جندب بن ادلع هذلی
آشنایی اجمالی
با توجه به نسبت او، باید وی را از تیره هذیل بن مدرکه، از مضر دانست[۱]. در برخی منابع، او را از بنی لیث معرفی کرده‌اند که چون بنی لیث و هذیل نمی‌توانند از یک تیره باشند، ابن حجر[۲] احتمال داده است میان وی و بنی لیث پیمانی بر قرار بوده که به سبب آن، وی را با دو نسبت هذلی و لیثی خوانده‌اند. در نام وی و پدرش اختلاف است. نام وی را «جنیدب»[۳] و نام پدرش را «اثوع»[۴] و «اکوع»[۵] نیز گفته‌اند که باید تصحیف ادلع باشد. براساس گزارش واقدی[۶]، در زمان جاهلیت مردی شجاع از بنی اسلم به نام «احمر بأسا» به دست «جنیدب بن ادلع» کشته شد. یک روز پس از فتح مکه، جندب بن ادلع به مکه آمد و در حالی که همه در امان بودند، ایستاده بود و نگاه می‌کرد که جندب بن اعجم او را دید و از نامش پرسید و چون او را شناخت، بیرون آمد و مردم را بر ضد وی تحریک کرد. نخستین کسی که او را دید، خراش بن امیه کعبی بود که او را آگاه کرد و خراش با شمشیر آمد و دید که جندب درباره کشته شدن «احمر بأسا» برای مردمسخن می‌گوید. خراش مردم را پراکنده کرد و جندب را کُشت. هنگامی که خبر کشته شدن جندب به رسول خدا (ص) رسید، بعدازظهر فردای فتح مکه سخنرانی کرد و مردم، به ویژه قبیله خزاعه را از کشتار در حرم نهی فرمود و کشته شدن جندب را نیز بیهوده برشمرد و خون‌بهای او را به عهده گرفت [۷]. گویا سبب کشتن وی، کینه‌ای بود که از زمان جاهلیت بین آنان وجود داشت[۸]. گفته‌اند نخستین کشته‌ای که در فتح مکه[۹]، رسول خدا (ص) دیه او را پرداخت، جندب بود که دیه‌اش را صد شتر قرار داد[۱۰]. براساس گزارش دیگری، رسول خدا (ص) به خزاعه دستور داد دیه او را بپردازند[۱۱]. البته ابن حجر[۱۲] احتمال دو نفر بودن «جندب بن ادلع» و «ابن الوع» و به دنبال آن، مستقل بودن دو ماجرا را مطرح کرده، ولی در نهایت یکی بودن داستان را ترجیح داده است.[۱۳]
جستارهای وابسته
- هذیل بن مدرکه (قبیله)
- مضر (قبیله)
- بنی لیث (قبیله)
منابع
پانویس
- ↑ ابن حزم، جمهرة أنساب العرب، ص۱۹۶.
- ↑ فتح الباری، ج۱۲، ص۱۸۱.
- ↑ ابن حجر، الاصابه ج۲، ص۸۴۳.
- ↑ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۴، ص۵۶.
- ↑ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۴، ص۵۸.
- ↑ واقدی، محمد بن عمر، الرده، ج۲، ص۸۴۳.
- ↑ واقدی، محمد بن عمر، الرده، ج۲، ص۸۴۳ و ۸۴۴؛ نیز ر. ک: ابن هشام، السیرة النبویه، ج۴، ص۵۸۶.
- ↑ طبری، تاریخ طبری، ج۳، ص۶۳؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۶۱۱.
- ↑ ر. ک: ابن حجر، فتح الباری، ج۱۲، ص۱۸۱.
- ↑ ابن هشام، السیرة النبویه، ج۴، ص۵۸.
- ↑ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۶۱۱.
- ↑ فتح الباری، ج۱۲، ص۱۸۱.
- ↑ خانجانی، قاسم، مقاله «جندب بن ادلع هذلی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص ۴۲۰- ۴۲۱.