فلسفه امامت با دو رویکرد فلسفی و عرفانی (کتاب)
| فلسفه امامت با دو رویکرد فلسفی و عرفانی | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | سید یحیی یثربی |
| موضوع | امامت، ولایت |
| مذهب | شیعه |
| ناشر | انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۳۸۴ ش |
| تعداد صفحه | ۳۳۲ |
| شابک | ۹۷۸۹۶۴۸۳۵۲۲۴۵ |
فلسفه امامت با دو رویکرد فلسفی و عرفانی، کتابی است که با زبان فارسی به تببین موضوع امامت با دو رویکرد فلسفی و عرفانی بر پایه باور شیعه می‌پردازد. این کتاب اثر سید یحیی یثربی است و انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی انتشار آن را به عهده داشته است.
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «در بخش اول کتاب، امامت از دیدگاه فلسفه‌ی مشا بررسی و تبیین شده ضمن آن که از مبانی ابن سینا در تبیین نبوت، برای تحلیل امامت هم بهره گرفته شده است. بخش دوم شرحی است در امامت و اوصاف امامان با عنوان حقایق عینی و نه مفاهیم اعتباری که بر اساس اصول و مسائل حکمت متعالیه صورت گرفته است».
فهرست کتاب
پیشگفتار
بخش اول
- مقدمه.
قسمت نخست: فلسفه نبوت
- مقدمه.
فصل اول: عقلانیت نظام دینی
- یک) از جهت تأمین سعادت دنیوی انسان؛
- دو) از جهت تأمین سعادت اخروی انسان.
فصل دوم: اشکالات نظام مبتنی بر وحی
- اشکال اول) منزلت انسان؛
- اشکال دوم) جایگاه قدرت:
- یک- ولایت به جای سلطه؛
- دو- وظیفه‌های ولایت:
- أ- وظیفه پیشوایان در نظام دینی.
- اشکال سوم) نداشتن پشتوانه سازمان‌دهی و پاسداری؛
- اشکال چهارم) آرمانی و غیرعملی بودن؛
- نتیجه و نظر.
قسمت دوم: فلسفه امامت
- مقدمه.
فصل اول: مبانی و مسائل امامت
- یک) نیاز جامعه به امام:
- ۱. امکان انحراف و تحریف؛
- ۲. ضرورت پاسداری.
- دو) اوصاف امام:
- ۱. عصمت؛
- ۲. اعلمیّت؛
- ۳. برتری در کمالات اخلاقی؛
- ۴. همراه داشتن آیه و معجزه.
- سه) چگونگی تعیین امام:
- ۱. تحلیل دیدگاه شیعه؛
- ۲. تحلیل دیدگاه اهل سنت.
فصل دوم: نقش نظریه امامت و امام در تاریخ اسلام
- اول) نقش امام در صدر اسلام؛
- دوم) نقش امام در عصر خلفای اموی و عباسی تا غیبت کبری؛
- سوم) نقش امام در دوران غیبت:
- یک- قلمرو تشیع:
- ۱. نقش امام در موقعیت ضعیف شیعه؛
- ۲. نقش امام غایب در شرایط قوت تشیع:
- أ- نقش امام غایب در عصر سلاطین شیعه؛
- ب- نقش امام غایب در عصر حکومت اسلامی.
- دو- نقش امام غایب در جامعه جهانی.
- چهارم) نقش امام، پس از ظهور.
بخش دوم
امامت از منظر دیگر
- مقدمه.
قسمت نخست
- مقدمه.
فصل اول: هستی و کثرت‌ها
- یک) اصالت هستی:
- ۱. رابطه وحدت هستی با کثرت تعین‌ها و ماهیات؛
- ۲. درجات و مراتب موجودات؛
- ۳. قوس صعودی وجود؛
- ۴. مسیر صعود؛
- ۵. چگونگی صعود؛
- ۶. همه اوصاف و آثار، برخاسته از وجوداند.
فصل دوم: انسان، پدیده‌ای نامحدود
فصل سوم: زبان ویژهٔ معارف الهی
- مقدمه:
- ۱. اصول و مبانی پیوند لفظ و معنی در حوزهٔ معارف الهی:
- أ) درجات هستی؛
- ب) تناسب ادراک و درجه وجود؛
- ج) انتقال معانی به لفظ.
- ۲. نتایج و آثار این اصول و مبانی:
- أ) تنزل حقایق تا مرتبه «زبان»؛
- ب) پیدایش زبان اشاره با «عبارت اشارت»؛
- ج) اقسام اشاره.
- ۳. انتقال از لفظ به معنی، تأویل و «اشارت عبارت»:
- أ) درجات وجود؛
- ب) رعایت مخاطبان؛
- ج) کثرت مناسبات، در کاربرد زبان اشاره و ایماء.
قسمت دوم
- مقدمه.
فصل اول: عینیت مقام امامت
- ۱. ضرورت ولایت و خلافت:
- أ) خلافت الهی؛
- ب) مظهریت اسم جامع «الله»؛
- ج) حاکمیت و تعدیل.
- ۲. لوازم عینیت مقام امامت و خلافت:
- أ) رسیدن به این مقام نیازمند بلوغ و تحقق است؛
- ب) مقام امامت و خلافت، کسبی نیست؛
- ج) مقام خلافت و امامت، به سن و سال مربوط نیست؛
- د) تعیین خلیفه و امام، با ابلاغ و نصب خداوند است.
فصل دوم: امام، از الهام و امداد غیبی بهره‌مند است
- أ) امامان، مترجمان حقیقی وحی‌اند؛
- ب) امامان وارث همه پیامبرانند.
فصل سوم: معرفت و علم امامان، لدنی و موهبتی است
- ۱. علم امام همیشگی و پایدار است؛
- ۲. امام هرگاه بخواهد چیزی را بداند می‌تواند؛
- ۳. در علم امام، خطا و خلاف راه ندارد؛
- یک نکته.
فصل چهارم: امام حاکم تکوینی و ناظر حوادث جهان است
- ۱. حاکمیت تکوینی امام بر سراسر کائنات؛
- ۲. نظارت بر جریان حوادث و رفتار انسان‌ها.
فصل پنجم: امام دارای صفات عصمت است
- ۱. امامان همگی معصوم‌اند؛
- ۲. تنها امام معصوم شایسته بیعت است؛
- ۳. پیروی از امام معصوم واجب است؛
- ۴. تلاش برای شناختن امام معصوم واجب است؛
- ۵. زیان غفلت از توجه به امام.
فصل ششم: امامت با اعجاز همراه است
- ۱. پیوند صفات امامان با ذات امام و نیز با یکدیگر یک پیوند هستی‌شناختی است؛
- ۲. حکومت دنیوی امام مظهر ولایت تکوینی اوست؛
- ۳. مشکل عجز و شکست امام و خلیفه الهی:
- أ) همسویی علم امام با قضا و قدر الهی؛
- ب) استناد به جنبه بشری و جزئی امام؛
- ج) استعداد و آمادگی لازم جهت تحقق اراده انبیا و اولیا؛
- د) سؤال امتثال؛
- هـ) رعایت ظرفیت مخاطبان؛
- و) تلوین و نوسان.
فصل هفتم: امام، یگانه روزگار خویش است فصل هشتم: جهان هستی هرگز بی‌امام نخواهد بود
- ۱. امام واسطه فیض هستی کائنات است؛
- ۲. امام مخاطب و حامل قرآن است؛
- ۳. امام واسطه استمرار فیض معرفت است؛
- ۴. امام حجت خدا بر خلق است؛
- ۵. امامان معصوم گواهان حقّ‌اند بر مردم؛
- ۶. ولایت در تکوین و تشریع، مربی و همراه انسان است؛
- نکته.
فصل نهم: شناخت امام، کار آسانی نیست
- کتابنامه.
دربارهٔ پدیدآورنده
آقای دکتر سید یحیی یثربی (متولد ۱۳۲۱ ش، چراغ‌تپه)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: ناصر مکارم شیرازی، جعفر سبحانی و سید محمد حسین طباطبایی پیگیری کرد. او تحصیلات دانشگاهی خود را در مقطع دکتری فلسفه و کلام اسلامی دانشکده الهیات تهران به اتمام رساند. عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس دانشگاهی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «فلسفه امامت تحلیل فلسفی شخصیت و اوصاف امامان»، «مقدمه‌ای بر فلسفه سیاست در اسلام»، «مجموعه از چشم‌انداز امام علی (ع)»، «محمد پیام‌آور عدل و آزادی»، «فلسفه امامت از منظر صدرا» و «مبانی فلسفی رابطه وحی و اعجاز» برخی از این آثار است.[۱]