رابطه علم غیب معصوم با اجتباء الهی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان پاسخ‌دهنده = ۱. آیت‌الله [[عبدالله جوادی آملی|جوادی آملی]]؛

| تصویر = 769540432.jpg

::::::«بعد از اینکه بالاجمال فرمود: از بین انسان‌ها و از بین فرشتگان، خدا افرادی را انتخاب می‌کند، بعد از اینکه خاندانی را به عنوان مصطفی معرّفی کرده است، آدم و نوح و آل‌ابراهیم و آل‌عمران را بر دیگران مزیّتی داده است یعنی در اینها مزیّتی یافت و اینها را به آن مقام رساند، آن‌گاه نمونه‌های خاصّی را هم ذکر می‌کند، گاهی به عنوان اجتباء، گاهی به عنوان اصطفاء. در سورهٔ مبارکهٔ آل‌عمران آیه ١٧٩ می‌فرماید {{متن قرآن|[[آیا آیه ۱۷۹ سوره آل عمران علم غیب پیامبر خاتم را اثبات می‌کند؟ (پرسش)|مَّا كَانَ اللَّهُ لِيَذَرَ الْمُؤْمِنِينَ عَلَى مَا أَنتُمْ عَلَيْهِ حَتَّىَ يَمِيزَ الْخَبِيثَ مِنَ الطَّيِّبِ وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُطْلِعَكُمْ عَلَى الْغَيْبِ وَلَكِنَّ اللَّهَ يَجْتَبِي مِن رُّسُلِهِ مَن يَشَاء فَآمِنُواْ بِاللَّهِ وَرُسُلِهِ وَإِن تُؤْمِنُواْ وَتَتَّقُواْ فَلَكُمْ أَجْرٌ عَظِيمٌ]]}}<ref>.یعنی: این ‌گونه نیست كه خدا شما را از غیب آگاه سازد؛ بلكه او از میان پیامبران، عده‌اى را به مقام اجتبا اختصاص داده؛ آنگاه آنان را بر امور غیبى آگاه مى‌سازد</ref> به اینکه {{متن قرآن|[[آیا آیه ۱۷۹ سوره آل عمران علم غیب پیامبر خاتم را اثبات می‌کند؟ (پرسش)|وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُطْلِعَكُمْ عَلَى الْغَيْبِ]]}} اینچنین نیست که خدای سبحان همهٔ شما را به غیب عالم کند که شما عالم غیب بشوید. هر انسانی شایسته باشد که علم غیب داشته باشد. بلکه {{متن قرآن|[[آیا آیه ۱۷۹ سوره آل عمران علم غیب پیامبر خاتم را اثبات می‌کند؟ (پرسش)|وَلَكِنَّ اللَّهَ يَجْتَبِي مِن رُّسُلِهِ مَن يَشَاء]]}}؛ خدا اجتباء می‌کند، جبایه می‌کند، یعنی جمع آوری می‌کند، یعنی در بین انسان‌ها برچین می‌کند آنها که مجتبایند یعنی برچین شده‌اند، آنها را از علم غیب آگاه می‌کند. شما وقتی خواستید بهترین میوه را از یک طبق میوه انتخاب کنید، یک ظرفی تهیّه می‌کنید که آن بهترین آن را در آن ظرف بریزید، این کار را می‌گویند: جبایه اجتبی یعنی برچین کرد. در بین هر ده میوه، یک میوه را انتخاب می‌کنید. این حالت را می‌گویند: اجتباء خدای سبحان در بین انسان‌ها افراد شایسته را برچین می‌کند بعد به آنها علم غیب می‌دهد.

::::::اینچنین نیست که هر کسی توان آن را داشته باشد که از غیب برخوردار باشد: {{متن قرآن|وَمَا كَانَ اللَّهُ لِيُطْلِعَكُمْ عَلَى الْغَيْبِ}} اینچنین نیست که خدای سبحان همهٔ شما را به غیب آگاه کند، {{متن قرآن|وَلَكِنَّ اللَّهَ يَجْتَبِي مِن رُّسُلِهِ مَن يَشَاء}}؛ پس این إجتباء و آن إصطفاء مخصوص به انسان‌های نمونه است که نمونه‌ها را یکی پس از دیگری قرآن کریم بازگو می‌کند. مثلاً به موسای کلیم طبق نقل سورهٔ اعراف آیهٔ ۱۴۴ اینچنین می‌فرماید: {{متن قرآن|قَالَ يَا مُوسَى إِنِّي اصْطَفَيْتُكَ عَلَى النَّاسِ بِرِسَالاتِي وَبِكَلامِي فَخُذْ مَا آتَيْتُكَ وَكُن مِّنَ الشَّاكِرِينَ}}؛ فرمود: موسی، تو مصطفای مایی. تو برجسته شدهٔ مایی. تو را ما به رسالت و کلاممان اختصاص داده‌ایم؛ پس اگر چنانچه به طور عموم فرمود: خاندان ابراهیم و آل‌عمران را بر دیگران ترجیح دادیم، اینها مصطفای مایند، در موارد خاصّه اینها را هم نام می‌برد. به موسای کلیم می‌فرماید: تو مصطفای منی، چه اینکه به مریم{{ع}} هم می‌فرماید که "انّ الله اصطفیک". پس اگر از آل‌ابراهیم کسانی مصطفای خدایند، آنها را هم قرآن کریم مشخّص کرد بالخصوص دربارهٔ مریم، دربارهٔ موسی و مانند آن نام برد. و دربارهٔ خصوص ابراهیم خلیل هم از او به عنوان إجتباء یاد کرد، گذشته از إصطفاء، گذشته از اینکه فرمود: {{متن قرآن|إِنَّ اللَّهَ اصْطَفَى آدَمَ وَنُوحًا وَآلَ إِبْرَاهِيمَ وَآلَ عِمْرَانَ عَلَى الْعَالَمِينَ}} این آل‌ابراهیم نه یعنی ابراهیم مستثنی است. وقتی گفتند: آل‌موسی یعنی این خاندان. وقتی گفتند: آل‌ابراهیم یعنی این خاندان. او سر سلسلهٔ این خاندان است. آل‌ابراهیم را خدا مصطفی قرار داد یعنی ابراهیم و ذریّه‌اش. اگر فرمود: آل‌موسی را ما نجات دادیم یعنی موسی و آل‌موسی را، فرزندان موسی را. پس دربارهٔ خصوص ابراهیم هم مسئلهٔ اصطفاء مطرح است، هم مسئلهٔ اجتباء که در آیهٔ ۱۲۰ و ١٢١ و ١٢٢ سورهٔ مبارکهٔ نحل مطرح است، فرمود: {{متن قرآن|إِنَّ إِبْرَاهِيمَ كَانَ أُمَّةً قَانِتًا لِلَّهِ حَنِيفًا وَلَمْ يَكُ مِنَ الْمُشْرِكِينَ* شَاكِرًا لِّأَنْعُمِهِ اجْتَبَاهُ وَهَدَاهُ إِلَى صِرَاطٍ مُّسْتَقِيمٍ* وَآتَيْنَاهُ فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَإِنَّهُ فِي الآخِرَةِ لَمِنَ الصَّالِحِينَ}}».<ref>[http://portal.esra.ir/Pages/Index.aspx?kind=2&lang=fa&id=MTUwMA%3D%3D-XZrrer6GpCA%3D بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء]</ref>