جهاد اکبر: تفاوت میان نسخه‌ها

جهاد اکبر به معنای [[مبارزه با نفس اماره]] است. [[جهاد اکبر]]، مقابل [[جهاد اصغر]] ([[جهاد با دشمن]] بیرونی) عبارت است از [[ستیز]] و [[مخالفت با نفس]] و خواهش‌های آن - که [[انسان]] را وادار به [[مخالفت]] با [[خداوند متعال]] و [[سرپیچی]] از دستورهای او می‌کند - به ترک شهوت‌های [[شیطانی]] و [[گردن نهادن]] به دستورهای [[خداوند متعال]] و پیراستن نفس از [[صفات ]][[ناشایست]] و آراستن آن به [[صفات نیکو]]. عنوان یاد شده برگرفته از روایتی از [[رسول خدا]]{{صل}} است که به گروهی از [[اصحاب]] که از [[نبرد]] با [[دشمن]] باز می‌گشتند، فرمود: مرحبا به قومی که [[جهاد اصغر]] را به انجام رسانده‌اند، و [[جهاد اکبر]] بر ایشان باقی است. گفتند: ای [[پیامبر خدا]]، [[جهاد اکبر]] چیست؟ فرمود [[جهاد با نفس]]<ref>وسائل الشیعة، ج۱۵، ص۱۶۱.</ref>. از این عنوان به مناسبت در باب [[جهاد]][[ سخن]] گفته‌اند.[[ پیروی]] از [[نفس اماره]] به [[ترک واجبات]] و [[ارتکاب محرمات]]، [[حرام]] و [[مخالفت]] با آن به انجام دادن [[واجبات]] و اجتناب از [[محرمات]]، [[واجب]] است<ref>کلمة التقوی، ج۲، ص۳۳۰-۳۳۱.</ref>.<ref>مؤسسه دائرة المعارف الفقه الاسلامی، [[فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت (کتاب)|فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت]]، ج۳، ص۱۴۱-۱۴۶</ref>

[[برترین]][[ جهاد]] در [[اسلام]]، [[جهاد با نفس]] است که در [[حدیث]] معروف [[پیامبر اکرم]]{{صل}} از آن به [[جهاد اکبر]] تعبیر شده است؛ در حالی که آن [[حضرت]] [[جهاد با دشمن]] را [[جهاد اصغر]] نامیده است<ref>صدوق، محمد بن علی، الامالی، ص۳۶۶ – ۳۶۷.</ref>. [[امام خمینی]] نیز همواره سفارش به [[تهذیب]] و [[تزکیه نفس]]، تحصیل [[آداب]] [[شرعی]] و [[معارف الهی]] را مقصد اصلی [[بعثت پیامبران]]{{عم}} می‌دانست و دستیابی به [[فضایل اخلاقی]] را به ویژه برای طلبه‌های [[علوم دینی]] و روحانین لازم می‌شمرد و [[علم]] تهذیب آنان را موجب [[انحراف]] و [[بدبینی]] [[مردم]] به اسلام و [[روحانیت]] قلمداد می‌کرد<ref>امام خمینی، جهاد اکبر، ص۱۱ – ۱۲.</ref>؛ از این [[روز]] به مناسبت‌های گوناگون مانند آغاز سال تحصیلی به منظور [[تهذیب نفس]] طلبه‌های علوم دینی و [[روحانیون]]، به بیانات [[اخلاقی]] و [[موعظه]] و [[تذکر]] نیز می‌پرداخت<ref>مختاری، رضا، نگاهی به آثار اخلاقی امام، مجله آینه پژوهش، شماره ۷۹، ۱۳۸۲ش، ص۲۰.</ref> و مواردی از [[صفای نفس]] کسانی چون [[شیخ طوسی]] و [[شیخ انصاری]] و تلاش آنان در راه [[خودسازی]] را، برای طلبه‌ها بیان می‌کرد<ref>امام خمینی، جهاد اکبر، ص۱۸ - ۲۵.</ref>. 

مطالب این کتاب، نخست همراه با کتاب [[ولایت فقیه]] [[امام خمینی]] به چاپ رسیده<ref>انصاری، حمید، حدیث بیداری، ص۲۳۹.</ref>؛ ولی در سال ۱۳۹۲ ق/۱۳۴۹ش نخستین‌بار به صورت مستقل منتشر شده است<ref>«سیری در تألیفات اخلاقی عرفانی حضرت امام»، مجله حوزه، شماره ۳۷ - ۳۸، ۱۳۶۹ ش، ص۴۱۶.</ref>. کتاب در مواردی نیز بدون نام ناشر یا محل نشر و گاهی با نام‌های دیگری چون [[مبارزه با نفس]]، [[جهاد اکبر]]، مبارزه با نفس یا جهاد اکبر و در باب [[جهاد]] نفس، از سوی ناشرانی چون: امیرکبیر در سال ۱۳۶۰،[[ بعثت]] در سال ۱۳۶۱،[[ پیام]] [[آزادی]] (بی‌تا) و [[آموزش و پرورش]] [[تهران]] در سال ۱۳۷۰ به چاپ رسیده است<ref>نادرپور، محمدرضا و دیگران، کتاب‌شناسی موضوعی امام خمینی، ص۴۰ و ۵۳ – ۵۴.</ref>. منقح‌ترین چاپ کتاب، متعلق به مؤسسه تنظیم و نشر آثار [[امام خمینی]] است که دربردارنده یک پیشگفتار درباره [[شخصیت]] و اهتمام امام خمینی به [[خودسازی]] و [[تهذیب نفس]] و بخش‌های برگزیده‌ای از سخنان ایشان دراین باره است. این مؤسسه نخستین بار کتاب را در خرداد ۱۳۷۲ در ۷۲ صفحه منتشر کرده که تا سال ۱۳۹۶، ۳۲ بار [[تجدید]] چاپ شده است؛ همچنین در جلد ۵۰ موسوعة الامام الخمینی همراه با کتاب [[تفسیر]] [[سوره حمد]] و نامه‌های [[عرفانی]] در سال ۱۳۹۲ منتشر شده است. این کتاب به زبان‌های [[عربی]]، [[انگلیسی]]، ایتالیایی، اردو، ترکی استانبولی و آذری کریل نیز ترجمه شده است<ref>امیری، کیومرث، مأخذشناسی امام خمینی، ص۲؛ انصاری قمی، ناصرالدین، «تألیفات و تقریرات امام خمینی»، مجله آینه پژوهش، شماره ۵۸، ۱۳۷۸ ش، ص۲۱۱.</ref>. همچنین این کتاب به صورت گویا (کتاب صوتی) درآمده است.<ref>[[ناصرالدین انصاری قمی|انصاری قمی، ناصرالدین]]، [[جهاد اکبر یا مبارزه با نفس (مقاله)| مقاله «جهاد اکبر یا مبارزه با نفس»]]، [[دانشنامه امام خمینی ج۴ (کتاب)|دانشنامه امام خمینی]]، ج۴، ص ۱۹۳.</ref>