غیب مطلق چیست و مصداق‌های آن کدام‌اند؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

غیب مطلق چیست و مصداق‌های آن کدام‌اند؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۱۳ ژانویهٔ ۲۰۱۸، ساعت ۱۵:۰۶

۴٬۳۸۵ بایت اضافه‌شده ، ‏۱۳ ژانویهٔ ۲۰۱۸

بدون خلاصۀ ویرایش

دیداریویکی‌متن

Msadeq

مدیران

۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش

@@ خط ۲۹: / خط ۲۹: @@
 {{جعبه نقل قول سفید| عنوان =| نقل‌قول ={{سخ}}
-[[غیب مطلق]] به غیبی گفته می‌شود که برای همه انسان‌ها و در همه مقاطع وجودی در هیچ ظرف زمان و مکانی توسط [[حس]] و یا [[عقل]] و یا [[دریافت حضوری]] قابل [[ادراک]] نبوده و از قلمرو شهادت خارج هستند؛ مانند: کنه ذات خداوند متعال که از آن به [[غیب‌الغیوب]] تعبیر می‌شود: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|لاَّ تُدْرِكُهُ الأَبْصَارُ}}﴾}}<ref>چشم‌ها او را در نمی‌یابند؛ سوره انعام: ۱۰۳.</ref>؛ {{عربی|اندازه=150%|«يَا مَنْ لَا تَحْوِيهِ الْفِكَرُ»}}<ref>[http://lib.eshia.ir/71561/1/154/%D9%84%D8%A7_%D8%AA%D8%AD%D9%88%DB%8C%D9%87 [[مهج الدعوات (کتاب)|مهج الدعوات]]، ص ۱۵۴.]</ref>، {{عربی|اندازه=150%|«يَا مَنْ لَا تُحِيطُ بِهِ الْفِكَرُ»}}<ref>[http://lib.eshia.ir/71561/1/154/%D9%84%D8%A7_%D8%AA%D8%AD%D9%88%DB%8C%D9%87 [[بحار الأنوار (کتاب)|بحار الأنوار]]، ج۸۳، ص ۳۳۵.]</ref>؛ {{عربی|اندازه=150%|«لَا يُدْرِكُهُ بُعْدُ الْهِمَمِ وَلَا يَنَالُهُ غَوْصُ الْفِطَنِ»}}<ref>[http://lib.eshia.ir/71561/1/154/%D9%84%D8%A7_%D8%AA%D8%AD%D9%88%DB%8C%D9%87 [[نهج البلاغه (کتاب)|نهج البلاغه]]، خطبه ۱.]</ref>. هرچند [[مشاهده قلبی]] خداوند به کمک نیروی [[ایمان]]  منافاتی با [[غیب]] بودن معلوم ندارد و ممکن است:{{عربی|اندازه=150%|«وَلَكِنْ تُدْرِكُهُ الْقُلُوبُ بِحَقَائِقِ الاِْيِمَانِ»}}<ref>[http://lib.eshia.ir/71561/1/154/%D9%84%D8%A7_%D8%AA%D8%AD%D9%88%DB%8C%D9%87 [[نهج البلاغه (کتاب)|نهج البلاغه]]، خطبه ۱۷۹.]</ref>.
+[[غیب مطلق]] یعنی حقیقت و واقعیت ناشناخته‌ای »<ref>[http://www.lankarani.com/far/library/view.php?action=view&id_book=209&page=163 پاسداران وحی، ص ۱۶۷.]</ref>. که احاطه به کنه ذاتش و اطلاع بر کنه ذاتش برای همگان<ref>عباس الهی، [[تحلیل دیدگاه علامه طباطبایی درباره غیب و شهود (مقاله)|تحلیل دیدگاه علامه طباطبایی درباره غیب و شهود]]، [[معرفت (نشریه)|ماهنامه معرفت]]، شماره ۲۱۶، ص٢۶.</ref>. و در همه مقاطع وجودی<ref>[http://portal.esra.ir/Pages/controls/UploadedData/pdf/adab03.pdf عبدالله جوادی آملی، [[ادب فنای مقربان ج۳ (کتاب)|ادب فنای مقربان ج۳]]، ص۴۱۴.]</ref>. امکان پذیر نیست<ref>[http://www.mortezamotahari.com/fa/BookView.html?BookId=440&BookArticleID=131640 مرتضی مطهری، مجموعه آثار شهید مطهری، ج۲۶ ص ۱۷۳]</ref>. از بزرگترین مصادیق غیب مطلق، ذات خداوند متعال است<ref>[[علم پیامبر و ائمه به غیب (پایان‌نامه)|علم پیامبر و ائمه به غیب]]، [[سید نسیم عباس نقوی]]، ص ۹.</ref>. که نه با علم حصولی قابل درک است و نه با علم حضوری،<ref>[[محمد صادق عظیمی]]، [[سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی (پایان‌نامه)|سیر تطور گستره علم امام در کلام اسلامی]]، [[محمد صادق عظیمی]]ص۱۴.</ref>. نه با حواس: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن|لاَّ تُدْرِكُهُ الأَبْصَارُ}}﴾}}<ref>چشم‌ها او را در نمی‌یابند؛ سوره انعام: ۱۰۳.</ref>و نه با قلب و فکر: {{عربی|اندازه=150%|«يَا مَنْ لَا تَحْوِيهِ الْفِكَرُ»}}<ref>[http://lib.eshia.ir/71561/1/154/%D9%84%D8%A7_%D8%AA%D8%AD%D9%88%DB%8C%D9%87 [[مهج الدعوات (کتاب)|مهج الدعوات]]، ص ۱۵۴.]</ref> و ... <ref>مانند: {{عربی|اندازه=150%|«يَا مَنْ لَا تُحِيطُ بِهِ الْفِكَرُ»}}[http://lib.eshia.ir/71561/1/154/%D9%84%D8%A7_%D8%AA%D8%AD%D9%88%DB%8C%D9%87 [[بحار الأنوار (کتاب)|بحار الأنوار]]، ج۸۳، ص ۳۳۵.]؛ {{عربی|اندازه=150%|«لَا يُدْرِكُهُ بُعْدُ الْهِمَمِ وَلَا يَنَالُهُ غَوْصُ الْفِطَنِ»}}[http://lib.eshia.ir/71561/1/154/%D9%84%D8%A7_%D8%AA%D8%AD%D9%88%DB%8C%D9%87 [[نهج البلاغه (کتاب)|نهج البلاغه]]، خطبه ۱.]</ref>. برای هیچ بشری امکان اینکه احاطه به ذات پروردگار پیدا کند نیست؛ لذا او را "غیب الغیوب" می نامند. <ref>[http://www.mortezamotahari.com/fa/BookView.html?BookId=440&BookArticleID=131640 مرتضی مطهری، مجموعه آثار شهید مطهری، ج۲۶ ص ۱۷۳] و [http://lib.hajj.ir/View/fa/Book/BookView/Image/1084 علی اصغر رضوانی، شیعه‌شناسی و پاسخ به شبهات، ج ۱، ص ۵۴۲]</ref>. شاید به همین دلیل بود که [[پیامبر خاتم]]{{صل}} می‌فرماید: {{عربی|اندازه=155%|«مَا عَرَفْنَاكَ حَقَّ مَعْرِفَتِك‏»}} <ref>علامه مجلسی، [[بحار الأنوار (کتاب)|بحار الأنوار]]، ج۸۳، ص ۳۳۵.</ref>. و [[امام سجاد]]{{ع}} می‌فرماید: {{عربی|اندازه=155%|«أنتَ الّذي قَصُرَتِ الاَوهامُ عَنْ ذاتيّتِك، وَ عَجَزَتِ الأوهامُ عَنْ كيفيّتكَ، وَ لَم تُدرِكُ الأبصَارُ مَوضِعَ أيْنَيّتِكَ»}}<ref>«واژه‌ها در توصیف تو ناتوانند و به هنگام ترسیم ارزش‌هایت، از ناتوانی به گمراهی می‌روند و تار و پود الفاظ در زیر بار ستایش تو از هم می‌گسلد»؛ صحيفه سجادیه، دعاى عرفه امام سجاد{{ع}}</ref>.
+البته باید دانست خداوند برای خودش مشهود است <ref>[http://portal.esra.ir/Pages/controls/UploadedData/pdf/adab03.pdf عبدالله جوادی آملی، [[ادب فنای مقربان ج۳ (کتاب)|ادب فنای مقربان ج۳]]، ص۴۱۴.] و عباس الهی، [[تحلیل دیدگاه علامه طباطبایی درباره غیب و شهود (مقاله)|تحلیل دیدگاه علامه طباطبایی درباره غیب و شهود]]، [[معرفت (نشریه)|ماهنامه معرفت]]، شماره ۲۱۶، ص٢۶.</ref>؛ زیرا غیب مطلق به معنای آنکه برای خودش هم روشن نباشد وجود ندارد، و آن معدوم محض است، <ref>[[تحلیل دیدگاه علامه طباطبایی درباره غیب و شهود (مقاله)|تحلیل دیدگاه علامه طباطبایی درباره غیب و شهود]]، [[معرفت (نشریه)|ماهنامه معرفت]]، شماره ۲۱۶، ص٢۶.</ref>. چون خودش عین عدم است، یعنی خودی ندارد تا چیزی برای او معلوم باشد <ref> [[علم پیامبر و ائمه به غیب (پایان‌نامه)|علم پیامبر و ائمه به غیب]]، ص ۹.</ref>.
+از مصادیق دیگر [[غیب مطلق]] می‌توان از قیامت نام برد که بر پایۀ روایات علم به روز قیامت از علوم غیبی مطلق است که کسی جز خداوند از آن آگاهی ندارد <ref>علی خیاط، [[امامت در استنادهای قرآنی امام رضا (مقاله)|امامت در استنادهای قرآنی امام رضا]]، [[ کتاب و سنت (نشریه)|دوماهنامه کتاب و سنت]]، شماره ۱، زمستان ۱۳۹۲، ص۶۶.</ref>. و نیز عالم فرشتگان و به طور کلی عالم ماوراءالطبیعه <ref>[[بررسی علم غیب معصومان (پایان‌نامه)|بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین]]، ص۱۰.</ref>.
 |تاریخ بایگانی | منبع = <small>'''با انتخاب "ادامه مطلب" از پاسخ‌های تفصیلی ذیل بهره‌مند شوید:'''</small>  | تراز = راست| عرض = 770px | اندازه خط = 14px| گیومه نقل‌قول = | تراز منبع = چپ}}
 <div style="padding: 15.0em 0em 0.0em;">
@@ خط ۴۷: / خط ۵۰: @@
 [[پرونده:600.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[مرتضی مطهری]]]]
 ::::::آیت‌الله '''[[مرتضی مطهری]]''' در کتاب ''«[http://www.mortezamotahari.com/fa/BookView.html?BookId=440&BookArticleID=131640 مجموعه آثار شهید مطهری]»'' در این باره گفته است:
-::::::«غیب مطلق بودن یعنی چه؟ یعنی حقیقتی که احاطه به کنه ذاتش و اطلاع بر کنه ذاتش برای هیچ موجودی امکان پذیر نیست. البته این که معرفت خدا پیدا می‌شود و معرفت خدا هم خیلی درجات دارد یک مطلب است، مسأله معرفت به کنه ذات یعنی خدا را آنچنان شناختن که دیگر ماورای آن شناختن شناختنی نباشد، مطلب دیگر؛ آن مختص به خود ذات پروردگار است. حتی پیغمبر که عارف اول عالَم است باز می‌گوید: {{عربی|اندازه=155%|«ما عَرَفْناکَ حَقَّ مَعْرِفَتِک»}}<ref>تو را آنگونه که شایسته شناختن توست نشناختیم.</ref>. این جمله همان معنای "هو" است؛ یعنی تو در مرتبه و درجه‌ای هستی که هرچه برای من "اَنْتَ" باشی باز در یک درجه‌ای "هو" هستی؛ یعنی برای هیچ بشری امکان اینکه احاطه به ذات پروردگار پیدا کند نیست؛ لهذا او را می‎‌گویند "غیب الغیوب" (غیب همه غیب‌ها) و آن، آن جهتی است که جز ذات پروردگار هیچ موجودی نمی‌تواند بر آن دست بیابد و احاطه پیدا کند: {{عربی|اندازه=155%|«لا اُحْصی ثَناءً عَلَیْکَ اَنْتَ کَما اَثْنَیْتَ عَلی نَفْسِکَ»}}<ref>من توانایی گردآوری نمودن ستایش نمودن تو را ندارم، تو همانگونه که در ستایش خود فرمودی هستی.</ref>
+::::::«غیب مطلق بودن یعنی چه؟ یعنی حقیقتی که احاطه به کنه ذاتش و اطلاع بر کنه ذاتش برای هیچ موجودی امکان پذیر نیست. البته این که معرفت خدا پیدا می‌شود و معرفت خدا هم خیلی درجات دارد یک مطلب است، مسأله معرفت به کنه ذات یعنی خدا را آنچنان شناختن که دیگر ماورای آن شناختن شناختنی نباشد، مطلب دیگر؛ آن مختص به خود ذات پروردگار است. حتی پیغمبر که عارف اول عالَم است باز می‌گوید: {{عربی|اندازه=155%|«مَا عَرَفْنَاكَ حَقَّ مَعْرِفَتِك‏»}}<ref>تو را آنگونه که شایسته شناختن توست نشناختیم.</ref>. این جمله همان معنای "هو" است؛ یعنی تو در مرتبه و درجه‌ای هستی که هرچه برای من "اَنْتَ" باشی باز در یک درجه‌ای "هو" هستی؛ یعنی برای هیچ بشری امکان اینکه احاطه به ذات پروردگار پیدا کند نیست؛ لهذا او را می‎‌گویند "غیب الغیوب" (غیب همه غیب‌ها) و آن، آن جهتی است که جز ذات پروردگار هیچ موجودی نمی‌تواند بر آن دست بیابد و احاطه پیدا کند: {{عربی|اندازه=155%|« لَا أُحْصِي ثَنَاءً عَلَيْكَ أَنْتَ كَمَا أَثْنَيْتَ عَلَى نَفْس»}}<ref>من توانایی گردآوری نمودن ستایش نمودن تو را ندارم، تو همانگونه که در ستایش خود فرمودی هستی</ref>.
 ::::::پروردگارا من هر چه تو را ستایش کنم و ثنا بگویم قادر نخواهم بود که تو را آنچنان که شایسته هستی و باید، ثنا بگویم؛ تو آنچنان هستی که خود، خود را وصف و توصیف می‌کنی. پس این، معنی اسم بودن "هو" است. {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|[[با توجه به آیه ۲۲ سوره حشر چگونه علم غیب غیر از خدا ثابت می‌شود؟ (پرسش)|هُوَ اللَّهُ الَّذِي لا إِلَهَ إِلاَّ هُوَ عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ]]}}﴾}}<ref>« اوست خداوندی که خدایی جز او نیست، داننده پنهان و آشکار است، او بخشنده بخشاینده است»، سوره حشر، آیه ۲۲.</ref> عالم و علیم هر دو اسم پروردگار است. عالمِ مطلق است و علیمِ مطلق؛ ولی برای آنکه ضمناً بیان شود که آنچه او می‌داند از دو نوع است (یعنی در واقع ما دو جور عالَم داریم: غیب و شهادت) او هم عالِم غیب است و هم عالِم شهادت، لهذا این تعبیر در قرآن مکرر آمده است که {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ}}﴾}}. شهادت یعنی حضور، آشکار؛ غیب یعنی نهان. در واقع {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|عالم الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ}}﴾}} یعنی دانای نهان و آشکار، دانای ناپیدا و پیدا»<ref>[http://www.mortezamotahari.com/fa/BookView.html?BookId=440&BookArticleID=131640 مجموعه آثار شهید مطهری، ج۲۶ ص ۱۷۳]</ref>.
 {{پایان جمع شدن}}
@@ خط ۵۴: / خط ۵۷: @@
 [[پرونده:111.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[محمد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی]]]]
 ::::::آیت‌الله '''[[محمد فاضل لنکرانی|فاضل لنکرانی]]''' و آیت‌الله '''[[شهاب‌الدین اشراقی|اشراقی]]''' در کتاب ''«[[پاسداران وحی (کتاب)|پاسداران وحی]]»'' در این‌باره گفته‌‌اند:
-::::::«غیب مطلق، آن واقعیت ناشناخته‌ای است که هیچ گاه و در هیچ شرایطی برای آدمیان آشکار نخواهد شد و آدمی در هر درجه‌ای از تعالی که باشد، به کنه آن پی نمی‌برد. مانند غیب ذات احدیت حق، که نه در دست رسِ عقل حکیم است و نه مشهود دل عارف؛ هر حکیمی و هر عارفی. [[امام سجاد|امام علی بن الحسین]]{{ع}} فرمود: {{عربی|اندازه=155%|«أنتَ الّذي قَصُرَتِ الاَوهامُ عَنْ ذاتيّتِك، وَ عَجَزَتِ الأوهامُ عَنْ كيفيّتكَ، وَ لَم تُدرِكُ الأبصَارُ مَوضِعَ أيْنَيّتِكَ»}}<ref>«واژه‌ها در توصیف تو ناتوانند و به هنگام ترسیم ارزش‌هایت، از ناتوانی به گمراهی می‌روند و تار و پود الفاظ در زیر بار ستایش تو از هم می‌گسلد»؛ صحيفه سجادیه، دعاى عرفه امام سجاد{{ع}}</ref>»<ref>[http://www.lankarani.com/far/library/view.php?action=view&id_book=209&page=163 پاسداران وحی، ص ۱۶۷.]</ref>.
+::::::«غیب مطلق، آن واقعیت ناشناخته‌ای است که هیچ گاه و در هیچ شرایطی برای آدمیان آشکار نخواهد شد و آدمی در هر درجه‌ای از تعالی که باشد، به کنه آن پی نمی‌برد. مانند غیب ذات احدیت حق، که نه در دست رسِ عقل حکیم است و نه مشهود دل عارف؛ هر حکیمی و هر عارفی. [[امام سجاد|امام علی بن الحسین]]{{ع}} فرمود: {{عربی|اندازه=155%|«أنتَ الّذي قَصُرَتِ الاَوهامُ عَنْ ذاتيّتِك، وَ عَجَزَتِ الأوهامُ عَنْ كيفيّتكَ، وَ لَم تُدرِكُ الأبصَارُ مَوضِعَ أيْنَيّتِكَ»}}<ref>«واژه‌ها در توصیف تو ناتوانند و به هنگام ترسیم ارزش‌هایت، از ناتوانی به گمراهی می‌روند و تار و پود الفاظ در زیر بار ستایش تو از هم می‌گسلد»؛ صحيفه سجادیه، دعاى عرفه امام سجاد{{ع}}</ref>
+»<ref>[http://www.lankarani.com/far/library/view.php?action=view&id_book=209&page=163 پاسداران وحی، ص ۱۶۷.]</ref>.
 {{پایان جمع شدن}}
@@ خط ۱۰۴: / خط ۱۰۸: @@
 [[پرونده:60727626.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[سید نسیم عباس نقوی|نقوی]]]]
 ::::::حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[سید نسیم عباس نقوی]]''' در پایان‌نامه دکتری خود با عنوان ''«[[ علم پیامبر و ائمه به غیب (پایان‌نامه)| علم پیامبر و ائمه به غیب]]»'' در این‌باره گفته‌ است:
-::::::«[[غیب مطلق]] آن است که در همه مقاطع وجودی و برای همگان پوشیده و مستور است مانند ذات خداوند که معرفت کنه ذات او برای احدی مقدور نیست و نسبت به همگان غیب است اگر چه برای خودش مشهود است البته [[غیب مطلق]] به این معنی که حتی برای خود همان شیء [[غیب]] باشد هرگز وجود ندارد بلکه معدوم محض است که حتی برای خود نیز معدوم است چون خودش عین عدم است یعنی خودی ندارد تا چیزی برای او معلوم باشد»<ref> علم پیامبر و ائمه به غیب (پایان‌نامه)|علم پیامبر و ائمه به غیب]]، ص ۹.</ref>.
+::::::«[[غیب مطلق]] آن است که در همه مقاطع وجودی و برای همگان پوشیده و مستور است مانند ذات خداوند که معرفت کنه ذات او برای احدی مقدور نیست و نسبت به همگان غیب است اگر چه برای خودش مشهود است البته [[غیب مطلق]] به این معنی که حتی برای خود همان شیء [[غیب]] باشد هرگز وجود ندارد بلکه معدوم محض است که حتی برای خود نیز معدوم است چون خودش عین عدم است یعنی خودی ندارد تا چیزی برای او معلوم باشد»<ref> [[علم پیامبر و ائمه به غیب (پایان‌نامه)|علم پیامبر و ائمه به غیب]]، ص ۹.</ref>.
 {{پایان جمع شدن}}