محمد بن عیسی قمی
آشنایی اجمالی
ابوجعفر احمد بن محمد بن عیسی بن عبدالله بن سعد اشعری قمی در اصل از دیار قم، از قبیله بنی ذخران و جزء صحابی امام رضا، امام جواد و امام هادی(ع) بوده[۱] که از امام جواد و امام هادی(ع) و تعدادی از شاگردان آنها روایاتی نقل کرده است.[۲] در عصر خویش از فقیهان بزرگ قم بوده و به نوعی ریاست این شهر با او بود و با حاکم قم ارتباط داشت و حاکم، در امور ملکی قم به او رجوع مینمود و به نظرات وی ارج مینهاد.[۳]
علمای رجال او را فقیهی شیعه، جلیل الشأن و ثقه دانستهاند و از او به عنوان بزرگترین عالم، فقیه و محدث یاد کردهاند.[۴] وی از پدرش و ابوهاشم جعفری، محمد بن ابی عمیر، حسن بن محبوب، ابراهیم بن ابی محمود، احمد بن محمد بن ابی نصر، شاذان بن خلیل، یحیی بن سلیم طائفی و غیره روایت نقل کرده است. احمد بن ادریس، محمد بن حسن صفار، احمد بن علی بن ابان قمی، سعد بن عبدالله، سهل بن زیاد، محمد بن احمد بن یحیی عطار و بسیاری دیگر از وی روایت کردهاند، به طوری که در کتب اربعه حدود ۲۳۰۳ مورد، در سند روایات نام او ذکر شده است.[۵] وی تقریباً اواخر قرن سوم از دنیا رفته است.[۶]
آثار او عبارتاند از: نوادر کتابی درباره حج؛ الناسخ و المنسوخ؛ الاظله؛ فضل النبی؛فضائل العرب؛ المتعه [۷] الطب الکبیر؛ الطب الصغیر؛ المکاسب [۸] الملاحم و نوادر الحکمه در تفسیر[۹].[۱۰]
منابع
- جمعی از پژوهشگران، فرهنگنامه مؤلفان اسلامی ج۱
پانویس
- ↑ رجال الطوسی، ص۳۰۹، ۳۶۶ و ۳۹۷.
- ↑ جامع الرواة، ج۱، ص۶۹.
- ↑ تاریخ قم، ص۱۷۶.
- ↑ الفهرست (طوسی)، ص۲۵؛ تنقیح المقال، ج۱، ص۹۰.
- ↑ معجم رجال الحدیث، ج۲، ص۳۰۱.
- ↑ لسان المیزان، ج۱، ص۲۶۰.
- ↑ رجال النجاشی، ج۱، ص۲۱۶.
- ↑ الفهرست (الندیم)، ص۲۷۸.
- ↑ معالم العلماء، ص۱۴ و ۲۴.
- ↑ جمعی از پژوهشگران، فرهنگنامه مؤلفان اسلامی ج۱، ص۱۱۴-۱۱۵.