جز
جایگزینی متن - '.(...) ::::::' به '.(...) '
جز (جایگزینی متن - '.(...) ::::::' به '.(...) ') |
|||
خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
#{{متن حدیث|مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ و عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ، عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مَنْصُورٍ الصَّيْقَلِ، عَنْ أَبِيهِ، قَالَ: كُنْتُ أَنَا و الْحَارِثُ بْنُ الْمُغِيرَةِ و جَمَاعَةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا جُلُوساً و أَبُو عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} يَسْمَعُ كَلَامَنَا، فَقَالَ لَنَا: فِي أَيِّ شَيْءٍ أَنْتُمْ؟ هَيْهَاتَ هَيْهَاتَ؛ لَا وَ اللَّهِ، لَايَكُونُ مَا تَمُدُّونَ إِلَيْهِ أَعْيُنَكُمْ حَتّى تُغَرْبَلُوا؛ لَاوَ اللَّهِ، لَايَكُونُ مَا تَمُدُّونَ إِلَيْهِ أَعْيُنَكُمْ حَتّى تُمَحَّصُوا؛ لَاوَ اللَّهِ، لَايَكُونُ مَا تَمُدُّونَ إِلَيْهِ أَعْيُنَكُمْ حَتّى تُمَيَّزُوا؛ لَاوَ اللَّهِ، لَايَكُونُ مَا تَمُدُّونَ إِلَيْهِ أَعْيُنَكُمْ إِلَّا بَعْدَ إِيَاسٍ؛ لَاوَ اللَّهِ، لَايَكُونُ مَا تَمُدُّونَ إِلَيْهِ أَعْيُنَكُمْ حَتّى يَشْقى مَنْ يَشْقى، و يَسْعَدَ مَنْ يَسْعَدُ}}<ref>«من و حارث بن [[مغیره]] با جماعتی از اصحابمان ([[شیعیان]]) [[خدمت]] [[امام صادق]]{{ع}} نشسته بودیم (و از [[ظهور]] [[دولت حق]] سخن میگفتیم) آن [[حضرت]] سخن ما را میشنید، سپس فرمود کجائید شما؟ هیهات، هیهات، نه به [[خدا]] آنچه به سویش چشم میکشید واقع نشود، تا [[غربال]] شوید، نه به [[خدا]] آنچه به سویش چشم میکشید واقع نشود، تا بررسی شوید، نه به [[خدا]] آنچه بسویش چشم میکشید واقع نشود تا جدا شوید. نه به [[خدا]] آنچه بسویش چشم میکشید واقع نشود، جز بعد از نومیدی. نه به [[خدا]]، آنچه بسویش چشم میکشید واقع نشود، تا [[شقاوت]] بشقی برسد و [[سعادت]] بسعید.» کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۲، ص۲۴۹؛ طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص۳۳۵.</ref>؛ | #{{متن حدیث|مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ و عَلِيُّ بْنُ مُحَمَّدٍ، عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مَنْصُورٍ الصَّيْقَلِ، عَنْ أَبِيهِ، قَالَ: كُنْتُ أَنَا و الْحَارِثُ بْنُ الْمُغِيرَةِ و جَمَاعَةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا جُلُوساً و أَبُو عَبْدِ اللَّهِ{{ع}} يَسْمَعُ كَلَامَنَا، فَقَالَ لَنَا: فِي أَيِّ شَيْءٍ أَنْتُمْ؟ هَيْهَاتَ هَيْهَاتَ؛ لَا وَ اللَّهِ، لَايَكُونُ مَا تَمُدُّونَ إِلَيْهِ أَعْيُنَكُمْ حَتّى تُغَرْبَلُوا؛ لَاوَ اللَّهِ، لَايَكُونُ مَا تَمُدُّونَ إِلَيْهِ أَعْيُنَكُمْ حَتّى تُمَحَّصُوا؛ لَاوَ اللَّهِ، لَايَكُونُ مَا تَمُدُّونَ إِلَيْهِ أَعْيُنَكُمْ حَتّى تُمَيَّزُوا؛ لَاوَ اللَّهِ، لَايَكُونُ مَا تَمُدُّونَ إِلَيْهِ أَعْيُنَكُمْ إِلَّا بَعْدَ إِيَاسٍ؛ لَاوَ اللَّهِ، لَايَكُونُ مَا تَمُدُّونَ إِلَيْهِ أَعْيُنَكُمْ حَتّى يَشْقى مَنْ يَشْقى، و يَسْعَدَ مَنْ يَسْعَدُ}}<ref>«من و حارث بن [[مغیره]] با جماعتی از اصحابمان ([[شیعیان]]) [[خدمت]] [[امام صادق]]{{ع}} نشسته بودیم (و از [[ظهور]] [[دولت حق]] سخن میگفتیم) آن [[حضرت]] سخن ما را میشنید، سپس فرمود کجائید شما؟ هیهات، هیهات، نه به [[خدا]] آنچه به سویش چشم میکشید واقع نشود، تا [[غربال]] شوید، نه به [[خدا]] آنچه به سویش چشم میکشید واقع نشود، تا بررسی شوید، نه به [[خدا]] آنچه بسویش چشم میکشید واقع نشود تا جدا شوید. نه به [[خدا]] آنچه بسویش چشم میکشید واقع نشود، جز بعد از نومیدی. نه به [[خدا]]، آنچه بسویش چشم میکشید واقع نشود، تا [[شقاوت]] بشقی برسد و [[سعادت]] بسعید.» کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۲، ص۲۴۹؛ طوسی، محمد بن حسن، الغیبة، ص۳۳۵.</ref>؛ | ||
#{{متن حدیث|قال رسول اللّه{{صل}}: يا علي!... و ذلك حين تغيرت البلاد و [[ضعف]] العباد و اليأس من الفرج، فعند ذلك يظهر [[القائم]] المهدي من ولدي}}<ref>«[[رسول خدا]]{{صل}} فرمودند: ای [[علی]]، [[ظهور مهدی]] در هنگامی است که [[شهرها]] دگرگون شده، [[بندگان خدا]] ضعیف میشوند و از [[فرج]] و [[ظهور مهدی]] [[مأیوس]] میگردند. در این هنگام [[مهدی]] [[قائم]] از [[فرزندان]] من ظاهر میگردد» مرعشی، قاضی نوراللّه، إحقاق الحق، ج۱۳، ص۱۲۵.</ref>.(...) | #{{متن حدیث|قال رسول اللّه{{صل}}: يا علي!... و ذلك حين تغيرت البلاد و [[ضعف]] العباد و اليأس من الفرج، فعند ذلك يظهر [[القائم]] المهدي من ولدي}}<ref>«[[رسول خدا]]{{صل}} فرمودند: ای [[علی]]، [[ظهور مهدی]] در هنگامی است که [[شهرها]] دگرگون شده، [[بندگان خدا]] ضعیف میشوند و از [[فرج]] و [[ظهور مهدی]] [[مأیوس]] میگردند. در این هنگام [[مهدی]] [[قائم]] از [[فرزندان]] من ظاهر میگردد» مرعشی، قاضی نوراللّه، إحقاق الحق، ج۱۳، ص۱۲۵.</ref>.(...) | ||
تعابیر {{متن حدیث|إِنَّمَا يَجِيءُ الْفَرَجُ عَلَى الْيَأْسِ}}، {{متن حدیث|إِنَّ هَذَا الْأَمْرَ لَا يَأْتِيكُمْ إِلَّا بَعْدَ إِيَاسٍ}}، {{متن حدیث|إِنَّ هَذَا الْأَمْرَ آيَسَ مَا يَكُونُ مِنْهُ}}، {{متن حدیث|مَا يَكُونُ مَا تَمُدُّونَ إِلَيْهِ أَعْيُنَكُمْ إِلَّا بَعْدَ إِيَاسٍ}}، {{متن حدیث|الْيَأْسِ مِنَ الْفَرَجِ}}، و {{متن حدیث|فَخُرُوجُهُ إِذَا خَرَجَ عِنْدَ الْيَأْسِ وَ الْقُنُوطِ مِنْ أَنْ يَرَوْا فَرَجاً}} در [[روایات]] فوق، هر یک به نوعی بر این مطلب دلالت دارند که هنگام [[ظهور حضرت مهدی]]{{ع}} زمانی خواهد بود که [[یأس]] و [[ناامیدی]] [[حاکم]] باشد. در [[حدیث]] اول تا چهارم متعلّق [[یأس]] بیان نشده است، یعنی مشخص نشده که [[یأس]] از چه چیزی منظور است، اما در [[حدیث]] پنجم و... قید {{متن حدیث|مِنَ الْفَرَجِ}} و {{متن حدیث|مِنْ أَنْ يَرَوْا فَرَجاً}} گویای آن است که مراد، [[یأس]] و [[ناامیدی]] از [[فرج]] است، یعنی [[خروج]] [[حضرت]] زمانی خواهد بود که [[مردم]] از مشاهده [[فرج]] در [[ظهور]] [[حضرت]] (به جهت طولانی شدن [[غیبت]]) و یا [[فرج]] و [[گشایش]] در امور خویش [[مأیوس]] شدهاند. | |||
در پاسخ به [[شبهه]] مطرح شده در صدر این بحث باید گفت: | در پاسخ به [[شبهه]] مطرح شده در صدر این بحث باید گفت: | ||
خط ۷۶: | خط ۷۷: | ||
'''ثالثاً''': از [[امام جواد]]{{ع}} [[روایت]] شده است: همانا [[خداوند]] تبارک و تعالی امر [[ظهور]] ایشان ([[حضرت مهدی]]{{ع}}) را در یک شب [[اصلاح]] میفرماید، همانطور که کار کلیم خود [[حضرت موسی]]{{ع}} را (یک شبه) [[اصلاح]] فرمود، آنگاه که برای به دست آوردن [[آتش]] برای اهل خویش رفت، پس در حالی که پیامبرِ فرستاده شده بود بازگشت. [[بهترین]] [[اعمال شیعیان]] ما [[انتظار فرج]] میباشد<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص۳۷۷.</ref>. تعبیر "[[اصلاح]] در یک شب" میفهماند که [[اذن]] [[ظهور]] [[حضرت]] بدون هیچگونه زمینه و مقدمه قبلی و در وقتی که ظاهراً نشانهای دالّ بر نزدیک بودن آن وجود ندارد، صادر میشود. ممکن است مراد از [[روایات]] محل بحث نیز این باشد که در زمانی که [[مردم]] از [[ظهور]] [[حضرت]] به لحاظ ظاهری ناامیدند و نشانهای بر نزدیک بودن [[ظهور]] ایشان وجود ندارد، ناگهان امر [[ظهور]] ایشان فرا میرسد. این معنا نه تنها با حرکت و تلاش و [[پویایی]] منافات ندارد، بلکه [[باور]] به ناگهانی بودن [[زمان ظهور]] موجب میشود که [[انسان]] در هیچ شرایطی از تحقق آن [[ناامید]] نگردد و در هر لحظه وقوع [[فرج]] را امری ممکن و عملی بداند، لذا همواره [[آمادگی]] خود را برای امر [[ظهور]] (با انجام [[وظایف فردی]] و [[اجتماعی]] خود) حفظ نماید.(...) | '''ثالثاً''': از [[امام جواد]]{{ع}} [[روایت]] شده است: همانا [[خداوند]] تبارک و تعالی امر [[ظهور]] ایشان ([[حضرت مهدی]]{{ع}}) را در یک شب [[اصلاح]] میفرماید، همانطور که کار کلیم خود [[حضرت موسی]]{{ع}} را (یک شبه) [[اصلاح]] فرمود، آنگاه که برای به دست آوردن [[آتش]] برای اهل خویش رفت، پس در حالی که پیامبرِ فرستاده شده بود بازگشت. [[بهترین]] [[اعمال شیعیان]] ما [[انتظار فرج]] میباشد<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص۳۷۷.</ref>. تعبیر "[[اصلاح]] در یک شب" میفهماند که [[اذن]] [[ظهور]] [[حضرت]] بدون هیچگونه زمینه و مقدمه قبلی و در وقتی که ظاهراً نشانهای دالّ بر نزدیک بودن آن وجود ندارد، صادر میشود. ممکن است مراد از [[روایات]] محل بحث نیز این باشد که در زمانی که [[مردم]] از [[ظهور]] [[حضرت]] به لحاظ ظاهری ناامیدند و نشانهای بر نزدیک بودن [[ظهور]] ایشان وجود ندارد، ناگهان امر [[ظهور]] ایشان فرا میرسد. این معنا نه تنها با حرکت و تلاش و [[پویایی]] منافات ندارد، بلکه [[باور]] به ناگهانی بودن [[زمان ظهور]] موجب میشود که [[انسان]] در هیچ شرایطی از تحقق آن [[ناامید]] نگردد و در هر لحظه وقوع [[فرج]] را امری ممکن و عملی بداند، لذا همواره [[آمادگی]] خود را برای امر [[ظهور]] (با انجام [[وظایف فردی]] و [[اجتماعی]] خود) حفظ نماید.(...) | ||
'''رابعاً''': در [[حدیث]] چهارم تحقق [[ظهور امام عصر]]{{ع}} به [[غربال]] شدن [[مردم]] و جدا شدن ([[نیکان]] و بَدان) آنها از یکدیگر منوط گردیده است. در این [[حدیث]]، [[امام صادق]]{{ع}} پس از سه تعبیر {{متن حدیث|حَتَّى تُغَرْبَلُوا}}، {{متن حدیث|حَتَّى تُمَحَّصُوا}} و {{متن حدیث|حَتَّى تُمَيَّزُوا}} میفرمایند: {{متن حدیث|لَا وَ اللَّهِ مَا يَكُونُ مَا تَمُدُّونَ إِلَيْهِ أَعْيُنَكُمْ إِلَّا بَعْدَ إِيَاسٍ}}. ذکر عبارت {{متن حدیث|إِلَّا بَعْدَ إِيَاسٍ}} در سیاق عبارات قبلی و پس از آن تعابیر میتواند گویای این باشد که یکی از محورهای [[غربال]] شدن [[مردم]] و جدا شدن آنها از یکدیگر محور "[[یأس]] و امید" است. بنابراین، معنای [[حدیث]] چنین خواهد بود که [[ظهور]] [[حضرت]] هنگامی فرا میرسد که انسانهای [[امیدوار]] و [[ناامید]] از یکدیگر جدا شوند. این بیان نشان میدهد که در [[زمان ظهور]] همچنان افرادی که به [[ظهور]] و [[فرج]] [[الهی]] امیدوارند وجود دارند و اینگونه نیست که همه [[مردم]] دچار این [[یأس]] و [[ناامیدی]] و در نتیجه کوتاهی در انجام [[وظایف]] خود شده باشند. عبارت بعدی که میفرماید: {{متن حدیث|لَا وَ اللَّهِ لَا يَكُونُ مَا تَمُدُّونَ إِلَيْهِ أَعْيُنَكُمْ حَتَّى يَشْقَى مَنْ يَشْقَى وَ يَسْعَدَ مَنْ يَسْعَدُ}} میتواند [[شاهد]] این مطلب باشد»<ref>[[روحالله شاکری زواردهی|شاکری زواردهی، روحالله]] و [[علی خانی]]، [[بازپژوهی ارتباط انتظار فرج با اصل قرآنی حرمت یأس از روحالله (مقاله)|بازپژوهی ارتباط انتظار فرج با اصل قرآنی حرمت یأس از روحالله]]، ص ۲۶۹-۲۷۳.</ref>. | |||
}} | }} | ||