انس بن عباس بن انس سلمی
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
مقدمه
انس، از تیره بنورِعلِ، از قبیله بنوسلیم، شاعر و از بزرگان و رؤسای این قبیله بود [۱]. وی لقب اصم (ناشنوا) داشت[۲] و در «یوم الدَفِینه» اشعاری سرود «دفینه» محل زیست بنی سلیم بود که جنگ بنی مازن بن عمرو بر ضد بنی سلیم در جاهلیت در آن رخ داد[۳].
انس، دایی طعیمة بن عدی است[۴]. طعیمه در جنگ بدر قریش را بر ضد مسلمانان تحریک می‌کرد و صفوان بن بیضا، یکی از یاران رسول خدا (ص) را در این جنگ کشت[۵]. سپس طعیمه به دست حمزة بن عبدالمطلب به قتل رسید[۶]. فاخته، خواهر انس، زن عدی بن نوفل بن عبدمناف قریشی شد و بدین ترتیب، ارتباط سببی میان بنی سلیم و قریش پدید آمد.
وقتی طعیمة بن عدی در جنگ بدر کشته شد، انس قوم خود را به خونخواهی خواهر زاده‌اش طعیمة بن عدی تشویق کرد و بدین ترتیب، بنی سلیم در بئر معونه درصدد انتقام از مسلمانان بر آمدند و نافع بن بدیل بن ورقا به دست بنی سلیم کشته شد و انس در تشفی خاطر خویش اشعاری بدین مضمون سرود: ابن ورقای خزاعی را که در معرکه افتاده بود و گرد و غبار بر جسدش می‌نشست، ترک کردم، در حالی که به یاد ابوریان طعیمة بن عدی بودم، و یقین کردم که انتقام خون او را گرفته‌ام[۷]. هنگامی که رسول خدا (ص) خبر کشته شدن یاران خود را در بئر معونه شنید، در نماز صبح پس از بلند شدن از رکوع، بنی رعل را لعنت کرد[۸]. در آستانه فتح مکه، مردی از بنوسلیم به نام قیس بن نسبه خدمت رسول خدا (ص) رسید و از او پرسش‌هایی کرد و حضرت همه را پاسخ داد، قیس مسلمان شد و قوم خود را به اسلام فراخواند و بنوشلیم که شمار آنان هفتصد تا هزار نفر بود، در وفدی به همراه انس بن عباس و عباس بن مرداس، در قدید (نزدیک مکه) خدمت رسول خدا (ص) رسیدند و مسلمان شدند و در فتح مکه، طائف و حنین شرکت کردند[۹].
پس از رحلت رسول خدا (ص)، انس در جنگ یرموک (سال سیزدهم) شرکت داشت. عمر او را همراه لشکری برای کمک به سپاه قادسیه، به عراق فرستاد[۱۰]. او در نبرد اغواث (از ایام قادسیه) فرمانده بخشی از سپاه بود[۱۱]، تاریخ درگذشت وی معلوم نیست، ولی بلاذری[۱۲] گفته است که او به دست فردی از قبیله خثعم کشته شد.[۱۳]
منابع
پانویس
- ↑ ابن حزم، ص۲۶۲.
- ↑ ابن عساکر، ج۹، ص۳۲۶ و ج۲۶، ص۱۰۵.
- ↑ بلاذری، ج۱۳، ص۴۸؛ یاقوت حموی، ج۲، ص۴۵۸؛ احمدی میانجی، ج۳، ص۴۶۹.
- ↑ ابن هشام، ج۳، ص۶۷۴.
- ↑ واقدی، ج۱، ص۱۴۶.
- ↑ واقدی، ج۱، ص۱۴۸.
- ↑ ابن هشام، ج۳، ص۱۹۷.
- ↑ واقدی، ج۱، ص۳۴۹؛ ابن سعد، ج۴، ص۹۷؛ ابن ماکولا، ج۴، ص۷۷.
- ↑ ابن عساکر، ج۹، ص۳۲۴؛ ابن حجر، ج۱، ص۲۷۴.
- ↑ ابن عساکر، ج۹، ص۳۲۴.
- ↑ طبری، ج۳، ص۵۴۳.
- ↑ بلاذری، ج۱۳، ص۳۱۶.
- ↑ محمدی، رمضان، مقاله «انس بن عباس بن انس سلمی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص:۱۳۸-۱۳۹.