الطبقات الکبری ج۱ (کتاب)
| الطبقات الکبری ج۱ | |
|---|---|
 | |
| از مجموعه | الطبقات الکبری |
| زبان | عربی |
| نویسنده | ابن سعد |
| موضوع | تاریخ پیامبر خاتم، صحابه، تابعین |
| مذهب | اهل سنت |
| ناشر | [[:رده:انتشارات دار الکتب العلمیة|انتشارات دار الکتب العلمیة]][[رده:انتشارات دار الکتب العلمیة]] |
| محل نشر | بیروت، لبنان |
| سال نشر | ۱۴۱۰ ق، ۱۳۶۹ ش |
| تعداد صفحه | ۵۰۷ |
| شماره ملی | ۵۷۶۱۳۰ |
الاتقان فی علوم القرآن، جلد اول از مجموعهٔ چهار جلدی الاتقان فی علوم القرآن است که با زبان عربی به بررسی، تحلیل و تفسیر قرآن کریم می‌پردازد. این کتاب اثر جلال الدین سیوطی میباشد و انتشارات دار الکتاب العربی انتشار آن را به عهده داشته است.
دربارهٔ کتاب
در ابتدای معرفی این کتاب آمده است: «این کتاب که طبقات ابن سعد نیز نامیده می‌‌شود که توسط محمد بن سعد بن منیع هاشمی تألیف شده است. ابن سعد که شاگرد و کاتب واقدی بود همه دست‌نوشته‌های او را در دست داشته و توانست که با توسعه دانش حدیثی و تاریخی خود از طریق تحصیل در شهرهای مختلف عراق و حجاز، نوشته‌های استادش واقدی را تکمیل کند. اما تنظیم و منسجم کردن همه این مطالب توسط خودش مقدور نشد و پس از وفاتش توسط شاگرد مبرز وی یعنی حسین بن فهم تدوین شد. یعنی کتاب طبقات در واقع توسط ابن فهم تدوین شده است اگر چه محتوا و مطالب آن از ابن سعد است. این کتاب به بررسی سیره نبی اکرم و اصحاب ایشان، و همچنین بررسی شخصیت‌های مهم اسلام تا زمان خودش را دربردارد.
در این کتاب اطلاعاتی درباره حدود چهار هزار و دویست و پنجاه شخص که از آغاز اسلام تا دهه چهارم قرن سوم هجری قمری سهمی در روایت حدیث داشته‌اند آمده است. از این تعداد، ششصد نفر زن هستند و بقیه آنها مرد. جلد اول و بیش از نصف جلد دوم آن به پیامبر(ص) اختصاص دارد و سپس به صحابه و تابعین پرداخته است. البته در این کتاب شرح حال عده‌ای از راویان متأخر از ابن سعد نیز موجود است که نشانه تدوین کتاب توسط شاگردان ابن سعد میباشد. ابن سعد که یک سنی مذهب متعصب بوده است در بسیاری از موارد، در شرح حال شخصیت‌های شیعه و نقل وقایع مربوط به شیعه کینه‌ورزی خود به شیعیان را اظهار کرده است.
روش مؤلف در تألیف طبقات "حدیثی" بوده و حتی جزئی‌ترین مطالب را با نقل سند ذکر کرده است. هر طبقه از این کتاب تقریباً یک دوره بیست ساله را در بر می‌‌گیرد»[۱].
فهرست کتاب
- مقدمة
- مقدمة المؤلف
- النوع الأول: فی معرفة المکی والمدنی
- النوع الثانی: فی معرفة الحضری والسفری
- النوع الثالث: معرفة النهاری واللیلی
- النوع الرابع: الصیفی والشتائی
- النوع الخامس: الفراشی والنومی
- النوع السادس: الأرضی والسمائی
- النوع السابع: معرفة أول ما نزل
- النوع الثامن: معرفة آخر ما نزل
- النوع التاسع: معرفة سبب النزول
- النوع العاشر: فیما أنزل من القرآن علی لسان بعض الصحابة
- النوع الحادی عشر: ما تکرر نزوله
- النوع الثانی عشر: ما تأخر حکمه عن نزوله وما تأخر نزوله عن حکمه
- النوع الثالث عشر: ما نزل مفرقا وما نزل جمعا
- النوع الرابع عشر: ما نزل مشیعا وما نزل مفردا
- النوع الخامس عشر: ما أنزل منه علی بعض الأنبیاء وما لم ینزل منه علی أحد قبل النبی(ص)
- النوع السادس عشر: فی کیفیة إنزاله
- النوع السابع عشر: فی معرفة أسمائه وأسماء سوره
- النوع الثامن عشر: فی جمعه وترتیبه
- النوع التاسع عشر: فی عدد سوره وآیاته وکلماته وحروفه
- النوع العشرون: فی معرفة حفاظه ورواته
- النوع الحادی والعشرون: فی معرفة العالی والنازل من أسانیده
- النوع الثانی والثالث والرابع والخامس والسادس والسابع والعشرون: معرفة المتواتر والمشهور والآحاد والشاذ والموضوع والمدرج
- النوع الثامن والعشرون: فی معرفة الوقف والابتداء
النوع التاسع والعشرون: فی بیان الموصول لفظا المفصول معنی
- النوع الثلاثون: فی الإمالة والفتح وما بینهما
- النوع الحادی والثلاثون: فی الإدغام والإظهار والإخفاء والإقلاب
- النوع الثانی والثلاثون: فی المد والقصر
- النوع الثالث والثلاثون: فی تخفیف الهمز
- النوع الرابع والثلاثون: فی کیفیة تحمله
- النوع الخامس والثلاثون: فی آداب تلاوته وتالیه
