وادی المقدس
این مدخل زیرشاخهٔ بحث وادی المقدس است. وادی المقدس از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: وادی المقدس در قرآن - وادی المقدس در حدیث - پرسش مرتبط نداردمقدمه
﴿إِنِّي أَنَا رَبُّكَ فَاخْلَعْ نَعْلَيْكَ إِنَّكَ بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًى﴾[۱]. ﴿إِذْ نَادَاهُ رَبُّهُ بِالْوَادِ الْمُقَدَّسِ طُوًى﴾[۲].
بررسی وادی مقدس
دیاری که از نظر پژوهشی ما در این بخش مهم است همان دیاری است که در زندگی حضرت موسی(ع) از اهمیت خاصی برخوردار می‌باشد. حضرت موسی وقتی به همراه همسر و فرزند از مدین به مصر حرکت می‌کرد راه را گم کرد. شب بود و سوز سرما تا استخوان او و خانواده‌اش نفوذ می‌کرد. حضرت موسی برای گرم کردن خویش و خانواده‌اش به دنبال آتش بود. در وادی مقدس آتشی را دید و به سوی آن تغییر مسیر داد. «خاندان موسی همانجا ایستادند و او به طرف آتش روان شد. هنگامی که به نزدیکی آن رسید. درخت سبزی را دید که از آن آتش شعله‌ور است». ندای جان بخشی از سمت راست آن درخت به گوشش خورد که می‌گفت: «همانا من خدای یکتا، پروردگار جهانیانم. ای موسی! من پروردگار تو هستم نعلین خویش را به در کن که در وادی مقدس هستی»[۳].[۴]
مشخص کردن محل واقعی مقدس
از گفتار خلاصه تفاسیر المیزان و نمونه چنین استفاده می‌شود که: «طوی نام جلگه‌ای است که در دامنه کوه طور قرار دارد»[۵]. صاحب تفسیر نمونه در اثر خویش احتیاط به خرج داده و قید کرده است: «طوی» ممکن است نام سرزمین مقدسی باشد که در شام در میان مدین و مصر قرار داشت»[۶]. بعضی از مفسران توضیح روشنی در این خصوص دارند: در سوره طه[۷] و سوره نازعات[۸] این وادی به نام طوی یاد شده و به صفت مقدس هم موصوف شده است. در تورات نیز طوی خوانده شده است. طوی (به ضم و کسر اول) کوهی است در شام و گفته‌اند وادیی است در جنب کوه طور[۹].[۱۰]
سینا
وادی مقدس همان طور سیناست. «ابوالفتح می‌نویسد: آن کوه است که موسی(ع) با خدای مناجات کرد و آن کوهی است میان مصر و ایله... در دایرة المعارف فارسی آمده است: طور سینا، یا طور، یا کوه سینا کوه معروفی در قسمت جنوبی شبه شا جزیره سینا که امروزه جبل موسی خوانده می‌شود... برخی نویسندگان می‌نویسند: سینا شبه جزیره‌ای است محدود از شمال به دریای مدیترانه، از غرب به کانال سوئز و خلیج سوئز، از شرق به فلسطین و خلیج عقبه»[۱۱]. این سرزمین مقدس خوانده شده چون محل حضور و مناجات به درگاه او شده است. «این نام و این توصیف دلیل بر این است که چرا به موسی دستور داد کفشش را بکند منظور احترام آن سرزمین بوده تا با کفش لگد نشود و اگر کندن کفش را مرتفع بر جمله ﴿إِنِّي أَنَا رَبُّكَ﴾[۱۲] کرده دلیل بر این است که تقدیس و احترام وادی به خاطر این بوده که خطیره قرب به خدا و محل حضور و مناجات به درگاه اوست»[۱۳].[۱۴]
منابع
پانویس
- ↑ «بی‌گمان این منم پروردگار تو، پای‌پوش‌های خویش را درآور که تو در سرزمین مقدس «طوی» یی» سوره طه، آیه ۱۲.
- ↑ «آنگاه که پروردگارش او را در سرزمین پاک «طوی» فرا خواند،» سوره نازعات، آیه ۱۶.
- ↑ تاریخ انبیاء، محلاتی، ص۳۸۹.
- ↑ فرزانه، محرم، اماکن جغرافیایی در قرآن، ص ۸۰۷.
- ↑ خلاصه تفاسیر، المیزان و نمونه، ص۸۰۹.
- ↑ تفسیر نمونه، ج۲۶، ص۱۰۰.
- ↑ طه / ۱۲.
- ↑ نازعات / ۴۶.
- ↑ خرمشاهی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص۲۲۹۲.
- ↑ فرزانه، محرم، اماکن جغرافیایی در قرآن، ص ۸۰۸.
- ↑ محی الدین درویشی، دانشنامه قرآن و قرآن‌پژوهی، ج۲، ص۱۲۸۴.
- ↑ «بی‌گمان این منم پروردگار تو، پای‌پوش‌های خویش را درآور که تو در سرزمین مقدس «طوی» یی» سوره طه، آیه ۱۲.
- ↑ تفسیر المیزان، ج۱۴، ص۲۰۹.
- ↑ فرزانه، محرم، اماکن جغرافیایی در قرآن، ص ۸۰۹.