پاداش در قرآن
این مدخل زیرشاخهٔ بحث پاداش است. پاداش از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: پاداش در قرآن - پاداش در حدیث - پاداش در کلام اسلامی - پرسش‌های مرتبطمقدمه
- منظور آن دسته از آیاتی است که به اجر و پاداش دنیایی از سوی پیامبر اشاره دارد. اهمیت این تأکید برای این است که نشان دهد که اولا، پیامبران برای اهداف مادی و توقعات دنیایی قیام نکرده و طالب اجر نیستند، ثانیا، کار قدسی و الهی با پاداش مادی توقع داشتن سازگاری ندارد.
پاداش اهل مدینه در صورت همراهی با پیامبر در امر جهاد
﴿مَا كَانَ لِأَهْلِ الْمَدِينَةِ وَمَنْ حَوْلَهُمْ مِنَ الْأَعْرَابِ أَنْ يَتَخَلَّفُوا عَنْ رَسُولِ اللَّهِ وَلَا يَرْغَبُوا بِأَنْفُسِهِمْ عَنْ نَفْسِهِ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ لَا يُصِيبُهُمْ ظَمَأٌ وَلَا نَصَبٌ وَلَا مَخْمَصَةٌ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلَا يَطَئُونَ مَوْطِئًا يَغِيظُ الْكُفَّارَ وَلَا يَنَالُونَ مِنْ عَدُوٍّ نَيْلًا إِلَّا كُتِبَ لَهُمْ بِهِ عَمَلٌ صَالِحٌ إِنَّ اللَّهَ لَا يُضِيعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِينَ * وَلَا يُنْفِقُونَ نَفَقَةً صَغِيرَةً وَلَا كَبِيرَةً وَلَا يَقْطَعُونَ وَادِيًا إِلَّا كُتِبَ لَهُمْ لِيَجْزِيَهُمُ اللَّهُ أَحْسَنَ مَا كَانُوا يَعْمَلُونَ﴾[۱]
نکته: خداوند در این آیه به مردم مدینه: «انصار» در صورت همراهی با پیامبر در امر جهاد وعده پاداش داده است و بر این مسئله تأکید نموده است که در این راه هر قدمی بردارند، و از سوی دشمن هر مشکلی برای آنان بوجود بیاید، مقاومت و تحمل کنند، خداوند برای آنها عمل صالح خواهد نوشت و پاداش آن را خواهد داد، و خداوند پاداش نیکوکاران را ضایع نخواهد نمود: «إِن اللٰهَ لاٰ یضِیعُ أَجْرَ الْمُحْسِنِینَ».
پاداش محمد دوستی اهل بیت - ذوی القربی -
﴿ذَلِكَ الَّذِي يُبَشِّرُ اللَّهُ عِبَادَهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى﴾[۲] خداوند در این آیه به پیامبر می‌فرماید بگو به پیروان خود که من در امر رسالت از شما پاداشی مادی نمی‌خواهم فقط پاداش من دوستی و محبت و پیروی از اهل بیت است. البته این پاداش معنایش نفع به پیامبر نیست، زیرا محبت اهل بیت، وسیله اسوه قرار دادن و کسب هدایت و تداوم راه نبوت است.
پاداش همسران محمد
﴿يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ إِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا وَزِينَتَهَا فَتَعَالَيْنَ أُمَتِّعْكُنَّ وَأُسَرِّحْكُنَّ سَرَاحًا جَمِيلًا﴾[۳]* ﴿وَإِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالدَّارَ الْآخِرَةَ فَإِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْمُحْسِنَاتِ مِنْكُنَّ أَجْرًا عَظِيمًا﴾[۴] * ﴿وَمَنْ يَقْنُتْ مِنْكُنَّ لِلَّهِ وَرَسُولِهِ وَتَعْمَلْ صَالِحًا نُؤْتِهَا أَجْرَهَا مَرَّتَيْنِ وَأَعْتَدْنَا لَهَا رِزْقًا كَرِيمًا﴾[۵]
نکته: در آیات فوق براین مسئله تأکید شده است که آخرت‌طلبی، و نیکو کاری همسران محمد و همچنین خضوع آنان در مقابل خدا و رسول و انجام عمل صالح، موجب بهره‌مندی آنان از پاداش دوچندان الهی خواهد بود.[۶].
منابع
پانویس
- ↑ «مردم مدینه و تازیان بیابان‌نشین پیرامون آنان حق ندارند از (همراهی) پیامبر بازمانند و نه جان‌های خودشان را از جان او دوست‌تر بدارند؛ از این رو که هیچ تشنگی و سختی و گرسنگی در راه خداوند به آنان نمی‌رسد و بر هیچ جایگاهی که کافران را به خشم آورد گام نمی‌نهد* و هیچ هزینه‌ای چه خرد چه کلان نمی‌کنند و هیچ درّه‌ای را نمی‌پیمایند مگر آنکه برای آنان نوشته می‌شود تا خداوند نیکوتر از آنچه می‌کرده‌اند به آنان پاداش دهد» سوره توبه، آیه ۱۲۰-۱۲۱.
- ↑ «این همان است که خداوند (آن را) به بندگانی از خویش که ایمان آورده و کارهای شایسته کرده‌اند مژده می‌دهد بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را و هر کس کاری نیک انجام دهد برای او در آن پاداشی نیک بیفزاییم که خداوند آمر» سوره شوری، آیه ۲۳.
- ↑ «ای پیامبر! به همسرانت بگو: اگر خواستار زندگی این جهان و آرایه‌های آن هستید بیایید شما را برخوردار سازم و با شیوه‌ای نیکو رهایتان کنم» سوره احزاب، آیه ۲۸.
- ↑ «و اگر خدا و پیامبرش و سرای واپسین را می‌خواهید، بی‌گمان خداوند برای نیکوکاران شما پاداشی سترگ آماده کرده است» سوره احزاب، آیه ۲۹.
- ↑ «و هر یک از شما که در برابر خداوند و فرستاده او فرمانبرداری کند و کاری شایسته انجام دهد پاداش او را دوبار می‌دهیم و برای او روزی ارجمندی آماده می‌داریم» سوره احزاب، آیه ۳۱.
- ↑ سعیدیان‌فر و ایازی، فرهنگ‌نامه پیامبر در قرآن کریم، ج۱، ص ۲۴۶.