان دارد و از سفری باز گشته که [[آزار]] و اذیت‌های زیادی را متحمل شده است، تنها در [[اندیشه]] حفظ حجاب خویش است. در گزارش دیگری آمده است: وقتی زنان را وارد مجلس یزید کردند، از نام آنها پرسید و خطاب به [[حضرت]] سکینه گفت: این [[زن]] کیست؟ گفتند: [[سکینه دختر حسین]] است. یزیدگفت: تو سکینه هستی؟ سکینه گریست و به قدری ناراحت شد که نزدیک بود جان بسپارد. یزید گفت: چرا [[گریه]] میکنی؟ فرمود: چگونه گریه نکند کسی که [[پوشش]] ندارد، تا صورتش را از نگاه تو و [[اهل]] مجلس بپوشاند؟ یزید گفت: ای سکینه پدرت [[حق]] مرا منکر شد، [[قطع رحم]] با من کرد و در [[ریاست]] با من [[ستیز]] نمود. سکینه گریست و فرمود: ای یزید! از کشتن پدرم خوش حال مباش. او پیرو [[خدا]] و رسولش بود و [[دعوت حق]] را لبیک گفت و به [[سعادت]] رسید، ولی روزی خواهد آمد که تو را بازخواست می‌کنند. خود را برای آن [[روز]] آماده [[پاسخ گویی]] کن، ولی از کجا معلوم که تو بتوانی پاسخ بدهی؟ [[یزید]] گفت: ساکت باش پدرت بر من حقی نداشت<ref>معالی السبطین، ج۲، ص۱۶۳.</ref>.

[[سکینه]] در مجلس یزید

[[امام محمد باقر]]{{ع}} می‌فرماید: هنگامی که [[اهل بیت امام حسین]] را در روز و با صورت‌های باز به مجلس یزید بردند، [[مردم]] [[شام]] گفتند: اسیرانی نیکو‌تر از اینان ندیده ایم. سپس سؤال کردند: شما چه کسانی هستید؟ [[حضرت]] سکینه فرمود: ما [[اسیران]] [[خاندان]] پیامبریم<ref>امالی صدوق، ص۱۴۱، بحارالانوار، ج۴۵، ص۱۶۹، قرب الاسناد، ص۲۶؛ نفس المهموم، ص۳۹۶.</ref>. این جمله کوتاه پرسش‌هایی را برای مردم شام ایجاد کرد؛ از جمله با یک دیگر می‌‌گفتند: اگر اینان از خاندان پیامبرند، چرا یزید آنان را به اسیری گرفته است؟ برخی از آنان که آشنایی بیشتری با [[اسلام]] داشتند، می‌‌گفتند: آیا این دست مزد حضرت [[رسالت]] است که فرمود:

این گونه مسائل است که پرده از چهره یزید کنار زده سبب دگرگونی و [[تحول]] مردم شام می‌شود، به گونه‌ای که یزید ناچار می‌شود از کاری که با [[امام]] و یارانش و [[اهل]] بیتش انجام داده بود، اظهار [[پشیمانی]] کرده [[گناه]] آن را به گردن [[ابن زیاد]] بیندازد. گردانندگان مجلس یزید، فاطمه و سکینه را جایی نشانده بودند که سر [[بریده]] [[پدر]] را نبینند، وقتی کوشیدند سر [[مبارک]] پدر را ببینند، ناگهان چشم شان به صحنه‌ای افتاد که یزید [[ملعون]] با [[چوب خیزران]] بر [[لب و دندان]] پدرشان میزد. صدای [[گریه]] آن دو بلند شد، به گونه‌ای که زن‌های یزید و [[دختران]] [[معاویه]] به گریه افتادند. سر انجام آن دو بی‌تاب گشته به عمه خود [[زینب]] [[پناه]] بردند و گفتند:

{{عربی|یا عمتاه ان یزیدا ینکث ثنایا ابینا بقضیبه}}<ref>الکامل، ج۴، ص۸۵؛ المعجم الکبیر، ج۳، ص۱۰۹؛ سیر اعلام النبلاء، ج۳، ص۳۱۹؛ ذهبی، تاریخ الاسلام، ج۳، ص۱۸.</ref>؛

عمه [[جان]]! [[یزید]] با چوب‌دستی خود به دندان‌های پیشین پدرمان میزند.

[[سکینه]] می‌گوید:

{{متن حدیث|وَ اللَّهِ مَا رَأَيْتُ أَقْسَى قَلْباً مِنْ يَزِيدَ وَ لَا رَأَيْتُ كَافِراً وَ لَا مُشْرِكاً شَرّاً مِنْهُ وَ لَا أَجْفَى مِنْهُ}}<ref>امالی صدوق، ص۱۴۱؛ بحارالانوار، ج۴۵، ص۱۵۵.</ref>؛

به [[خدا]] [[سوگند]]! هرگز کسی را سخت دل‌تر، کافرتر و جفاکارتر از یزید ندیدم.

[[خواب]] سکینه در [[شام]]

دیدم زنی در هودجی نشسته و دستان خود را روی سر گذاشته است. پرسیدم: این [[زن]] کیست؟ گفتند: او [[فاطمه دختر محمد]] و [[مادر]] [[پدر]] توست. گفتم: به خدا سوگند! نزد او میروم و ستم‌هایی که به ما شده است به وی میگویم. سپس با سرعت به سوی او رفتم و برابرش ایستادم و در حالی که میگریستم، گفتم: مادرجان، به خدا سوگند! [[حق]] ما را [[انکار]]، جمع ما را پراکنده و [[حریم]] ما را هتک کردند. مادرجان، به خدا سوگند! پدرمان حسین را کشتند. فرمود: سکینه جانم دیگر نگو؛ زیرا بند دلم را پاره کردی و جگرم را شکافتی. این پیراهن پدرت حسین است که از من دور نمی‌شود تا با این پیراهن خدا را [[دیدار]] کنم<ref>الملهوف، ص۲۲۰؛ مثیر الاحزان، ص۱۰۴؛ بحارالانوار، ج۴۵، ص۱۹۴ – ۱۹۵؛ منتهی الامال، ج۱، ص۴۴۰.</ref>. در این [[روایت]] آمده است که وقتی یزید این خواب را شنید، به صورت خود سیلی زد و گفت: مرا چه به [[کشتن حسین]]!

نکته‌ای مهم

درباره [[امام حسین]]{{ع}} و [[اهل بیت]] آن [[حضرت]] یا دیگر [[امامان]] خواب‌هایی نقل می‌شود که به تناسب این بحث اشاره‌ای به تحلیل و بررسی چنین خواب‌هایی مفید و مناسب مینماید. شماری بر این نظرند خواب‌های شگفت و [[غریب]] در [[مدح]] و سوگ [[پیامبر]]{{صل}} و اهل بیت{{عم}} و هر چه فاجعه آمیزتر نشان دادن رویداد [[غم]] انگیز [[کربلا]]، نه [[دروغ]] است و نه [[تحریف]] و از دایره تحریف خارج است.

.<ref>[[محمد صادق مزینانی|مزینانی، محمد صادق]]، [[نقش زنان در حماسه عاشورا (کتاب)|نقش زنان در حماسه عاشورا]]، ص:۲۲۴-۲۳۲.</ref>