بدیل بن ابی‌مریم سهمی

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید، نسخهٔ فعلی این صفحه است که توسط Msadeq (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۲۹ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۲۶ ویرایش شده است. آدرس فعلی این صفحه، پیوند دائمی این نسخه را نشان می‌دهد.

(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

موضوع مرتبط ندارد - مدخل مرتبط ندارد - پرسش مرتبط ندارد

مقدمه

افزون بر «بُدیل»، نام وی «بُریر» و «بُریل» گفته شده که هر دو تصحیف «بدیل» است[۱]. ابن ماکولا[۲] و زبیدی[۳] نام صحیح وی را «بُزَیل» ذکر کرده‌اند. نام پدرش نیز به جز «ابو مریم»، «ابوماریه» یا «ماریه»[۴] گفته شده که تصحیف است. وی از موالی عمرو بن عاص بود و نسبت «سهمی» او به دلیل همین پیوند است.

وی اسلام را پذیرفت و به مکه هجرت کرد[۵]. روایتی که در بیشتر کتاب‌های تفسیری و حدیثی درباره بدیل بن ابی مریم ذکر شده، مربوط به شأن نزول آیه ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا شَهَادَةُ بَيْنِكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ حِينَ الْوَصِيَّةِ اثْنَانِ ذَوَا عَدْلٍ مِنْكُمْ[۶]. است. داستان چنین است که بدیل برای سفر تجاری رهسپار حبشه شد و در راه مرگش فرا رسید. وصیتی نوشت و از دو همراه خود، تمیم داری و عدی بن بداء که مسلمان نبودند خواست اموالش را به اهلش بازگردانند. آن دو، جامی گران‌بها از اموال وی را برای خود برداشتند و باقی را به خانواده‌اش بازگردانند. بستگان وی نزد رسول خدا (ص) شکایت بردند. آیاتی نازل شد و از مسلمانان خواست هنگام وصیت شاهد بگیرند. به علاوه، شیوه‌ای برای پذیرش سخن هر یک از طرفین یادآور شد[۷]. در روایت ابن عباس از این گزارش، نام بدلیل نیامده و تنها اشاره به نسبت سهمی وی شده است[۸]. از این داستان در منابع به عنوان «قصة‌الجام» یاد [۹] و از بدیل به «صاحب الجام» تعبیر می‌شود[۱۰]. مجلسی[۱۱] این حادثه را در سال دهم هجرت دانسته است.[۱۲]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. ابن حجر، فتح، ج۵، ص۳۰۸.
  2. ابن ماکولا، ج۱، ص۲۶۴.
  3. زبیدی، ج۷، ص۲۲۶.
  4. ابن اثیر، ج۱، ص۳۵۹.
  5. ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۴۰۸.
  6. «ای مؤمنان! چون مرگ یکی از شما در رسد گواه گرفتن میان شما هنگام وصیت، (گواهی) دو (مرد) دادگر از شما (مسلمانان) است و اگر سفر کردید و مصیبت مرگ گریبان شما را گرفت (و گواه مسلمان نیافتید) دو گواه دیگر از غیر شما (مسلمانان) است و اگر (به آنها) شک دارید آنان» سوره مائده، آیه ۱۰۶.
  7. طبری، ج۷، ص۱۵۷؛ ترمذی، ج۴، ص۳۲۵؛ قمی، ج۱، ص۱۸۹؛ با اندک تفاوتی در نام‌ها، طوسی، ج۴، ص۴۲؛ ابن عساکر، ج۱۱، ص۷۱؛ قرطبی، ج۶، ص۳۴۷.
  8. بخاری، ج۳، ص۱۹۸؛ ابوداوود، ج۲، ص۱۶۶.
  9. ابن اثیر، ج۱، ص۳۵۹؛ ابن حجر، الاصابه، ج۱، ص۴۸۹؛ زبیدی، ج۳، ص۲۱۶.
  10. ابن ماکولا، ج۱، ص۲۶۴.
  11. مجلسی، ج۲۱، ص۳۷۳.
  12. داداش‌نژاد، منصور، مقاله «بدیل بن ابی‌مریم سهمی»، دانشنامه سیره نبوی ج۲، ص:۲۰۶.