عقد اخوت در فقه سیاسی
این مدخل زیرشاخهٔ بحث عقد اخوت است. عقد اخوت از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود: عقد اخوت در تاریخ اسلامی - عقد اخوت در فقه سیاسی - پرسش مرتبط نداردمقدمه
طبق آیه ﴿إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ﴾[۱] جامعه اسلامی ـ شامل تمامی طوایف، قبایل و اقوام ـ بر پایه مفهوم اخوت بنا شده است. با اصل اخوت اسلامی که در برگیرنده تمامی مناسبات اجتماعی در جامعه اسلامی است؛ رابطه متقابل رهبر و مردم، رابطه خیرخواهی بوده و تفاوت در مسؤولیت، باعث تفرقه نخواهد شد. سیرۀ پیامبر (ص) با اصحاب[۲] و علی (ع) با مردم ـ از جمله مردم انبار ـ[۳] گواه روشنی بر این سخن است. ملل عرب، بر اثر جنگ‌های داخلی، به صورت ملّتی متخاصم و پراکنده در آمده بودند[۴] (نظیر دو قبیله اوس و خزرج). پیامبر (ص) پس از هجرت به مدینه، برای حفظ آرامش منطقه اسلام، با خواندن عقد اخوت[۵] میان مهاجر و انصار، این مشکل اساسی را حل نمود. عقد اخوت در آغاز، دو به دو انجام می‌شد؛ چنانکه عثمان با عبدالرحمان بن عوف، طلحه با زبیر، ابوبکر با عمر و پیامبر (ص) با علی (ع)، با این روش عقد اخوت بسته‌اند[۶]؛ اما با نزول آیه اخوت، برادری عمومی میان مسلمانان برقرار گردید[۷].
جستارهای وابسته
منابع
پانویس
- ↑ «جز این نیست که مؤمنان برادرند» سوره حجرات، آیه ۱۰.
- ↑ السیرة النبویه، ج۲، ص۴۱۲؛ سنن النبی، ص۶۳.
- ↑ نهج البلاغه، کلمات قصار ۳۷.
- ↑ روضه کافی، ص۲۴۶؛ مغازی، ج۲، ص۸۳۶؛ شرح ابن ابی الحدید، ج۱۷، ص۲۸۱.
- ↑ «تَآخَوْا فِي اللهِ أَخَوَيْنِ أَخَوَيْنِ». ر. ک: بحار الانوار، ج۳۸، ص۳۳۶؛ طبقات ابن سعد، ج۱، ص۲۳۸.
- ↑ سیره ابن هشام، ج۲، ص۱۵۱-۱۵۰.
- ↑ فروتن، اباصلت، مرادی، علی اصغر، واژه‌نامه فقه سیاسی، ص ۲۴.